Þjóðviljinn - 14.08.1980, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÖViLJÍNNÍ Fimmtudagur 14. ágúst 1980
UOWIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjóðfrelsis
(Jtgefandi: (Jtgófufélag Þjóöviljans
Framkvemdastjóri: Eiöur Bergmann
RiUtjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson. Kjartan Ólafsson
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir.
Auglýsingastjóri: Þorgeir Olafsson.
Umsjónarmaöur Sunnudagsblaös: Þórunn Siguröardóttir
Rekstrarstjóri: (Jlfar Þormóösson
Afgreiösiustjóri: Valþór Hlööversson
Blaöamenn: ÁlfheiÖur Ingadóttir, Einar Orn Stefónsson, Guöjón Friöriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Þingfréttir : Þorsteinn Magnússon.
iþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Ellsson
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Safnvöröur:Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: SigrfÖur Hanna SigurbjÖrnsdóttir.
Skrifstofa :Guörún Guövaröardóttir.
Afgreiösla: Kristln Pétursdóttir, Bóra Halldórsdóttir, Bóra Siguröardóttir.
Slmavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigrlöur Kristjónsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún BórÖardóttir.
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pólsdóttir, Karen Jónsdóttir.
(jtkeyrs'la: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Slöumúla 6, Reykjavfk, slmi 8 13 33.
Prentun : Blaöaþrent hf.
Kjarajöfnun —
Réttarbætur
• Drög að heildarkjarasamningum milli Bandalags
starfsmanna ríkis og bæja og ríkisins hafa verið lögð
fyrir aðalsamninganefnd BSRB.
#Á fundi sínum næstkomandi þriðjudag mun nefndin
væntanlega taka afstöðu til þess, hvort hún mælir með
samningsuppkastinu eða ekki. Sjái nefndin sér fært að
mæla með samningsuppkastinu mun það ganga til alls-
herjaratkvæðagreiðslu í starfsmannafélögunum innan
BSRB.
• f samningsdrögunum er ráð fyrir því gert, að allir
félagsmenn BSRB í 1. til 15. launaf lokki fái grunnkaups-
hækkun, er nemi kr. 14.000.- á mánuði. Sama krónutala
fyrir alla. Þeir sem eru í 16.-18. launaf lokki eiga síðan að
fá grunnkaupshækkun sem nemur lægri krónutölu, og
þeir sem eru í 19. launaflokki eða hærri alls enga
hækkun. — I þessu felst tæplega 5% grunnkaupshækkun
fyrir þá lægstlaunuðu, en hlutfallslega yrði grunnkaups-
hækkunin minni hjá þeim sem hærri hafa launin, t.d.
rúmlega 3% hjá þeim sem nú hafa 450.000,- krónur í
mánaðarlaun. Samkvæmt samningsuppkastinu fá þeir,
sem hafa yfir 525.000,- krónur í laun á mánuði hins vegar
alls enga hækkun.
• Samkvæmt samningsdrögunum er ráð fyrir því gert
að verðbætur verði greiddar í sömu hlutföllum á öll laun
en sú hefur verið krafa BSRB. Hins vegar er miðað við
að takist samkomulag þá fylgi þvf yfirlýsing frá f jár-
málaráðherra um það, að verði í almennum kjarasamn-
ingum verkalýðsfélaganna innan A.S.Í. samið um hlut-
fallslega hærri verðbæturá laun láglaunafólks heldur en
annarra, þá muni sú regla einnig ná til félagsmanna
BSRB.
