Þjóðviljinn - 01.12.1981, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 1. desember 1981
Eftir moröiö á Anwar
Sadat forseta Egyptaiands
hafa ýmsir þeir hlutir
gerst í Miðausturlöndum
og meðal araba, sem
benda til breyttra viðhorfa
í deilumálum þar. Ber þar
fyrst að nefna stóraukin
umsvif Saudiaraba á hinu
diplómatíska sviði, þar
sem þeir hafa reynt að ná
frumkvæði í lausn deilunn-
ar við israelsmenn.
Saudiarabíar hafa reyndar
ávallt gegnt mikilvægu hlutverki
i Miöausturlöndum, og þá fyrst og
fremst sem traustir bandamenn
Bandarikjamanna i þessum
heimshluta. Fylgispekt þeirra viö
Bandarikjamenn á undanförnum
árum hefur reyndar veriö meö
ólikindum, þvi þeir hafa aö beiöni
Bandarikjastjórnar aukiö oliu-
framleiöslu sina, leitast viö aö
halda niöri veröi á oliu og staöiö
vörö um dollarann á alþjóölegum
gjaldeyrismarkaöi. Saudiarabar
hafa haldiö áfram þessari þjón-
ustu sinni viö Bandarikjamenn,
þrátt fyrir Camp David-sam-
komulagiö, sem þeir mótmæltu,
meöal annars meö þvi aö slita
stjórnmálasambandi viö Egypta.
íslömsk
bylting?
Engin skyldi þó halda aö algjör
eining hafi veriö um þessa stefnu
I Saudiarabiu, og er löngu oröiö
ljóst, aö fyrir er i landinu and-
staöa islamskra þjóöernissinna,
sem gæti oröiö núverandi vald-
höfum hættuleg. 1 þvi sambandi
er skemmst aö minnast þess er
heittrúaöir islamar hertóku
moskuna i Mekka fyrir fáum ár-
um siöan.
Eftir fall keisarans i Iran og
dauöa Sadats sá konungsfjöl-
skyldan sér leik á boröi og prins
Fahd setti fram nýjar tillögur um
Trúaöir biðjast fyrir i moskunni I Mekka. Stuðningur rikisstjórnar
Bandarikjanna við tsrael gæti fætt af sér það sem hún sist vildi:
Islamska byltingu i Saudiarabiu.
FRÉTTASKVRING
! Breytt viðhorf í
i Miðausturlöndum
lausn á deilum araba og Israels-
manna. Tillögur hans i átta liöum
ganga út á aö tsraelsmenn skili
öilum herteknum svæöum frá
striöinu 1967, þar á meöal austur-
hluta Jerúsalem, og aö stofnaö
veröi sjálfstætt riki Palestinu-
manna jafnframt þvi sem tilveru-
réttur allra rikja á svæöinu veröi
tryggöur. Þegar Saudiarabar
voru búnir aö fá þvi framgengt,
aö Bandarikjamenn seldu þeim 5
AW-ACS njósnavélar gengu þeir
enn á lagiö og báru upp þessar til-
lögur sinar viö Bandarikjastjórn.
Reagan forseti viröist hafa skiliö,
aö hann á á hættu aö fá á móti sér
islamska byltingarstjórn I Saudi-
arabiu ef hann kemur ekki til
móts viö kröfur Sauda, en jafn-
framt eru samskiptin viö Israels-
menn og stuöningur gyöinga
heima fyrir i hættu ef hann
gengur of langt 1 þeim efnum.
Tillögur Fahd
fá stuðning
Reagan lýsti þvi yfir skömmu
eftir moröiö á Sadat aö Banda-
rikjamenn vildu alls ekki útiloka
PLO frá samningum um friö i
Miöausturlöndum, og hann gaf út'
loöna yfirlýsingu sem fól I sér aö
Bandarikjastjórn þætti tillaga
Fahds allrar athygli verö. Saudar
unnu siöan dyggilega aö þvi aö
afla tillögunni stuönings, og kom
Carrington lávaröur til Ryad til
viöræöna og lýsti þá yfir stuöningi
Efnahagsbandalags Evrópu viö
tillögurnar. Viö þaö tilfelli lýsti
Saud A1 Fasial utanrikisráöherra
yfir þvi aö Sovétmenn heföu
einnig sýnt tillögunum stuöning,
og aö þeim bæri aö taka þátt I
væntanlegum friöarumræöum.
Eins og vænta mátti lýsti Be-
gin, forsætisráöherra Israels, þvi
yfir, aö tillögurnar væru óaö-
gengilegar fyrir Israel og jafn-
giltu tortimingu Israelsrikis.
