Þjóðviljinn - 12.03.1982, Page 4

4 SlÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 12. mars 1982
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma? verkalýds-
hreyfingar og þjódfrelsis
Ctgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiður Bergmann.
Hitstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Ölafsson.
Fréttastjóri: Þórunn Siguröardóttir.
L msjónarmaöur sunnudagsblaös: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Svanhiidur Bjarnadóttir.
Afgreiöslustjóri: Filip W. Franksson.
Blaðamenn: Auöur Styrkarsdó'tir, Helgi Ólafsson
Magnús H. Uislason, Olafur Gislason, óskar Guðmundsson,
Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Kristinsson, Valþór Hiööversson.
iþróttafréttaritari: Viöir Sigurösson.
Ctlii og hönnun: Andrea Jónsdóttir Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir:Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Ilandrita- og prófarkalestur: Elias Mar, Trausti Einarsson.
Auglvsingar: Hildur Kagnars, Sigriður H. Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guðvaröardóttir, Jóhannes Harðarson.
Afgreiðsla: Bóra Siguröardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: Sigriöur Kristjansdóttir, Sæunn óladóttir.
Ilúsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bilstjóri: Sigrún Baröardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar
Sigurmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttír, Halla Pálsdóttir, Karen
Jónsdóttir.
Útkeyrsla. afgreiðsla og auglýsingar: Siöumúla 6,
Reykjavik, simi 8i:!33
Prentun: Blaðaprent hf.
Abyrgð
Framsóknar
• Ölaf ur Jóhannesson, utanríkisráðherra virðist nú
leggja ofurkapp á að koma fram óskum Bandaríkja-
hers um nýtt land, utan núverand'L f lugvallarsvæðis,
undir olíubirgðastöð við Helguvík.
• Krafa Alþýðubandalagsins er sú, að meðan ekki
fæst þingmeirihluti fyrir því að senda hinn erlenda
her til síns heima, þá verði þó f ramkvæmdum á hans
vegum haldið í algeru lágmarki, og ekkert nýtt land-
svæði lagt undir hernaðarmannvirki.
• Með tiiliti til þess að alvarleg mengunarhætta
stafaraf núverandi olíugeymum hersins í grennd við
Njarðvíkur hef ur Álþýðubandalagið talið óhjákvæmi-
legt að þessir gömlu geymar yrðu teknir úr notkun og
viljað fallast á að nýir geymar af sömu stærð yrðu
byggðir í þeirra stað. En í þeim efnum hef ur Alþýðu-
bandalagið jafnframt gert þá kröfu, að slíkir nýir
geymar yrðu þá byggðir innan girðingar í núverandi
herstöð.
• Hvers vegna neitar Ölafur Jóhannesson, utan-
ríkisráðherra statt og stöðugt að fallast á slíka sam-
komulagslausn? I þeim efnum hef ur engin frambæri-
leg skýring heyrst.
• Aþað að verða hlutverk Framsóknarf lokksins, að
heimta ný og ný íslensk landsvæði lögð undir banda-
ríska herinn? — í dag Helguvík, á morgun hvaða vík?
Við vitum ekki á hvaða samþykktum Framsóknar-
flokksins Olafur Jóhannesson byggir afstöðu sína, en
auðvitað verður flokkurinn að svara sem slíkur, því
ekki er Ólafur Jóhannesson neinn einvaldsherra hér.
Það er Framsóknarf lokkurinn sem ber ábyrgð á
verkum ráðherrans.
• Hreppsnefndin í Gerðahreppi á Suðurnesjum
frétti það á skotspónum, að húskarlar Ólafs Jó-
hannessonar væru að ráðstafa 100 hekturum lands í
þeirra sveitarfélagi sem skiptimynt til Keflavíkur-
bæjar, svo herinn gæti fengið land frá Kef Ivíkingum á
móti!!
• Hvers konar vinnubrögð eru þetta? Er ekki
ástæða til að Ölaf ur Jóhannesson biðjist a.m.k. afsök-
unar á þessu frumhlaupi húskarla sinna? Eða á þetta
að vera fordæmið fyrir framtíðina? Þótt land háfi
verið tekið eignarnámi og kallað varnarsvæði, þá get-
ur utanríkisráðuneytið tæplega ráðstafað því að
geðþótta 20 árum síðar milli sveitarfélaga. Það gilda
þó íslensk lög enn á Suðurnesjum, a.m.k. utan
girðingar, eða hvað?
