Þjóðviljinn - 25.09.1981, Blaðsíða 5

Þjóðviljinn - 25.09.1981, Blaðsíða 5
Föstudagur 25. september 1981 ÞJóÐVILJINN — SIÐA 5 Hveitibrauðsdagarnir eru liðnir Mlkll mótmæli gegn „leiftursókn” Reagans Hveitibrauösdagarnir eftir hjúskap Reagans og bandarískra kjósenda eru liðnir. Eitt merki um það voru miklar mótmælaað- gerðir bandarísku verka- lýðsf élaganna gegn niðurskurði Reagans á ýmsum útgjöldum til félagslegra þarfa sem hundruð þúsunda manna söfnuðust til i Washing- ton um helgina. Þetta er þeim mun merkilegra sem verkalýðssambandið AFL-CIO hefur venjulega verið tregt á að reyna að efna til f jöldaaðgerða. Lögreglan segir aö um fjórö- ungur úr miljón hafi safnast saman til mótmælanna, en tals- menn verkalýössamtakanna FRÉTTASKÝRING Wall Street við slæma heilsu halda þvi fram aö þeir hafi veriö 400 þúsund. Annar eins mann- fjöldi og saman kom til aö mót- mæla „tilfinningaleysi og harö- neskju” Reaganstjórnarinnar hefur ekki sést i Washington siöan á dögum Vietnamstriös- ins. Og Samstaöa, pólsku verka- lýössamtökin, hafa bersýnilega smitandi áhrif i fleiri áttir en til næstu granna — AFL-CIO fengu heiti hinna pólsku verkalýös- samtaka aö láni I tilefni dagsins og kölluöu hann „Samstööu- dag”. ósamstiga Reagan var viös fjarri þegar þetta geröist, og kvaöst skilja vonbrigöi verkamanna. Þaö var og haft eftir honum, aö helsti óvinur vinnandi manna og kvenna væri sjúkt efnahagslif. Sömuleiöis hefur hann látiö aö þvi liggja, aö verkalýösfor- ingjar væru ekki samstiga viö hinn almenna launþega. Þessu svaraöi einn af verkalýösfor- ingjunum, Lane Kirkland, á þann veg i ræöu á fjöldafundin- um, aö „viö erum ekki ósam- stiga neinum nema þeim tilfinn- ingasijóu, ágjörnu og afskipta- lausu”. Demókrataflokkurinn studdi gönguna og fjöldafundinn i Washington, og hefur aö sjálf- sögöu túlkaö mótmælin sem tákn um vaxandi andóf gegn innanrikisstefnu Reagans. For- maöur flokksins sendi fundinum boöskap sinn, og sömuleiöis lík- legustu forsetaefni Demókrata i næstu kosningunum, þeir Walter Mondale og Edward Kennedy. Bisnessmenn líka Reagan stendur i ströngu á fleiri vigstöövum. Fjármála- menn i Wall Street sýnast ekki hafa mikla trú á hinum beisku meöölum hans i efnahagsmál- um. Hlutabréfamarkaöurinn er lasnari en hann hefur veriö i tuttugu ár. Þeir fjárfestingar- aöilar, sem Reagan vonar aö bjargi efnahagslifinu eftir aö hann skar niöur tekjuskatta, hafa ekki látiö sannfærast um aö nú sé lag. Þeim list ekki á greiösluhalla á fjárlögum, sem veröur miklu meiri en Reagan haföi látiö út reikna, og þeir kunna ekki heidur viö þá vexti, sem ekki hafa veriö hærri I Bandarikjunum siöan i krepp- unni miklu. Reagan hefur oröiö aö endur- skoöa fjárlög sin og skera um ellefu miljaröi dollara af þeim útgjöldum til hersins sem hann Milli 250 og 400 þúsundir manna komu saman til mótmælanna. hefur veriö svo stoltur af. Meö þvi hefur hann einnig æst upp þá „hauka” á þingi og viöar, sem höföu áöur lofaö forsetann fyrir örlæti hans viö herinn, sem þeir. vildu nýta til aö endurreisa bandariskt forræöi sem viöast og þrengja aö höfuöfjandanum i Kreml. Ef aö hvorki herinn, fjár- málaspekúlantar né heldur verkalýöurinn eru ánægöir meö Reagan, hver er það þá? áb tók saman. birgöirnar. Flest riki hafa lagt bann við þvi að selja vopn til aöila sem eiga i striöi — en vitaskuld hefur enginn hörgull verib á þeim sem þetta bann brjóta, bæöi rlkis- stjórnir og milliliöir. Treysta á vandræði hins Sem fyrr segir fæsthvorugur aö samningaboröi. Forseti Iraks lendir i pólitiskum háska ef hann gefst upp viö þessa tilraun sina til aö sýna fram á þaö, i eitt skipti fyrir öll, hvaöa riki sé öflugast við Persaflóa. Og i þvi móöursýkis- ástandi sem rfltir I Teheran mundi hver sá áhrifamabur sem mælti meö sáttum viö Irak um- svifalaust veröa lýstur landráöa- maður og likast til tekinn af lifi. Hvorugur getur sigraö hinn — en báöir binda vonir viö innan- landserfiöleika hins, sem gætu ráöiö úrslitum — Iranir binda vonir viö þann minnihluta i Irak, sem aöhyllist, eins og þeir, sjiita- grein múhameðstrúar. Sadam Hussein, forseti traks, hefur ekki veriö sérlega þægur Kúrdum i eigin landi — en aö sjálfsögöu styöur