Þjóðviljinn - 16.10.1985, Blaðsíða 8

Blósið
til reglu
Árni Páll í Gallerí Salnum
Islenska hljómsveitin á æfingu í Langholtskirkju fyrir tónleikasyrpuna sem hefst
um helgina.
Marc Tardue hljómsveitarstjóri, Frederick Fox tónskáld og Sigríður Ella Magn-
úsdóttir söngkona.
íslenska hljómsveitin
Fimm tónleikar
ó sex dögum
Akranesi, Hafnarfirði, Selfossi,
Keflavíkog Reykjavfk
Fjóröa starfsár íslensku
Hljómsveitarinnar hefst með
tónleikum í Bíóhöllinni Akra-
nesi laugardaginn 19. októ-
ber kl. 15:00. Tónleikarnir
verða endurteknir í Þjóðkirkj-
unni í Hafnarf irði sunnudag-
inn 20. október, kl. 16:00, í
Selfosskirkju þriðjudaginn
22. október kl. 20:30, í Kefla-
víkurkirkju miðvikudaginn
23. október kl. 20:30, og loks í
Langholtskirkju í Reykjavík
fimmtudaginn 24. október, kl
20:30.
í ár verða haldnir tíu áskriftar-
tónleikar á hverjum áðurnefndra
staða, alls fimmtíu tónleikar, og
eru þessir tónleikar þeirra fyrstir.
Aðgöngumiðar verða seldir við
innganginn. Bandaríski hljóm-
sveitarstjórinn Marc Tardue
stjórnar hljómsveitinni. Söng-
konan Sigríður Ella Magnúsdótt-
ir kemur fram á tóneikunum.
Á efniskránni eru þrjú tónverk
og eru tvö þeirra verk ítalskra
höfunda. í verkinu Trittico Bott-
icelliano leitast höfundurinn, Ott-
orino Respighi, við að draga upp
tónmyndir af þremur frægum
málverkum Botticellis, eins
mesta meistara endurreisnar-
tímabilsins. Yfirskriftir hinna
þriggja þátta tónverksins vísa til
málverkanna La Primavera
(Vorið), L’Adorazione Dei Magi
(Vitringarnir frammi fyrir Jesú-
barninu), og La Nascita Di Ven-
ere (Fæðing Venusar).
Tónverkið Þjóðlög eftir Luci-
ano Berio hefur verið flutt víða
um lönd og hlotið hlýjar við-
tökur, enda aðgengilegt eins og
nafnið bendir til. Lögin eru frá
ýmsum löndum, sungin á frum-
málinu og listilega útsett fyrir fá-
menna karhmersveit. Berio til-
einkar verkið konu sinni, hinni
heimskunnu söngkonu Kathy
Berberian.
Auk ítölsku verkanna mun
hljómsveitin frumflytja tónverk-
ið Now and Then eftir Banda-
ríska tónskáldið Frederick Fox,
en verk þetta er tileinkað ís-
lensku hljómsveitinni og aðal-
stjórnanda hennar. Frederick
Fox á að baki litríkan feril í tóns-
míðum og hafa verk hans verið
flutt víða og verið hljóðrituð af
þekktum hljómsveitum, m.a. af
Louisville Orchestra.
Undanfarin ár hefur lítið borið
ágeometríu í málaralistinni.
Síðan minimalismann eða
naumstefnuna svokallaða
leið ásamt skyldum greinum,
litflatastefnunni (Colour-field)
og síð-malerismanum (Post-
painterly), hafageometrískir
málararfarið nær huldu höfði.
Það er ekki þar með sagt að
þeir hafi hætt iðju sinni, heldur
hafa þeir starfað í skugga
annarrarog beturauglýstrar
listar, s.s. nýjamálverksins
margumtalaða.
Margt bendir þó til þess að geo-
metrían sé í sókn þótt hægt fari
enn um sinn. í Bandaríkjunum
hefur hópur málara reynt að
endurvekja þessa list, en reyndar
hefur hún ávallt átt trygga fylgj-
endur í þvísa landi, enda er am-
erískt stórborgarumhverfi nátt-
úruleg kveikja gemometrískrar
listar með öllum sínum nýtísku-
legu kassabyggingum.
