Þjóðviljinn - 02.07.1980, Blaðsíða 7

Miðvikudagur 2. júli 1980. ÞJÖÐVILJINN — SÍÐA 7
í---------------------------------------
! Það saxast á limi Beginstjórnarinnar:
Ut úr kreppu stjórnar hans og
landsins alls. Þvert á móti: nú
siðast fréttist, aö hann hafi i
huga aö flytja stjórnarskrifstof-
ur sfnar til austurhluta JerUsal-
em, frá vesturhlutanum. Þetta
er Utskýrt á þann veg, aö hann
heimsmetiö á þessu sviöi. Nær-
tækust forsenda veröbólgunnar
er sU „frjálshyggja” sem Begin
og Hurwitz hafa lært af Milton
Friedman og fylgjendum hans
en sU stefna er i mjög skýrri
andstööu viö þá „félagsmála-
Begin og Weizman, þá varnar málaráöherra: dýrkeyptur
ósveigjanleiki
ætli aö þvinga erlend riki til aö
viöurkenna i reynd innlimun
austurhluta Jerúsalems I Israel
meö þvi, aö erlendir diplómatar
veröi aö koma á skrifstofu hans
þar. Meö þvi aö öngvir viður-
kenna þá innlimari nema tsrael-
ar sjálfir er Begin ekki aö bjóöa
upp á neitt annaö en allsherjar
fordæmingu á sllku uppátæki,
sem mundi m.a.gera sambúöing
við Bandarlkin stiröari en áöur.
Af þeirri einföldu ástæöu, aö
þessi viöleitni til aö „skapa
pólitiskar staöreyndir” gerir
bandariskum ráöamönnum enn
erfiöara fyrir en ella aö halda
lifi I Camp David samkomulag-
inu milli tsraela og Egypta, sem
Carter taldi stærsta rós I sinu
hnappagati og hefur þar aö auki
kostaö Bandarikin morö fjár aö
fylgja eftir.
Verðbólgan
Um leiö og þessir hlutir gerast
magnast óánægjan meöal tsra-
ela sjálfra, sem þurfa aö hafa æ
þyngri áhyggjur af sinu daglega
brauöi. Astæöan er veröbólgan
sem er nú 133% og keppir Israel
þar meö viö Argentinu um
stefnu” sem stjórnir Verka-
mannaflokksins i tsrael höföu
áöur fylgt I nær þrjátiu ár. Enn
dýpra liggur sU ástæöa aö Ut-
gjöldin til hermála hvila æ
þyngra á veikbyggöu efnahags-
lifi — og þaö er aö sinu leyti
einnig vandi sem er i beinu
samhengi við hina herskáu
stefnu Begins yfirhöfuö.
Dapurlegt yfirlit
LundUnarblaðiö Sunday
Times hefur nýlega gjört dapur-
legt yfirlit yfir þaö , hvernig
langvinnt styrjaldarástand og
þrettán ára hernámsvöld yfir
Gazasvæöinu og Vestur-Jórdan,
(vesturbakkanum) hafa leikiö
mannlif I Israel. Þar segir
margt af veröbólgunni, eins og
aö likum lætur. En ekki er siöur
fjallaö um eina þá staöreynd
sem viökvæmust er og mest
feimnismál i tsrael, en hUn er
sU, aö þetta innflytjendaland,
sem átti aö veröa athvarf
Gyöingum heimsins, er oröiö
Utflytjendaland. Tölur um þá
sem fara ,,i heimsókn” til
Bandarikjanna og ilengjast þar
i Félagar Ur samtökum „Friöur svrax” setja upp plaköt gegn
Begin: þeim fækkar sem geta farið með sáttarorð.
hjá kjötkötlunum liggja ekki á
lausu. Fyrirspurnum um þau
mál er m.a. svaraö á þá leið, aö
þetta sé fólk sem flest geti einn
góöan veöurdag snUiö heim
aftur. En mál þetta er mikiu
stærra en stjórnvöld vilja viöur-
kenna og liklegt er, að sá inn-
flutningur fólks sem enn heldur
áfram, sé mun minni en land-
flóttinn. Auk þess ber aö hafa i
huga, aö margir þeirra sem
leita Ur landi eru Ur hópi þeirra
sem best eru menntaöir. En inn-
flytjendurnir eiga i miklum
erfiöleikum meö aö finna sér
staö i israelsku þjóöfélagi, og
hafna furöu margir I örvænt-
ingu sinni yst til hægri, hjá Gush
Enumim, eöa einhverjum þeim
hópum öörum sem mestan yfir-
gang vilja sina Aröbum
Palestinu og frekastir eru til
landnáms á vesturbakkanum.