Saud A1 Feisal hélt þvi einnig
fram aö Frelsissamtök Palest-
Inumanna, PLO, heföu tekiö já-
kvætt undir tillögurnar, sem og
Kinverjar. Þar meö virtist Saudi-
aröbum á timabili hafa oröiö all-
vel ágengt I aö einangra ísraels-
menn á alþjóðavettvangi.
Saudiarabar eiga land bæði að Rauða-hafinu og Persaflóa.
Saudar leika
tveim skjöldum
I þessu sambandi er vert að
hafa i huga aö Saudiarabar hafa i
reynd sýnt sjálfstæöari afstööu
gagnvart Bandarikjunum á slö-
ustu mánuðum en áöur. Saudiar-
abar hafa ekki bandariskar her-
stöðvar I landi sinu þótt hermenn
þeirra séu bæöi þjálfaöir i Banda-
rikjunum og nokkur þúsund
bandariskra ráögjafa starfi innan
Saudiarabiska hersins. Þegar
þeir Reagan og Haig hugöust
sameina herafla vinveittra ar-
abarikja i þeim miklu heræfing-
um, sem fariö hafa fram undan-
farið I egypsku eyöimörkinni
fengu þeir aöeins Egypta og Súd-
ani til þátttöku I þeim. Saudiarab-
ar hafa aö þvi er viröist dregiö þá
rökréttu ályktun, aö hernaöar-
bandalag viö Bandarikin mundi
leiöa þá nauöuga viljuga I sam-
vinnu viö ísrael. 1 þessu sam-
bandi er vert aö minnast ummæla
Yamani oliumálaráöherra Saudi-
arabiu þess efnis, aö Saudiarabia
standi andspænis tveim hættum:
„hinum alþjóðlega kommúnisma
og tsrael”, en, bætti hann við,
„þar er hin siðari mun áþreifan-
legri og þar meö alvarlegri en sú
fyrri.” Af þessu má glögglega
ráöa, aö þrátt fyrir náiö samband
rikisstjórna Bandarikjanna og
Saudiarabiu, þá hvila þau tengsl
ekki á jafn traustum grunni og
ætla mætti.
Fundað í
Marokkó
Margt virtist benda til þess, aö
leiötogafundur arabarikja, sem
hófst s.l. mánudag i Fez I Mar-
okkó mundi skipta sköpum I viö-
leitni Saudiaraba til þess aö koma
á raunhæfum friöi I Miöaustur-
löndum. En brátt kom I ljós, aö
eining um friðartillögur Fahds
mundi ekki nást, og leystist fund-
urinn upp eftir aö tilraunir Saudi-
araba til sátta höföu fariö út um
þúfur. Þó höföu Saudiarabar bætt
inn i tillögur sinar kröfum um að
Bandarikin hættu þegar öllum
stuöningi viö ísrael, aö Begin léti
þegar af hinni herskáu afstööu
sinni og aö Palestinuvandamáliö
væriávallt lykillinn aö öllum friöi
i þessum heimshluta.
Óeining
arabaríkja
Þau arabariki sem settu sig
fyrst og fremst á móti friöartil-
lögunum voru Sýrland og Irak, og
rök þeirra voru fyrst og fremst
þau, að arabarikin gætu ekki haf-
iö samninga viö tsrael á þessu i
stigi málsins þar sem Israelar I
stæðu nú arabarikjunum framar I
hernaðarlega, auk þess sem innri >
klofningur á milli arabarikja
gerði þeim ókleyft aö koma fram
gegn Israel sem sameinaö afl.
Þess má geta aö Egyptar tóku >
ekki þátt i leiötogafundinum i Fez I
og Khaddaffi forseti Libýu til-
kynnti fyrir fundinn aö hann |
mundi ekki veröa viöstaddur. Þá >
lögöu Libýa og Sýrland til fyrir
fundinn aö Súdan yröi visað úr
Arababandalaginu þar sem þeir
hafa lýst stuðningi við >
Camp-David samkomulagiö. Þótt I
Mubarak, eftirmaöur Sadats, hafi
lýst þvi yfir að Egyptar hygöust |
fylgja óbreyttri stefnu gagnvart. >
Israel og standa viö Camp Dav-
id-samkomulagiö, þá er ógerlegt I
að sjá fyrir um hvaö muni gerast
eftir aö Israel hefur staöiö viö sin- >
ar skuldbindingar og afhent siö- I
ustu landssvæöin á Sinaiskaga.
