Þjóðviljinn - 25.10.1980, Page 19

Helgin 25. — 26. október 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 19
Kafli úr nýrri
skáldsögu eftir
Þorstein frá Hamri
HAUST
SKIRISSKOGI
Vilhjálmur skarlat leigir her-
bergi til hliöar viö inngánginn
niBri. Hann hefur lika óumsamiö
áhrifasvæBi i auöu gimaldi innar
viö gánginn. Hann er þar litiB
sjálfur, en gestir geta lagt sig þar
og vafiö sig innani eitthvaö þegar
birta heims og hugar dvin og
dofnar. Innanstokks hjá Vil-
hjálmi er einn sóffi og nokkrir
stólar lamaöir og dálitiö dútlborö,
þetta er einstæöfngshreiður, en
svo á hann einnig sildarkvartil i
úreltum bakdyragángi sem ein-
hverntima I fyrndinni hefur veriö
negldur aftur og byrgöur sakir
trekks.
Þarna er stundum glatt á
hjalla; það kemur fyrir; en jafnoft
er Vilhjálmur á veröi gagnvart
sliku og rekur frá, meö handafli
ef ekki vill betur tií, og reynir svo
að hemja sig i ró við dútlboröiö,
þar er raunar friöurinn sem hann
hefur sárast dreymt og þráö innst
inni meðan hæst stóð glaumurinn,
enda gott aö bauka þarna við hitt
og þetta eftir vinnu; viö höfum
þar stundum húslestra, ýmislegt
sem okkur hefur dottiö i hug sjálf-
um. En orö veröa ekki á eina bók
lærö, þaö veiztu, lesandi góöur;
þegar þú meöhöndlar orö skaltu
hugsa þig um tvisvar og gánga
vendilega úr skugga um hvort þér
væri ekki sæmra aö láta þaö kyrrt
liggja — þegja,- hvort sú hugsun
sem þvi var ætlaö að tjá er ekki
betur geymd i hugskoti þinu, ótvi-
ræö, ljós, heldur en hálf og veil
eöa andvig sjálfri sér i oröi á
pappir sem heföi betur feingiö aö
vera hvitur áfram, eða i ljósvak-
anum meöal manna sem grlpa
hana þar á lofti og sélflytja hana
sin á milli — unz upp kemst, og þá
ef til vill um seinan, aö þeir voru
að útbreiöa höfuölygi; merklngin
reyndist margslúngnari en svo
aö hún yröi lokuö inni I svona oröi,
hún spreingdi oröið utanaf sér,
komst þar ekki fyrir, átti þar ekki
heima; þetta orö var henni
ófreskjuhamur sem hún átti ekki
skilið aö bera.... Samræður eru
þvi strjálar og hafa i eingu hrað-
an á, eru einna likastar hljóðu
skrafi dasaöra lángvegamanna I
fenntu sæluhúsi sem liklegast
væri þá viö gamla Hellisheiöar-
veginn austur um Bolavelli, eöa
minna á norska sögu um þrjú tröll
I helli sem sögðu sina setnlnguna
hvert á hundraö ára fresti og voru
ekki fyllilega_ i sátt viö sjálf sig
fyrir slikt málæöi. Stundum rifja
ég kannski eitthvaö upp I sam-
bandi viö Þorvald á Sóleyjar-
höföa, en oft berst taliö leingra
inni sögn og sorta unz bergstál
fortiöar blasir viö, svart meö
sytrandi vatnsflaum ofanúr tón-
um og hugblæ slitinna festa, slysa
og ófarnaöar fátækra manna á út-
skögum heimsins, einnig skyggir
i harðviörisgjár ægilegar sem i
þýtur noröansveipurinn meö stór-
brotinni kveðandi og hneigir
menn til ótta og undirgefni svo
vart má vita hvort tryggara er aö
þrauka ofan eöa neöan bjargs.
Og fiölutónar bjargsins eru
dimmbláir.
