Þjóðviljinn - 11.09.1980, Qupperneq 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 11. september 1980
Umferðarráð efnir til samstarfs við
kennara og foreldra:
Öruggari
leiö barna
í skólann
Benda skal á staðbundnar hœttur og
sérstök vandamál
Á fimmta þúsund börn eru
þessa dagana aöhefja sfna fyrstu
skélagöngu vfösvegar um landiö
og til aö efla umferöaröryggi
þeirra hefur Umferöarráö i sam-
vinnu viö skólayfirvöld sent öllum
grunnskólum landsins foreldra-
bréfiö ,,A leiö i skólann”.
Umferöarráö bendir á aö aö-
staöa margra barnanna er mjög
erfiö þvi viöa leynast hættur sem
6 eöa 7 ára börnum eru ofviöa. A
þessum aldri hafa börn ekki ööl-
ast nægilegan þroska til þess aö
meta rétt hraöa og fjarlægöir,
hversu margir bilar eru á ferö
hverju sinni, bil milli þeirra eöa
hvaöan hljóö koma úr umferö-
inni. Þvi reynir mjög á árvekni
ökumanna. Okkur hættir til þess
aö gleyma þessum vandamálum
yngstu vegfarendanna.
1 foreldrabréfinu er aö finna
ýmsar upplýsingar og ráölegg-
ingar ásamt spurningalista um
umferöaraöstæöur hvers einstaks
nemanda. Mikilvægt er að for-
eldrar allra þessara barna svari
spurningunum og sendi svör sin
til skólans. 1 framhaldi af þvi geta
kennarar, betur en ella, lagt
áhersluá ýmis staöbundin vanda-
mál umferöarinnar. Þá er brýnt
aö foreldrar ræöi um umferöina
viö börn sin, og styöjist viö for-
eldrabréfiö.
Umferöarráö mælist til þess i
fréttatilkynningu sinni, að allir
leggist á eitt til þess aö efla um-
feröaröryggi yngstu vegfarend-
anna, og hver og einn sýni gott
fordæmi i umferöinni.
Sérkennileg skreyting utan á vegg nýbyggingar sjúkrahússins I Neskaupstaö vekur athygli
vegfarenda, en hún er eftir noröfirska listamanninn Tryggva Olafsson sem reyndar hefur búiö árum
saman I Danmörku. Innanhúss er nú komin önnur veggskreyting eftir Tryggva, sú sem hér sést og
prýöir anddyri hússins, sem nýlega var tekiö inotk-un einsog sagt var frá i Þjóöviljanum.
Þohmt ekki (rfbeldi!
Faöir og sonur samferöa i skólann. Foreldrar eru hvattir tii aö benda á
hættur I sinu hverfi á leiö barnanna i skólann. — Ljósm. — eik —
Bréf Jafnréttis
nefndar Neskaup-
staöar um ofbeldi
komið út
Hefur þú veriö barinn? Hefur
þú bariö einhvern? Þannig er
spurti bréfi sem Jafnréttisnefnd
Neskaupstaöar hefur sent frá sér.
1 fyrra gaf ncfndin út fimm bréf
sem öll fjölluöu um jafnréttismái.
Aö þessu sinni er varpaö fram
spurningum um ofbeldi á heimil-
um sem einkum beinist gegn kon-
um.
Umræður um ofbeldi hafa veriö
mjög á döfinni erlendis, enda
vaxandi vandamál. Kvenna-
hreyfingar hafa lagt sitt af mörk-
HVERNJG
'SKYLDI b£TT/
VERA HJ'AÍ
, ,0KKUR %
AISLANDT? %
■ ét
Úr bréfi Jafnréttisnefndar Neskaupstaöar um ofbeldi.
um til aö vekja athygli á
barsmibum og meiöingum sem
einkum bitna á konum og er
skemmst aö minnast þess aö á
alþjóöadegikvenna 8. mars sl. var
aðal slagorö dönsku kvenna-
hreyfingarinnar: gegn ofbeldi á
konum.
9—10% landsmanna haldin mígrensjúkdómi:
Samtökin þarfnast
fjárhagsaðstoöar
Hr. heilbr.m.ráöherra,
Svavar Gestsson.
