Þjóðviljinn - 10.06.1981, Page 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 5. júní 1981
UOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjódfrelsis
t'tgefandi: Utgáfuléiag Þjóöviljans.
Framkvxmdastjóri: Eiöur Bergmann.
Kitstjórar: Arni Bergmann, Einar Kari Haraldsson, Kjartan
Olafsson.
Auglvsingastjóri: Þorgeir Olal’sson.
l'msjónarmaöur sunnudagsblaös: Guöjón Friöriksson.
Afgreiöslustjóri: Valþor Hlööversson
Klaöamenn: Allheibur Ingadóttir, Ingibjörg Haraldsdóttir,
Kristin Astgeirsdottir, Magnus H. Gislason. Sigurdór Sigurdórs-
son.
iþróttalréttamaöur: lngollur Hannesson.
úllit og hönnun: Guöjon Sveinbjörnssori. Sævar Guðbjörnsson.
I.jósinvndir: Einar Karlsson, Gunnar Eiisson.
llandrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Augljsingar: Svanhildur Bjarnadóttir.
Skrifstofa: Guörún Guövarðardóttir, Jóhannes Haröarson.
Afgreiösla: Kristin Pétursdóttir, Bára Siguröardóttir.
Simavarsla: olöf Halldórsdóttir, Sigriður Kristjánsdóttir.
liilstjóri: Sigrún Baröardótlir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jóns-
dóttir.
Útkcyrsla, afgreiösla og auglýsingar: Sföumúla 6,
lieykjavik, simi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf..
Þingað um orkumál
• í gær hófst í Reykjavík Orkuþing, hið fyrsta sinnar
tegundar sem hér er haldið. Að þinginu standa ásamt
iðnaðarráðuneytinu ýmsar helstu stofnanir og samtök,
sem að orkumálum starf a á landi hér, og er Orkuþinginu
ætlað að starfa í þrjá daga.
• Hér er um þarft framtak að ræða, svo mjög sem
orkumálin eru og verða í brennidepli og þörf er samráðs
og stillingar á þeim vettvangi.
• f ávarpi, sem Hjörleifur Guttormsson, iðnaðarráð-
herra f lutti í upphaf i Orkuþingsins kom f ram, að á árinu
1979 stóð innflutt eldsneyti undir 44,4% af orkunotkun-
inni hér á landi, hlutur innlends jarðvarma vár 38% og
innlend orka frá vatnsafli 17,6% af heildarorkunotkun-
inni. A því ári hafði hlutdeild innf luttrar orku lækkað um
3,8% frá árinu áður, og svipuð þróun mun hafa átt sér
stað á síðasta ári en þá dróst innf lutningur eldsneytis
saman um 7%.
• Þannig er hlutfall innlendrar orku nú mjög að nálg-
ast 60% af heildarorkunotkun okkar Islendinga og inn-
flutta orkan að þokast niður í 40%.
• Hjörleifur Guttormsson, iðnaðarráðherra minnti á
að eftir þrjú til f imm ár ætti því marki að verða náð, að
nær allt húsnæði í landinu verði hitað upp með innlendum
orkugjöfum, um 80% með jarðvarma og um 20% með
raforku, en húshitunin tekur til sín tæplega 45% af ár-
legri orkunotkun í landinu nú.
• Það er athyglisvert að þótt við fáum ekki frá inn-
fluttu eldsneyti nema rösklega 40% af árlegri orkunotk-
un, þá fara um 70% þess sem greitt er fyrir heildarorku-
notkunina i það að greiða þetta innflutta eldsneyti.
• Um þetta sagði iðnaðarráðherra í ávarpi sínu á
Orkuþingi:
• ,, Eitt meginmarkmið í íslenskri orkustef nu hlýtur að
vera að draga svo sem frekast er unnt úr innflutningi
eldsneytis, allsstaðar þar sem það er gerlegt og hag-
kvæmt, og að auka hlutdeild eigin orkulinda. Gildi þessa
má teljast augljóst, bæði varðandi öryggi í orkubúskap
okkar og gjaldeyrissparnað. Kostnaðuraf innfluttu elds-
neyti er langt umfram hlutdeild þess í heildarnotkun.
