Þjóðviljinn - 28.07.1983, Síða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 28. júlí 1983
Úr ársskýrslu Húsnæðisstofnunar ríkisins
Hyggingarsjóður
verkamanna
stórefldur
Nýlega er komin út ársskýrsla
Húsnæðisstof nunar ríkisins fyrir
árið 1981. Er það fyrsta ársskýrslan
sem sýnir breytingar þær sem urðu
á stofnuninni eftir að lögum um
hana var breytt, 9. júní 1980.
í upphafi skýrslunnar er minnt á
tvær gagngerar breytingar á
fjármögnun húsnæðismála. Annars
vegar lög frá 10. apríl 1979, um
FULLA VERÐTRYGGINGU sparifjár
og útlána og hins vegar nýju lögin
um húsnæðisstofnun sem fólu í sér
breytingar á starfsemi
lánasjóðanna tveggja.
Byggingarsjóðs ríkisins og
Byggingarsjóðs verkamanna. Var
þá aukin áhersla lögð á
FÉLAGSLEGAR FRAMKVÆMDIR á
sviði húsnæðismála og FJÖLGUN
LÁNAFLOKKA.
Heildarútlán Húsnæðisstofnunar voru
um 70% hærri 1981 en árið á undan eða um
12% hærri að raungildi. í skýrslunni segir
að þegar fjárstreymi húsnæðislánakerfisins
sé athugað, tímabilið 1977-1981, sé augljóst
að fjármagnið hafi breytt nokkuð um far-
veg. Lítum ögn nánar á skýrsluna
Útlán Byggingarsjóös
verkamanna sjöfölduð.
Þegar litið er á heildarlán stofnunarinn-
ar, má sjá að lánveitingar til Byggingarsjóðs
verkamanna hafa næstum sjöfaldast að
raunvirði 1981 miðað við árið 1979 sbr.
mynd I en aukning milli ára var mest 1980-
1981 eða 329%. Útlán Byggingarsjóðs
ríkisins voru hins vegar um 13% lægri að
raungildi 1981 en áriðáður, ennotaskipting
fj ármagns hans hefur breyst. Þannig fór t. d.
fjórðungur fjármagnsins til lána vegna
kaupa á eldra húsnæði, 1981 en aðeins 6% á
árunum 1975-1976.
Engum synjað um lán.
1981 var heildarfjöldi lána 3950 eða um
900 færri en árið 1979. Mest er fækkunin í
nýbyggingarlánum eða 36.5% milli ára
1979 og 1981. Virðist sú skýring nærtækust
að eftirspurn eftir þeim hafi minnkað því
ekki er um það að ræða að umsækjendum
sem uppfyllt hafa skilyrði fyrir lánveitingu
sé synjað um lán. Hins vegar hafa lán-
veitingar til kaupa á eldra húsnæði aukist
töluvert á þessum árum, eins og áður sagði.
Svipað hlutfall af bygging-
arkostnaði.
Sú viðmiðun sem lengst af hefur verið
notuð við samanburð lána milli ára, er svo-
kölluð vísitöluíbúð. Kostnaðarreikningur
vísitöluíbúðar er miðaður við íbúð í 10
íbúða fjölbýlishúsi, 96 fermetra (brúttó)
með sameign. í skýrslunni kemur fram að
meðalbyggingarlán stofnunarinnar árin
1977-1981 eru svipað hlutfall af kostnaði
vísitöluíbúðar öll árin, eða um 35%, sbr.
mynd II.
Heildarlán aukist.
í skýrslunni er einnig listi yfir lánveiting-
ar almennt til húsnæðismála 1977-1981. Þar
er tilgreint hve mikið var veitt afopinberum
Mynd I.
Lánveitingar Byggingarsjóðs
verkamanna hafa næstum
sjöfaldast að raun virði 1981,
miðað við árið 1979. Mest var
aukningin 1980-1981 eða 329%.
1979 voru lánaðar 11,7 miljónir
úr sjóðnum en 1981111,3
miljónir.
111,3
millj. kr.
1980 1981
Myndll.
ioo%r
90 - Almenn nýbyggingarlán (F-lán) sem
hlutfall af byggingarkostnaði
so . vísitöluíbúðar 1. júlíár hvert.
70 ■ -
Hlutfall lána af byggingarkostnaði hefur
haldist mjög svipað sl. fimm ár.
40
1977 1978 1979 1980 1981
Myndlll.
