Þjóðviljinn - 19.08.1984, Blaðsíða 8

MENNING
Hjúkrunarfræðingar
Hjúkrunarfræðinga vantar að Fjórðungssjúkrahúsinu
Neskaupstað.
Upplýsingar gefur hjúkrunarforstjóri í síma 97-7403 og
forstöðumaður í síma 97-7402 og 97-7565.
Fjórðungssjúkrahúsið
Neskaupstað.
Vistheimili
Óskast fyrir nemendur utan af landi skólaárið 1984-
1985.
Upplýsingar í Öskjuhlíðarskóla í símum 23040 og
17776.
Öskjuhlíðarskóli
Óskar eftir að ráða þroskaþjálfa, fóstrur eða uppeldis-
fulltrúa frá 1. sept. n.k. Bæði er um hálfar og heilar
stöður að ræða. Umsóknir berist skólanum fyrir 28.
ágúst.
Skólastjóri
Þroskaþjálfi
Óskast til starfa við skóladagheimili Öskjuhlíðarskóla
að Lindarflöt 41 Garðabæ frá 1. september n.k.
Umsóknir sendist til Öskjuhlíðarskóla Suðurhlíð 9,
Reykjavík, en upplýsingar veitir forstöðumaður í síma
666558.
Skólastjóri
Iðnskólinn
í Reykjavík
Kennara vantar í hárskurði og rafeindavirkjun.
IÐNSKÓLINN í REYKJAVIK
Útgerðarmenn
og skipstjórar
Hef opnað nýja þjónustustöð.
Önnumst eftirlit og þjónustu við allar gerðir af gúmmí-
bátum ennfremur viðgerðir á slöngubátum.
Lífbátaþjónustan h.f.
Hafnarhúsinu v/Tryggvagötu,
Reykjavík.
LIFBATAPJONUSTAN H.F.
— LIFE-BOAT SERVICE Ltd.
HAFNARHUSINU V TRYGGVAGOTU -
NNR 60B8B280-TF_ 621055-B0X 928 - RF YKJAViK - iSLAND
Grunnskóli
Siglufjarðar
Kennara vantar í eftir-
taldar greinar:
í 7.-9. bekk: Stærðfræði, raungreinar, samfélags-
greinar og erlend mál.
Einnig í almenna kennslu yngri barna og handmennt
drengja.
Upplýsingar gefnar í símum 96-71184 eða 96-71686.
Corinne Parpalaix með lögfræðingi sínum.
Deilt um sceði
látins manns
í byrjun ágúst úrskurðaði
franskur dómstóll að sæðis-
banki skyldi afhenda 23 ára
gamalli konu, Corinne Parpa-
laix að nafni, sæði látins eigin-
manns hennar, sem bankinn
varðveitti, þannig að hún gæti
orðið barnshafandi með
gervifrjóvgun. Með þessu
lauk dómsmáli, sem mjög
mikla athygli hafði vakið í
Frakklandi. Greinilegtvarað
flestir höfðu samúð með kon-
unni og töldu hana hafa sið-
ferðilegan rétt til að fá kröfu
sinni framgengt, en hér var
um prófmál að ræða, því eng-
in lög eru enn til sem ná yfir
gervifrjóvgun og þau vanda-
mál sem geta komið uþp í
slíku samhengi.
Sœði í
geymslu
Málsatvik voru á þá leið, að
þegar Alain Parpalaix var trúlof-
aður Corinne, kom í ljós að hann
var með krabbamein í eistum og
varð að gangast undir stranga
meðferð vegna þess sjúkdóms.
Ráðlögðu læknar honum þá þeg-
ar að setja sæði í geymslu í sæðis-
banka, þar sem meðferðin kynni
að leiða til þess að hann yrði ó-
frjór um stundarsakir, eða
jafnvel endanlega. Fór Alain
Parpalaix að ráðum læknanna, en
hann lét þó hjá líða að gefa nokk-
ur skrifleg fyrirmæli um hvað
gera skyldi við sæðið eða hverjar
óskir hans væru yfirleitt.
Alain Parpalaix giftist síðan
Corinne, en meðferðin bar ekki
árangur og fáum dögum eftir gift-
inguna, á jóladag 1983, lést hann
af völdum sjúkdómsins án þess
að hafa gert nokkra erfðaskrá
eða tekið fram skriflega að hann
vildi eignast barn. En ekkja hans,
Corinne, sneri sér þegar til sæðis-
bankans og fór fram á að sér yrði
afhent sæðið, sem eiginmaður
hennar hafði komið þar fyrir til
geymslu.
