Þjóðviljinn - 16.09.1980, Qupperneq 7

Þriðjudagur 16. september 1980. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
Orkuþarfir
heimsins
Hjörleifur
Guttorms-
son iön-
aöarráð-
herra segir
frá Heims-
ráöstefnu
um orku-
mál
*«S'
***
’m
Talað var um að allar veru-
legar breytingar i orkumálum
þyrftu langan aðdraganda. All-
langt er i framtiðardraum um
kjarnasamruna, fusion. Sá mögu-
leiki er m.a. rannsakaður i Max
Planck stofnuninni i Mtinchen,
sem ég heimsótti á fimmtudag.
En þar er talað um að margir
áratugir geti liðið án þess að sýni-
legs árangurs sé að vænta af
rannsóknum.
Að þvi er varðar fjármögnun
orkuframleiðslu höfðu menn
verulegar áhyggjur af svonefndri
hringferð oliudolla ranna.
Talsmenn iðnrikja töldu æskilegt
að flytja sem mest af þeim oliu-
auði sem oliuframleiðendur koma
ekki i lóg til fátækra rikja þriðja
og fjóröa heimsins — en sjálf
mundu iðnrikin leggja til þeirra á
móti tækniaðstoð og þekkingu,
sagði Hjörleifur Guttormsson að
lokum.
— áb
Ráðstefnunni lauk á föstudag
og átti Þjóðviljinn þá viðtal við
Hjörleif, en tiu aðrir Islendingar
sóttu ráðstefnuna. Jakob Björns-
son, orkumálastjóri, á sæti i
framkvæmdanefnd Heimsráð-
stefnu um orkumál, sem haldin er
á þriggja ára fresti, næstsiðast í
Istanbul. Meðal þátttakenda var
Ingvi Bragi Friöleifsson, sem
veitir forstöðu jarðvarmadeild
Háskóla Sameinuöu þjóðanna.
Hann flutti erindi á ráöstefnunni
og varð ég var við að menn leit-
uðu til hans á eftir um jarö-
varmamál sagði Hjörleifur.
Kanslaraefni messa
Alls sóttu um 6000 manns ráð-
stefnuna frá öllum heimshornum,
liklega einir 1300 Vestur-
Þjóðverjar og 400 Banda-
rikjamenn. HUn hófst á mánudag
i fyrri viku og komuþákanslara-
efni landsins i heimsókn og fluttu
m
Olluframleiðslan mun aukast nokkuð fram til 1990 en eftir það dregur mjög úr hlutdeild hennar I orku-
framboði
niðurstööur umræðna og upplýs-
ingaskipta. Þarna var reynt að
tengja saman umræður um alla
helstuþætti: orkuframleiðslu,
orkuframboð, orku og samfélag,
orku og umhverfi.
unni sjálfri. En það segir sina
sögu að jafnhliða hinni opinberu
ráðstefnu var haldin i Miinchen
gagnráöstefna, þar sem and-
stæðingar kjarnorkustefnunnar
héldu uppi allt öðrum tón.
ur væri I iönrikjum og verulegur i
þróunarlöndum. Hinsvegar voru
skiptar skoöanir um það, hvort
unnt væri að viðhalda hagvexti án.
nettóaukningar i orku-
framleiðslu. — þ.e.a.s. meö betri
fj órfaldast
Vatnsorkan er kosta vinsælust og mun miklu breyta
i ýmsum heimshlutum.
Koi eru ásamt kjarnorku efst á blaði, en um leið
óvinsælir kostir vegna mengunar.
Ein helsta niðurstaða
6000 fulltrúa úr öllum
heimshornum sem
saman komu i fyrri viku
i Múnchen til að bera
saman bækur sinar um
orkumál er sú, að lönd
heimsins muni árið 2020
þurfa um það bil f jórfalt
meiri orku en nú er
framleidd, sagði
Hjörleifur Guttormsson
iðnaðarráðherra, sem
ráðstefnuna sótti ásamt
tiu öðrum íslendingum.
Tæknimenn segja, að þá
„orkugjá” verði einkum
að brúa með kjamorku
og kolum, en þeir vita
vel, að viða um heim er
öflug andstaða gegn
slikri orkustefnu. Talið
er að oliuframleiðsla
fari minnkandi upp úr
1990 og að nýir orkugjaf-
ar geti séð fyrir um 10%
af þörfum mannkyns
um næstu aldamót.
á fjörutíu árum
langar ræður um orkumál.
Allmikill skoðanamunur er hjá
þeim Helmut Schmidt kanslara
og Franz-Josef Strauss, keppi-
naut hans. Strauss leggur megin-
áherslu á nýtingu kjarnorku, en
Schmidt hefur á henni fyrirvar^
vill horfa til fleiri átta og leggja
áherslu á orkusparnað.
Á ráðstefnunni eru ekki gerðar
formlegar samþykktir en fram-
kvæmdaráð dregur saman helstu
Þarfir og valkostir
Menn töldu sig geta reiknað það
út að á næstu fjörutiu árum, eða
fram til 2020 mundi orkuframboð
þurfa aðfjórfaldast miðaðvið það
sem nú er. Tæknimenn lögðu þá
megináherslu á kol og kjarnorku,
sem tækni til að brúa orkugjána
svonefndu. Vitanlega eru skiptar
skoðanir um kjarnorkuna, en þær
komu ekki mjög fram á ráðstefn-
A ráðstefnunni lögðu málsvar-
ar orkubúskaparins yfirleitt
mikla áherslu á nauðsyn kjarn-
orkuframboðs, en viðurkenndu
um leið að mikil óvissa rikti um
það, hvaða undirtektir slik stefna
fengi i einstökum löndum.
Sparnaðarmöguleikar
Framtiðarspárnarum orkuþörf
byggðu á þvi, að nokkur hagvöxt-
orkunýtingu ogsparnaði, sem all-
ir lögðu mikla áherslu á.
Helmut kanslari Schmidt benti
á það með nokkru stolti i ræðu
sinni, að á timabilinu 1973—80
hefðu Vestur-Þjóðverjar ekki
aukið oliunotkun sina að magni
til, enda þótt hagvöxtur hefði hjá
þeim verið meiri en i flestum iön-
rikjum öðrum. Þeir notuðu 1973
150 milj. lesta af oliu og gera enn.
En þetta magn kostar þá rúmlega
þrisvar sinnum meira nú en þá.
Breytingar eftir
heimshlutum
A næstu fjörutiu árum er gert
ráð fyrir að orkunotkun aukist úr
6,6, gígatonnum i 24. Þar af aukist
notkun þróunarrikja úr 1.7 gíga-
tonni i 10,4 en iðnrikja úr 5 gíga-
tonnum i 13,5. Olia gefur nú um
3,5 gígatonn. Gert er ráð fyrir þvi
að hún nái 4 gígatonnum 1990 en
eftir það muni draga úr oliu-
framleiöslu og annað verður þá
að koma i staðinn. Kol og
kjarnorka, einnig nýir orkugjaf-
ar, sólarorka, jarðvarmi, lifrænn
massi. Samt er ekki gert ráð fyrir
þvi, að hinir nýju orkugjafar geti
skilaö meiru en 10% af þörfum
um næstu aldamót. En slikir
orkugjafar gætu vissulega stór-
bætt ástandið á vissum svæðum.
Vatnsorka var lofuð sem bestur
og öruggastur orkugjafi og gæti
hún haft veruleg áhrif á að
dstandið batnaði i orkumálum i
þróunarlöndum, einkum i Afriku.
Framtiðarmúsik