Þjóðviljinn - 30.08.1983, Blaðsíða 7

hefúr sinn kafla í heimsendi. Það
hefur verið áætlað að
Þjóðvarðliðið, her Somoza, hafi á
nálega hálfri öld aflífað meira en
300.000 Nicaraguabúa. Síðan 1954
hafa meira en 10.000 manns verið
teknir af lífi í Guatemala og í E1
Salvador hafa meira en 50.000
fórnarlömb verið leidd til slátrunar
síðan 1979.
Atdrei leppríki
Þeir saka okkur um að vera
handbendi Kúbana og Sovét-
manna. Allir Nicaraguabúar muna
það að æðsta valdið lá hjá banda-
ríska sendiherranum á hinum Vá-
legu tímum somozismans. Við
steyptum Somoza, beinlínis til þess
að verða okkar eigin herrar. Þetta
er grundvallarregla sandinista og
varðar undirstöðuatriði þjóðar-
stolts.
Ég get staðhæft, með fullri vissu
að hvorki Fidel Castro, sem við
höfum oft rætt við, né leiðtogi So-
vétmanna Júrí Andropoff, sem við
höfum einnig talað við, hafa
nokkru sinni sagt okkur fyrir verk-
um. Ef einhver heldur hið gagn-
stæða, væri hann um leið að álykta
sem svo að við værum einungis
leikbrúður án nokkurra sérkenna.
Ef við værum slíkir glópar, ef við
værum svo gersneyddir sóma-
Flugvélamóðurskipin
eru fyrir utan
strendurnar...
kennd að selja okkur einhverjum,
þá þarf enginn að fara í grafgötur
með að það yrði snöggtum
auðveldara og þægilegra að selja
okkur bandaríkjastjórn. Við sand-
inistar höfum aldrei verið, erum
ekki og munum ekki verða attaní-
ossar eins eða neins. Sá þanka-
gangur að land sem er hætt að vera
leppur eins lands hljóti að gerast
leppur annars, er okkur með öllu
óskiljanlegur.
Hugmynd okkar um að vera
óháð ríki utan hernaðarbandalaga
kemur ekki í veg fyrir samskipti við
önnur lönd sem byggjast á gagn-
kvæmri virðingu. Og það sem
meira er, það er von okkar að
Bandaríkin verði eitt þessara ríkja.
Það er ekki okkar sök að þeir eru til
sem eru það rætnir að rugla hinum
ýmsu samskiptum við aðrar þjóðir
saman við það að vera handbendi
annarra.
Ófriöur í Miö-Ameríku
Önnur ásökun hefur dunið á
Nicaragua og hún er sú að við
kyndum undir ófriði í Mið-
Ameríku. Við skulum líta á
staðreyndir málsins:
Fyrst var haft í hótunum við Nic-
aragua og síðan ráðist inn í landið.
Við höfum rétt til og okkur ber
skylda til að verja hendur okkar,
rétt eins og okkur ber skylda til að
ráðast ekki á aðrar þjóðir. Við höf-
um ekki í hyggju að ráðast inn í
Hondúras, og við höfum heldur
ekki í hyggju - og ætti að vera ó-
þarft að taka slíkt fram-að ráðast
inn í Bandaríkin. Nicaragua hefur
Ijóslega sýnt það síðustu fjögur ár-
in að það er ekki ógnun við önnur
ríki. Það eru ekki Nicaraguamenn
sem hafa komið upp flotastöð í
Fonseca-flóa, heræfingastöð rétt
utan landamæra okkar, herflug-
velli, þar sem C13 flugvélar af-
ferma daglega hergögn. Við van-
virðum ekki lofthelgi nokkurs ríkis
með njósnaflugi né heldur sendum
við upp að ströndum nokkurs ríkis
öflugan herflota fullbúinn flug-
móðurskipum og beitiskipum með
eldflaugar.
Þegar við stöndum frammi fyrir
mikilli hervæðingu í Mið-Ameríku
sem bersýnilega er beint gegn okk-
ur, höfum við grundvallarrétt til
sjálfsvarnar. Hvað þessu viðvíkur
erum við sannfærðir um stuðning
alls staðar úr heiminum, einnig frá
bandarísku þjóðinni.