#( samningsdrögunum er gert ráð fyrir ýmsum réttar-
bótum opinberum starfsmönnum til handa. Þar má
nefna að með samkomulaginu yrði létt af BSRB þeirri
lagakvöð, að verða hverju sinni að semja til a.m.k.
tveggja ára, og er reyndar við það miðað að þeir kjara-
samningar, sem nú er unnið að gildi aðeins til 1' septem-
ber 1981. Þá er í samningsdrögum þessum gert ráð fyrir
aðopinberirstarfsmenn eigi þess almennt kost að fara á
eftirlaun við60 ára aldur, ef samanlagður starfsaldur og
lífaldur viðkomandi nær þá 95 árum. Þessa réttar njóta
nú þeir opinberir starfsmenn, sem réðust til starfa hjá
rikinu f yrir árið 1955 ( og jaf nvel þótt þeir séu ekki orðnir
sextugir). ( þessu sambandi er rétt að taka fram, að að-
eins litill hluti opinberra starfsmanna hefur á undan-
förnum árum náðsvo háum starfsaldri strax um sextugt
að geta nýtt sér 95 ára regluna f þessum efnum, og auk
þess er reynslan sú að aðeins um 20% þeirra sem réttinn
öðlast nýta sér hann.
• Fleiri réttindamál úr samningsdrögunum mætti hér
nefna svo sem um rétt til atvinnuleysisbóta, um starfs-
mannaráð í stærri stofnunum, um starfsmenntunarsjóð,
um rétt þeirra sem vinna hjá „hálfopinberum" stofn-
unum o.s.frv. Að sjálfsögðu verða samningsdrögin
kynnt ýtarlega í félögum og vill Þjóðviljinn hvetja alla
félagsmenn BSRB til að kynna sér drögin og taka þátt í
afgreiðslu málsins. Það er svo mál opinberra starfs-
manna einna, hvers um sig og allra sameiginlega að
meta það, hvort hér sé um aðgengilegt samningsuppkast
að ræða.
• Kristján Thorlacius, formaður BSRB hefur sagt á
opinberum vettvangi, að trúlega verði ekki hagstæðari
samningum náð án verkfallsaðgerða, og má ætla að það
mat hans sé rétt.
Þjóðviljinn fagnar því að í þessum samningsdrögum
er gert ráð fyrir kjarajöfnun, — mestum kjarabótum til
þeirra lægst launuðu, engum kjarabótum til þeirra hæst-
launuðu. Þetta er gott svo langt sem það nær.
• Þjóðviljinn harmar hins vegar, að í samningsdrög-
unum er ekki gert ráð fyrir því að láglaunafólkið fái
hlutfallslega hærri verðbætur á sín laun en aðrir, nema
því aðeins að um slíkt semjist á almennum vinnumark-
aði. Hér hefði þurft að ganga á undan með ótvíræðum
hætti, og ákveða krónutölureglu á verðbótagreiðslunum,
a.m.k. fyrir næstu tvö verðbótatímabil. Þá stefnu hafi
rikisstjórnin markað með sínu fyrra tilboði til B.S.R.B. í
júnímánuði s.l. og henni þarf að fylgja fram með einum
eða öðrum hætti. k.
Hlrippt
Ætlunarverk
Skuggaleg
yfirlýsing
Yfirlýsing Matthiasar A.
Matthiesen og Björns Bjarna-
sonar, fulltrúa Sjálfstæöis-
flokksins í öryggismálanefnd,
sem birtist I Morgunblaöinu i
gær er skuggaleg.
Látum þaö vera hvernig þeir
félagar túlka greinargerö
öryggismálanefndarog ummæli
erlendra manna um likurnar á
þvi aö hér séu geymd kjarn-
orkuvopn. Þaö er sjálfsagt aö
þeir haldi sinum skoöunum
fram af einurö. Þvi skal hins-
vegar mótmælt aö einungis sé
byggt á ummælum tveggja
fyrrverandi hershöföingja og
rannsóknum Center for Defence
Information i Washington.
Sannleikurinn er sá aö alls-
staöar þar sem veriö er aö
kanna kjarnorkuvopn, meöferö
þeirra, dreifingu og tilgang, er
herstööin á Islandi á blaöi. í
greinargerö öryggismála-
nefndar er m.a. byggt á sam-
tölum viö starfsmenn Friöar-
rannsóknarstofnunarinnar I
Stokkhólmi, upplýsingum úr
áheyrnum — sérstökum yfir-
heyrslufundum —Bandarikja-
þings, upplýsingum frá Brook-
ings Institute og ritum Banda-
rikjahers.
