Þjóðviljinn - 22.05.1984, Qupperneq 6

6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 22. maf 1984
Stærsta verkamannasam-
band Þýskalands, IG Metall,
sem telur hálfa þriöju miljón
meðlima, hefur byrjað kjara-
baráttu sem að líkindum
verður sú harðasta sem sést
hefur í landinu síðan 1978.
Með keðjuverkföllum, sem í
byrjun er beint að verksmiðj-
um sem framleiða ýmsa hluti
sem bílaiðnaðurinn getur
ekki án verið, setur Málmiðn-
aðarsambandið vesturþýska
á oddinn kröfu, sem er nokk-
uð frábrugðin hefðbundnum
kaupkröfum: kröfuna um 35
stunda vinnuviku.
Miklar umræður hafa farið fram
um málið í sambandi málmiðn-
aðarverkamanna. Minnkandi eftir-
spurn eftir stáli, harðnandi sam-
keppni nýrra iðnríkja í Asíu og svo
hin almenna kreppa - allt hefur
þetta lagst á eitt um að fjölga upp-
sögnum í málmiðnaði. Og verka-
lýðssamtökin svara með því að
krefjast 35 stunda vinnuviku, sem á
að stuðla að því, að vinnunni sé
dreift á fleiri verkamenn en ella.
Gert er ráð fyrir að stytting vinnu-
vikunnar eigi sér stað án þess að
kaup lækki - m.ö.o. borgað er
sama kaup og áður fyrir 40 stundir.
„Fáránlegt“
Atvinnurekendur hafa snúist
hart gegn þessari kröfu. Þeir segja
að 35 stunda vinnuvika leysi engan
vanda en skapi mörg ný vandamál,
dragi úr samkeppnisfærni þýsks
iðnaðar og þar fram eftir götum.
Þeir bjóða 3,3% kauphækkun og
aukna möguleika á sveigjanlegri
vinnuviku, auk þess sem menn séu
sendir á eftirlaun 58 ára gamlir en
ekki 63 ára eins og nú. Atvinnurek-
endur telja sig geta reiknað það út,
að 35 stunda vinnuvika muni hafa í
för með sér hækkun launakostnað-
ar um allt að því 20%. Og pólitísk-
an stuðning fá atvinnurekendur
Verkamenn hjá Daimler-Benz ganga til atkvæðagreiöslu um 35 stunda kröfuna.
Málmiðnaðarmenn í Vestur-Þýskalandi:
1. Arbeitsplátxe
sichern und schafíen
2. Arbeit
menschliclier machen
Hefja slaginn fyrir
35 stunda vinnuviku
ómældan frá hægristjórninni -
Kohl kanslari hefur reyndar lýst
því yfir að hann telji kröfuna um 35
stunda vinnuviku „fáránlega og
heimskulega“.
IG Metall hefur stuðning ýmissa
annarra verkalýðssambanda, t.d.
prentiðnaðarmanna og Sósíaldem-
ókratar hafa og heitið þeim stuðn-
ingi sínum pólitískum.
Ágreiningur
Málmiðnaðarmenn leggja ekki
út í allsherjarverkfall, heldur vilja
þeir halda uppi skæruhernaði til
þess að „gefa samtökum atvinnu-
rekenda tækifæri til að semja fyrir
við okkur eins fljótt og unnt er áður
en skaðinn sem þeir óttast er
skeður“, eins og Hans Mayr, for-
maður IG-Metall segir. En einnig
er til þess að líta, að ágreiningur er
um 35 stunda vinnuviku meðal
verkamannannasjálfra. Hannásér
„Tryggjum störfin og sköpum ný. Gerum vlnnuna manneskjulegri" segir á
plakati um 35 stunda vikuna.

