Þjóðviljinn - 22.05.1984, Side 7

Þriðjudagur 22. maí 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7
Úr sýningu Leikfélags Húsavíkur á Sölku Völku.
María Kristjánsdóttir leikstjóri skrifar
Annarsflokks leikfélag... eða
annarsflokks blaðamennska
Til ritstjóra Þjóðviljans.
Þjóðviljanum, föstudaginn 11.
maí, fylgir aukablað, sem sagt er að
fjalli um Húsavík og Reykjadal.
Blað þetta er skrifað af Súsönnu
Svavarsdóttur, þó hvergi sé þess
getið. Ekki er það blað ólíkt öðrum
blöðum um landsbyggðina:
Reykjavíkurbúi af æðri tegundinni
kemur út á land, setur sig í stelling-
ar landkönnuðar frá 19. öld og
skráir af lítilli nákvæmni allt sem
frumbyggjarnir kunna og geta.
Mér er spurn, hvaða hugmyndir
gerðu lesendur Þjóðviljans sér um
Þingeyjarsýslu, áður en þessar
merku upplýsingar birtust?
Dapurlegur skuggi fellur þó á
vísindaleiðangurinn: Húsvíkingar
hafa aldrei lært að leika. Súsanna
fer að sjá Sölku Völku hjá Leikfé-
lagi Húsavíkur. Níu vikna starf
leikfélagsins afgreiðir hún í þrjátíu
línum og með þeim endemum að
lengi mun í minnum haft. Nú er
það svo, að leikhúsfólk er því vant,
að um sýningar þess sé fjallað af
vankunnáttu og hroka. Ærlegar
skammir falla okkur því yfirleitt
betur en aulaleg bros, og seinþreytt
erum við til vandræða. Ósannind-
um verður þó að andmæla.
Súsanna byrjar skrif sín á því að
gefa lipurlega í skyn að Leikfélag
Húsavíkur sé nú ekki eins merki-
legt leikfélag og sumir vilja vera
láta. Og segir „Á flestan hátt er
sýning þessi góð áhugamannasýn-
ing. Þó var framsögn flestra leikara
mjög ábótavant og fannst mér
heldur mikil keyrsla á Steinþóri og
Sölku Völku“. (Málfarið, drottinn
minn!) Það fer að sjálfsögðu ekki
saman að sýning sé góð, en fram-
sögn flestra leikara mjög ábóta-
vant. Enda er fyrri fullyrðingin
nánast rétt, en sú síðari helber ó-
sannindi. í þessari 30 manna sýn-
ingu, telst mér til, að þrír byrjend-
ur hafi óskýra framsögn. Skaðar
það ekki sýninguna að ráði, þar
sem þeir bæta það upp með ágæt-
um tilþrifum í leik. Hverjir eru þá
þessir flestir? Þeir finnast ekki,
nema norðlenska flokkist undir
framsagnarlýti.
„Vaknarsvo spurningin, hversvegna blaðamað-
urinn sér sig knúinn til slíkra afreka á kostnað
leikfélags, sem heldur uppi metnaðarfullu
menningarstarfi? Er orsakanna að leita í hroka-
fullri afstöðu Reykjavíkurbúans gagnvart lands-
byggðinni?“
María Kristjánsdóttir: Þjóðviljinn fœr tæklfæri til þess í haust að sýna
hvort þessi framkoma er stefna blaðsins.
Hin dularfulla aukasetning „og
fannst mér heldur mikil keyrsla á
Steinþóri og Sölku Völku“ merkir
sennilega að hlutverk Steinþórs og
Sölku séu leikin af of miklum
hraða. Og er þar rangt með farið.
Hraði í leik þeirra tveggja er ekki
hinn sami. Steinþór er yfirleitt
leikinn hægt. Salka sem er aflgjaf-
inn í þessari tveggja og hálfs tíma
löngu sýningu er af nauðsyn oft
leikin hratt.