Hann nam t.d. 64% af heildarorkureikningnum á árinu
1978 og um 70% tvö síðastliðin ár. Á síðasta ári guldum
við fimmtu hverja krónu sem aflað var í gjaldeyri til
baka fyrir innflutta orku.
• Möguleikar til að lækka þessi gjaldeyrisútgjöld
tengjast f yrst og f remst útrýmingu á olíukyndingu i hús-
hitun og að dregið verði úr olíunotkun í iðnaði allsstaðar
þar sem því verður við komið, svo og skynsamlegum
orkusparnaði. Eldsneytisinnf lutningur til landsins nam
535 þúsund tonnum á árinu 1978, sem svaraði til 6300 Gwh
í orkuinnihaldi. Olía til húshitunar og almenns iðnaðar
svaraði til 2700 Gwh eða 42,5% af eldsneytisnotkuninni á
því ári, en nálægt 55% af eldsneytinu fóru til að knýja
fiskiskipaflota og samgöngutæki. Á fyrrnefnda sviðinu,
þ.e. í húshitun og iðnaði, getum við náð langt í að útrýma
olíunni með innlendri orku á næstu árum. I fiskveiðum
og samgöngum verður aðeins í takmörkuðum mæli hægt
að breyta yfir á innlenda orkugjafa, fyrr en þá að inn-
lend eldsneytisframleiðsla kemur til sögunnar."
• Síðar í ávarpi sínu minnti Hjörleifur á nokkur þau
markmið, sem ríkisstjórnin hefur sett í orkumálum og
sagði þá m.a.:
• „Sem kunnugt er samþykkti Alþingi nýlega sem lög
stjórnarfrumvarp um raforkuver, þar sem veittar eru
heimildir til að auka uppsett afl í vatnsaf Isstöðvum um
rösklega 800 MW. Nú eru hins vegar uppsett samtals 542
MW í vatnsafIsstöðvum og 140 MW bætast við með
tveimur nýjum aflvélum í Hrauneyjarfossvirkjun, sem
áður var fengin heimild fyrir. Hér er því um meira en
tvöföldun að ræða í uppsettu af li, auk heimildar fyrir 50
MW í jarðvarmavirkjunum og 50 MW í varaaf Isstöðvum.
Við þessar nýju vatnsafIsvirkjanir og veituaðgerðir á
Þjórsár- Tungnársvæðinu mun orkuvinnslugeta lands-
kerfisins vaxa um 4000 Gwh, þ.e. úr röskum 3000 Gwh
eins og nú er í um 7000 Gwh á ári. Gert er ráð fyrir að í
þessar framkvæmdir verði ráðist á næstu 10-15 árum
með hliðsjón af markaðsaðstæðum. Þetta þýðir að
1800-2400 Gwh yrðu til ráðstöfunar umfram almenna
raforkunotkun og þá til orkufreks iðnaðar og olíuspar-
andi aðgerða, en það svarar til um tvöföldunar á raf-
orkunotkun í orkufrekum iðnaði á þessu framkvæmda-
tímabili." -*•
klippf
| Forkastanlegur
I en hreinskilinn
A dögunum var i þessum
pistlum vikið aö fróðlegu viötali
sem Ttminn átti viö Jón Múla
Ámason. Rétt I sömu mund
fundu Staksteinar Morgun-
blaösins hjá sér ástæöu til aö
fjalla um sama viötal, og var sú
útlegging afar fróöleg. Þar er
tekin sú meginlina, aö skoöanir
Jóns MUla séu aö sönnu ,,for-
kastanlegar”, en hann hafi þaö
Jóns MUla, sem jafnan kemur
dyranna eins og hann er
klæddur, en sýndarmennsku og
lævisi Þjóöviljans. Þar á bæ
þykjast menn aörir en þeir.eru,
afneita pólitiskum uppruna
sinum og tengslum viö hinn al-
þjóölega kommúnisma i
orði — en eru hallir undir sovét-
sjónarmiö á boröi. Þaö kemur
ekki sist fram i afstööu Alþýöu-
bandalagsins til öryggismála
okkar og varnarsamstarfs við
vestrænar iyöræöisþjóðir”.
