Þjóðviljinn - 15.09.1983, Qupperneq 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVIL.IINN' Fimmtudagur 15. september 1983
Almenningur vill ekki kjamorkustríð
Sagt frá Friðargöngunni ’83
frá New York til Washington
„ Það segja margir að það sé
róttækt að standa í
svonalöguðu: berjast fyrir friði
og fara ígongur. En ég held, að
það sé einmitt einhver mesta
íhaldssemi sem til er að vilja
halda í lífið,“ sagði Guðrún
Agnarsdóttir, þingkona, í
samtaliviðblaðiðum
Friðargönguna 83, en hún og
María Jóhanna Lárusdóttir,
kennslukona, eru nýkomnar
heim frá Washington eftir að
hafa gengið þaðan frá New
York í 16 daga samfellt í
friðargöngu norrænna kvenna.
Göngufólk var alls 102 en gangan
var fyrst og fremst táknræn en ekki
fjöldaganga. Norrænar konur fóru
í friðargöngu frá Kaupmannahöfn
til Parísar árið 1981 og frá Stokk-
hólmi til Moskvu og Minsk árið
1982. Þetta var því þriðja friðar-
ganga norrænna kvenna og mark-
mið þeirra allra hefur verið að
vekja fólk til meðvitundar um ógn-
ir kjarnorkuvopna og hvetja það til
að sameinast um útrýmingu þeirra
alls staðar í heiminum.
lífsskilyrði og var af ólíkum upp-
runa - en vann samt ötullega að
þessu eina verkefni, sem hlýtur að
hafa forgang framyfir öll önnur,
þe. að útrýma kjarnorkuvopnum.
Fólkið virtist einnig vita ótrúlega
mikið um þessa hluti. Við teljum
t.d. að það hafi komið mönnum í
utanríkisráðuneytinu bandaríska,
sem við hittum að máli, nokkuð á
óvart að heyra hversu upplýstar
konurnar voru, bæði um gang al-
þjóðastjórnmála og vígbúnaðar-
kapphlaupið."
Friðargöngufólk hitti margt
merkisfólk að máli, þ.á m. aðalrit-
ara Sameinuðu þjóðanna, Javier
Perez de Cuellar, sem óskaði því
alls hins besta. Þær Guðrún og
María hittu einnig að máli menn,
sem keppa að útnefningu Demó-
krata fyrir forsetakosningarnar á
næsta ári, þ.á m. William Bradley,
sem er fylgjandi Freeze-
hugmyndinni, en studdi eins og
aðrir þingmenn ákvörðunina um
að meðaldrægum eldflaugum yrði
komið upp í Evrópu. Þegar göngu-
fólk tjáði þeim, að Evrópubúar
kærðu sig ekki um þessi vopn, var
svarað að þá yrði það að snúa heim
til Evrópu og mótmæla þar. Ríkis-
stjórnir Evrópulanda í NATÓ
hefðu beðið um flaugarnar. Þetta
var reyndar nokkuð áberandi
skoðun meðal ráðamanna þar
vestra," sögðu þær Guðrún og
María Jóhanna.
„Við verðum öll að standa upp og láta í okkur heyra - öll sem eitt.“ Guðrún
Agnarsdóttir, þingkona, og María Jóhanna Lárusdóttir, kennslukona, fóru
tvær íslenskra kvenna í Friðargönguna 83 (ljósm. - eik).
menningur vill ekki notkun kjarn-
orkuvopna og hinar göngurnar
hafa komið sömu skilaboðum
áleiðis. Við erum sannfærðar um,
að enginn vill kjarnorkustríð,
hvorki í austri né vestri." Og þær
Guðrún og María Jóhanna vitna til
skoðanakannana, sem gerðar hafa
verið í Evrópulöndum, um það
hvort fólk vilji fá hinar meðal-
drægu eldflaugar til Evrópu. í
Danmörku eru 71 prósent aðspurð
á móti, í Noregi 69 prósent, í
V-Þýskalandi 61 prósent og í Bret-
landi 61 prósent.
Mistökin - og
ísiand
„Stjórnmálamenn tala um að
eyða spennu, en ætla um leið að
fjölga vopnunum. Svo verða
hörmuleg mistök, sem kosta nærri
300 manns lífið - vegna þessarar
spennu. Þau mistök stöfuðu m.a.
af hræðslu, tortryggni og hatri. Slík
spenna hlýtur að aukast eftir því
sem fleiri og hættulegri vopn
bætast við.
Andvaraleysi íslendinga er
mikið í þessum efnum. Kannski er
um að kenna þekkingarleysi, en
einnig spilar þar inn í umræðan um
herstöðina hér. Friðarumræða á
víðum grundvelli hefur verið lokuð
ofan í skúffu vegna þeirra deilna.
En þátttaka okkar í göngunni og
kynni okkar af friðarsinnum er-
lendis hafa staðfest það sem við
töldum okkar vita, að íslendingum
er lífsnauðsynlegt að hafa samband
við friðarhreyfingar erlendis.
((rom ItfDTovc WHIcicBburf.Gudrun Atncr.AotUr.Ei
Verkalýðsmálaráð Alþýðubandalagsins
Hvers vegna
bara konur?
„Við bjuggumst við að þurfa að
svara þessari spurningu úti,“ segja
þær Guðrún og María Jóhanna,
“en það kom aldrei til þess,
cinfaldlega vegna þess að það voru
konur sem alls staðar tóku á móti
okkur og voru í forsvari fyrir friðar-
hreyfingunum.