Sunday Times talar lika um
þá þróun sem blaöiö kallar
„tortimandi blöndu af hund-
ingjahætti og örvæntingu” sem
hvarvetna megi veröa vart viö.
Hér er ekki einungis um
ákveöna pólitiska óánægju aö
ræöa eöa hættuna frá Araba-
rikjum, heldur þá tilfinningu aö
„tsrael er ekki þaö sem þaö var,
aö hlutir hafa snUist til hins
verra”.
Borgarstjórinn f Nablus á Vest-
urbakkanum, missti fæturna i
sprengjutilræði sem hefndar-
samtök Gyðinga stóðu fyrir
Höfuðóvinurinn
Veröbólgan, landflóttinn og
siðferöileg upplausn (sem
kemur m.a. fram 1 miklum
glæpafaraldri) — allt snertir
þetta ýmsa þá þætti sem tsrael
gat áöur talið sér til styrktar:
i glimunni viö arabiska
granna: Tæknilegir yfirburöir,
baráttuandi, einnig sU
hugsjónastefna tengd siónisma,
aö veriö væri aö byggja upp riki
sem um margt væri betra og
ööruvisi en önnur. Meöan Begin
reisir nýlenduþorp sin á vestur-
bakkanum grefur stefna hans
undan öllu þessu sem tsraelar
voru stoltir af eöa sóttu styrk til.
Þvl er þaö ekki aö ástæöulausu
aö einn fréttaskýrandi spyr á
dögunum: Spurningin er ekki
lengur sú, hvort Begin heldur
velli í næstu kosningum, heldur
hvort tsrael má viö stjórn á viö
þá sem Begin stýrir.
AB. tók saman
Kreppa er orð sem
menn eru ekki sparir á
að nota um þessar
mundir — og einna
auðveldlegast tengist
það við ástandið i
ísrael og stjórn
Menahens Begins, sem
hver báran eftir aðra
riður nú yfir.
Þegar Begin og hægriblökk
hans komust til valda haföi
hann stuðning 78 þingmanna af
þeim 120 sem sæti eiga á Kness-
et, israelska þinginu. Smám
saman hefur liösmönnum fækk-
aö og nU eru aöeins eftir 63 —
fyrir nokkrum dögum sögöu
tveir þingmenn Dash, flokks
Jadins aöstoöarforsætisráö-
herra, upp vinskap viö stjórn-
iria. Astæðan var sú, aö þeir
vildu mótmæla bæöi veröbólg-
unni, sem stjórnin ekki ræöur
viö og svo áframhaldandi
landnámi Gyöinga á vestur-
bakka Jórdanar. Aöur haföi
Begin misst Ur stjórn sinni
Weizman hermálaráöherra,
sem var óánægöur meö áform
um niöurskurö nokkurn á út-
gjöldum til hermála — án þess
þó aö Begin tækist meö þeirri
tilslökun aö bliöka Hurwitz
fjármálaráöherra, sem telur sig
þurfa mun meiri niöurskurð ef
takast má aö krukka eitthvaö i
veröbólgukýliö.
Begin samur við sig
Og á meöan veröur ösveigjan-
leiki Begins aö þvi er varöar
stofnun nýrra Gyöingabyggöa á
hemumdu svæöunum til þess,
aö vinum eöa a.m.k. meöhalds-
mönnum tsraels fækkar ört á
alþjóðlegum vettvangi, sér-
friöurinn viö Egypta eins og
hangir I lausu lofti óvissunnar
og vitahringur hermdarverka á
vesturbakkanum setur æ fleiri
menn Ur leik, Gyöinga og
Araba, sem gætu talað meö
árangri fyrir einhverskonar
málamiölun.
Begin forsætisráöherra virö-
ist hinsvegar meö öllu fyrir-
munaö aö koma auga á nokkrar
þær leiöir, sem von er til aö liggi
Fréttaskýring
Margföld kreppa í ísrael
1
■
i
■
i
J
Dauði prinsessu
í norska sjónvarpinu
Skiptum okkur ekki af dagskrárstefnunni,
segir Reiulf Steen
Þær fréttir hafa borist
frá Oslö að hin umdeilda
kvikmynd, Dauði prin-
sessu, verði sýnd þar i
sjónvarpi um mánaða -
mótin ágúst-september.
