Þjóðviljinn - 01.06.1986, Síða 14

KVIKMYNDIR
Vandinn
að auglýsa
erófik
í myndinni 9]/2 vika segir frá
ástarsambandi tveggja uppa.
Framleiðendurnir veltu vöngum yfir
kynningu myndarinnar í tvö ár
Pá hafa upparnir fengið sína
eigin kvikmynd. í vor varfrum-
sýnd bandarísk mynd sem
nefnist 91/2 vika og hefur hún
vakið talsverða athygli. Leik-
stjóri hennarer Adrian Lyne
en hann gerði einnig myndina
Flashdance sem hlaut miklar
vinsældir.
í myndinni segir frá gjald-
eyrissalanum John (Mickey Ro-
urke) og Elizabeth (Kim Basing-
er) sem vinnur í listagalleríi. Þau
búa á Manhattan í New York,
eiga stórar og bjartar íbúöir með
hvítum eldhúsum, krómuðum
húsgögnum og pottaplöntum.
Þau fylgjast vel með tískunni,
drekka ekkert sterkara en hvítvín
og lifa lífinu hratt og ákaft. Ekta
uppar.
Og þau verða ástfangin. Sam-
band þeirra varir þó ekki nema
þann tíma sem nafn myndarinnar
tilgreinir og á endanum fer Eliza-
beth frá John eftir ýmsar uppá-
komur í kynlífinu. Sem leikur
stóra rullu í myndinni eins og
nánar verður vikið að seinna.
Forskrift að
hamingjunni
Gagnrýnandi norska viku-
blaðsins Ny Tid segir að hér sé
komin forskriftarmynd sem segi
fólki hvernig lifa beri Iífinu á
þessum síðustu og hreint ekki
verstu tímum. Elizabeth og John
eru sannfærð um að þau njóti
hins fullkomna frelsis, að þau
hafi örlögin í hendi sér. Það sé
eins og allir séu fæddir með silfur-
skeið í munni og enginn þurfi að
hafa áhyggjur af brauðstritinu.
Samt er vinnan þeim mikilvæg
því hún veitir þeim sjálfsmynd-
ina.
Gagnrýnandinn líkir myndinni
við mynd franska leikstjórans
Claude Lelouchs, Maður og
kona, þar sem lýst er ástarsam-
bandi kappaksturshetju og
skriptu í kvikmyndaveri. „Sú
mynd kom þeirri hugmynd inn
hjá heilli kynslóð að ástin væri
fyrst og fremst fólgin í að aka
hring eftir hring á sandströnd í
Ford Mustang og daufri birtu,“
segir gagnrýnandinn og bætir því
við að breytingin á uppskriftinni
að ástinni sem orðið hefur frá því
Lelouch gerði mynd sína fyrir 20
árum segi margt um það hvernig
heimurinn hefur breyst.
f stað hinna áköfu augnagota
sem tjáðu ástina í Manni og konu
er komin miklu bersöglari lýsing
á kynlífi aðalpersónanna. Mynd-
in 91/2 vika er byggð á samnefndri
skáldsögu eftir Elizabeth
McNeill sem mun vera byggð á
eigin reynslu skáldkonunnar. f
bókinni er kynlíf aðalpersónanna
fyrst og fremst borið uppi af
kvalalosta en í myndinni er mjög
dregið úr honum þótt margt sé
eftir.
Höfnun og
sjálfseyðing
John er mjög sjálfhverfur í til-
finningalífi sínu, narsissisti í ei-
lífri leit að nýjum ævintýrum í
kynlífinu. Hann finnur sjálfs-
ímynd sína í því að brjóta æ fleiri
siðareglur. Rauði þráðurinn í
kynlífi hans er sjálfseyðilegging
og Elizabeth er eins og aðrar kon-
ur aðeins tæki til að fylla upp í
tómarúmið í sálinni. Þegar hún
sækist eftir nánara tilfinninga-
sambandi bregst hann við með
því að hafna henni. En þegar
sambandið er farið að leysast upp
finnur hann fyrir þörfinni fyrir
nánara og varanlegra sambandi
við hana.
