Þjóðviljinn - 10.06.1983, Síða 6

I • I
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 10. júní 1983.
Hver
Nú eru sumarleyfi víða hafin eða
á næsta leiti og því þótti okkur ekki
úr vegi að kynna orlofslögin. Ai>
þingi setti á síðasta ári lög um
breytingar á lögum um orlofsrétt,
sem kveða á um nokkra lengingu á
orlofi (til að vega að nokkru upp á
móti því, að launafólk fékk ekki
fullar verðbætur á laun). Getur
vafist nokkuð fyrir fólki að reikna
út hinn nýja rétt sinn, þótt iögin séu
auðskilin, þar sem þetta er í fyrsta
sinn sem fólk tekur út orlof eftir að
breytingin gekk í gUdi.
Laugardagar
ekki lengur með
Breytingin á orlofslögunuum fól
í sér, að lágmarksorlof skuli vera,
sem áður 24 dagar, en nú eru
laugardagar ekki taldir með. Þetta
þýðir t.d. að manneskja sem hafði
unnið sér fullan orlofsrétt og ætlar
að taka sér sumarfrí frá 1. júlí
mætir ekki til starfa fyrr en 4. ágúst
í stað 29. júlí áður. Orlofið lengist
semsé um fjóra daga.
í breytingunni kveðið á um, að
aðeins fimm fyrstu laugardagarnir
skuli ekki taldir með í orlofi. Þetta
er sett í lögin til að þeir hópar, sem
áður höfðu lengra orlof en 24 daga,
fengju ekki meiri lengingu en þeir
hópar, sem minnst orlofið höfðu
fyrir, en markmið breytingarinnar
var að koma fyrst og fremst til móts
við síðarnefnda hópinn. Mann-
eskja með full 27 daga orlofsrétt-
indi, sem hyggst taka sumarfrí frá
og með 1. júlí mætir til vinnu aftur
skv. þessari breytingu 8. ágúst (5
laugardagar falla utan við orlofið,
en 1 telst með).
Orlofsprósentan
hækkar
í samræmi við þessa breytingu er
orlofsféð hækkað, þannig að
atvinnurekendur eiga nú að greiða
10,17 prósent.
Fastir starfsmenn eiga að halda
launum sínum meðan þeir eru í or-
er orlofsréttur þinn?
Fimm fyrstu laugardagarnir í orlofi teljast ekki lengur með. (Teikning:
Lísa Guðjónsdóttir)
lofi, en orlofsfé skal greiða af allri
yfirvinnu og skulu atvinnurekend-
ur standa skil á þeim greiðslum til
Póstgíróstofunnar. Algengt er þó,
að atvinnurekendur greiði orlofsfé
af yfirvinnu um leið og þeir greiða
orlofslaun þegar um fasta starfs-
menn er að ræða.
Þeir.sem ekki eru fastráðnir eiga
að fá 10,17 prósent af allri vinnu
greidda inn á sérstakan reikning á
póstgíróstofu. Þessi greiðsla skal
koma frá atvinnurekanda í síðasta
lagi innan mánaðar frá því að laun
voru greidd hverju sinni.
Reikningsyfirlit eiga starfsmenn að
fá á þriggja mánaða fresti frá Póst-
Allir sem
starfa hjá
öörum eiga
rétt á orlofi og
orlofsfé eða
orlofslaunum
Skylt er aö gera
vinnuveitanda
viövart þegar á
fyrsta degi
veikinda í orlofi
Fyrstu lögin sett
áriö 1943
gíróstofunni. Ársvextir af orlofsfé
hjá Póstgíróstofunni eru nú 57
prósent.
Bútað orlof
varhugavert
Vegna þess að aðeins fimm
fyrstu laugardagar í orlofi teljast
ekki vinnudagar skyldi launafólk
gæta vel að sér ef það ætlar að taka
sumarfrí í bútum. Það getur borgað
sig að taka allt frfið í einu, en ekki
að hluta það niður, a.m.k. ekki ef
fólk ætlar að hafa þann háttinn á að
taka sér langar fríhelgar.
