Þjóðviljinn - 30.08.1983, Blaðsíða 6

6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 30. ágúst 1983
Tomas Borge Martinez:
Bandaríkin
°g
Nicaragua
eða innrás
lyganna

Mikil þjóö eykur hróöur sinn og
bætir orðspor ef hún
viöurkennir fullveldi smárra og
veikra þjóöa fremur en aö kúga
þá sem berjast fyrir réttindum
sínum.
A.C. Sandino, hershöföingifrá
Nicaragua sem leiddi
baráttunagegn íhlutun
bandarískaflotans í Nicaragua
á árunum 1927-33 og hefur
verið leiöarljós sandinista-
hreyfingarinnar.
Það er alls staðar í heiminum
viðurkennt að Nicaragua er fórn-
arlamb hernaðarlegrar áleitni sem
ekki verður réttlætt. Þessi áleitni
gengur í berhögg við alþjóðalög og
raunar einnig lög Bandaríkjanna.
Fjöldamargt er vitað um þessa
áieitni og því er óþarft að fara út í
smáatriði um hana.
Það er önnur leið til að ógna, það
er t.d. ógnun sem felst í stöðugum
lygum, hálfsannleika, ásökunum
sem byggjast á röngum forsendum
og túlkunum sem byggjast á illum
ásetningi.
Það er alveg ljóst að þessi seinni
tegund af ógnun var undirbúin fyrir
mörgum mánuðum í því skyni að
réttlæta seinna hernaðarárás fyrir
óupplýstum almenningi. Þetta er
móðgun við vitsmuni og góðan hug
bandarísku þjóðarinnar.
Byltingin svikin?
Hvað er sagt um Nicaragua? Að
byltingin hafi brevtt um stefnu og
að núverandi stjórn þar hafi útrýmt
öllum lýðræðisréttindum til þess að
koma á fót alræðiskerfi.
í Nicaragua starfa nú margir
stjórnmálaflokkar sem spanna
stóran hluta hins pólitíska litrófs.
Við gerum skýran greinarmun á
löglegri andstöðu og gagnbylting-
arsinnaðri: sú síðarnefnda byggir á
forsendum sem eru í andstöðu við
þjóðina og sækist eftir að endur-
reisa harðstjórn og forsmá þarfir
þjóðarinnar í þágu annarra þjóða.
Við báðum þjóð okkar um að
veita okkur fimm ár til að koma
skipulagi á land sem var í rústum
eítir stríð. Hluti af þeirri skipulagn-
ingu er að byggja upp skipulags-
legar forsendur fyrir kosningar
1985. Hefur ameríska þjóðin
gleymt því eftir 200 ár, að það tók
13 ár að endurskipuleggja Banda-
ríkin áður en fyrstu alríkiskosning-
arnar voru haldnar þar árið 1789?
í dag er sú þróun komin vel á
veg. Ríkisráð okkar kannar nú
stjórnskipun annarra þjóða, þ.m.t.
Bandaríkjanna, til að sjá hvað
hentar oíckar veruleika og til að
þróa með okkur eigin lýðræði.
Löggjafaþing okkar hefur sam-
þykkt lög um stjórnmálaflokka,
sem tryggja þeim aðgang að valda-
stólum í gegnum kosningar.
Blandað hagkerfi
Pólitískur fjölbreytileiki vex
samhliða því að hið blandaða hag-
kerfi styrkist. Árið 1982 fékk
einkageirinn í sinn hlut 60.5% af
lánveitingum bankanna. Sá geiri
fékk einnig 68.8% af þeim erlenda
gjaldeyri sem stjórnvöld höfðu um-
sjón með. Meira en 70% af
jarðeignum og 60% af iðnaðar-
starfsemi eru í höndum einka-
aðilja. Umbylting landbúnaðar
byggist ekki á því hvort tiltekið
land sé í einkaeigu eður ei; hún
byggist fremur á því hvort landið
hefur góða möguleika til fram-
leiðslu.
Afsanna þessar staðreyndir ekki
fullyrðingar Bandaríkjastjórnar
um pólitíska og efnahagslega
skipan mála í Nicaragua?
Einkaframtakið er nú í Nicarag-
ua atkvæðameira en í löndum eins
og Venesúela, Mexíkó og Brasilíu
svo nokkur dæmi séu nefnd.
Árið 1980 minnkuðum við ólæsi
á aðeins fjórum mánuðum úr 51%
niður í 12%, og við höfum gert
áætlanir sem eiga að koma í veg
fyrir að ólæsi taki sig upp á nýjan
leik. Öll börn í landinu hafa verið
sett inn í skólakerfið. (Á suma
þessa skóla hefur verið ráðist af
gagnbyltingarsveitum sem fjár-
magnaðar eru af CIA). Fjöldi
barna sem ganga í forskóla hefur
tvöfaldast og aukningin nemur
53% á seinni stigum. 92% fjölgun
hefur verið á háskólastigi.
Það hefur meira áunnist í heilsu-
gæslu á síðustu fjórum árum en
hafði næstu 150 ár á undan. Við
höfum útrýmt sjúkdómum eins og
lömunarveiki, dregið stórlega úr
berklum, nálega upprætt malaríu,
dregið úr barnadauða um u.þ.b.
