Þjóðviljinn - 19.06.1981, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 19. jlinl 1981
Þjóðvíljlnii ræðír við
Guðrúnu Helgadóttur
alþingismann
Alþingi og
Borgarstjórn
Blaðamaður: Þú átt sæti bæði
iBorgarstjórn Reykjavikur og á
Alþingi, GuðrUn. Hvernig geng-
ur aö samræma þær skyldur,
sem iþessum tveim störfum fel-
ast?
Guöriín: Ég hygg, að það
gangi nokkuð vel og vona, að
aðrir séu á sama máli. Sann-
leikurinn er sá, að allir borgar-
fulltrUarnir hafa annaö aðal-
starf. Mér finnst, að Alþingis-
störf með borgarstjórnarstörf-
um sé sist lakari kostur en
margt annað i þessu tilliti, enda
þótt hér sé auðvitaö um tals-
verða vinnu að ræða.
Annars samrýmist þetta
tvennt ágætlega að mörgu leyti.
Ýmis mál, m.a. félagsmál og
málefni dagvistunarstofnana,
sem ég sinni hjá Reykjavikur-
borg, eru til umf jöllunar bæði á
Alþingi og i sveitarstjórnum.
Það greiðir fyrir skynsamleg-
um ákvörðunum, að sömu
persónurnar, skuli aö nokkru
leyti fjalla um þessi mál á báð-
um stjórnarstigum.
fengið meölagsgreiðslu þó að
faöernismálisé ekki lokið. Þessi
breyting var mér mikið áhuga-
mál, þar sem við i Trygginga-
stofnun rikisins höfðum oftlega
orðið vörviö sáran vanda þeirra
mæðra, sem uröu að bfða mán-
uðum, og jafnvel árum, saman
eftir meðlagsgreiðslum vegna
þess að faðernismáli var ekki
lokiö.
Þá varð að lögum frumvarp
um hollustuhætti og hollustu-
vernd, en þaö frumvarp olli
nefndinni langmestri vinnu.
Með þessum lögum var ákveöin
stofnun Hollustuverndar rikis-
ins, en sú stofnun skal hafa yfir-
umsjón meö heilbrigðiseftirliti,
matvælaeftirliti og mengunar-
vörnum. Eru bundnar vonir við,
að þessari stofnun takist að
samræma starf að hollari lifs-
skilyrðum landsmanna i sam-
vinnu viö aðra aðila, sem vinna
að svipuðum verkefnum á sér-
sviðum samkvæmt öðrum lög-
um.
Þá varð að lögum frumvarp
um Framkvæmdasjóð aldraðra,
sem verja skal fé til byggingar
húsnæðis fyrir aldrað fólk.
Þá náðu fram að ganga ákaf-
„Ef saltið
dofnar, með
hveriu á þá að selta það?”
I öðru lagi tel ég, aö seta
sveitarst jórnarmanna, bæði
min og annarra, á Alþingi greiði
fyrir upplýsingastreymi og
skoðanaskiptum á milli Alþingis
og sveitarstjórna, en af þvi er
mikið hagræði fyrir báða aðila.
Að lokum auðveldar það mér
Alþingisstörfin mjög, að við
borgarfulltrúar Alþýöubanda-
lagsins tókum þá ákvörðun,
þegar i upphafi, að skipta þeim
skyldum, sem á Alþýöubanda-
lagið féllu i borgarstjórn, á sem
stærstan hóp fólks á framboðs-
listanum .Byrðarnar lögðust þvi
tiltölulega jafnt á menn, og eng-
inn okkar varð störfum hlaðinn
úr hófi fram.
Blaðamaður: Snúum okkur
nú áð störfum þinum á Alþingi.
Hvaö er, að þinu mati, mark-
verðast á þeim vettvangi?
Heilbrigðis- og
trygginganefnd
Guðrún: Ef við lítum fyrst á
störf heilbrigðis- og trygginga-
nefndar, átti sú nefnd óvenju
annasama ævi sl. vetur. Frá
heilbrigðis- og tryggingaráð-
herra bárust fjölmörg stórmál á
siðasta þingi, sem ég vil geta
um i stuttu máli, en reyndar
væri full ástæða til aö gera það
rækilegar við annað tækifæri.
Breytingar voru geröar á lög-
um um eftirlaun aldraöra. Ann-
ars vegar voru þessar breyting-
ar þess efnis, aö eftirlaun skuli
miðast viö grunnlaun sam-
kvæmt almennum kauptöxtum
og hækka í samræmi við það.
Hins vegar var um að ræöa 3ja
stiga viöbót við þann rétt, sem
eftirlaunaþegar höfðu þegar
aflaö sér.
Rétt fyrir áramótin voru af-
greidd lög um fæöingarorlof
fyrir allar konur og raunar feð-
ur lika, sem það kjósa.
Þá var gerð mikilsverð breyt-
ing á lögum um meölagsgreiðsl-
urá þann veg, að nú getur kona
lega mikilsverö lög um atvinnu-
leysistryggingar.sem fela i sér
verulegar réttindabætur laun-
þegum tii handa. Sem dæmi um
breytingu til batnaðar, sam-
kvæmt lögum þessum, má
nefna, að nú skipta tekjur maka
viökomandi ekki lengur máli
varðandi bótarétt. Frumvarp
um þetta efni flutti ég á fyrra
þingi. Þá náði það ekki fram að
ganga, en nú var þetta atriði
tekiö inn i stjórnarfrumvarp.
Réttindatimi er einnig lengdur
með þessum lögum og bætur
hækkaðar. Margar aðrar rétt-
indabætur felast i þessum nýju
lögum.
