Þjóðviljinn - 17.04.1982, Blaðsíða 32

DJODVIUINN
Helgin 17.—18. april 1982
naffn
Tjkunnar
Friðrik Þór
Friðriksson
Fátt hefur verið meira i
fréttum og vakið meira umtal
i vikunni en frumsýning kvik-
myndarinnar Rokk i Reykja-
vik sem hlýtur að teljast stór-
virki þvi aðekkert hefur verið
til sparað til að gera hana sem
best úr garði bæði i efnistök-
um og ölium tæknibúnaði.
Undirrituðum blaðamanni eru
i fersku minni allar þær tilfær-
ingar er voru á rokkhljómleik-
um á Borginni á siöasta ári er
tekið var eitt atriði myndar-
innar. Þar voru rennibrautur,
ljóskastarar, flókinn hljóð-
upptökubúnaður og svifandi
kvikmyndavélar. Ekki er
hægt annaö enaðdástað þeim
stórhug sem liggur að baki
töku slikrar myndar. Nafn
vikunnar er þvf stjórnandi
myndarinnar: Friðrik Þór
Friðriksson. Við slógum á
þráðinn til hans og spurðum
fyrst hvaö honum fyndist um
viötökurnar.
— Ég er ánægður með þær,
gagnrýnendur sem fjallað
hafa um myndina f fjölmiðlum
eru mjög jákvæðir og eins þeir
biógestir sem við höfum frétt
af. Hins vegar er einn blettur á
og það er afstaða kvikmynda-
efíirlitsins að banna myndina
innan 14 ára. Okkur finnst
það ákaflega undarleg af-
staða og ég tel, éins og ég hef
áður sagt að þarna sé verið að
mismuna fjölmiðlum. Þetta er
hættulegt fyrir framtiðina þvi
að þarna er i rauninni verið aö
meina okkur að taka fyrir
hluti sem eru staðreynd i nú-
timanum og ekki hægt að
horfa fram hjá.
— Hvernig hefur aðsóknin
verið?
— Hún hefur verið fullkom-
lega i samræmi við aðsókn að
öðrum islenskum myndum.
Þetta fer frekar hægt af stað
en sækir svo mjög á.
— Er það fyrst og fremst
yngra fólk sem sækir
myndina?
— Við teljum að myndin eigi
erindi til allra þvi að þarna er
veriðaðsýna heim sem mörgu
eldra fólki hefur hingaö til
verið hulinn. Þetta er gluggi
inn i hann og það hefur lika
verið áberandi á siðustu dög-
um — eftir að umtalið varð —
að meðalaldur áhorfenda hef-
ur hækkað verulega Ungling-
um hefur iika verið snúið frá i
hundraðatali.
— Á myndin möguleika er-
lendis?
— Við höfum þegar sýnt
hana poppgagnrýnendum i
Kaupmannahöfn. Hér hefur
lika verið Englendingur á ferð
sem er umboðsmaður fyrir
þekkt poppfyrirtæki á Eng-
landi og hann vill ólmur koma
myndinni á framfæri. Annars
ætlum við fyrst að koma henni
fjárhagslega i land hér heima
áður en við förum fyrir alvöru
að hugsa um erlendan mark-
aö.
— Hvað þurfiö þið marga
áhorfendur hér?
— Minnst 40 þúsund en 50
þúsund ef við ætlum að borga
okkursjálfum laun.
— Tekstþað?
—Já,já. —GFr
Aðalslmi Þjóðviljans er 81333 kl. 9-20 mánudag til föstudaga.
Utan þess tima er hægt að ná i blaðamenn og aðra starfsmenn
hlaðsins i þessum slmum : Ritstjórn 81382, 81482 og 81527, umbroí
8iz85, ljósmyndir 81257. Laugardaga kl. 9-12 er hægt að ná i af-
greiöslu blaðsins I sima 81663. Blaöaprent hefur sima 81348 og
eru blaðamenn þar á vakt öll kvöld.
Aðalsími
81333
Kvöldsími
81348
Helgarsími
afgreiðslu
81663
„Mér f innst hvergi eins
gott að vinna og á íslandi.
Hér er ró og næði og sjón-
deildarhringurinn víður.
En ég bý í Róm og býst
við að búa þar áfram.
Maðurinn minn er (tali og
getur ekki hugsað sér að
búa annars staðar/ svo
þetta varð ofaná. Mörg-
um listamönnum finnst
betra að vinna erlendiS/
þar sem allt er stærra í
sniðum og meiri gróska
og fjölbreytni/ en það á
ekki við um mig. Það
truflar mig ekkert nema
peningaleysi á Islandi,
því enginn er spámaður í
sínu föðurlandi og því
miður hefur aðsóknin að
Sóley verið miklu minni
hér en ég vænti."
undirstaða mannlegrar til-
veru.”