Stjórn útvarpsins
norska stendur öll að
þessari ákvörðun.
NU hlýtur tslendingum aö vera,
eftir þaö sem á undan er gengiö,
nokkur forvitni á aö vita, hvernig
Saudi-Arabar hafa brugöist viö
þessari ákvöröun Utvarpsráösins
norska, en þaö hafa þeir þegar
gert.
Fyrstu viöbrögöin voru þau, aö
hálftima áöur en opinber sendi-
nefnd á vegum rikisstjórnarinnar
átti aö leggja af staö til Noregs,
var heimsókninni aflýst. önnur
sendinefnd, sem átti aö kynna sér
umhverfisverndarmál i Noregi,
hefur einnig veriö kyrrsett.
Norska Utflutningsráöiö hefur
látiö i ljós áhyggjur af málinu.
Eins og nokkrum sinnum hefur
komiö fram i fréttum kallaöi
Saudi-Arabia sendiherra sinn
heim frá London þegar kvik-
myndin var sýnd i Bretlandi og
hótaöi aö skera niöur viöskipti
milli landanna. Siöan hefur
myndin veriö sýnd i Hollandi og i
Bandarik junum, án þess aö Arab-
ar hafi i raun beitt refsiaögerö-
um.
,,Góð mynd”
Noregur þarf ekki aö hafa
áhvggjur af oliukaupum i Saudi-
Arabiu eins og kunnugt er, en
norskur iönaður á engu aö siöur i
viöskiptum viö landiö sem nema
um 50 miljöröum króna (is-
lenskra) á ári og nokkrar norskar
fjölskyldur eru búsettar i landinu
vegna viöskipta þessara.
Torolf Elster Utvarpsstjóri hef-
ur lýst þvi yfir viö blöö, aö menn
hafi viljaö sýna myndina vegna
þess aö hUn væri „góö og fróöleg
mynd sem sýnir mikilvæg vanda-
mál i þessum hluta heims og
árekstra islamskrar menningar
og vestrænnar bisnessmenning-
ar.”
Hann sagði, aö þegar ákvöröun
var tekin hafi útvarpsráö rætt
áhyggjur sem norsk fyrirtæki
höföu látiö uppi, en engu aö siöur
hafi ekki veriö erfitt aö komast aö
nióurstööu i-þessu máli.
Eftir aö myndin verö'>r sýnd er
áformaö aö efna til umræöu um
þau vandamál sem hún kemur
inn á, og reynt veröur aö fá at-
hugasemdir beint frá Aröbum.
Reiulf Steen viöskiptaráöherra
og formaöur Verkamannaflokks-
ins norska, hefur sagt þaö eitt um
máliö, aö stjórnin hafi alla tið lagt
á þaö áherslu aö hún skipti sér
ekki af dagskrárstefnu Utvarps og
sjónvarps.
(Information).
A ðalfundur Kaup-
félags Stykkishólms:
70% aukning
vörusölu
Þrátt fyrir 70% aukningu á
vörusölu milli ára hjá kaup-
félagi Stykkishólms er hagur
verslunarinnar mjög þröngur,
einkum vegna lækkandi álagn-
ingar á landbúnaöarafuröir, aö
þvi er fram kom I skýrslu
Halldórs S. Magnússonar kaup-
félagsstjóra á aöalfundi félags-
ins nýlega. Vörusalan nam á sl
ári röskum 400 miljónum króna.
Eftir aö færöar hafa verið
veröbreytingar samkvæmt nýj-
um skattalögum nam rekstrar-
hagnaöur á árinu 1979 um 1.600
þús. kr.
1 skýrslu formanns kaup-
félagsstjórnar Jóns Bjarnason-
ar frá Bjarnarhöfn kom m.a.
fram aö á s.l. hausti heföi verið
slátraö hjá félaginu rúmlega
5.000fjár sem er um 20% aukn-
ing frá árinu á undan. Sextiu
ára afmælis félagsins var
minnst snemma á þessu ári meö
kaffisamsæti fyrir alla viö-
skiptamenn félagsins.