Þá var staðfestur Noröur-
landasamningur um félagslegt
öryggi, sem undirritaður var á
þingi Norðurlandaráðs 5. mars
sl. Þar var um að ræða breyt-
ingu á gagnkvæmum réttindum
Norðurlandabúa varöandi
sjúkra- og tryggingabætur utan
heimalands.
Þá varð aö lögum frumvarp
um aukinn rétt sjómanna til
ellilifeyris og hækkun örorku-
styrks til þeirra, sem orðnir eru
62ja ára.
Miðaö við þessa upptalningu,
verður það varla sagt að
Alþýðubandalagið, sem fer með
yfirstjórn heilbrigöis- og
tryggingamála, hafi setið auð-
um höndum í þeim efnum i vet-
ur.
Menntamálanefnd
Menntamálanefnd átti, af
ýmsum ástæðum, náðuga daga.
Engin stórmál voru afgreidd frá
nefndinni, en ýmsar minni hátt-
ar breytingar. Sárast þtítti mér
þó, að frumvarp menntamála-
ráðherra um Sinfóniuhljómsveit
tslands skyldi ekki ná fram að
ganga. Það frumvarp hefur nú
veriðlagtfram aftur og aftur og
er ekki seinna vænna, að hljóm-
sveitin fái lög til að styðjast við
eftir 30 ára starf. Varla fer það
fram hjá neinum, hverja þýð-
ingu hljómsveitin hefur fyrir
ttínlistarlif landsmanna, en það
er eins og einhver óskiljanleg
tregöa sé á aö viðurkenna starf
þessa listafólks. Sú tregða er
raunar ekkert einsdæmi þegar
menningarmál eru annars veg-
ar á Alþingi.
Menntamálaráðherra lagði
einnig fram frumvarp um list-
skreytingar opinberra bygg-
inga, en timaskortur varð þvi
frumvarpi að falli.
Mikil nauðsyn er á þvi, að
nefnd, sem vinnur i endurskoð-
un á lögum »almenningsbtíka-
söfn, ljúki störfum sem fyrst.
Mun menntamálaráðherra
raunar stefna að þvi, að frum-
varpá þessu sviði verði lagt fyr-
ir næsta þing.
Eigin frumvörp
Blaöamaður: Nú hefur
Alþýöubandalagið ráðherra
heilbrigðis- og tryggingamála,
svo að flest meiri háttar mál á
þvi sviði eru flutt sem stjórnar-
frumvörp. Lagðir þú sjálf fram
einhver frumvörp á Alþingi?
Guðrún:Þau mál, sem ég hef
haft frumkvæði að, eru nú öll
oröin að lögum, ýmist sem sjálf-
stæð lög eða sem þættir i stjórn-
arfrumvörpum.
A nýafstöðnu þingi flutti ég,
ásamt Ingólfi Guðnasyni, frum-
varp til laga um þýöingarsjóð.
Hlutverk þessa sjóðs er að veita
styrki eöa lán til þýðingar á við-
urkenndum erlendum skáld- og
fræðiritum. Þetta frumvarp
hlaut samþykki á Alþingi.
Einnig flutti ég frumvarp til
breytingar á lögum um dagvist-
arstofnanir, sem var afgreitt
sem lög frá Alþingi.
Þá fluttiég f rumvörp til laga
um breytingar á lögum um
öryrkjabifreiöirog breytingar á
atvinnuleysistryggingum. Efni
þessara frumvarpa var siðar
tekið inn í stjórnarfrumvörp og
samþykkt sem slik.
Þá má einnig nefna það, að ég
flutti þingsálytkunartillögu um
simamál aldraðra, sem hlaut
samþykki.
Að lokum er rétt að geta þess,
að ég flutti nokkrar breytinga-
tillögur við frumvörp annarra.
Meðal þeirra má nefna breyt-
ingartiliögur minar við frum-
varp Jóhönnu Sigurðardóttur
um jafnrétti karla og kvenna.
Það frumvarp varö raunar ekki
útrætt, enda áhugi á jafnréttis-
málum vægastsagt mjög blend-
inn á hinu háa Alþingi. Annars
er ruglið í þessum jafnréttis-
málum ekki mikið betra annars
staðar, einkum þar sem sist
skyldi. T.d.: hefur Kvenrétt-
indafélag tslands hvorki gefið
mér né Salóme Þorkelsdóttur,
sem einnig lét i ljós skoðanir á
frumvarpi Jóhönnu, tækifæri til
að skýra sjónarmið okkar á
fundum um málið. Visast er
þessi afstaða til komin vegna
þess, að við erum ekki sammála
öllu þvi, sem nú er i tisku i þess-
um málum.
Vald óbreyttra
þingmanna
Blaöam aður: Þvi er stundum
haldið fram, að rikisstjórnir
Guörún Heigadóttir var kjörin fulltrúi i
Borgarstjórn Reykjavíkur árið 1978. Alþingis-
maður varð hún árið 1979. Aður hafði hún um
árabil starfað að málefnum Reykjavikur og
Alþýðubandalagsins. jafnframt störfum sín-
um i Tryggingastofnun rikisins frá 1973 til
1980. Margir þekkja einnig til ritstarfa
Guðrúnar, en bækur hennar hafa verið þýddar
á öll Norðurlandamálin, auk þýsku og
hollensku.
Guðrún er formaður heilbrigðis- og trygg-
inganefndar neðri deildar Alþingis, og hún á
sæti í menntamálanefnd og allsherjarnefnd
sameinaðs þings. Hún hefur því einkum beint
kröftum sinum að heilbirgðis-, tryggingar- og
menntamálum á Alþingi.