Einokun skárri?
Oryggismálanefnd er ætlaö aö
leggja betri grundvöll aö um-
ræöum um islensk öryggismál
enkostur hefur veriö á til þessa
vegna skorts á upplýsingum og
þekkingu innanlands. Aö rjúka
til og telja heppilegt aö nefndin
veröi lögö niöur þegar fariö er
aö túlka mál á annan veg en
sjálfskipuöum blaöafulltrúum
NATó likar, sýnir best, aö
NATO- og herstöövasinnar telja
affarasælast fyrir sinn málstaö
aö upplýsingar til almennings
séu einhliöa NATó-áróöur.
Atómstöö þrátt
fyrir allt
Ekki er siöur áhugavert aö
lesa þaö i yfirlýsingunni aö
Matthias og Björn viöurkenna
aö i raun sé herstööin geti veriö
kjarnorkustöö, enda þótt hún
kunni aö vera an kjarnorku-
vopna I augnablikinu.
„Á þaö var bent i umræöum
nefndarinnar um þetta mál af
okkur fulltrúum Sjálfstæöis-
flokksins, aö komi i Ijós eftir aö
frekari gagna hefur verið aflaö,
aö búnaður varnarliösins sé á
einhvern hátt svipaður þvl og er
viö kjarnorkuvopnageymslur
erlendis, felist hvorki i þvi aö
hér séu kjarnorkuvopn né að
setuliðsins
Af greinargerö öryggismála-
nefndar má ráöa aö þeir erlendir
menn sem hún hefur leitaö til
skiptist i þrjá hópa i sambandi
við kjamorkuvopn á Islandi. I
fyrsta lagi eru þeir sem telja
óliklegt aö hér séu eöa veröi
kjarnorkuvopn. t ööru lagi þeir
sem telja óyggjandi aö ætlunin’
sé aö flytja þau hingaö á hættu-
og átakatimum eins og sagt er
og þar i hópi eru m.a. banda-
riskir þingmenn. Loks er þaö
þriöji hópurinn sem telur
miklar likur eöa næsta öruggt
aö hér séu kjarnorkuvopn,
a.m.k. timabundið, og eðli her-
stöövarinnará þann veg aö slikt
sé taliö nauösynlegt.
Þessu til viöbótar er þaö aö
meö AWACS-stjórnstöövunum
fljúgandi, vigvélum til aö
granda kafbátum og flóknu
hlustunarkerfi er herstööin talin
einaf átján miöstöövum banda-
riska sjóhersins og NATÓ, og
ætlaö hlutverk stjórnunarmiö-
stöövar i hernaðarátökum.
..„Þaö eru upplýsingarnar og
aöstaöan til þess aö stjórna og
gefa skipanir sem er mikil-
vægast i'þessari herstöö”, sagöi
I viðtali viö bandaariskan rann-
sóknarmann I sjálfu málgagni
núverandi , utanrikisráöherra
fyrir skömmu.
MORGUNBLAOIÐ. MIÐVIKUDAGUR 18. ÁGÚST 1980
Fulltrúar Sjálfstæðisflokksins í Qryggismálanefnd:
Störf nefndarinnar eru í
hættu vegna útúrsnúninga
; MllKHiTNtMH fulltruar Sjalf
-..^i,f|,.kk'in- i Onggismala
iuil iiinlniii'la malatilhúnaði
111,1« Haunars l.nnisMinar. for
ni.,nus liiniífl'.kks Mþvðuhanda
lifsins. s.-m liaiin si-gir hyggðan
.i cr.'iuarKiTð mfndarinnar
i.cna nnirai'u <>k skrifa um
k iarii.irkiivo|iu a íslandi ng samin
ar :»ð lilma-lum ulanrikisraiV
i nisi agusl. cniliirli'kiir Olaf-
Itaci'ar lirimsson staðha'fingar.