Tökum sem dæmi mann, sem
ætlar að taka fjórar langar helgar
og fara síðan í orlof fyrir þá daga,
sem hann á þá inni. Hann byrjar
fríin á föstudegi og kemur í vinnu
aftur á mánudegi.
Júlímánuður gæti þá orðið þann-
ig: frí 1. júlí - vinna aftur á mánu-
degi; frí 8. júlí - vinna aftur frá 11.
júlí; frí 15. júlí- vinna aftur frá 18.
júlí; frí 22. júlí — vinna aftur frá 25.
júlí til 1. ágúst og taka þá út restina
af orlofinu.
Þá kemur babb í bátinn. Maður-
inn er nefnilega búinn með 4
laugardaga og það sem eftir er or-
lofsins ber að telja alla laugardag-
ana að einum undanskildum til or-
lofs. Þótt maðurinn hafi aðeins
tekið 4 daga í orlof (4 föstudaga)
reiknast restin af orlofinu vera frá
1. ágúst til 24. ágúst. Að þessu þarf
fólk að hyggja áður en það skipu-
leggur orlofstöku.
Allir eiga rétt
á orlofi
Undirstrika ber, að allt launa-
fólk á rétt á orlofi - lágmarki 24
dögum. Það er hins vegar undir
starfstímanum komið hvernig
greiðslum er háttað á orlofstíman-
um. Reglan er sú, að tveir dagar í
orlof koma fyrir hvern unnin mán-
uð. Þeir sem ekki eru fastráðnir fá
greitt orlofsfé en fastir starfsmenn
fá orlofslaun. Fólk sem hefur til að
mynda aðeins unnið einn mánuð,
eða jafnvel skemur, hjá sama
atvinnurekanda, á engu að síður
rétt á fullu orlofi - greiðslan kemur
þá í formi orlofsfjár frá fyrri atvinn-
urekanda, sem áður hefur verið
vikið að.
Veikindi á
orlofstíma
Skv. heildarsamningum Alþýðu-
sambands íslands á launafólk rétt á
uppbótarorlofi ef það veikist hér
innanlands í orlofi og veikindi
standa lengur en í þrjá daga.
Launafólki er þá skylt að láta
atvinnurekandann vita strax á
fyrsta degi orlofsins og atvinnurek-
andinn á rétt á því að láta lækni
vitja launamannsins.
Orlofsstaka og
uppsagnarfrestur
Það er algjörlega óheimilt að láta
launafólk taka orlof sitt í uppsagn-
arfrest, en dæmi hafa verið um, að
atvinnurekendur hafi ætlast til
slíks. Sé launamanni með tveggja
mánaða uppsagnarfresti sagt upp
störfum á hann rétt á þessum samn-
ingsbundna fresti og áunnum or-
lofsrétti þar til viðbótar.
Að lokum skal fólki bent á að
fylgjast vel með greiðslum til Póst-
gíróstofunnar og yfirliti því, sem
hún sendir frá sér yfir orlofsfé. Á
það skal einnig bent, að ASÍ og
MFA hafa gefið út bók eða bækling
eftir Snorra Jónsson um orlofsrétt
og má nálgast hann á skrifstofum
ofangreindra aðila að Grensásvegi
16. Teikningamar, sem þessu skrifi
fylgja, svo og margar upplýsing-
anna, eru fengnar úr þeim bæk-
lingi. ast
FÖSTUDAGSKVÖLD
í JI5 HÚSINUI i Jia HÚSINU
OPIÐ í ÖLLUM DEILDUM TIL KL. 10 í KVÖLD
KYNNINGARVERÐ
^ Á KODAK - FILMUM y '>]
I FRAMKÖLLUNARÞJÓNUSTA / I
“AxTwvS Allt fyrir útigrillii
á markaðsverði
FATNAÐUR
HÚSGÖGN
RAFTÆKI
RAFLJÓS
REIÐHJÓL
Munið okkar
hagstæðu
greiðslu-
skilmála

/A A A A A A
□ C: Cj 3 3
Jón Loftsson hf.
Hringbraut 121
ueaaaqH^
o LiijprU'n-aa
unfiuuiiuihil •■|||7
Sími 10600
OPIÐ LAUGARDAG FRÁ KL. 9-12