Margt bendir til þess aö Reag- |
anstjórnin hafi áttaö sig á þvi aö >
Camp-David samkomulagiö er
gagnslaust til aö skapa friö i I
Mið-austurlöndum og geti jafnvel
oröiö hagsmunum Bandarikjanna >
I þessum heimshluta hættulegt I
þegar til lengdar lætur. Hin tvi-
ræöa afstaöa Saudiaraba gerir þá
ótryggari bandamenn Bandarikj- >
anna i þessum heimshluta en ætla I
mætti, og ef þau koma sér út úr
húsi I Saudiarabiu hafa þau end- |
anlega glatað itökum sinum I þvi •
oliuforöabúri heimsins, sem Miö- I
austurlönd mynda.
ólg./D.N., Inf., I
SoDa, Manifesto ■
___________________________I
V erkalýðs-
leiðtogar
fangelsaðir
í Brasðíu
Herdómstóll i Brasiliu hefur
nýlega dæmt þekktasta verka-
lýðsleiðtoga landsins, Luis Inacio
da Silva.i 3 1/2 árs fangelsi fyrir
aö hafa hvatt til almennrar
óhlýöni er hann hafði forystu fyrir
verkfalli 200 þúsund málm-
iönaöarmanna á siöasta ári. Tiu
aörir verkalýösleiötogar fengu
svipaöa dóma, frá 2 til 3 og 1/2
hárs.
Da Silva, sem þekktur er undir
nafninu „Lula”, er leiðtogi
Verkamannaflokksins I Brasiliu,
sem telur 350.000 meölimi. Verk-
falliö, sem hann er dæmdur fyrir
stöövaöi bilaverksmiöjurnar i
Sao Paulo I 6 vikur á siöasta ári.
Er da Silva var leiddur úr réttar-
salnum hrópaöi hann til fjöldans
aö riksistjórnin gæti ekki unnt
þjóöinni sjálfsviröingar og aö
dómarnir sýndu aö öll loforö
stjórnarinnar um aukið lýðræði
væriháöung, þar sem verkamenn
væru dæmdir fyrir venjuleg verk-
föll.
Lögfræöingur da Silvas sagöi
aö dómurinn væri felldur til þess
aö koma I veg fyrir aö hann gæti
boðiö sig fram til þingkosninga
sem stjórnin hefur lofaö á næsta
ári, en stjórnin óttast mjög vin-
sældir da Silva.
4.800 af 6.000 verkamönnum viö
Ford-bllaverksmiðjurnar i Sao
Paulo lögöu niður vinnu i eina
klukkutund er þeir heyröu um
dómsúrskuröinn.
inf./ólg.
Seyðisfjörður:
Bæjarsljómin
fagnar skrefa-
takilngu
A fundi bæjarstjórnar Seyöis-
fjarðar 9. nóvember si. var sam-
þykkt tillaga frá fulltrúum Al-
þýðuflokks og Sjálfstæðisflokks
þar sem fagnaö er ákvörðun sam-
göngumálaráðherra um skrefa-
talningu.
I samþykkt segir m.a.: Bæjar-
stjórn Seyðisfjarðar fagnar þeirri
ákvöröun samgöngumálaráð-
herra að taka upp skrefatalningu
á innanbæjarsimtöl og lengja
skref i utanbæjarsimtöl, og telur
aö þaö sé stórt spor i þá átt aö af-
nema þann landsbyggðar.skatt,
sem mishá símagjöld hafa veriö.
Bæjarstjórnin skorar á alþing-
ismenn að halda vörö um þessa
nýju reglu simagjalda, þannig aö
á hana fáist reynsla, og hrinda á
ný þegar i framkvæmd þvi mikla
réttlætismáli landsbyggöarfólks,
sem er jafn símakostnaður ef tal-
aö er við opinberar stofnanir,
sama hvaðan hringt er.”
Landssamband
iðnaðarmanna:
Sigurður
endurkjöriun
39. Iðnþing tslendinga lauk sið-
degis föstudaginn 6. nóvember
s.l. með kosningum i ýmsar
nefndir og stjórnir, m.a. var kosið
i framkvæmdastjórn Landssam-
bands iðnaðarmanna.
Siguröur Kristinsson, málara-
meistari, Hafnarfiröi var ein-
róma endurkjörinn forseti Lands-
sambands iönaöarmanna, og
Sveinn Sæmundsson, forstjóri,
Kópavogi, var einnig endurkjör-
inn varaforseti. Aörir I fram-
kvæmdastjórn eru þeir: Gunnar
S. Björnsson, byggingameistari,
Markús Sveinsson, fram-
kvæmdastjóri, Gunnar Guö-
mundsson, rafverktaki, Karl
Maack, húsgagnasmiöameistari,
Jóhannes Björnsson, bakara-
meistari, Arni Guömundsson,
framkvæmdastjóri og Haraldur
Sumarliöason, byggingameistari.