Til skamms tíma var geometr-
ísk list talin eitt helsta úrkynjun-
armerki borgaralegrar menning-
ar. Þeir sem töldu menningarlegt
heilbrigði fólgið í frásagnar-
kenndri (representatif) myndlist,
tóku gjarnan list Hollendingsins
Mondrians, eða Rússans Male-
vitsj, sem dæmi um óeðli og sýk-
ingu andans.
I seinni tíð hefur þessi afstaða
snúist við og ósjaldan rekst mað-
ur á greinar í tímaritum, þar sem
geometrísk list fyrri tíma er talin
vottur heilbrigðrar og framsæk-
innar menningar. Listfræðingar
horfa gjarnan með söknuði til
rússneskrar listar í upphafi bylt-
ingarinnar, Bauhaus-skólans í
Þýskalandi Weimar-lýðveldisins
og de Stiji-hreyfingarinnar í Hol-
landi; ...„þegar módernisminn
var hreinn og óflekkaður og listin
hafði mikilvægu hlutverki að
gegna í skipulagi framtíðarþjóð-
félagsins".
Að mati áðurnefndra listfræð-
inga er geometrían nokkurs kon-
ar klassík nútímans; ákall til reglu
og hetjulegrar staðfestu. Hún
sameinar listamenn, arkitekta,
verkfræðinga og hönnuði og býð-
ur þeim að leggja grunn að nýjum
heimi og skipulegra þjóðfélagi.
Pað er staðreynd að flestir fylgis-
menn geometrískrar listar voru
róttækir tæknikratar.
Sýning Árna Páls í Gallerí
Salnum er ákall til reglunnar.
Hann heldur því fram að tími
uppstokkunar sé í nánd og blása
verði í lúðra gegn ringulreiðinni
og upplausninni. Verk hans tala
sínu máli. Þau eru einföld
beinlínuverk, dregin skýrum og
ákveðnum dráttum. Innan um
málverkin má sjá álplötur með
bókstöfum í ætt við bifreiðanúm-
er. Allt er stærðfræðilega einfalt
og klárt.
Vissulega er geometría Árna
Páls ekki nein frumleg geometría
og verk hans minna óþægilega á
ýmsá meistara lífs og liðna.
Reyndar veit hann þetta manna
best sjálfur. En geometrískri list
er þröngur stakkur sniðinn og því
er næsta eðlilegt að verk eins mál-
ara líkist verkum annars. Það
sem skiptir meira máli er að verk
Árna Páls eru fallega máluð og
vandvirknislega. Þau eru yfir-
lætislaus og verka róandi á sjón-
taugarnar.
Samt læðist að manni sá grunur
að þetta séu ekki framtíðarverk,
heldur saknaðaróður til fyrri
skeiða geometrískar listar. Hið
dökka yfirbragð og glanslakkaða
yfirborð virkar gamalgróið eins
og á forngripum. Það er engu lík-
ar en Rembrandt hafi orðið fyrir
áhrifum af tuttugustu öldinni. Er
þetta teikn þess að lúðrablástur-
inn hljómi einungis í höfði lista-
mannsins, en nái aldrei út um
stræti og torg? HBR
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN
GM
&■
□PEL
n
ISUZU
VETRARSKOÐUN -1985
Gildistími 10. okt. - 1. des.
1. Mótorþvottur 2. Viftureim athuguð 3. Hleðsla og rafgeymir
mæld 4. Rafgeymasambönd hreinsuð 5. Skipt um kerti 6. Skipt
um platínur 7. Loftsía athuguð 8. Skipt um bensínsíu 9. Mótor-
stilling 10. Mælikerfi athugaðH. Frostþol mælt12.Ljós yfirfarin
og stillt 13. Rúðuþurrkur athugaðar- settur á frostvari
14. Hemlar reyndir.
VERÐ: (m/söluskatti)
4 cyl. 2.598,-
6 cyl. 3.352,-
8 cyl. 3.882,-
INNIFALIÐ í VERÐI:
Vinna
Kerti
Platínur
Bensínsía
Frostvari fyrir rúðusprautu
HÖf ÐABAKKA 9 5IMI 687300