Fals
Svo mörg eru þau orö Stak-
steina.
Hér kennir nú ýmislegra
fram yfir til dæmis þá sem
skrifa i' Þjóöviljann, sem kallaö
er „hreinskilni tilaö kannast viö
skoöanir sinar”.
IStaksteinar segja aö Jón Múli
tali „tæpitungulaust” „gegn
„E vrópukommúnisma”, þ.e.
■ viöleitni tiltekinna evrópskra
Ikommúnistaflokka tii aö losa
sig undan viöjum móöurflokks-
ins i Sovétrikjunum (Alþýöu-
■ bandalagiö er ekki i þeirra
Ihópi), talar mjúkum oröum um
„ósköpin i Afganistan” og
andar köldu gegn samstarfi
■ kirkju og verkalýöshreyfingar i
IPóllandi. Hann vikur varnaöar-
oröum aö Þjóöviljanum fyrir aö
láta i þaö skína, aö blaöiö sé
■ horfiö frá hinum gömlu kynnum
Ivið hreinræktaöa skoöana-
myndun og tjáningu.
Þær skoöanir, sem Jón Múli
. lætur i ljósi, ganga þvert á viö-
Ihorf Morgunblaðsins og þvert á
sannfæringu lýöræðissinna,
hvar i flokki sem þeir standa.
• Þaö er rfk ástæöa til aö standa á
Ivaröbergi gegn þeim pólitisku
sjónarmiöum, er hann viörar.
Jafnframt veröur þaö aö segj-
• ast,aðþaöeróliktmeiri „hrein-
| skilni” í framkomu og tjáningu
grasa. 1 fyrsta lagi höfum viö i
þessum linum mjög hrein-
ræktað dæmi um hreinræktaöa
Moggalýgi — þegar sagt .er aö
Alþýöubandalagiö sé ekkii hópi
þeirra „evrópskra kommún-
istaflokka” sem vilji „losna úr
viöjum” hins sovéska kommún-
istaflokks. Þaö er óþarft aö hafa
um þaö mörg orö, aö hér er enn
á ferö sú gamla aöferö aö fara
meö bull um sósialista hérlenda
i trausti þess aö miklu fleiri sjái
Morgunblaöiö en Þjóöviljann.
En til dæmis og fróöleiks aö
taka: þaö hefur enn i dag verið
nokkurt mál i „evrópukommún-
iskum” flokkum Italíu og
Spánar hvaöa meöferö fulltrúar
þeirra fái á hátiölegum þingum
i Moskvu hvort þeir fái aö tala
og hvar.Slik mál geta ekki einu
sinni komiö upp i Alþýöubanda-
lagi af þeirri einföldu ástæöu aö
sá flokkur á ekki fulltrúa á slik-
um þingum. Og hefur einmitt
gert þaö aö einni höfuöforsendu
tilveru sinnar, aö vinna sem
mest gegn þeirri iqipskiptingu
sósialista sem festist i sessi i
Evrópu kreppuáranna, veröa I
aðili þeirrar evrópskrar hreyf- -
ingar sem leitar samstööu á J
grundvelli sameiginlegra I
vinstrisjónarmiöa. Um leiö og I
langsamlega flestum islenskum *
sósialistum hefur skilist aö
fylgispekt ýmissa kommúnista
viö Sovétrikin, hægrikrata viö
Bandarikin, er ein helsta hindr-
un i vegi fyrir þeirri sjálfstæöri
nýsköpun i anda sósialiskra
hugsjóna, sem okkar álfa hefur
svo margar forsendur til að
hafa forystu fyrir.
