Þjóðviljinn - 17.03.1982, Blaðsíða 1

UOWIUINN
Miðvikudagur 17. mars 1982 — 62. tbl. 47. árg.
Vinnubrögöum Ólafs mótmœlt:
Engar meíríháttar
ákvarðanir nema
með samkomulagi
Á sameiginlegum
fundi framkvæmda-
stjórnar og utanrikis-
málanefndar Alþýðu-
bandalagsins 16. mars
1982 var svofelld ályktun
samþykkt samhljóða:
Fundur framkvæmdastjórnar
og utanrikismálanefndar mið-
stjórnar Alþýðubandalagsins
lýsir yfir fullum stuðningi við af-
stöðu og sjónarmið ráðherra Al-
þýðubandalagsins i svokölluðu
Helguvikurmáli. Fundurinn
leggur áherslu á að grundvöllur
stjórnarsamstarfsins er sá að
Sá er grundvöllur
stjórnarsam-
starfsins, segir
í samþykkt fram-
kvœmdastjórnar
og utanríkismála-
nefndar Alþýðu-
bandalagsins
engar meiriháttar ákvarðanir
verði teknar varðandi herstöðina
á Miðnesheiði nema allir
stjórnarflokkarnir geti við þær
unað.
Fundurinn mótmælir vinnu-
brögðum utanrikisráðherra, sem
hefur með orðum sinum og
gerðum stofnað stjórnarsam-
starfinu i hættu.
Alþýðubandalagið andmælir
harðlega öllum áformum um
hafnarframkvæmdir á vegum
Bandarikjahers og um að leggja
hér nýtt land undir hernaðar-
framkvæmdir. Flokkurinn mun
innan og utan rikisstjórnar beita
öllu afli sinu til að knýja fram við-
unandi lausn á deilumálum um
byggingu eldsneytisgeyma á
Suðurnesjum.
Almennur fundur um
Helguvíkurmálin
aö Hótel Borg
í kvöld kl 20.30
Frummælendur:
Svavar Gestsson, félagsmálaráðherra og Pét
ur Reimarsson, formaður miðnefndar Samtaka
herstöð vaands tæðinga.
Fundarstjóri: Vilborg Dagbjartsdóttir skáld.
Fyrirspurnir — Fundurinn er
öllum opinn —
■ Stjórn A Iþýðubandalagsins í Reykja vík j
Framsóknarflokkurinn festir hersetuna í sessi:
Heimilaði ÆVACS og nú olíuhöfn
Ber ábyrgð á sprengjugeymslu, flugskýlum, jarðstöð, flugstöð í tvennum tilgangi
og fyrstu tveim áföngum olíubirgðastöðvar, ef leyfð verður
Á siðustu árum hafa ákvarðan-
ir sem Framsóknarflokkurinn
bar ábyrgð á stuðlað að þvi að
festa bandariska herinn i sessi og
auka umsvif hans og tengsl við
kjarnorkuvopnakerfi Bandarikj-
anna. Framsbknarflokkurinn
gekk frá stefnu sinni um brottför
hersins í áföngum um miðjan sl.
áratug.árið 1977 braut hann sjálf-
ur niður eigin kenningu um ,,að-
skifnað herlifs og þjöðiifs” og 1982
tilkynnir hann þau áform sin að
veita hernum ieyfi til að gera
hafnaraðstöðu á Suðurnesjum og
btia i haginn fyrir oliubirgðastöð,
sem þjóna á i framtiðinni vaxandi
flotaumsvifum Bandarikja-
manna á Norður-Atlantshafi.
Washington-
samkomulagið
1 rikisstjómartið Sjálfstæðis-
flokks og Framsóknarflokks frá
1974 til 1978 hófst endurnýjun á
tækjabunaöi bandarisku her-
stöðvanna á Islandi.
í árslok 1974 var gert svokallað
Washingtonsamkomulag, þar
sem samið var um aðskilnað her-
flugs og almenns farþegaflugs á
Keflavíkurfiugvelli, og ibíiða-
bygginga á Vallarsvæðinu fyrir
hermenn sem bjuggu utan þess.
Ríkisstjbmin heyktist á þvi að
standa við sinn hluta af kostnaði
við byggingu flugstöðvar og fór
þess á leit að Bandarikjastjórn
kostaði aðskilnaðinn að mestu.
Því var hafnað, þar til utanrikis-
ráðherra Framsóknar lagöi til að
byggð yrði flugstöð i tvennum til-
gangi, það er að segja bæði til
hernaðarlegra- og samgöngu-
þarfa. Imai 1977 tilkynnti banda-
riski sendiherrann á Islandi að
Bandarfkin væru reiðubhin að
taka þátt i fjármögnun flugstöðv-
ar á slikum forsendum.
