Þjóðviljinn - 13.01.1982, Blaðsíða 2

2 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Miftvikudagur 13. janúar 1982.
KÆRLEIKSHEIMILIÐ VÍÖtalÍð
llreindýr, Hangifer trandus á látinu, bitu gras i Bláfjöllum og
ilengli á 18. öld.
Fyrstu
hreindýrin
til Islands
1771
Reynt hefur verið að flytja til
landsins nokkrar tegundir af
landspendýrum og ber þar
hæst sauðnaut og hreindýr. Arið
1929 voru fluttir hingað 7 sauð-
nautskálfar frá Græniandi og
settir niður að Gunnarsholti, en
þeir drápust allir. Ári siðar
komu aðrir 7 en urðu heldur
ekki langlffir. Betur hefur tekist
til með innflutning á hrein-
iýrum, en fyrstu dýrin voru
.lutt hingað 1771.
Eftirfarandi segir i grein
Ingim ars Óskarssonar i Náttdru
fslands um hreindýr og inn-
flutning þeirra: „Fyrstu dýrin
kom u hingað 1771 og voru sett á
Iand I Rangárvallasýslu. 7 árum
siðar voru send hingað 30 dýr, 24
kýr og 6 tarfar. Af þeim lfiðu af
ferðalagið 23 og voru þau sett á
land í Hafnarfirði, þau lögðu
seinna leið sina suður i Bláf jöll
og Helgafjöll. Arið 1787 komu
enn nokkur dýr til landsins, og
voru þau látin á Vaðlaheiði
austan Eyjafjarðar. Og loks var
30 hreindýrum sleppt i Miila-
sýslum árið 1787. Siðan hafa
hreindýr verið hér og teljast þvi
orðið til islenskra landdýra.
Dýrunum fjölgaði hér fljótt,
og var um skeið mikið af þeim á
Reykjanesfjallgarði og töluvert
á afréttum Rangæinga. NU eru
þau horfin af þessum slóðum.
Ýmsir ráðamenn Islands
höfðu horn í siðu hreindýranna,
töldu, að þau spilltu afréttar-
löndum og ætu f jallagrösin.
Þetta leiddi til þess, að sam-
kvæmt konungsúrskurði var
leyftfrá 12. mars 1817 aö skjóta
hreindýr hömlulaust, að undan-
teknum eins árs kálfum og
yngri. Þetta olli því, að
dýrunum fækkaði jafnt og þétt,
uns þetta allsherjardráp var aö
nokkru leyti stöðvað 1882. Arin
1901—1940 voru hreindýr svo
alfriðuð og fjölgaði þeim þá svo,
að núer álitið, aöstofninn sé um
hálft þriðja þúsund. Hefur hann
verið nýttur innan vissra tak-
marka.”

Rætt við Odd
Björnsson
leikritahöfund, sem
er fastráðinn við
Þjóðleikhúsið
næstu 6 mánuði:
Tvö verk
r
1
smíðum
og
mjög
ólík
Oddur Björnsson leikritahöf-
undur hefur verið ráðinn aö
Þjóðleikhúsinu sem leikritahöf-
undur næstu sex mánuði, en
siðari hluta ársins mun Birgir
Sigurðsson verða á launum við
húsið í sömu erindum. 1 fyrra
var i fyrsta sinn nýtt heimild 1
lögum um Þjóðleikhús til að
fastráða höfnd, og var þá
Guðmundur Steinsson fyrir val-
inu, en i vor hefjast æfingar á
verki hans, „Skilningstréð”.
„Ég mun nota þennan tíma til
að ljúka við verk sem ég hef
verið með i nokkurn tima og
byrja á öðru,” sagði Oddur,
þegar við spjölluðum við hann.
„Um hvað fjalla þessi verk?
„Það er nú liklega best að
segja sem minnst um efni
þeirra, en þeir sem hafa lesið
fyrra verkið, sem ég er langt
kominn með, segja að þaö sé
mjögóliktfyrri verkum minum.
Það er raunsærra og
absurdisminn liggur ekki i
stilnum, heldur i undirtónunum,
eins og oft vill vera i sjálfu lif-
inu. Ég kalla þetta verk „Eftir
konsertinn”. Um seinna verkiö,
sem ég hef gengið meö i mag-
anum lengi, en er ekki byrjaöur
á, er það að segja, að það er
hrikalega erfitt og torsótt i
vinnslu og framsetningu”.
„Er það sagnfræðilegt”?
„Já, og nei. Það gerist eigin-
lega bæði á timum krossfaranna
og i dag, en er þó fyrst og fremst
um manneskjuna sjálfa.”
„Eru þessi verk bæði fyrir
stóra sviðið?”
„Já, en þau eru mjög ólik i
formi og ég get ekki byrjað á
seinna verkinu fyrr en ég hef
lokið alveg við hitt.”