„Viltu segja eitthvaö meö
myndinni?”
„Myndin segir það sem ég hef
að segja. Ég gef engin svör.
Fólk veröur aö gefa sér svarið
sjálft. Mig langaði að fjalla um
þessa þjóðsagnarlmynd, — um
þetta feröalag mannsins sem
kallast lif. Karlmaðurinn er
veruleikinn i myndinni, en kon-
an er draumurinn. Þannig
tengjast undirmeövitundin og
raunveruleikinn.”
„Er kvennabaráttan þér ofar-
lega f huga I myndum þinum?”
„Hún er mér ofarlega i huga
almennt, en ég hef ekki fjallað
sérstaklega um hana i myndum
minum. Hins vegar vinn ég með
andstæður i „Sóley” sem byggj-
ast á kynjunum, þvi mér finnst
konan sérstök, — öðru visi. Ég
vil að það sé hlustað mig vegna
þess sem ég er — sem konu. Ef
ég verð eftirlíking karlmanns
verð ég alltaf verri en karlmað-
„Að kannast
við
Það er Róska, kvikmynda-
leikstjóri og framleiðandi
myndarinnar „Sóley” sem hef-
ur orðið.
„Aðdragandinn að Sóley var
langur” segir Róska þegar við
biðjum hana aö segja okkur frá
myndinni, sem hér var frum-
sýnd um siðustu helgi.
„Ég hafði verið aö gera heim-
ildarmyndir um Island fyrir
italska sjónvarpið og einhvern
veginn fannst mér alltaf erfitt
að þurfa að vinna algerlega með
staðreyndir. Það var svo margt
sérislenskt sem við tókum fyrir,
sem ég hafði aðra tilfinningu
fyrir en hinir sem við myndirn-
ar unnu, enda var ég eini Islend-
ingurinn. Út frá þessu vaknaði
hugmyndin um að gera kvik-
mynd þar sem ég gæti byggt á
þessum þjóðlegu staðreyndum,
en látiö ímyndunina um afgang-
inn. Og Sóley varö mér meira en
imyndun, hún varö tákn frelsis
— þjóðfrelsis. Huldufóikið varö
tákn þess draums sem býr I
hverri manneskju, draums um
frelsi, sem þér verður þó ekki
fært á silfurbakka, en þú verður
aö berjast fyrir. Mig langaði til
að glima við þessa tengingu á
milli undirmeðvitundar og
veruleika, sem t.d. súrrealistar
hafa mikið fengist við.”
„Ertu sjálf súrrealisti?”
„Já, ég býst við að ég geti
sagt það. Það er mjög margt I
súrrealismanum sem höfðar til
min. Undirmeövitundin — eða
draumurinn — sem einkennir
flestöll ævintýri hvaöan sem
þau eru, — hann höfðar mjög til
min. Hann er undirstaöan f allri
austurlenskri heimspeki og
Freud segir „Þú veröur að
kannast við þinn draum og þina
undirmeðvitund”. — Þetta er
draum sinn
Rœtt
við
Rósku,
stjórnanda
„Sóley”
ur. Mér finnst þennan skilning
oft skorta i jafnréttisumræöu i
dag.”
„Þú byrjaðir sem myndlistar-
maður. — Málarðu ennþá?”
„Ég teikna, en mig langar til
að gera meira af þvi. Ég býst
við að ef fólk hefur sköpunar-
gáfu, á annað borð, þá liggi hún
meira en á einu sviði. Ég geri
texta, teikna, leikstýri og fæst
við ýmislegt. Sköpunargáfa er
áreiðanlega til i flestum en fæst-
ir mega vera að þvi að leggja
rækt við hana. Sjálf byrjaði ég
að skrifa þegar ég sat i fangelsi
á Italiu.”
„Hvers vegna sastu i fang-
elsi?”
„Vegna afskipta minna af
stjórnmálum. Ég hef unnið mik-
ið með andspyrnuhópum, eink-
um með lögfræðingum og lækn-
um og vegna þess að ég tala
frönsku og þýsku hef ég unniö að
sérstökum verkefnum. En
ástandið á ttaliu er mjög alvar-
legt núna. Siðan lög voru sett
sem losa þá sem segja til félaga
sinna undar ákæru, er ótrúleg-
asta fólk komið i fangelsi fyrir
hryöjuverk. Margir félaga
minna hafa verið myrtir og ég á
mjög erfitt með að ræöa um ,
þessa hópa með nafni.”
„Er fylgst með þér?”
„Það hefur minnkað mjög eft-
ir að við Manrico giftum okkur,
en fram að þvi var ég sjaldnast
frjáls. Það er gifurleg spilling i
öllu stjórnkerfinu á Italiu og
samtrygging frimúrara er til
innan allra stjórnmálaflokka.”
„Ef við vlkjum aftur að Sóley.