Drjúgar dagstundir Vilhjálms
fara i aö líggja undir bilnum og
laga þar eitthvað fyrir menn,
sjálfur á hann einn, sem hann bjó
til úr skrani, og dregur meö hon-
um margt nýtilegt heim aö dyr-
um hjá sér, en þarf auövitaö aö
verja þaö meö klóm og kjafti fyrir
hreinsunardeildinni sem heldur
aö þaö eigi allt saman aö fara á
haugana og bfllinn lika. Rusl,
segir hreinsunardeildin hlakk-
andi. Rusl. Taka rusl. Vilhjálmur
geingur fram af festu og þrjózku
sem vandséö er hvernig svo
visinn búkur fær þolað, illvigur og
miskunnarlaus i tali og þola fáir
háö hans án þess aö glúpna; þaö
er nefnilega lika i þögn hans,
þetta háð, beitt og sárt og næmt.
t æsku sinni las Vilhjálmur Mýs
og menn eftir Steinbeck i þýðingu
Ólafs Jóhanns, og aö stórum
staupum tæmdum f jalla draumar
hans aöallega um snyrtibúskap
meö kanínum og tiglasmára,
helzti litlum helli. Niöur frá þeim
helli eru hvanngrænar brekkur
leingst niður aö sjó, og þegar
maöur situr i huganum þar neöra
hjá brotnum bátum, hugsar mað-
ur um mörg hrikaleg og skáldleg
örnefni þarna uppi þarsem
Vilhjálmur býr meö kaninunum.
Það er samt ekki mjög hátt
uppi.
Þennan draumabólstaö bryöja
gárúngarnir i skimpi milli skolt-
anna einsog rottur rekatré.
Er ekki leiöinlegt aö vera alla
tiö edrú, spyr Litli Jón.
Spyr sá sem ekki veit, svarar
Vilhjálmur skarlat og hleypir
eingum inn.
Er ekki leiöinlegt aö vera svona
keingboginn viö iöju slna og sifellt
edrú, spyr einhver og heldur að
það auki drjúgum á fyndnina, en
alls ekki Litli Jón, hann tekur
aldrei svona til orða.
Fleira veröur aö gera en gaman
þykir, segir Vilhjálmur skarlat.
Hann býr yfir guödómlegri ró og
helvizkri heift og kann að skipa
þessum geösmunum niöur á
stjörnur tvær sem standa önd-
veröar, og viö þá tvlsýnu veröa
menn nauöugir viljugir aö sætta
sig.
Einusinni i sumar slöla vorum
viö Litli Jón á næturflakki og
slæddumst óforvarandis inni ald-
ingarö einn. Uppstytta var af
regni og garöurinn einsog gyöju-
brjóst. Blómin I garðinum kink-
uöu votum krónum, hljóö laufgola
næturinnar lék I runnum, og
skemmtilegt var aö sjá skógar-
dýrin sveima milli stofnanna gul
og bröndótt og svört i fögru friö-
landi, panþerdýr og aöra ferfætl-
inga. Viö tylltum okkur á bekk og
sátum unz ákveöin svipsýn brá
nýjum drætti i myndina; hvað
helduröu aö þaö hafi verið,
lesandi góöur, hver var hinn
islenzki raunveruleiki þessarar
næturparadisar; hver sté fram
undan grænni skógargrein og
stikaöi hljóölega eftir flötinni á
hvitri skyrtu? Þaö var ekki Alo
Eddin I harölæstri haröstjórnar-
paradis sinni, heldur Vilhjálmur
skarlat á ferö i Hljómskálagarð-
inum, á laun viö alla, verkstæöiö
og vini sina, og skimandi til
beggja hliöa, áöur en hann hóf á
loft skínandi bikar og skálaöi við
Jónas Hallgrimsson fyrir undrum
veraldar. Einn.