Vandamál Mið-Ameríku er ekki
meint útþenslustefna Kúbana eða
Sovétmanna á svæðinu. Það er
ekki árásargirni Nicaragua gagn-
vart nágrönnum sínum. Vanda-
málið liggur í heimspeki stórbokk-
ans: þeirri óskiljanlegu staðreynd
að Bandaríkin halda að þau hafi
rétt til þess að ákveða hverjir
stjórni löndum okkar, og fyllast
reiði ef fðlkið velur sér lífshætti og
skipulag sem falla ekki í geð þeim
forseta sem situr hverju sinni.
Við höfum ótal sinnum farið
fram á að rætt yrði saman og reynt
að komast að samkomulagi. Svar
Bandaríkjanna hefur ætíð verið
annað hvort þögn eða síauknar
hótanir og árásir. Á sömu lund
hafa svörin verið við tilmælum frá
löndum eins og Mexíkó og Frakk-
landi. Við höfum alltaf haldið því
fram að það sé í Hondúras sem
vandi okkar liggur þar sem Banda-
ríkin hafa komið sér fyrir herstöð
fyrir hernaðaraðgerðir og árásir á
Nicaragua.
Út af þessu verða samningarnir
að verða tvíhliða við þessi tvö lönd.
Svar Bandaríkjanna, og þar af
leiðandi Hondúras líka er að hið
svokallaða „svæðisbundna vanda-
mál“ sem Nicaragua á að standa
fyrir verði að semja um marghliða.
Gott og vel. Til þess að krækja
fyrir þessa fyrirslætti tilkynntum
við þann 19. júlí að við værum til-
búnir til marghliða viðræðna. Við
gerðum tillögur um friðarsáttmála
við Hondúras. Við gerðum tillögur
um að banna öllurn löndum að
flytja hergögn til þeirra afla sem
eiga í átökum í E1 Salvador, svo að
Salvadorbúar geti leyst sín vanda-
mál án erlendrar íhlutunar. Við
settum fram tillögur um að stöðva
öll hernaðarumsvif á svæðinu og að
stöðva notkun lands til árása á önn-
ur lönd. Við settum einnig fram
tillögur um að herstöðvum yrði
ekki komið fyrir og að virða sjálfs-
ákvörðunarrétt allra landa. Hver
getur efast um að allt þetta stuðli
að friði?
Það hefur verið viðurkennt af
mönnum eins og Bernardo Sepulv-
eda utanríkisráðherra Mexíkó,
sem lýsti því opinberlega yfir að
þær tillögur sem Nicaragua lagði
fram í sex liðum væru „skref í átt til
friðar á svæðinu."
Viöbrögöin
Og hver hafa svörin orðið? Til að
byrja með að senda öflugan flota
„til æfinga" meðfram Kyrrahafs-
og Atlantshafsströndum okkar. Og
á sama tíma að lýsa því yfir að
helsta hindrunin á vegi friðar væri
„vinstri stjórnin í Nicaragua".
En almenningsálitið í heiminum
er enn á bandi heilbrigðrar skyn-
semi. Forsetar Panama, Venesú-
ela, Kólumbíu og Costa Rica hafa
lýst yfir andstöðu sinni og sömu-
leiðis forseti Mexíkó sem varaði
við því að allsherjar stríð í Mið-
Ameríku „myndi enda þannig að
hvorugur sigraði“, og ákallaði
samfélag þjóðanna að gera ráðstaf-
anir „til þess að stöðva það að
heimskulegt stríð brjótist út áður
en það útrýmir lögmætri þrá eftir
friði og þróun".
Utanríkisráðherrar Frakklands
og Japan hafa gefið út yfirlýsingar
sem ganga í sömu átt. Sósíaldemó-
krataflokkurinn í Þýskalandi og
Verkamannaflokkurinn í Bret-
landi hafa krafist þess að virðu-
legar ríkisstjórnir þeirra fordæmi
opinskátt pólitík Bandaríkjanna í
Mið-Ameríku.
Svo virðist sem hinar samhljóða
yfirlýsingar í þágu friðar og gegn
stríði hafi heldur mildað munn-
söfnuð Bandaríkjastjórnar. í sið-
ustu yfirlýsingu frá henni segir að
Bandaríkin „undirbúi ekki stríð"
gegn Nicaragua og voni að friður
komist á „án blóðsúthellinga“.