— Nú ert þú menntuð frá kvik-
myndaskólanum I Róm, en þú
hefur aðallega notað áhugaieik-
ara i myndum þinum. — Var sú
stefna rikjandi á skólanum?”
„Já, það má segja það. Ég er
mjög veik fyrir „týpum’” af
götunni og sú stefna hefur verið
talsvert rikjandi um nokkurt
skeið meðal margra yngri kvik-
myndaleikstjóra. En auðvitaö
eru atvinnuleikarar lika „týp-
ur” af götunni, ef svo má segja,
og ef maður fær rétta „týpu” er
auðvitað betra að hún kunni
eitthvað. Þó fer þetta mjög eftir
efninu en vissulega þætti mér
gaman að vinna með atvinnu-
leikurum I mynd sem krefst
þeirra. Aðalleikararnir i Sóley
hafa nokkra leikreynslu og ég
held að það skipti miklu máli.”
„Er myndin mjög dýr?”
„Það er alltaf dýrt að gera
myndir, og dýrast ef maöur er
blankur. Ég býst við að myndin
kosti einar 200 gamlar miljónir
(Róska afsakar að hún skilji
ekki nýju krónuna frekar en
fleiri). Mér þykir verst að geta
ekki enn borgaö öllu þvi fólki,
kaup sem hefur lagt á sig
ómælda vinnu við myndina.”
„Hvað er svo framundan,
Róska?”
„Ég fer til Italiu til aö vera
viðstödd, þegar Sóley verður
sýnd þar i sjónvarpinu. Hún
fékk mjög góðan sýningartima
og þar hefur þegar verið greitt
fyrir myndina. Ég er með tvö
handrit i takinu, og italska sjón-
varpið hefur mikinn áhuga á
ööru þeirra. Þeir skrifuðu is-
lenska sjónvarpinu og vildu
gera mynd i samvinnu við þaö,
en islenska sjónvarpið hefur
ekki séð ástæðu til að svara
bréfinu ennþá.”
Þar með lýkur spjallinu við
Rósku. Þeim sem ætla að sjá
Sóley er bent á aö ekki er sjálf-
gefið aö myndin verði lengi I
sýningu. Það fer eftir aðsókn,
sem hefur verið dræm fyrstu
sýningardagana. Þ.S.
Verkalýðsfélagið Eining:
Launataxtar hækkaðir til samræmis
við raunveruleg laun
Félagar I Verkalýðsfélaginu
Einingu samþykktu nýiega á
félagsfundi harðorða áskorun til
vinnuveitenda að ganga nú
þegar til samninga og tryggja
lágiaunafólki I Iandinu mann-
sæmandi laun. Bentu þeir
norðanmenn á að samkvæmt
könnun Kjararannsóknar-
nefndar væri Ijóst að atvinnu-
rekendur greiddu i raun mun
hærri laun en samningar segðu
til um, en það kæmi einkum
fram hjá fólki I efri launaflokk-
unum. Þvl væri það lágmarks-
krafa að lægst launaða fólkið,
sem ekki hefur notiö yfir-
borgana, fengi umtalsveröar
launahækkanir nú. Ályktun Ein-
ingar var svohljóðandi:
„Almennur fundur haldinn i
Verkalýðsfélaginu Einingu á
Akureyri 13. apríl s.l. fordæmir
harölega þau vinnubrögð
Vinnuveitendasambands Is-
lands að neita með öllu
leiöréttingum á kjörum launa-
fólks innan Alþýðusambandsins
þrátt fyrir aö Kjararannsókna-
nefnd hefur staðfest rækilega aö
stærrihluti vinnuveitenda hefur
ekki virt þá samninga sem þeir
hafa gert á undanförnum árum.
I ljósi þeirra staðreynda að yfir-
borganir eru að stærri hluta á
hærri launataxtana, er það
ófrávikjanleg krafa launafólks i
lægri launaflokkum að þvi verði
mætt nú með betri samningum
en til þessa.
Þó ber að virða það sem gert
var i bráðabirgðasamkomu-
laginu I nóvember s.l. varöandi
lágmarkstekjur, það var skref i
rétta átt,en betur má ef duga
skal.
Það er þvi ófrávikjanleg
krafa að nú þegar verði sest að
samningaborðinu með öðru og
betra hugarfari en til þessa.
Lágmarkskrafan er að samn-
ingar verði að minnsta kosti
færðir til samræmis við það sem
gerist i raun i dag og að lægst
launaöa fólkið sem ekki nýtur
slikra yfirborgana fái umtals-
verðar launahækkanir umfram
þá betur settu.
Ennfremur skorar fundurinn
á stjðrnvöld að skerast i leikinn
og tryggja það með einhverjum
ráðum að þessi hópur fái nú
réttar bætur sem ekki hverfa
eins og dögg fyrir sólu.”
— v.