Þetta styrkir þá skoðun okkar,
að nú sé að koma að þeirri stund að
konur, sem ala mesta önn fyrir líf-
inu, fæðingu og dauða, séu að rísa
upp til að breyta gangi sögunnar.
Aður þurftu konur að standa á bak
við menn sína þegar þeir fóru til
hernaðar, en nú er kannski kominn
tími til að karlar standi á bak við
konur sínar þegar þær fara í friðar-
göngur.“
Gangan og
göngufólkiö
„Okkur kom nokkuð á óvart að
sjá, að þarna var samankomið fólk
á öllum aldri - fólk með ólíkar
skoðanir, fólk sem bjó við ólík
Stjórnmálamenn
á blindgötum
„Margir stjórnmálamenn virðast
lifa innan einhvers hrings, sem er í
litlum tengslum við líf og hugsanir
almennings. Þeir tala eins og þeir
sitji yfir skákborðum og hugsi út
besta leikinn. Þeim virðist ekki
detta í hug að hægt sé að fara aðrar
leiðir.“
Þá sögðu þær hafa verið nokkuð
áberandi þekkingarleysi á vígbún-
aðarmálum meðal ýmissa þeirra
ráðamanna, sem þær hefðu haft tal
af. „Sumir viðurkenndu hrein-
skilnislega fáfræði sína og nokkrir
gengu svo langt að segja, að
stjórnmálamenn væru komnir inná
blindgötu í þessum málum og eina
vonin væri sú, að almenningur tæki
í taumana og kæmi með lausnir á
þessum vandamálum."
Skilaboð til
stjórnvalda
„Þessi ganga var fyrst og fremst
skilaboð til stjórnvalda um, að al-
Benedikt Davíðsson
formaður Sambands
byggingarmanna.
Ásmundur Stefánsson
forseti ASÍ.
Ólafur Jóhannesson
varaformaður SFR.
Hansína Stef ánsdóttir Snorri Konráðsson
starfsmaður bifvéiavirki.
Verslunarmannafélags
Árnessýslu.
Dagskrá:
1. Setning: Benedikt Davíðsson,
formaður.
2. Kjaramálin og baráttan
framundan.
Framsögumenn: Ásmundur
Stefánsson og Ólafur
Jóhannesson.
3. Innrastarf
verkalýðsfélaganna.
Framsögumenn: Hansína
Aðalfundur
Kjaramálin, baráttan framundan og
innra starf verkalýðsfélaganna.
Aðalfundur verkalýðsmálaráðs Alþýðu-
bandalagsins verður haldinn dagana 17,-
18. september n.k. í flokksmiðstöðinni að
Hverfisgötu 105.
Fundurinn hefst kl. 16 laugardaginn 17.
september.
Stefánsdóttir og Snorri
Konráðsson.
4. Kosning stjórnar
verkalýðsmálaráðs.
5. Önnurmál.
Fundurinn er opinn öllum
stuðningsmönnum
Alþýðubandalagsins í
verkalýðshreyfingunni.
Stjórn Verkalýðsmálaráðs
Alþýðubandalagsins.
UOSI
lliúihiinilou
Ll

Nordic Group Describes Quest
tor Peace
Footnotc
Fh(
Ifa
Nord
niarchers
for
Þetta er ekki einungis spurning
um herstöð eða ekki herstöð. Þetta
er fyrst og fremst spurning um yfir-
vofandi hættu, sem stafar af kjarn-
orkuvopnum og kjarnorkuvopn
eru ekki einkamál neinnar þjóðar.
Þetta er spurning um alheimsvand-
amál. Það nær ekki nokkurri átt,
að örfáir menn geti í einu vettvangi
eyðilagt þessa einu jörð, sem við
eigum. Því skyldu stjórnmálamenn
hafa leyfi til að „leysa“ milliríkja-
deilur með ofbeldi, þegar ekkert
okkar líður öðrum í daglegu lífi að
mál séu leyst með ofbeldi milli ein-
staklinga?"
Stöndum
saman!
Stundum heyrast raddir um að
það þýði ekkert að vera að ganga.
Haldiði að Bandaríkjamenn og
Rússar taki eitthvert mark á ör-
fáum gangandi hræðum. Nehei -
þetta er sko tilgangslaust, segir
fólk.
„Ef við hefðum hugsað svona í
vor," segir Guðrún Agnarsdóttir,
„hefðum við ekki komið þremur
konum á þing af kvennalista!
Ef fólk stendur upp og kemur
áliti sínu til skila, þá fyrst er ein-
hver von til þess að eitthvað gerist.
Stjórnmálamenn verða nefnilega
að hlusta, því hræðslan við kosn-
ingar er besta svipan á þá, a.m.k. í
lýðræðisríkjunum.
Við verðum öll að standa upp og
láta í okkur heyra - öll sem eitt.
Við getum ekki endalaust látið
öðrum eftir að taka ákvarðanir um
framtíð okkar.“
Friðarganga norrænna kvenna
83 vakti hvarvetna mikla athygli
þar sem hún fór um í Bandaríkjun-
um. Viðtökurnar voru mjög góðar
og á útifundinum í Washington
þann 27. ágúst í lok göngunnar
mættu hvorki meira né minna en
þrjúhundruð þúsund manns, að
sögn fjölmiðla.
„Þetta sýnir, að við höfum haft
erindi sem erfiði og þetta styrkti
okkur í þeirri trú, að þeir eru æ
fleiri sem vilja láta að sér kveða
þegar ákvarðanir eru teknar, sem
varða líf og framtíð þeirra og af-
komenda þeirra." - ast