Skipting lána úr Byggingarsjóði
ríkisins eftir f lokkum.
Mynd IV.
Verkamannabústaðir
í byggingu i-
og fyrirhugaðir JÉ
-1 8 3 ** o» 3 C
•O 3 © O) oj. •o o II
>* s CQ X)
Fjöldi Fjöldi
Höfuðborgarsvæði 133 188
Reykjanes utan
höfuðborgarsvæðis 2 15
Vesturland 4 22
Vestfirðir 4 18
Norðurland vestra 22 29
Norðurland eystra 78 14
Austurland 24 5
Suðurland 12 32
Samtals 279 323
lánum (Byggingarsjóði ríkisins og Bygging-
arsjóði verkamanna), lánum frá Lífeyris-
sjóðum og innlánsstofnunum í miljónum
króna. Þar kemur í ljós að heildarlán til
húsnæðismála hafa aukist um 36.7% á
tímabilinu, mest á árinu 1981. Útlán inn-
lánsstofnana hafa aukist mest, auk þess sem
lánstími hefur lengst, eftir að tekin var upp
verðtryggging. Einnig kemur fram að sam-
dráttur varð í fjámunamyndun árið 1981,
um leið og aukning varð á útlánum til hús-
næðismála.
Ekki minna fjárstreymi
Þessi samdráttur í fjármunamyndun
skýrist ekki af minna fjárstreymi lánakerfis-
ins til íbúðafjárfestinga undangengin ár,
segir í skýrslunni. Útlánaaukning Húsnæð-
isstofnunar ríkisins 1981, hefur í ríkari mæli
skilað hærra lánshlutfalli en aukinni fjár-
munamyndun í húsnæði. Lán til félagslegra
, íbúðabygginga sem jukust mjög árið 1981
nema miklu hærra hlutfalli af byggingar-
kostnaði en hin almennu nýbyggingarlán.
Fjölgun lánaflokka.
Lögin 1980 kváðu á um fjölgun lána-
flokka Byggingasjóðs ríkisins, má þar
nefna lán til einstaklinga með sérþarfjr og
lán til orkusparandibreytinga.Höfuðmark-
miðið með lánveitingum til orkusparandi
endurbóta er tvíþætt, segir í skýrslunni.
Annars vegar lækkun kyndikostnaðar og
þar af leiðandi sparnaður fyrir þjóðfélagið í
heild,og hins vegar jöfnun aðstöðumunar
milli þeirra sem búa á hitaveitusvæðum og
hinna sem verða að hita íbúðir sínar með
mun dýrari orku. Flest lán úr þessum
flokki voru veitt til Austurlands og Vest-
fjarða. f allt voru veitt 189 lán úr þessum
flokki.
Þegar litið er á lánveitingar Byggingar-
sjóðs ríkisins í heild árið 1981 en lánsféð var
samtals 287.252.8 þúsund krónur skiptist
það milli lánaflokka eins og sést á mynd III.
Athygli vekur að rúmlega þrír fjórðu
hlutar þeirra íbúða sem lánað var til vegna
endurkaupa eru á Reykjavíkur- og Reykja-
nessvæðinu. Nýbyggingarlánin dreifast
hins vegar mun jafnar milli landshluta.
Byggingarsjóður verka-
manna
í árslok 1981 vorustjórnir verkamanna-
bústaða skipaðar í 56 sveitarfélögum á
landinu. í 52 sveitarfélögum eru stjórnirnar
skipaðar 6 fulltrúum en í 4 fjölmennustu
sveitarfélögunum 7 fulltrúum. Þannig sátu
samtals 34o fulltrúar í 56 stjórnum í árslok
1981.
Hlutverk Byggingarsjóðs verkamanna er
samkvæmt lögunum frá 1980 að annast lán-
veitingar til félagslegra íbúðabygginga,
íbúða í verkamannabústöðum og leiguí-
búða sveitarfélaga. Frá því lögin tóku gildi
og fram til ársloka 1981 voru samþykktir
lánssamningar er taka til 252 verkamanna-
bústaða og 27 leiguíbúða á vegum sveitarfé-
laga. Samtals eru það 279 íbúðir fullgerðar
eða í smíðum á árinu. Sama ár var hins
vegar heimilaður undirbúningur 323 íbúða.
Á mynd IV sést hvernig þessar íbúðir skipt-
ast á landshluta.
- EÞ