• Á sínum tíma var sagt, að f yrir það land sem her-
inn fengi fyrir nýja olíbirgðastöð hjá Helguvík þá yrði
skilað því landi, sem gömlu olíugeymarnir standa á
nú. Þarna áttu Njarðvíkingar að fá nýtt byggingar-
svæði utan herstöðvar. En viti menn. — Ólafur Jó-
hannesson vildi endilega reisa ný flugskýli á
Kef lavíkurf lugvelli fyrir orrustuf lugvélar
Bandaríkjahers og beitti sínu ráðherravaldi til að
semja við herinn um byggingu þeirra, þrátt fyrir
hörðustu andmæli innan ríkisstjórnarinnar. Svo
óhönduglega tókst hins vegar til, að nú er haf in bygg-
ing þessara flugskýla, á þeim stað í herstöðinni, sem
líklegastur er til að gera f lugvélagnýinn óbærilegan
fyrir fólkið sem í Njarðvíkum býr, og að dómi bæjar-
stjórnar í Njarðvíkum er með öllu útilokað af þessum
ástæðum að nokkur nýbyggð geti risið á svæði gömlu
olíugeymanna. Það er ekki ein báran stök hjá utan-
ríkisráðherranum.
• ‘Vitað er að á vegum Bandaríkjahers liggja fyrir
áætlanir um meiriháttar olíubirgðastöð á Suðurnesj-
um og risahöfn fyrir 35.000 lesta olíuskip. Allt er þetta
liður í áformum um stóraukin hernaðarumsvif á
Norður-Atlantshafi. Sú augljósa hætta blasir við, að
framkvæmdir þær sem Ólafur Jóhannesson boðar nú
á Helguvíkursvæðinu verði aðeins upphaf að mun
meiri hernaðarumsvifum í samræmi við framtíðar-
áætlun Bandaríkjahers.
• Þaðer Framsóknarf lokkurinn, sem hérverðurað
segja til. Vill flokkurinn auka hér hernaðarumsvif og
festa herinn enn frekar í sessi? Við bíðum svara,og
kjósendur Framsóknarf lokksins bíða skýrra svara.
— k.
Helgi Ágústsson
I Ömurleg
: aðferð
Furir utan allt annaö I
I meöferö utanrikisráöu-
■ neytisins á þvi áhugamáli
Iþess aö koma upp nýrri oliu-
birgöastöö og höfn fyrir her-
inn, sem illa þolir dagsins
* ljós, þá er aöferöin sem beitt
Ier hvaö ömurlegust. Þaö afl
sem kemur utanriksráö-
herra yfir fyrirstööur I mál-
* inu er eitt og aöeins eitt:
IFjáraustur úr bandariskum
féhirslum, eöa þaö sem
stundum hefur verið kallaö
* bandariskt hagsmunafé til
I islenskra aöila.
j Bandaríski I
! beituskúrinn
IÞað er alkunna aö rikjandi
viðhorfá Suðurnesjum er, aö ]
• meðan herinn sé I landi beri .
Iað hafa sem mest hagræöi I
út úr honum. Dæmigert er
það viðhorf forseta bæjar- [
■ stjórnar i Keflavik, að póli- ■
Itisk og hernaðarleg hlið
málsins komi bæjarstjórn-
inni ekki við svo lengi sem ]
■ peningalegum hagsmunum ,
I Keflvikinga sé borgiö. Þaö er J
r þetta sem verið hefur aö' |
| gerast á undanförnum J
Ivikum, eftir aö bæjarstjórn ■
Keflavikur lét utanrikisráð- I
herra vita, að hann kæmist I
ekki áfram með áætlun sína
• um olíustöð I Helguvik nema
IBandarikjaher kostaði höfn
handa Keflvikingum. Bæjar- I
stjórnarmenn hafa verið i [
i meöferð i ráöuneytinu og af j
i alkunnum Vallarseppum i I
I embættismannastétt, þar til I
| svo mikiö var búiö aö beita ,
Ikrókinn að þeir gleyptu ■
hann. Hafnargjöld, aðstöðu-
gjöld og fleira peningalegt I
hagræðivarsettá krókinn úr, ■
■ beituskúr bandariska sendi- I
| ráðsins á Islandi. Og svo fór j
| aðlokum að þeir kokgleyptu. I
j Money, money
Og hvaöa viötökur fá svo
J hreppsnefndarmenn i Gerða- *
Ihreppi I ráðuneytinu, eft- |
ir að búið er að ráðstafa
landi þeirra út og suður, og
, setja niöur oliuherstöö innan ’
Ihreppamarka, án þess svo j
mikið að sveia þeim?
„Strákar minir, það eru pen-
, ingar I þessu”, segir ólafur ■
IJóhannesson. Mikil er reisn |
Framsóknarflokksins i þessu
máli. Enda ekki alltaf sem I
, menn eru i aðstöðu til að *
Iausa út fé úr bandariskum I
fjárhirslum. Fé sem að end-
ingu endar hjá Aðalverktök- I
, um og i steinsteypuhöll •
Iþeirra, Watergate, i Ártúns- |
holti i Reykjavik, stærsta |
húsi á Islandi. Það er eitt I
, minnismerkið enn sem *
■ Framsókn ætlarað reisa sér. |
klippt
Eining og
samstaða
í nýútkomnum Asgarði ræða
formaður og varaformaöur
BSRB um gildi samstööu og ein-
ingar meðal launafólks. Kristj-
án Thorlacius segir m.a. i leiö-
ara aö þær tillögur, sem fram
komi á vettvangi stjórnmála um
lausn vanda efnahagsmála, séu
sjaldan hlutlaust fræðilegt hjal,
heldur oftast sterklega litaðar
hagsmunasjónarmiðum at-
vinnurekenda. Og þá velti auö-
vitað á þvi, hvort launafólkiö —
allur almenningur I landinu — á
nógu heiöarlega og skelegga
talsmenn á stjórnmálasviöinu.