. iianri i-.rsi kynnii i fréltalima
i .upsms, ..c segir hyggðar a
. rfinargerð I irxggismalanefndar.
s.'in s.. að ueir fvrrveramli handa
■:skir hersfmfðingjar fullyrði. að
iier seu geymd kjarniirkiivnpn Með
!..ssu afflyiur Olafur Kagnar
iirmiss.ui greinargerð nefndarinn-
r segir
— gagnrýna fram-
komu formanns
þinsflokks
Alþýðubandalags
hann |m ss ekki gelið. að til Jiessar
ar stofnunar einnar er unnl að
la>
han
ekki
ramli stáría (M'ssara
ene l.a Koei|ile. fyrruni flota-
>i. f.irsijori siufnunarinnar
., f..r I lefense Infurnialion i
iMgi.ui. ng H k Cnrwitz. fyrr
ersli.ifðingi. aðsioðarfnrsljori
unarinnar 1 oðru lagi la'lur
sem væri orðið fimm ára gamalt 1
sjótta lagi lætur hann þess ógetið,
að með greinargerð Oryggismála-
nefndar fylgi sem fylgiskjal yfir-
lýsing Onter for Defense Inform
ation, sem fyrst var birt opinber-
lega hér á landi í Morgunblaðinu
;ti. maí. Er það eina staðfesta
opinbera yfirlýsing stofnunarinnar
um þetta mál og þar er kveðið svo
að orði: .NATO flotastöðin á ís-
lindi er einn þeirra staða, þar sem
Imislegt bendir til. að finna megi
Ijarnorkuvopn.* Og i sjöunda lagi
jetur Olafur Ragnar Grímsson
ess ógetið. að umræddir fyrrver-
jndi yíirmenn í Bandaríkjaher
aía aldrei gegnt neinum skyldu-
Itörfum i beinum tengslum við
§land.
Við teljum það dæmi um mikinn
nfeldningshátt að byggja alfarið
yfirlýsingu þessara tveggja for-
Bðumanna Center for Defense
liformation og neita á þeim
hinni alfarið að viðurkenna gildi
Ira þeirra staðfestu yfirlýsinga,
im fyrir liggja, um að hér á landi
liu alls ekki kjarnorkuvopn. Verða
enn að efast um vilja þeirra, sem
|»nnig láta til að leggja hlutlægt
mat á hagsmuni Islands í utanrík-
is- og varnarmálum. I greinargerð
Oryggismálanefndar er leitað
fanga hjá fjölmörgum öðrum aðil-
um, sem ekki telja líklegt. að hér sé
aö finna kjarnorkuvopn.
í Þjóðviljanum 12. ágúst 1980
segir Ólafur Ragnar Grímsson:
.Oryggismálanefndin hefur aflað
sér upplýsinga um það hvernig
öryggisgæslu kjarnorkuvopna sé
háttað erlendis, og er sú lýsing
óhugnanlega lík þeirri öryggis-
gæslu sem nú fer fram á Patter-
sonflntrvplli í Keflavík.”
hvorki í því að hér séu kjarnorku-
vopn né þau séu hér ekki. Viðbún-
aður hers er miðaður við verstu
hugsanlegu aðstæður og í honum
kann að felast að nauðsynlegt sé að
taka á móti kjarnorkuvopnum á
Islandi á hættustundu eða í neyð-
arlilvikum. Þann möguleika hafa
hvorki íslensk stjórnvöld né erlend
útilokað, en til þess þarf samþykki
íslensku ríkisstjórnarinnar.
Við höfum litiö svo á, að með
Oryggismálanefnd ætti að stuðla
að skynsamlegri umræðum um
Oryggi lands og þjóðar og byggja í
því efni á haldgóöum upplýsingum.
Hafa störf okkar f nefndinni við
það miðast, Ekki virðist hið sama
vaka fyrir Ólafi Ragnari Gríms-
syni eins og hér hefur verið lýst.