ýmsar útskýringar - þeir sem vinna
í sæmilega öruggum fyrirtækjum
eru síður fúsir til að taka undir
kröfuna en þeir sem óttast upp-
sagnir. Þá er og deilt mjög um það,
hve mörgum störfum takist að
bjarga með styttingu vinnuvikunn-
ar. Vinnutíminn styttist um 12,5%
skv. kröfunni, en það þýðir vitan-
lega ekki að starfstækifærum fjölgi
að sama skapi. Enda segist IG Me-
tall gera ráð fyrir því að breytingin
kosti ekki nema 6,5% í auknum
launakostnaði - mismunurinn
sparist með hagræðingu.
Valdakerfið sjálft
f nýlegri grein um þetta mál eftir
Oskar Negt er lögð mikil áhersla á
það, að stytting vinnuvikunnar sé
krafa sem varði sjálft valdakerfið í
þjóðfélaginu. Sá vinnutíma sem
þjóðfélaginu er nauðsynlegur til að
tryggja viss lífskjör hefur styst að
miklum mun í tæknibyltingum lið-
inna ára, og spurt sé, hvort þessi
tími eigi áfram að vera undir stjórn
einkaauðmagnsins og forstjóra-
valdsins án nokkurs pólitísks eftir-
lits. Um leið er það dregið í efa í
þessari grein að kapítalisminn geti
ráðið við það verkefni að skipta
vinnutímanum með þeim hætti, að
ekki sé boðið upp á stórfelldar
kreppur.
Barátta sú sem er hafin í
Vestur-Þýskalandi er hin merkileg-
asta. Tæknibyltingin og þá ekki síst
sjálfvirkni og örtölvuþróun leiða til
þess, að vinnustundum í iðnaði
fækkar stórlega og þjónustugreinar
taka ekki við í sama mæli og áður.
Og þá er spurt að því, hvort verka-
lýðshreyfingin ætli að sætta sig við
að upp komi ný „stéttaskipting" ef
svo má að orði kveða: annarsvegar
þeir sem hafa fasta vinnu og eru
sæmilega öruggir um hana, hins-
vegar vaxandi her þeirra sem eru til
frambúðar settir út fyrir og haldið
þar á framfærslustyrkjum.
áb. tók saman.
Sovétmenn um Ólympíuleikamálið:
Bandarísk stjórnvöld
voru með í samsœrinu
Þeir reyna að refsa Reagan, segja bandarísk blöð
Sovétmenn fara ekki á Ólym-
píuleikana í Los Angeles, það er
Ijóst. En orðsendingar og útskýr-
ingar á þeirri ákvörðun ganga
áfram á milli.
Sovétmenn eru harðir á því að
allt sé þetta Bandaríkjamönnum
að kenna. í greinargerð frá
TASS, sem APN hefur dreift
segir meðal annars um mál þetta:
Óþjóðalýður
„Hvert er ástandið í raun? Op-
inská fjandsamleg herferð, sem
miðar að því að koma í veg fyrir
þátttöku íþróttamanna frá So-
vétríkjunum og öðrum sósíalísk-
um löndum í Olympíuleikunum í
Los Angeles hefur verið rekin í
Bandaríkjunum um nokkurra ára
skeið með fullu samþykki yfir-
valda.
Almenningur er sífellt að fá að
heyra um nýjar staðreyndir sem
sýna umfang undirbúnings að-
gerða gegn fulltrúum hinna sósí-
alísku landa. Alls konar ruslara-
Iýður í 150 öfgasinnuðum hægri
hópum, þar á meðal glæpamenn,
svikarar og fyrrverandi nasistar
og hryðjuverkasamtökin „Om-
ega 66“, sem í eru kúbanskir and-
byltingarmenn, hafa stofnað
samtök, sem kölluð eru: „Bannið
Sovét“. Þessi ruslaralýður var
ekki að fara í launkofa með
markmið sitt: Koma fram ofbeldi
í garð íþróttamanna frá Sovétr-
íkjunum og öðrum sósíalískum
löndum."