Migrensamtökin voru formlega
stofnuö 25. febrúar 1978. Félagar
eru nú hátt á annaö hundraö, en
sú tala segir ekki mikiö um fjölda
migrensjúklinga þar sem gert er
ráð fyrir aö 9—10% landsmanna
sé haldinn þessum kvilla á mis-
háu stigi. Engin könnun hefur
verið gerð varðandi tiöni sjúk-
dómsins (þó hafa þeir John
Benedikz læknir og Dr. med.
Gunnar Guömundsson gert
könnun hjá Hjartavernd, en
niðurstööur liggja ekki enn fyrir i
og með vegna fjárskorts) — en i
könnun geröfi i Bretlandi (’74)
kom i ljós að 15—19% karlmanna
voru meö þennan krankleika,
24—29% kvenna, 31,5% skóla-
stúlkna á aldrinum frá 10—16 ára
og 21,6% pilta á sama aldri, og
virðist ekki vera ástæöa til að
ætla aö færri migrensjúklingar
séu á íslandi.
Fræðsla og þjónusta
Migrensamtökin berjast fyrir
skilningi á sérþörfum sinum,
vilja losna undan móðursýkis-
ásökunum, krefjast fullkominnar
rannsóknar- og göngudeildaraö-
Bréf til félags-
málaráðherra
stööu (þ.e. fullkominni meö tiö og
tima).Staöurer þegat fyrirhendi
(Nýja geödeildarbyggingin svo-
kölluö) en Samtök migrensjúkl-
inga þurfa fjárhagsaðstoð til aö
koma þessum hlutum I gang svo
bestveröiá kosiö, ekkiósvipaö og
S.A.A. sem hafa fengið fyrir-
myndargóöa aöstoð, en þaö félag
er þrem mánuöum eldra en Sam-
tök migrensjúklinga. Eins og
fyrir þau samtök, væri mikil
hagsbót af fræöslu og ráðgjafa-
þjónustu, fjölskylduráögjöf er og
brýn þar sem migren setur fjöl-
skyndulff úr ótrúlega miklum
skoröum og þurfa fjölskyldur
migrensjúklinga ekki siöur á aö-
stoö og fræöslu aö halda en sjúkl-
ingurinn sjálfur. Allt þetta væri
best gert á einum stað. öll
fræösla er ákaflega þýöingar-
mikil fyrir migrensjúklinga, þvi
þar sem höfuöverkur getur or-
sakast af yfir tvö hundruö sjúk-
dómum, allt frá ofnæmi til höfuö-
æxlis, þá er augljós vandinn við
greiningu, en allt of oft er mann-
eskja sem kvartar vegna þráláts
höfuöverkjar gefin svokölluö
migren lyf er gera ef til vill meira
ógagnen gagnauk alls þess kostn-
aöar sem leit milli lækna kostar,
— þjáö manneskja heldur enda-
laust áfram aö leita eftir hjálp
vegna þrautanna sem heftir lif
hennar, — tapaöir vinnustundir
og atvinnumissir, og ómæld
óhamingja vegna þess að ekki er
unnt aö lifa eölilegu lifi, ofan á
allt annaö, fordómar. — Migren-
samtökin eru opin öllum höfuö-
veikisjúklingum og styrktarmeö-
limum og eru landssamtök.
Flóknar ástæður
Meöal annarra ástæöna fyrir
kasti er streita, kuldi, hitabrigöi,
sterk lykt, birta, of hár blóöþrýst-
ingur, mataræöi, tilhlökkun,
hræösla o.s.frv. o.s.frv., sem
reyndar er erfitt aö komast hjá
þegar maöur er manneskja, en
meö réttum lifnaöarháttum og
fræöslu má draga úr og foröast, —
margar leiöir eru til er lofa góöu,
t.d. rétt öndun og slökun getur
gert gæfumun og dregið úr köst-
unum. — Mlgren viröist herja
meirá konur en karla og mun þar
vera oft um hormónatruflanir aö
ræöa. Oftast ber á sjúkdómum á
árunum frá 15—50 ára, en ekki er
óalgengt aö börn þjáist og einnig
eamalt fólk.