„Áróöursvopniö er oft sterkt.
Ég er ekki i neinum vafa um, aö
margir launamenn láta blekkj-
ast af áróöri samtaka atvinnu-
rekenda og fulltrúa þeirra og
skoöanabræðra i valdastólum
þjóöarinnar. Sundrungaráróö-
urinn hefur fengiö hljómgrunn i
velferöarþjóöfélögum Vestur-
landa, þar á meöal hér hjá okk-
ur.
1 einræðisrikjum þar sem
frjáls launþegahreyfing er
bönnuö hafa menn á slðari árum
gengiö i haröan skóla, skóla
reynslunnar, eins og dæmin
sanna. t þeim haröa skóla hafa
Undir þessum kringumstæö-
um er vitanlega augljós þörfin
á, að stéttarfélög og hópar reyni
sameiginlega eða með aukinni
samvinnu að leysa þann vanda,
sem við öllum blasir. Þvi hefur
hins vegar farið viös fjarri hér á
landi. Samanburður og meting-
ur hefur verið og er ennþá meg-
inverkefnið og sifellt er aliö á
tortryggni milii hópa I stað þess
að ræöa vandann og afla I þvi
skyni sem traustastra upplýs-
inga.
Innbyrðis
sundrung
Vegna þessara þrenginga
hafa samningar i vaxandi mæli
færst á hendur stærri aðila og
samflot flestra stéttarfélaga
innan ASI, sem hvert um sig
hafa þó fullan samningsrétt, er
oröið aö viðurkenndri reglu. Á
sama hátt hafa atvinnurekend-
ur þjappað sér saman i auknum
mæli og nýjasta dæmið er
launasamband sveitarstjórna á
landinu. Samstarf og samvinna
alls islensks launafólks hefur þó
ekki tekist sem skyldi og staöa
stéttarfélaganna er engan veg-
inn nógu sterk. Þar er ekki sér-
staklega um aö kenna áhrifum
utanaökomandi andstööu
stjórnvalda og atvinnurekenda,
heldur innbyröis sundrungu.
Enda þótt flestir viðurkenni
þörfina á að leysa meö sam-
stilltu átaki og i sameiningu
Jí'TL í
énrBhl
Það er samstarfið sem gildir.
menn lært hvaöa þýöingu starf
frjálsar launþegahreyfingar
hefur. Þar skilja menn merk-
ingu orðanna eining og sam-
staöa. 1 okkar þjóöfélagi veröa
menn i samtökum launafólks að
efla einingu og samstööu og
varpa sundurlyndisfjandanum
á dyr.”
Samanburður
og metingur
Á baksiðu Ásgarös ræöir Har-
aldur Steinþórson um sivaxandi
erfiöleika i efnahagsmálum og
kreppu á Vesturlöndum, sem
leitt hefur til vaxandi atvinnu-
leysis, lifskjaraskeröingar og
niðurskurðar á opinberri þjón-
ustu. Siðan fjallar hann um
verðbólgumálin á Islandi og
segir þar I framhaldi:
„Eftirspurnin eftir vinnuafli
hefur siöan leitt til launaskriös
og kapphlaups um launagreiösl-
ur, sem eru i reynd miklu hærri
heldur en kjarasamningar al-
mennt segja til um og eiga sinn
þátt i aö kynda undir veröbólgu-
báliö. Þetta skapar svo aukiö
misræmi, einkum gagnvart
þeim, sem búa viö fastmótaö
launakerfi eins og opinberir
starfsmenn.
efnahagsleg vandamál og stétt-
arleg ágreiningsefni, þá hefur
reynst torvelt að auka sam-
vinnu milli heildarsamtaka eða
einstakra hópa.
Grunnt viröist á þessi skoöun
hjá mörgum, aö þeir eigi ekki
nema takmarkaða samleiö meö
öörum, enginn skilji þeirra sér-
þarfir og þeir þurfi þvi að leysa
sin mál einir og óstuddir án
nokkurra samskipta viö önnur
stéttarfélög eöa heildarsamtök.
Samstaðan
gildir
Reynslan hefur þó ótvirætt
sýnt, aö þeir sem að undanförnu
hafa reynt aö brjótast einir um i
kjarabaráttunni hafa náö afar
skammt, þannig aö það stað-
festir nú ekki þessa trú.
Þetta samskiptavandamál
viröist ekki vera neitt séris-
lenskt fyrirbæri og þvi til sönn-
unar þá held ég að þaö hæfi
þessum pistli að birta eina
ágæta mynd, sem ég rakst á i
dönsku stéttarfélagsblaöi ný-
lega, og undir henni stóö: ÞAÐ
ER SAMSTARFIÐ SEM GILD-
og skorið