En staðreyndirnar stangast á við
þessar staðhæfingar. Flugmóður-
skipin eru þarna. Bandarískar
sveitir eru við „framlengdar æfing-
ar“ í Hondúras. CIA heldur áfram
að fjármagna gagnbyltinguna.
Grænhúfurnar halda áfram að
þjálfa her Hondúras. Og við höld-
um áfram að leggja til hina dauðu.
Viö viljum friö
Við viljum frið. Við þurfum frið
til að starfa, læra; til að syngja, til
að hlæja; til þess einfaldlega að
lifa.
Við viljum frið. Hvers vegna láta
þeir okkur ekki í friði?
Hvað höfum við gert á hiuta
bandarísku þjóðarinnar? Við höf-
um rétt fram vinarhönd. Hví svarar
stjórn þeirra með steittum hnefa?
Við viljum frið, en við viljum
líka verja hendur okkar. Við sitj-
um ekki við orðin tóm, hvorki í
friðarviðleitni okkar né í því að
verja okkur.
Fólkið í okkar landi, eins og
Sandino, vill heldur „deyja sem
uppreisnarmenn en að lifa sem
þrælar".
George Washington, sá sann-
leikspostuli, hefði fagnað slíkri
staðfestu hjá þjóðhetju okkar og
þessari hetjulegu staðfestu Nicar-
aguaþjóðarinnar.
Sennilega er versta skyssan fólg-
in í því að halda að hermáttur beri
sigurorð af mætti sannleikans, eða
mætti þess fólks sem hefur sigrað
og hlotið frelsi.
(gat þýddi úr Guardian).
Tomas Borge, höfundur þessarar greinar, er einn á iífi þeirra manna sem
stofnuðu Sandinistahreyfínguna gegn Somoza einræðisherra í Nicaragua.
Ilann er nú innanríkisráðherra landsins.
Þriðjudagur 30. ágúst 1983 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
í stuttu
máli
Iðnþróunarfélag Austurlands
Stofnfundur Iðnþróunarfélags Austurlands var haldinn á Seyðis-
firði sl. vor og sóttu hann unt 90 rnanns alls staðar að af Austur-
landi, allt frá Vopnafirði til Hornafjarðar. Á sanra fundi var einnig
stofnaður Iðnþróunarsjóður Austurlands, sem er eign sveitarfélag-
anna í Austurlandskjördæmi og standa að honum öll helstu
sveitarfélögin. Tilgangurinn nteð stofnun Iðnþróunarfélagsins er
að stuðla að þróun og eflingu atvinnulífs á Austurlandi í því skyni
að auka fjölbreytni og arðsemi iðnaðar. Um 50 félagasamtök,
fyrirtæki og einstakiingar gerðust stofnaðilar og voru kosnir í stjórn
félagsins þeir Ari Jónsson, Höfn, Magnús Einarsson, Egilsstöðum,
Guðjón Smári Agnarsson, Stöðvarfirði, Jörundur Ragnarsson,
Vopnafirði, Jón Guðmundsson, Reyðarfirði, Sigfinnur Karlsson,
Neskaupstað og Theódór Blöndal, Seyðisfirði.
í stjórn Iðnþróunarsjóðsins voru kosnir Ásgeir Sigurðsson,
Vopnafirði, Sveinn Þórarinsson, Egilsstöðum, Þorvaldur Jóhanns-
son, Seyðisfirði, Guðjón Björnsson, Eskifirði, Logi Kristjánsson,
Neskaupstað, Hafþór Guðmundsson, Stöðvarfirði, Már Karlsson,
Djúpavogi og Þorsteinn Þorsteinsson, Höfn.
Kvikmyndasýningar hefjast
að nýju í MIR-salnum
Kvikmyndasýningar hefjast að nýju eftir sumarhlé í MÍR-salnum,
Lindargötu 48, nk. sunnudag, 4. september kl. 16. Síðan verða
framvegis sýndar kvikmyndir í salnum hvern sunnudag á þessunr
tírna og oftar þegar ástæða þykir til. Ætlunin er að efna til sérstakra
barnasýninga síðar í haust og vetur. Fyrstu þrjá sunnudagana í
september verða sýndar stuttar frétta- og heimildarmyndir í MÍR-
salnum, en síðar einnig leiknar ntyndir, garnlar og nýjar.
Hinn 18. sept. er sovéski sagnfræðingurinn dr. Boris 1. Marúskin
væntanlegur hingað til lands á vegum MÍR og mun hann halda
nokkra fyrirlestra hér, sem núnar verða auglýstir síðar.