Leyniþjónustur
Sovétmenn halda því ekki að-
eins fram að „öfgasinnar" muni
verða að verki heldur og banda-
rískar leyniþjónustur. f greinar-
gerðinni frá TASS segir m.a.:
„Það er vitað að leyniþjónust-
ur í Bandaríkjunum hafa myndað
sérstakar „Ólympíudeildir" og
„hópa“ til að hafa í frammi
ögrunaraðgerðir í garð borgara
frá sósíalísku löndunum -
íþróttamanna, ferðamanna og
blaðamanna. Einn af varafor-
stöðumönnum CIA átti að hafa
með hendi almenna stjórn þess-
ara aðgerða, ef svo mætti segja,
þar sem alls eru 500 CIA og FBI-
menn viðriðnir. Hvað áttu þeir
að gera? Það er vel vitað: Þeir
áttu að vinna óþverrastörf.
Það átti að setja á svið ails kon-
ar ögranir. T.d. áttu leyniþjón-
usturnar að hafa eftirlit með fjöl-
mörgum verslunum í borginni og
völdu meira að segja hóp af-
greiðslufólks, sem fékk sérstök
fyrirmæli. Það mætti spyrja til
hvers? Svarið er að setja á svið
ögranir, þar sem menn voru
„staðnir að verki“ og taka fólk
fast fyrir að hafa verið að stela.
Það var einnig áætlað að
standa að verki „njósnara“ þegar
þeir væru að taka ljósmyndir af
áhugaverðum stöðum í Los
Angeles. Kvikmyndafilmur og
ljósmyndafilmur keyptar í sósíal-
ísku löndunum, sem búið var að
taka á myndir af hernaðarmann-
yirkjum átti að nota sem „sönn-
pn“ um njósnir."
Pólitískt tafl
Þessum ásökunum vísa Banda-
ríkjamenn á bug öllum. Þeir hall-
ast mest að því að útskýra
ákvörðun Sovétmanna með því
að þeir séu að hefna sín fyrir að
Bandaríkjamenn komu ekki til
Moskvu 1980. En fleira hangir á
spýtunni - vikuritið Newsweek
segir að það sé Ronald Reagan
sjálfur. Blaðið segir í nýlegri
grein um málið:
„Hvers vegna? Svarið virðist
vera Ronald Reagan. Sovét-
mönnum var illa við að hann kall-
aði þá „heimsveldi hins illa“ í
ræðu í mars í fyrra og þeir eru æfir
yfir því að hann er að koma upp
nýjum meðaldrægum eldflaugum
í Evrópu og af þessum sökum
hafa þeir bersýnilega komist að
þeirri niðurstöðu að ekki sé hægt
að semja við forsetann. Undan-
farna mánuði hafa þeir haft hátt
um það að hættulegt spennuá-
stand væri í heiminum og að það
væri allt Bandaríkjamönnum að
kenna. En mótmæli þeirra sýnast
ekki hafa haft mikil áhrif á al-
menningsálitið, Reagan hefur
ekki beðið neitt meiriháttar póli-
tískt tjón af þeirra harmagráti.
„Þeir líta svo á að Reagan hafi
komið samskiptum Bandaríkj-
anna og Sovétríkjanna í hættu-
legt lágmark, en enginn ásakar
hann fyrir það“, segir bandarísk-
ur embættismaður. Sovétmenn
eru eins og margir Demókratar,
örvilnaðir yfir því hvernig Reag-
an lætur. En þeir eru að því leyti
ólíkir Demókrötum að þeir
áræða ekki að blanda sér beint í
kosningabaráttu Reagans, jafn-
vel þótt þeir gjarna vilji að hann
hrökklist úr embætti.
Með því að hætta þátttöku í
Ólympíuleikunum fundu þeir til-
tölulega örugga leið til að sýna
heiminum hamingjuleysi sitt án
þess að ráðast á Reagan beint...
Andrúmsloftið er samt hættu-
legt, jafnvel þótt hvorugur leiti
beinlínis að átökum. Sumir
bandarískir embættismenn hafa
áhyggjur af því að Moskvumenn
muni auka spennuna langt fram
yfir það að ganga út af fundum
um vígbúnaðarmál og hætta þátt-
töku í íþróttakeppni..."