Tækniendurnýjun og
tengsl við kjarnorku-
vopnakerfið
Haustið 1977 samþykkti Einar
Aghstsson þáverandi utanrikis-
ráðherra Framsóknarflokksins
að ný sprengjugeymsla og jarð-
stöö fyrir gervihnattasamband
yrðu settar á framkvæmaáætlun
Bandaríkjahers á Islandi.
Sprengjugeymslan hefur þegar
verið byggö og jarðstöðin er i
byggingu. Voriö eftir hófst endur-
nýjun kafbátaleitarvéla hersins,
og eitt af siðustu embættisverk-
um utanrikisráöherra Framsókn-
arflokksins 1978, áður en rikis-
stjórn Geirs Hallgrimssonar fór
frá haustið 1978 var að veita
heimild til komu tveggja AWACS-
stjórnstöðva i atómstriði.
Þetta voru fyrstu AWACS-vfel-
arnar sem staösettar voru utan
Bandarikjanna, en AWACS-áætl-
unin hefur veriö sögð mesta
aukning á árásargetu NATÓ frá
upphafi, og fhigvellir þar sem
AWACS-vélar eru hafðar hættu-
mestu staðir i heiminum. Þessar
ákvarðanir allar komu i fram-
haldi af loforði Bandarikjastjórn-
ar um fj'arframlag til islenskrar
flugstöðvar.
Sprengjuheld
flugskýli
Haustið 1980 fóru bandarisk
hernaðaryfirvöld þess á leit að
bygging niu sprengjuheldra flug-
skýla yröi sett á framkvæmda-
áætlun. Ólafur Jóhannesson utan-
ríkisráðherra Framsoknar-
flokksins heimilaði þrjti þeirra,
og er bygging þeirra hafin með
þeim fyrirsjáanlegu afleiðingum
að hávaðamengun frá orrustuþot-
um mun gera svæðið sem losnar
er gömlu oliutankar hersins
verða fluttir burt óbyggilegt sem
ibúðabyggð.
Höfn og oliustöð
Nýjasta ákvörðun utanrikis-
ráöherra er fólgin i þvi að veita
Bandarikjaher hafnaraðstöðu á
Suðurnesjum, en herinn hefur
ekki haft aðgang að höfn frá upp-
hafi hernáms 1951. Jafnframt
heimilar utanrikisr'aðherra
fyrstu tvo áfangana af sjö i bygg-
ingu nýrrar oliubirgðastöðvar.
Aætlanir hersins um hana hljóta
að skoðast i ljósi áforma Banda-
riskjastjómar um aukin flotaum-
svif á Norður-Atlantshafi og óska
um að hér verði staðsett flugsveit
eldnseytisvéla til að þjöna þeim.
—ekh
Gunnar Thoroddsen um Helguvíkurmálin á alþingi í gær:
Mun gera mitt ítrasta
til að ná samkomulagi
_______
Þaö er eitt grundvallaratriði
lýðræöis aö þaö sé leitaö sam-
komulags og málamiölana,
sagöi Gunnar Thoroddsen for-
-sætisráöherra i umræöum utan
dagskrár á alþingi i gær. Þing-
flokkur Alþýöuflokksins fór
fram á úrskurö forsætisráð-
hcrra um vaidssviö ráöherra
vegna Helguvikurmálsins.
Gunnar kvaö enga þörf sliks úr-
skuröar og hann myndi skýra
frá slikum úrskurði opinberlega
ef tii þess kæmi. Sagði Gunnar
enn fremur aö hann muni gera
sitt itrasta tii aö ná samkomu-
Gunnar Thoroddsen forsætis-
ráðherra: Máliö hefur veriö
veriö rætt I rlkisstjórninni og á
eftir aö vera oftar til umræðu
þar.
lagi i þeim ágreiningsefnum
sem nú væru innan rikis-
stjórnarinnar. Þar væri aö
sjálfsöðgu eðtilegt í samsteypu-
stjórnum i samræmi viö iögmál
lýöræðisins að leita samkomu-
lags.
Svavar Gestsson formaöur
Alþýðubandalagsins upplýsti að
hann hefði lagt fram nokkur
minnisatriöi fyrir rikisstjórnar-
fund i gærmorgun um Helgu-
víkurmálið svo og umstjórnar-
samstarfið og stjórnarsáttmál-
ann.
Miklar umræöur urðu á
alþingi i gær um Helguvikur-
málið. Þingmenn stjórnarand-
stö8unnar reyndu að etja
stjórnarliðinu saman meö þvi
að ha-fa eftir harkaleg ummæli
úr fjölmiðlun — án árangurs.
Það vakti hins vegar athygli að
ekki gekk hnifurinn á milli
Sjálfstæðisflokksins og Alþýðu-
flokksins um einhliöa stuöning
við aðgeröir utanrikisráðherra.
(Sjá nánar á þingsiðu i dag.)
—óg