„Er þetta ekki i fyrsta sinn
sem þú ert á launum hjá leik-
húsi sem höfundur?”
„Jú, enda er þetta algert ný-
mæli. Þetta er ákaflega jákvætt
og þýðingarmikið fyrir islenska
leikritun og hún á það fyllilega
skilið. Það hefur sýnt sig aö
islenskir áhorfendur vilja helst
islenskt efni og geröar eru æ
meirikröfur til leikritahöfunda.
Sjónvarpið er eina leiklistar-
stofnunin sem sinnir höfundum
illa og það er óskiljanlegt, þar
sem allir vita hversu mikill
áhugi er á islenskum leik-
ritum.”
„Nú hefur þú fengist talsvert
við leikstjórn, settir m.a. upp
mjög rómaða sýningu á „Beðið
eftir Godot” á Akureyri fyrir
nokkrum árum. Hefurðu hug á
að halda áfram að setja upp?”
„Mér fannst það mjög þrosk-
andi og það er lærdómsrikt fyrir
höfund að fá að reyna hvað það
er að koma hugmyndum i fram-
kvæmd á sviðinu sjálfu. Það
hefur hjálpað mér að átta mig á
þvi hvað stenst i framkvæmd og
„gerir sig”. Hins vegar þarf
maður að vera feikilega
„professional” til að geta farið i
hvaða starf sem er i leikhúsi. Ég
myndi heldur ekki treysta mér i
hvaða verk sem er og held að ég
gæti aldrei sett upp nema eitt
leikrit á ári. Það sem gerir leik-
stjórnina svo ólika leikritun er
verkstjórnin sem leggst oft all-
þunglega ofan á hina listrænu
hliö leikstjórnar.” sagði Oddur
Björnsson að lokum.
þs
Ogleymanleg
andlátsorð
Hér eru svo andlátsorð nokk-
urra mætra manna sem getur
verið vert að muna þegar stund-
in rennur upp. Þau eru tekin úr
bókinni „Krystallar” en Gunnar
Arnason valdi i hana fleyg orð
og tilvitnanir:
Leiknum er lokið (Acta est fa-
bula)
Agústus keisari.
Mikinn listamann missir
heimurinn þegar ég dey.
(Qualis artifex pereo).
Nerókeisari.
Keisari á aö deyja standandi.
Vespasianús keisari.
Ég sé jörðina fjarlægjast,
himininn opnast. Guð kallar á
mig.
Moody.
Mér hefur gefist sýn inn i him-
ininn. Hversu öðru visi mundi
ég nú predika en nokkru sinni
áður, ef ég ætti þess kost að
hefja starf mitt á ný. —
Summerfield.
Nú dreymdi mig svo yndis-
lega... mig dreymdi að ég hvildi
I örmum mömmu.
H. Wergeland.
Nú tek ég hræðilegt stökk út i
myrkriö.
Th. Hobbes.
Þetta er eini hamingjudagur-
inn i lifi minu.
María Theresia.
Nú er eilifðin að koma
N. Söderblom.
Og þú lika, barnið mitt Brút-
us.
Cæsar.
Mig vantaöi þó ekki vitið i
kollinn.
M.A. de Chenier.
Hve litlu komið i verk og hve
miklu ólokið.
Cecil Rhodes.
Það gengur vel. Ég er kominn
yfir fjallið mikla.
Friðrik m ikli.
Ég hef lifað svo lengi i þessum
heimi að nú leikur mér forvitni
á að kynnast hinni veröldinni.
B. Franklin.
Meira ljós.
Goethe.
Nú hef ég ekki tima til aö vera
þreyttur.
Vilhjálmur I.
Hærra minn Guð, til þin.
McKinley
Bandarikjaforseti
(var myrtur).
Allt er friðþægt.
A. Strindberg.
En hvaö þetta er fagurt.
Edison.
Pennavinur
Tyrkneskur stúdent I sögu við
hákólann i Istanbul með sérsvið
um sögu Islands óskar eftir
pennavinum frá Islandi. Hann
skrifar á ensku, frönsku, þýsku,
dönsku eða sænsku. Hann vill
skrifast á við fólk á öllum aldri
og gjarna skiptastá frimerkjum
viö pennavini sina. Nafn og
heimilisfang hans er:
Ibrahim Bulut,
Emrullah Efendi Gaddesi, No.
66/A,
LÚLEBURGAZ/TURKEY.
Allir krakkar eru
stundum góðir og
stundum óþekkir!
Auðvitaðer '
ÞÆGILEGT að eiga
krakka sem ALDREI
er óþekkur!
ÞAÐER EINFALT \
að eiga krakka sem
ALDREI svarar
fyrir sig!
En það ér
EKKI SANNGJARNT!
Mundu það!