Hefur hann tileinkað sér hefð-
bundin vinnubrögð andstæðinga
þeirrar stefnu, sem hefur reynst
þjóðinni farsæl í öryggismálum í
rúm 30 ár. Eigi að leiða Oryggis-
málanefnd inn á hraut útúrsnún-
inganna, teljum við heppilegast, að
nefndin verði strax lögð niður.
12. ágúst 1980.
Matthias Á. Mathiesen.
Björn Bjarnason.
i Ólýörœðisleg
! krafa
IHitt er miklu verra og ólýö-
ræöislegt I meira lagi aö þeir
Matthlas og Björn krefjast þess
• aö greinargeröir öryggismála-
Inefndar séu ekki ræddar né
túlkaöar nema á þann veg sem
NATÓ og herstöövarsinnum
• þóknast. Þeir ganga svo langt
Iaö leggja til aö öryggismála-
nefndin veröi lögö niöur ef
slíkur háttur veröi haföur á i
■ framhaldinu.
I„Eigi aö leiöa öryggismála-
nefnd inn á braut útúrsnúninga,
teljum viö heppilegast, aö
■ nefndin veröi strax lögö niöur”.
IÞarna skin hiö rétta innræti i
gegn. Auövitaö er geröur skýr
greinarmunur á skýrslum
■ stofnunar allra þingflokka eins
Iog öryggismálanefndar og út-
leggingum á þeim. En aö sjálf-
sögöu veröur aö ætlast til þess i
• lýöræöisriki aö öllum sé frjálst
Iaö ræöa þær og túlka aö vild
sinni. Eöa hafa þeir Björn og
Matthlas i hyggju aö leggja til
• málfrelsisskeröingu i nafni
öryggishagsmuna ?
þau séu hér ekki. Viöbúnaöur
hers er miöaöur viö verstu aö-
stæöur og í honum kann aö fel-
ast aö nauösynlegt sé aö taka á
móti kjarnorkuvopnum á ís-
landi á hættustundu eöa i neyö-
artilvikum. Þann möguleika
hafa hvorki islensk stjórnvöld
né erlend útilokaö, en til þess
þarf samþykki Islensku rfkis-
stjórnarinnar.”
Passandi kenning
Þetta er fróölegur málatil-
búnaöur sem lengi má þæfa I
ýmsum myndum. Hann kemur
heún viö þær fullyröingar aö hér
séu tæki sem flutt geti kjarn-
orkuvopn. Hann passar lika vel
þeirri nýju hernaöarkenningu
Pentagon og NATÓ, aö hafa
skuli meöaldræg kjarnorkuvopn
i Evrópu i þvi skyni aö heyja
svæöisbundiö kjarnorkustriö.
Hann kemur og heim viö þá
skoöun aö herstööin i Miönesi sé
lykilþáttur i kjarnavopnaviö-
búnaöi Bandaríkjanna á
noröurvæng NATÓ.
-----------.«9
Hœttuleg
innsýn?
Aö öllu samanlögöu hefurum- I
ræöan um kjarnorkuvopn á ts-
landi þegar gefiö almenningi
nokkra innsýn i eöli og tilgang
herstöövarinnar i Miönesheiöi,
sem aö sjálfsögöu er allt annaö
enaö vera „eftirlits- og vamar- •
stöö” eins og haldiö hefur veriö J
aö alþýöu manna um langt
skeiö. Ekkieru öll kurl komin til
grafar, en þaö segir nokkuö um
samviskuna, aö málsvarar
Geirs-armsins i Sjálfstæöis-
flokknum skuli leggja til bann á
sjálfstæöa upplýsingaöflun Al-
þingis þegar gægst er i
óhreinindin undir einu horni I
setuliösábreiöunnar. Hvar
stæöu þeir ef henni væri allri J
svipt af? Stendur þeim stuggur
af slikri afhjúpun? Af hverju
þessi taugaveiklun og ótti viö
upplýsingar og umræöur um
þær?
— ekh I
skorrið