Og áfram heldur Súsanna upp-
spunanum: „Það sem einkum var
þó þreytandi var þegar samtöl per-
sónanna fóru fram í áhorfendasaln-
um t.d. milli Sölku og Arnalds. Það
var erfitt að skilja, hvaða tilgangi
svona brölt átti að þjóna, öðrum en
þeim að draga úr krafti sýningar-
innar, því aðeins hluti af áhorfend-
um hafði möguleika á að sjá þau
þar sem sætin eru nokkuð há“. Að-
eins eitt samtal fer fram milli per-
sóna í áhorfendasal, samtalið milli
Sölku og Arnaldar. Það samtal
tekur nákvæmlega eina og hálfa
mínútu í flutningi og getur því varla
þreytt áhorfendur óskaplega. Það
er líka uppspuni að áhorfendur sjái
ekki leikara í því atriði. Enda hall-
andi gólf í salnum, sætisbök lág og
leikarar standa við þriðja bekk.
Atriði þetta er á milli tveggja stærri
hópatriða, lítið viðkvæmt atriði,
sem þarfnast nálægðar. Það var
sett fram í sal til að auðvelda skipt-
ingu á milli atriða, og til að ná um
leið sem mestri nálægð við áhorf-
endur. Svo einfalt er það. Að öðru
leyti er áhorfendasalur notaður
fimm sinnum í skiptingum. Og er
það allt bröltið. Hef ég þá greint f rá
17 línum í texta Súsönnu, og eru
þær allar byggðar á ósannindum.
Má það teljast meiriháttar afrek í
30 lína umsögn.
Vaknar svo spurningin, hvers-
vegna blaðamaðurinn sér sig knú-
inn til slíkra afreka á kostnað
leikfélags, sem heldur uppi metn-
aðarfullu menningarstarfi? Er or-
sakanna að leita í hrokafuilri af-
stöðu Reykjavíkurbúans gagnvart
landsbyggðinni? Eða hirðir blaða-
maðurinn ekki um það, hvort hann
fer með rétt eða rangt mál, þareð
lesendur geta ekki sannprófað orð
hans? Eða býr eitthvað annað að
baki?
Ég þekki ekki Súsönnu Svavars-
dóttur. Hinsvegar vorum við báðar
staddar á óperusýningu í Hafra-
lækjarskóla eitt kvöld, hún sem
blaðamaður, ég sem áhorfandi.
Sendi hún þá ntann á minn fund
þeirra erinda að biðja um viðtal
fyrirÞjóðviljann. Hafði égþá reynt
árangurslaust í níu daga að koma
inn smáfregn um frumsýningu á
Sölku Völku í blaðið. Nú var sýn-
ingum á Sölku að ljúka og sýnt að
hvorki hin langþráða fregn né við-
talið gæti birst fyrir lokasýningu.
Lét ég því skila til Súsönnu með
velvöldum orðum, að ég hefði ekk-
ert við blaðið að tala og hygðist
segja því upp. Hafi Súsanna reiðst
þessum orðum mínum, er það
hennar mál. Hitt er ekki hennar
mál, noti hún Þjóðviljann til aö fá
útrás reiði sinnar. Lesendur og
styrktarmenn Þjóðviljans um ára-
raðir, gera þær lágmarkskröfur til
blaðamanna þar á bæ, að þeir mis-
noti ekki aðstöðu sína og brúki
blaðið til að hefna eigin harma eða
sér og sínum til framdráttar.
Leikfélag Húsavíkur hætti sýn-
ingum á Sölku Völku í vor fyrir
fullu húsi, vegna góðra uiídirtekta í
héraði verður því verkið tekið aftur
til sýningar í haust.
Ritstjórn blaðsins gefst þá kost-
ur á að sýna, hvort þessi framkoma
við leikfélagið sé stefna blaðsins,
eða mistök tveggja óhæfra blaða-
manna.
Húsavík, 14. maí 1984,
María Kristjánsdóttir, leikstjóri.