Svo vikiö sé aö bílnum þá er
hann borinn og barnfæddur
Volvó, hvaö sem menn vilja kalla
hann núna, og gerir öörum bilum
fullkomna skömm til meö hljóö-
um slnum og flóknum útbúnaði,
og dugir hiö bezta, hann er ekki
einn þeirra bfla sem þurfa 284
gráða heitan knastás frá Crower
til aö gánga, eöa Edelbrock Tork-
er soggreinar meö Holley blönd-
úngi. Hinsvegar hefur Vilhjálmur
sagt aö uppá hugsanlegar brekk-
ur aö gera sé kannski vissara aö
setja á hann Spicer 44 hásíngu,
þaö á fyllilega aö duga. Pontiac
hásfng meö drifhlutfallinu 4.56:1
er ekki annað en vitleysa. En
maöur fer nú kannski ekki svo
mikiö I brekkur.
Um bókina
Þorsteinn frá Hamri heldur
áfram skáldsagnaritun meö
Hausti i Skirisskógi. Eins og áður
lætur hann veruleika nútimans
tengjast þjóösögn, þjóötrú og
imyndun I listilega geröri sögu.
Þannig á til dæmis bráöskemmti-
leg frásögn af lóum og ódáinsakri
á Hellisheiöi rót sina aö rekja til
almennrar þjóötrúar um lóuna og
hinsvegar til sögu um undarlega
reynslu ferðalangs nokkurs á
heiöinni. Aö islenskum hætti
breytist aökomiö efni óöar i þjóö-
sögu, samanber söguna af Alo
Eddin, sem er úr ferðasögu
Marco Polos. Allur heimur
þessarar skáldsögu er bæöi mjög
persónulegur og sérislenskur.
(Afbókarkápu)
kfel
m Tilboð i innréttingar
Bandalag háskólamanna leitar eftir
tilboðum i smiði og uppsetningu innrétt-
inga i fyrirhuguðu skrifstofuhúsnæði
bandalagsins að Lágmúla 7, Reykjavik.
Flatarmál húsnæðisins er um 360 fer-
metrar.
Tilboðsgögn liggja frammi á skrifstofu
BHM, Hverfisgötu 26, og eru þar veittar
nánari upplýsingar. Simar 21173 og 27877.
Bandalag háskólamanna.
Frumsýnir:
Tíðindalaust á Vesturvígstöðunum
All Quiet on the Western Front
LORDGRADí -
ALl QUIET 0NIHE WCSTERN FR0N1
RICHARDTHOMAS ■ ERNEST80RGNINE ■ DONALDPLEASENCE■ IAHHOLM PAIRICIANEAl DAl BRADLEY
„Þeir fóru í skotgrafirnar sem drengir, og komu
aldrei aftur sem menn..........."
Áhrifamikil, — stórbrotin og spennandi, eftir sögu
Remarque.
Leikstjóri: DELBERT MANN
Sýnd kl. 6 og 9.
Konan min og móðir,
Guðfinna Benediktsdóttir
frá Erpsstööum,
Laugateig 8
andaöist á Landspitalanum 19. okt.
Jarðarförin fer fram frá Fossvogskirkju mánudaginn 27.
október kl. 2.
Gunnlaugur Júnsson
Móeiöur Gunnlaugsdóttir.
Fjarðarhús
Tvílyfta byltingin
frá Húseiningum hf
Húseiningar hafa nú sett á markaðinn tvílyft einingahús.
Kosti einingahúsa þarf tæpast að tíunda. en efri hæðin
bætir fjölmörgum við:
— Hver nýtanlegur flatarmetri er ódýrari
— Húsið er auðvelt að staðsetja á litlum lóðum
— Taka má húsið í notkun i tveimur áföngum, þar eð full-
komin íbúð er á neðri hæð
— Rishæðin gefur skemmtilega möguleika í innrétt-
ingum
Ef þessir kostir vekja áhuga þinn ættirðu að hafa
samband og biðja um bækling með öllum nauðsynlegum
upplýsingum ásamt sýnishornum aö teikningum.
HUSEININGAR
SIGLJUFIRÐI
Söludeild í Reykjavík sími: 15945.
Sími 96-71340 eða 96-71161