50% og aukið bólusetningar um
190%. Öll þjóðin hefur verið sett í
fyrirbyggjandi heilsugæslukerfi.
Álþjóðasamtök hafa viðurkennt
að Nicaragua sé í fararbroddi á
sviði heilsugæslu fyrir almenning.
Bæði menntun og heilsugæsla
standa þjóðinni til boða ókeypis.
Er þetta ekki virðing fyrir mann-
legum, efnahagslegum og félags-
legum réttindum? Er það þetta
sem Reagan-stjórnin berst gegn?
Hvaða annað land í Rómönsku
Ameríku hefur komið svo mörgu
til leiðar á svo stuttum tíma, þrátt
fyrir skemmdarverk og andstöðu
öflugasta ríkis á plánetunni?
Trúfélög
Við höfum verið> sakaðir um
trúarofsóknir. Mörg trúfélög hafa
staðhæft hið gagnstæða.
Síðan 1979 ríkir fullt trúfrelsi í
Nicaragua í fyrsta sinn í sögu okk-
ar. Það eru 240 prestar í landinu,
og flestir þeirra styðja byltinguna.
Sextíu prósent eru útlendingar.
Þeir flytja meira en 300 messur
daglega í meira en 350 kirkjum í
155 sóknum. í Nicaragua starfa
kaþólskar reglur eins og jesúítar,
dómíníkanar, og Calazan og Ma-
ryknoll reglur, og að auki tylftir
mótmælendakirkna. Meðlimatala
mótmælenda og evangelísku kirkn-
anna hefur fjórfaldast frá árinu
1979. Nokkrir kaþólskir prestar
eru í ráðherraembættum, og jesútí-
apresturinn faðir Fernando Carde-
nal er einn af leiðtogum æskulýðs-
samtaka sandinista.
Kemur þetta heim og saman við
það sem Bandaríkjastjórn ber okk-
ur á brýn? Ef hún hefur einhverjar
efasemdir um hvort við búum við
trúfrelsi, af hverju kom þessir
menn þá ekki til Nicaragua og sjá
hlutina með eigin augum eins og
svo margir heiðarlegir og víðsýnir
Bandaríkjaborgarar hafa gert og
breytt um skoðun eftir að hafa
heimsótt landið?
Nýlega höfum við verið sakaðir
um gyðingahatur. í Nicaragua er
enginn ofsóttur vegna trúar sinnar,
kynþáttar eða pólitískrar sannfær-
ingar. Þeim sem tóku beinan eða
óbeinan þátt í þjóðarmorði
Somoza-harðstjórnarinnar var
refsað. Eignir tveggja einstaklinga
af gyðinglegum uppruna voru
gerðar upptækar vegna hluts þeirra
að ofangreindum glæpum. Við
erum að senda rabbíanum Morton
Rosenthal, sem upphaflega bar
fram ásakanir á hendur okkur,
gögn um þetta mál. Að auki höfum
við boðið honum að koma til Nic-
aragua svo hann sjái sjálfur hve
honum skjátlaðist.
Tilgreint eignarnám á synagógu
einni verður kannað, og ef stjórnin
sér ástæðu til að ætla að byggingin -
sem raunar var skrá í nafni ein-
staklings sem var mjög tengdur
Somozastjórninni - sé í raun
erfðafé Gyðingasamfélagsins, mun
stjórnin greiða fyrir því að henni
verði skilað.
Austur og vestur
Það væri hægt að afgreiða það
sem fáránlegt að stilla vandræðun-
um í Mið-Ameríku upp sem bar-
áttu austurs og vesturs ef það hefði
ekki jafn háskalegar afleiðingar og
raun ber vitni.
Sovétríkin gáfu hvorki vopn né
ráð þegar viö • vorum að berjast
gegn Somozastjórninni.
í kjölfar byltingarsigursins hefur
Nicaragua tekið upp eðlileg dipl-
ómatísk og verslunartengsl við So-
vétríkin og önnur sósíalísk ríki eins
og er réttur allra nútímaríkja sem
eru að berjast fyrir tilveru sinni.
Okkar þjóð berst fyrir því að
deyja ekki úr hungri. Barátta okk-
ar beinist gegn hungri og stöðnun.
Það eru hungur og vanþröun sem
skapa árekstrana milli þjóðarinnar
og sjálfelsku hinna blóðugu harð-
stjórna. Hvað koma garnaflækja,
ólæsi og fjöldamorð kúgandi hers-
höfðingja togstreitu austurs og
vesturs við?
Ég hygg að hér sé um að ræða
grófan útúrsnúning til þess að
blekkja bandarísku þjóðina, til
þess að réttlæta áreitni voldugs og
ríks lands við lítið, fátækt og veikt
land. Þetta er vísvitandi lygi og eini
styrkur hennar felst í því að klifa
sífellt á henni.
Mið-Ameríka hefur mátt þola
harðstjórnir, og hver einasta þeirra
Gagnbyltingarsveitir þjálfaðar I
Honduras: við höfum gert tillögur
um friðarsáttmáia...