Svona komma
vil égl
f
En annaö er þó miklu eftir-
tektarveröara i skrifum Stak-
steina. Þaö er sú afstaöa, aö
sjónarmiö eins og þau sem Jón
MUli viöraöi f viötalinu séu aö
visu „forkastanleg” en samt sé
sá sem þannig hugsar miklu
fremri öðrum þeim sem til
vinstri hallast af þvi aö hann sé
svo hreinskilinn, eins og þaö
heitir.
Þetta er nefnilega eitt dæmi
af allmörgum sem ganga i sömu
átt. Morgunblaöiö vill ööru
fremur fá aö kjósa sér andstæö-
inga. Þaö vill hafa komma
þannig, aö þeir séu vinir
Moskvu, hafni þeirri marg-
slungnu viöleitni sem kennd er
viö „Evrópukommúnisma”, séu
jafnvel reiöubúnir til aö bera
blak af hernaöi Sovétmanna i
Afganistan eöa þá fordæma
Solidarnosc i Póllandi. Þegar
Morgunblaösskribent sér eitt-
hvaö slikt á vegi sinum, þá fyll-
ist hans hjarta nokkrum fögn-
uöi: svona eiga allir kommar aö
vera, þá væri minn leikur
heldur betur auöveldur! En
fögnuöurinn er, eins og einnig
kemur mjög vel fram nokkurri
beiskju blandinn: Staksteina-
veltari veit auövitaö jafnvel og
aörir, aö þau viöhorf sem hann
vill aö andstæöingar hafi, eru
raritet á vinstribæjum.
Hluti af stœrra
dœmi
Þetta litla dæmi er líka endur-
speglun af þvi sem gerist i
áróöursstriöi um allan heim.
Þaö er eitt sem menn i
Washington og Moskvu eru
hjartanlega sammála um og
þaö er þaö, aö setja beri jafn-
aöarmerki milli sósialisma og
Sovétrikjanna! t báöum stööum
er þvi stift á loft haldiö aö svona
sé sósialisminn og geti i raun
ekki veriö mikið ööruvisi. Og i
báöum stööum eru menn jafn
hissg. gramir og ráöviiltir,
þegar upp vekjast sæmilega
öflugar sósi'aliskar hreyfingar,
sem andmæla slikri málsmeö-
ferö harölega og gera sjálfum
sér og öörum grein fyrir þvi, aö
framtiöarvonir um sósialiska
þróun sem risi undir nafni,
hljóti einmitt aö vera tengdar
viö þaö, aö hafnaösé mörgum
veigamiklum þáttum hinnar so-
vésku reynslu — og þá fyrst og
fremst þvi flokksalræöi, sem
Kremlverjum hefur þóknast aö
kalla „alræði öreiganna”. áb
___og skoríð
Landsvirkjun efnir til samkeppni
Skreyting á Sigöldu
Landsvirkjun hefur ákveöiö aö
efna til samkeppni meöal
Islenskra listamanna um gerö
veggmyndar viö stöövarhús
Sigölduvirkjunar.
öllum islenskum listamönnum
er heimil þátttaka, en veitt veröa
verölaun samtals kr. 50.000. þar
af 1. verölaun 20 þús.
t dómnefnd eiga sæti þeir
Jóhannes Nordal stjórnarfor-
maöur Landsvirkjunar,
Guömundur Kr. Kristinsson
arkitekt og Höröur Agústsson
listmálari.
Trúnaöarmaöur dómnefndar er
Ólafur Jensson framkvæmdastj.
Byggingaþjónustunnar og
afhendir hann keppnisgögn og
veiUr frekari upplýsingar um
keppnina. Skila skal Ullögum til
Ólafs eigi siöar en 15. sept, n.k.
-Ig