Félagið hefur gefiö út fræöslu-
rit, Fréttabréf Migrensamtak-
anna, þarsemmeiriparturinn eru
þýddar erlendar fræöslugreinar
varöandi heilsufar okkar og
greinar eftir innlenda heilbrigöis-
starfsmenn. út hafa komið sex
sllk fréttabréf er hafa gefið góöa
raun.
Mikið í húfi
Aö endingu viljum við vitna i
orö Dr. med. Gunnars Guö-
mundssonar (Þjv. 17. jan. 1978) I
enda viðtals viö tvo migrensjúkl-
inga er voru þá að undirbúa
stofnun félagsins (annar sjúkl-
ingurinn, lést fyrir aldur fram 40
ára) 1. sept. s.l. vegna höfuösjúk-
dóms) en Gunnar segir m.a.:
„öll viöleitni, sem miöar aö þvi
aö bæta aöstöðu og llðan migren-
sjúklinga er góö og lofsverö.
Menn vita ekki enn orsakir þessa
sjúkdóms, sem er kvalafullur,
langvinnur og króniskur kvilli.
Sumir telja hann ganga nokkuð I
ættir. Viö vitum aö hann versnar i
streitu, þó að hún sé ekki orsökin,
heldur getur hún leitt kast yfir
sjúklinginn. ...Göngudeild væri
mikil umbót fyrir þetta fólk. Og
svo tel ég aö fræösla um sjúkdóm-
inn, aö þvi leyti, sem hann er
þekktur, ætti aö vera mjög veiga-
mikill þáttur i starfsemi svona
félags. „Rétt greining er mjög
þýðingarmikil..”
Migrensamtökin fara fram á
fjárhagsaöstoð, þaö væri hagræö-
ing ekki siður fyrir þjóðfélagið
sem okkur.
Meö von um skjót viöbrögð,
mikið er I húfi-Lif er i húfi.
ValdimarS. Jónsson
varaformaöur
Hér á landi hafa sllkar um-
ræöur farið lágt enda mikiö
feimnismál. 1 bréfi Jafnréttis-
nefndarinnar er vitnaö til upplýs-
inga frá lögreglunni I Reykjavlk
sem var kölluö út 445 sinnum
vegna misþyrminga karlmanna á
eiginkonum sinum áriö 1979. t 85
tilfellum var um hreina llkams-
árás aö ræöa og 16 konur voru
fluttar á slysadeild af þessum
sökum. Hér viö bætast útköll sem
ekki hafa verið skráð og tilfelli
sem enginn veit um segir I
bréfinu.
Jafnréttisnefndin varpar fram
spurningum um orsakir ofbeldis,
en svo sem getur nærri eru svörin
aöeins tilgátur, hér á landi eru
ekki til neinar kannanir á orsök-
um eöa eöli ofbeldis gegn konum.
Eru þær uppeldiö, eignarétturinn,
minnimáttarkennd, mikil-
mennska eöa karlmennska? Eöa
liggur stærra þjóöfélagsmein aö
baki? Þessum spurningum ætti
hver og einn aö velta fyrir sér og
um leiö aö spyrja hvaö er til ráöa.
Hvaö veist þú um ofbeldi gegn
konum, körlum og börnum
umhverfis þig? Hvert er hægt aö
leita hjálpar?
1 lok bréfs Jafnréttisnefndar-
innar segir: „Konur og karlar!
Rjúfum þögninga. Ræöum viö þá
sem viö treystum. Hefjum opna
umræöu um þessi mál. Styöjum
hvert annaö — þolum ekki of-
beldi.”
Fyrirlestur
Dr Edvard Befring, dr.
phil. flytur opinberan fyrir-
lestur á vegum félags-
vlsindadeildar Háskóla
tslands I dag fimmtudaginn
11: september kl. 17.15 I stofu
102 I Lögbergi.
Fyrirlesturinn fjallar um
uppeldislegar rannsóknir
Dr. Befring er rektor viö
Statensspeciallærerhögskole
I Bærum I Noregi og
vfökunnur fræðimaöur á sínu
sviöi.