Hér var úr vöndu að ráða, því
þetta var í fyrsta skipti sem slíkt
mál kom upp, engin lög náðu yfir
það og mátti jafnvel segja að
gervifrjóvgun post mortem
stangaðist að nokkru leyti á við
gildandi lög. í fyrsta lagi hefur
aldrei verið skilgreint lagalega
hvað sæði er, en sú venja hefur
komist á að telja það vera hluta af
líkama „gefandans", sem ekki
megi ráðstafa án þess að hann
gefi til þess skriflegt leyfi. Þar
sem slíkt leyfi var ekki fyrir
hendi, var óvíst að bankinn hefði
umboð til að afhenda Corinne
sæðið. í öðru lagi kveða frönsk
lög svo á, að ekki megi eigna
manni barn, sem fæðist meira en
300 dögum eftir andlát hans. Ef
Corinne yrði barnshafandi af
þessu sæði, gat barnið því ekki
talist skilgetið samkvæmt gild-
andi lögum: Það gat ekki fengið
ættarnafn hins látna eiginmanns
og ekki tekið á móti arfi hans. Af
þessum ástæðum vildu yfirmenn
bankans ekki skapa fordæmi upp
á eigin spýtur og neituðu að af-
henda sæðið án úrskurðar.
Dóms-
úrskurðurinn
Dómurinn féll á þá leið, að þar
sem Alain Parpalaix hefði gifst
Corinne, þótt hann væri þá þegar
dauðvona af völdum krabba-
meinsins, og ættingjar þeirra
beggja væru vitni um að hann
hefði viljað eignast barn, skyldi
það jafngilda skriflegri erfðaskrá
eða skriflegum fyrirmælum. Þess
vegna skyldi Corinne fá afhent
sæðið eins og hún óskaði eftir.
Hins vegar féllust dómarar ekki á
þá kenningu lögfræðinga hennar,
að sæðið skyldi teljast „vara“.
Þeir héldu þó ekki til streitu
þeirri skilgreiningu að það væri
hluti líkama „gefandans", þannig
að um það giltu sömu reglur og
um flutning líffæra, heldur kváðu
þeir upp þann úrskurð, að það
skyldi teljast „lífsfræ ætlað til
getnaðar mannlegrar veru“, og
því yrðu að gilda um það sérstak-
ar reglur. En dómararnir gátu
engu um það breytt, að ef Co-
rinne verður barnshafandi af
völdum þessa sæðis, getur barn
hennar lagalega séð ekki talist af-
kvæmi eiginmanns hennar. í máli
Corinne skapar þetta þó engan
vanda, þar sem maður hennar var
einbirni og því í lófa Iagið fyrir
foreldra hans að arfleiða væntan-
legt barn Corinne.
Lagasetningar
þörf
Þótt viðbrögð franskra fjöl-
miðla við þessum dómi hafi verið
mjög jákvæð, er samt ljóst að
hann leysir engan vanda, og hafa
ýmsir fréttaskýrendur sýnt fram á
hvað það geti verið bagalegt að
hafa engin skýr lög um gervi-
frjóvgun. Gildandi lög eru t.d.
það gloppótt að eiginmaður getur
neitað að gangast við barni sem
kona hans eignaðist með gervi-
frjóvgun, þó svo að hann hafi gef-
ið samþykki sitt til þess áður að til
hennar verði gripið: Slíkt mál
kom upp í Nissa árið 1976 og gátu
dómararnir þá ekki annað gert en
fallast á sjónarmið eiginmanns-
ins. í Ástralíu gerðist það nýlega
að kona, sem gekk með barn eftir
að frjóvgað egg annarrar konu
hafði verið flutt í hana, neitaði
síðan að afhenda barnið hinni
raunverulegu móður þess. Svo
þarf naumast að rekja það hvaða
erfðaflækjur geta komið upp í
sambandi við gervifrjóvgun ef
„gefandi“ sæðisins er látinn, þeg-
ar hún fer fram.
Af þessum ástæðum öllum hef-
ur dómsmálaráðherra Frakk-
lands, Robert Badinter, skipað
þriggja manna nefnd til að undir-
búa lagasetningu um þessi mál,
og eiga sæti í henni lögfræðingur,
heimspekingur og prófessor í
læknisfræði. En mál Corinne hef-
ur þegar leitt til þess að fjölmarg-
ir menn, sem vinna við „hættuleg
störf", hafa nú snúið sér til sæðis-
banka og óska þess að fá geymt
sæði, svo að þeir geti eignast af-
kvæmi þó svo að þeir verði fyrir
slysi.
(eftir „Libération“)
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 19. ágúst 1984
Skólastjóri