hann viö bakið á Kúrdum I Iran, sem höföu, eins og aörar minnihlutaþjóbir, gert sér von um aukið sjálfsforræði meö bylting- unni. Kúrdar i tran eru taldir hafa undir vopnum 10 þúsundir manna og geta vopnaö 40 þúsund- ir skæruliba til viðbótar gegn hinu hataöa klerkaveldi i Teheran. Og sögur herma, ab bandalag hafi þegar myndast milli Kúrda og þeirra v i n s t ris in n a ð r a múhameöskra samtaka, sem eru sterkastur andófsaöili i lran nú um stundir — Mújahedin Khalq, sem voru fyrir nokkru talin ráöa yfir 80 þúsundum vopnaðra manna. ábtóksaman. ----------------------------------, Picasso gerði myndina i Paris J 1937 aö beibni lýöveldisstjórnar- innar spænsku. Tilefnið var loft- árás fasiskra flugvéla á bæinn 1 Guernica i Baskalandi, en i ! henni fórust meira en 1600 manns. Þegar Franco komst til valda á Spáni ákvab lista- ' maöurinn aö myndin skyldi , geymd i New York þar til lýð- ræöi væri aftur komið á á Spáni. Eftir nokkurt þref viö ætt- • ingja, stjórnarmenn safnsins og I fleiri hefur myndin rataö heim og verður til sýnis i Pradosafn- | inu i Madrid. Haft er fyrir satt ■ aö starfsmenn Nútimalista- I safnsins I New York hafi tárfellt I þegar þeir kvöddu dýrgrip | þennan. ■ ----------------------------------1 / ' / Ar frá upphafi ófriðar Iraks og Irans: Ekki lengi í Paradís Þegar ajatolla Khomeini kom til Teheran i febrúar 1979 eftir aö Fimmtíu þúsundir hafa nú fallið í „gleymdu” stríði Allar fréttir frá Iran eru illar og hefur svo verið lengi: varla að menn heyri lengur hvort hundrað and- stæðingar klerkaveldisins voru teknir af lífi eða tvö hundruð. Og enginn mótmælir/ því enginn er til að taka við mótmælum. En allt i einu hrekkur frétta- lesari upp við/ að 47 manns hafi verið teknir af lífi nú um helgina — sama dag og haldið var upp á það að ár er síðan striðið milli irans og iraks hófst — gleymt stríð eins og það heitir/ en hefur þó kostað fimmtíu þúsund manns lif ið. Striöið er „gleymt” af tveim orsökum. Annarsvegar hafa herir beggja rikja gefist upp viö aö gera alvarlegar tilraunir til aö sækja fram yfir þá viglinu sem til varö á fyrstu mánuöunum eftir aö her Iraks sótti inn i íran. Hins- vegar er þetta eitt af þeim striðum, sem hvorugt risa- veldanna á hlutdeild aö — og hafa bæöi reyndar nokkru aö tapa á ófriðnum. Hér viö bætist aö hvorugur aöili gerir sig liklegan til að semja um vopnahlé, hvað þá friðarsamn- inga. Samtök múhameöskra rikja hafa gert itrekaðar tilraunir til aö draga striösaöila að samninga- boröinu, riki utan hernaðar- bandalaga hafa sent sátta- semjara á vettvang, Sameinuðu þjóðirnar hafa sent Olof Palme — en allt kemur fyrir ekki. Striöiö er nú stööustriö, eitt- hvað i ætt viö þófið á vesturvig- stöövunum i heimsstyrjöldinni fyrri. ööru hvoru fara stórskota- liðssveitir herjanna i einvigi sin á milli. En nú orðið er svo komið, að miklu fleiri falla i þvi striði sem valdamenn i íran heyja gegn þjóö sinni en á vigstöövunum. hertekið hluta af oliurikustu héruöunum og efnahagslegt tjón af þessu „gleymda” striöi er gif- urlegt. Oliuframleiðslan hefur oröiö fyrir ýmsum skakkaföllum hjá báöum styrjalaraöilum, en skilar samt nógum gjaldeyri til aö hægt sé aö endurnýja vopna- j Guernica- ; mynd ! Picassos | komin heim i til Spánar Menntamálaráðherra I' Spánar var hrærður þegar hann tók á móti sendingu frá Nútíma- ■ listasafninu i New York: | ,/Síðasti útlaginn hefur irakskir hermann I iran: tföindafátt af miðausturvigstöðvunum. keisarinn illræmdi haföi veriö flæmdur úr landi, hrópaöi mann- fjöldinn i yfirmáta hrifningu ab nú heföu hliö Paradisar loksins opnast. Sú vonargleöi sem slik orð lýsa, hefur leikiö Irani grátt. Eftir meira en tveggja ára klerkastjórn er landiö gjaldþrota, bæöi i pólitisku og efnahagslegu tilliti. Byltingin gegn keisara- veldinu hefur hafnaö i ógnar- stjórn. Veröbólga er mikil og um fjórar miljónir manna eru at- vinnulausar. Og sem fyrr segir: styrjöldinni viö trak heldur áfram. lrak hefur Myndinni pakkað inn i New York. snúið heim", sagði hann í gerð hef ur verið um ógnir hátíðaræðu. Otlagi þessi styrjaldar, Guernica eftir er frægasta mynd sem Picasso.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.