Aðgangur að MÍR-salnum, Lindargötu 48, er ókeypis og öllum
heimill.
Marinerað kjöt á Húsavík
Búvörudeild SÍS hefur nu samið við Steindór Haraldsson á Húsa-
vík um að framleiða marinerað dilkakjöt. Verður það selt undir
vörumerkinu Lado-Lamb. Ýmsar nýjungar eru notaðar við vinnslu
á kjötinu og sérstakar vélar notaðar við kryddunina, sem flýta
vinnslunni verulega.
Þessi nýja framieiðsla hefur fengið hinar bestu viðtökur en
ástæðan til þess að Húsavík varð fyrir valinu er sú, að aðstaða til
þess að koma við þessari vinnslu í Kjötiðnaðarstöð SÍS í Reykjavík
er ekki talin nægilega góð.
Sundhöll Hafnarfjarðar 40 ára
Nú eru rétt 40 ár liðin síðan Sundhöll Hafnarfjarðar var vígð. Fram
til ársins 1951 var hún aðeins starfrækt frá því í apríl frami október
en þá var byggt yfir laugina.
Á þessum 40 árum sem sundhöllin hefur þjónað bæjarbúum hafa
baðgestir orðið samtals 3.491.500.
Miklar endurbætur hafa verið gerðar á sundhöllinni á undan-
förnum árum, bæði í tækjabúnaði og bættri aðstöðu fyrir starfsfólk
og baðgesti.
Nú er unnið að stækkun búningsherbergja við sundhöllina og
ætla má að því verki Ijúki á næsta ári.
Hönnun á nýrri útisundlaug í suðurbæ Hafnarfjarðar er nú að
mestu lokið og er áætlað að framkvæmdir hefjist fljótlega.
Björgvin til írlands
Alþjóða söngvakeppnin „Castlebar international song contest"
verður haldin í 18. skiptið í Castlebar írlandi 4., 5. og 6. október í
ár.
Val á lögum fyrir keppnina hefur farið fram og mun Björgvin
Halldórsson fara og syngja 2 lög. Lögin eru „Baby dont go“ eftir
Björgvin og „Sail on“ eftir Jóhann Helgason. Keppninni verður
sjónvarpað beint og mun það vera á vegum írska sjónvarpsins og
verður sjónvarpað um írland og Skotland. Þetta er í annað sinn sem
Björgvin fer í þessa keppni. 1981 fór hann í keppnina með lag sitt
Skýið, sem hét á ensku „Maiden of the morning“, og hreppti hann
þá 4. sætið af 12 lögum í úrslitum. Auk þess fékk hann viðurkenn-
ingu fyrir besta lagið utan Bretlandseyja.
Fyrir milligöngu Flugleiða hf. mun Björgvin halda utan í byrjun
október.
Skóli fatlaðra
Að frumkvæði Rauða kross íslands var í sl. janúarmánuði efnt í
Reykjavík til kennslu fyrir fatlaða. Mörg samtök lögðu þessu lið.
Meðal þeirra má nefna Öryrkjabandalag íslands, Stjórnunarfélag
íslands og Tryggingastofnun ríkisins. Auk þess var starfsemin
styrkt af Hjálparstofnun kirkjunnar, LionsklúbbnumNirði, Styrkt-
arfélagi lamaðra og fatlaðra og Styrktarsjóði Sjálfsbjargar.
Kennd var íslenska, stærðfræði, enska, bókfærsla og tölvufræði.
Iðnskólinn í Reykjavík lagði endurgjaldslaust til húsnæði og afnot
af tölvum. Öll kennsla og skólastjórn var unnin í sjálfboðavinnu.
Kennslustundir voru 300.
Sextán hófu nám í skólanum. Þrettán luku prófurn. Nemendur
voru á aldrinum 20 til 47 ára.
Skóli fatlaðra mun aftur taka til starfa í haust. Skólinn verður
settur í húsnæði Iðnskólans mánudaginn 5. september kl. 16:00.
Framhaldsnám munu flestir þeirra stunda sem luku prófuni sl.
vor. Auk þeirra er nú gert ráð fyrir um 16 nýliðum. Kennt verður
fimmdagavikunnarfrákl. 16.00 tilkl. 19.10frá5.septembertil 15.
desember.