Þjóðviljinn - 29.07.1983, Blaðsíða 7

Þjóðviljinn - 29.07.1983, Blaðsíða 7
/ 6 SIÐA, - ÞjpÖyiLJINN Föstudagur 29. júlí 1983 Föstudagur 29. júlí 1983 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7 ,, Einföld , eldamemska útile Goða-réttir í sumarbústaðinn og útileguna. Beint á grillið eða í vatnsbað á gastækinu. Goða-réttur er góður ferðafélagi. VERÐI NÝ ÞJÓNUSTAH KODAK - FILMU FRAMKÖLLUN Matvörur — Fatnaður Húsgögn — Raftæki Rafljós - Reiðhjól Munið okkar hagstæðu greiðsluskilmála /A A ▲ A ▲ ▲ Jón Loftsson hf. . C3l n 21 DJ z: c LjaaooqJi ____ _ _j líuoqjj ií: znSsoamm Hringbraut 121 Sími 10600 OPIÐ: Mánud.—miövikud. kl. 9-18 Fimmtudaga kl. 9—20 Föstudaga kl. 9—22 Blaðað í pistli frá Náttúru- verndar- ráði Hirðuleysi eins bitnar á öðrum Enn og aftur skal því beint til ferðalanga um landið að umgangast það með virðingu og gá að því að jógúrtdollurog járnadrasl eru ekki prýði á landinu. Við höfum undir höndum dálítinn pistil frá Náttúruverndarráði þar sem reynt er að útskýra nokkur grundvallaratriði í sambandi við ferðamennsku og náttúruvernd. „Þaö gleymist alltof oft“ - segir þar - „að ísland er heimskauta- Íand. A hálendi íslands er meðal- hiti hlýjasta mánaðar innan við átta gráður á celsius. Þetta kalda lofts- lag hefur mikil áhrif, bæði á gróðurfar og jarðvegsmyndun. Vaxtartími gróðurs á hálendinu er aðeins um tveir mánuðir á ári, en fjórir á láglendi. Auk þess er ákaf- lega umhleypingasamt hérlendis, og allan ársins hring geta orðið mjög snöggar breytingar á veður- fari og hitastigi. Allar þessar að- stæður takmarka hvaða plöntur fá þrifist hér og þær sem geta sætt sig við þessar erfiðu aðstæður vaxa venjulega hægt.“ Það er ekki nóg að æða bara áfram illa búinn og skeytingarlaus um viðkvæman gróður - að öllu verður að fara með gát. Við þetta bætistsvo að jarðvegurá íslandi er grófur og sundurlaus „og vindur Börð sem þessi eru algeng sjón á íslandi: enn hefur ekki tekist að snúa þróuninni við, en al- menningur getur ýmislegt gert í þessari baráttu. og vatn fá auðveldlega borið hann í burtu ef gróðurþekjan sem hlífir honum rofnar“, eins og segir í pistli Náttúruverndarráðs. Og gróðurinn á fleiri óvini: „eld- gos verða á íslandi að meðaltali á fimm ára fresti. Mörg þeirra kaf- færa stór landsvæði í ösku eða hrauni. Askan í jarðveginum stuðl- ar einnig að því að gera jarðveginn lausan í sér og eykur þannig enn hættu a vind- og vatnsrofi.“ Þeir náttúruverndarmenn minna á að landið hafi verið þakið gróðri við landnám, og snögg umskipti hafi orðið með tilkomu manna og búpenings þeirra. „Nú er meiri- hluti landsins mjög strjálgróinn eða alveg gróðurvana". íslending- ar eyða mikilli fyrirhöfn og nokkru fé í að reyna að berjast við gróður- eyðingu og ferðamenn geta lagt sitt af mörkum í þeirri styrjöld. „Akstur utan vega bælir plöntur eða tætir þær upp. Eldar á grónu landi brenna plöntur alveg niður í rót og eftir stendur sviðinn svörðurinn, jafnvel áratugum saman. Sama gerist þegar menn setja heita hluti s.s. potta eða viðarkol á gróið land, eða hella á það heitu vatni eða soði...“ „Akstur utan vega á ógrónu landi veldur líka spjöllum. Bílför myndast sem aðrir nota síðan og dýpka enn meira. Slík spjöll á landi sem og öll önnur, eldstæði, rusl o.fl. eru alvarlegri á íslandi en í öðrum löndum. Vegna gróður- leysisins ermjög víðsýnt á íslandi og ummerki slæmrar umgengni sjást langt að.“ Og áfram heldur Náttúruvernd- arráð að setja ofan í við sóða: minnst er á þá áráttu sumra að út- búa sér minnismerki úti í náttúr- unni. „Menn rífa upp grjót og hrófla upp vörðum í tíma og ótíma þar sem þær eiga alls ekki heima, skrifa á steina og klettaveggi eða útbúa áletranir með því að rífa upp mosa eða annan gróður. Einnig má nefna þá áráttu að henda drasli eða peningum í læki, tjarnir og jafnvel hveri, en hverir eru uppstreymisop vatns sem hitnað hefur djúpt í jörðu, og grjót eða annað rusl, sem hent er í þá, geta stíflað opin og eyðilagt hverina.“ Pistillinn endar svo á þessum orðum: „Óvarkárni eða hirðuleysi eins manns getur því auðveldlega spillt ánægju margra um langan aldur.“ Umgengnis reglur Náttúru- verndar- ráðs Náttúruverndarráð hefur sent frá sér umgengnisreglur í þrettán liðum sem allir ferðamenn skyldu hamra inn í hausinn á sér: 1. Eyðum ekki eða spillum gróðri. 2. Truflum ekki dýralíf. 3. Spillum ekki vatni. 4. Ökum ekki utan vega. 5. Letrum ekki á náttúru- myndanir. 6. Hlöðum ekki vörður. 7. Kveikjum ekki eld á grónu landi og afmáum öll verks- ummerki ef kveiktur er eldur á ógrónu landi. 8. Skemmum ekki iindir, hveri, laugar eða sérstæðar jarðmyndanir. 9. Skiljum hvergi eftir úrgang heldur komum honum fyrir í þar til gerðum sorpílátum. 10. Rjúfum ekki öræfakyrrð að óþörfu. 11. Fylgjum merktum göngu- stígum, þar sem þess er óskað. 12. Virðum friðlýsingarreglur og tilmæli landvarða. 13. Skiljum við alla áningar- staði eins og við viljum sjálf koma að þeim. Svona skilja ýmsir við fallega staði ',n>! v i 'II 3 p»ð er t,\l eVáe" , ex ° NU EF EINAR FARESTVEIT & CO. HF. BERGSTAÐASTRÆTI I0A - SlMI 16995

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.