Hafi einhver haldið að upparn-
ir hafi gert jafnrétti kynjanna að
inntaki lífsins sýnir myndin 9/2
vika fram á hið gagnstæða. Þegar
John á frumkvæði er Elizabeth
óvirk. Þegar hann er ótrúr
dreymir hana um varanlegra ást-
arsamband þeirra. Hún skynjar
fljótt hvert leikurinn ætlar að ber-
ast en finnur sig samt í því að vera
eftirlát. Hún laðast að því for-
boðna og hættulega sem hún
finnur í John því eyðileggingin
býr vissulega yfir ákveðinni fe-
gurð. En á endanum gefst hún
upp á tiltækjum Johns og yfirgef-
ur hann.
Auglýsinga-
raunir
Myndin 91/2 vika hefur verið
auglýst sem erótísk kvikmynd
(sem íslenskir bíóeigendur kalla
venjulega „djarfar"). Og þótt
norska gagnrýnandanum finnist
erótíkin í henni leiðinleg er hún á
mörkum þess sem bandarískur
kvikmyndaiðnaður telur fært að
bjóða almennum bíógestum.
Enda brutu þeir hjá MGM/UA
heilann í hálft annað ár um það
hvernig best væri að auglýsa
myndina.
Aðalfundur
Aðalfundur Útgáfufélags Þjóðviljans verður hald-
inn þriðjudaginn 3. júní, kl. 20.30, að Hverfisgötu
105.
Fundarefni:
1) Venjuleg aðalfundarstörf.
2) Önnur mál.
Stjórnin
Þessi mynd þótti of táknræn fyrir bandaríska bíógesti, þeir eru sagðir taka allt svo bókstaflega.
Fyrsta útgáfa Brian Fox þótti gefa of mikla vísbendingu
um innihald myndarinnar.
Á endanum féllust framleiðendurnir á þetta plakat sem gæti
átt við allflestar myndir um ást og rómantík.
Fyrsta auglýsingaplakatið var
reyndar gert fyrir tveimur árum
eða áður en byrjað var á kvik-
myndatökunni. Það var einfalt,
sýndi mynd af konu með hálfop-
inn munn og rauðar pensilstrokur
dregnar yfir augun. Þetta plakat
var sýnt á kvikmyndahátíðinni í
Cannes vorið 1984 og hafði það
hlutverk að fá fjársterka menn til
að leggja fé í gerð myndarinnar.
Höfundur þess var Brian Fox,
hálffertugur fyrrverandi
trommuleikari í rokkbandi sem
hefur gert það gott í auglýsinga-
bransanum.
Fox sagði að plakatið tengdist
mikilvægri senu í myndinni þar
sem John bindur fyrir augun á
Elizabeth. Framleiðendurnir
voru hins vegar á nálum því þeir
vildu ekki að upp kæmist að í
myndinni væri konan bundin eða
eitthvað sem tengdist kvalalosta.
Fox fékk því tilmæli um að koma
með aðrar hugmyndir fyrir næstu
auglýsingaherferð sem fyrirhug-
uð var á kvikmyndamarkaði í Mí-
lanó á Ítalíu haustið 1984.
Allt of djörf
Svo gerði Lyne myndina og þá
fyrst fór um stjórana hjá MGM/
UA. Fyrsta útgáfan var svo djörf
að hefði hún notið sannmælis í
auglýsingum kæmi enginn í bíó
„nema nokkrir einmana karlar í
skítugum frökkum“ eins og segir í
American Film. Lyne var því
settur niður við klippiborðið á
nýjan leik og sagt að skera niður
svæsnustu kaflana.
Lyne hóf feril sinn í auglýsinga-
gerð og tók því ekkert illa í að
breyta myndinni. „Það þurfti
enginn að pína mig til þess,“
sagði hann. „Það er margt líkt
með því að gera auglýsingamynd-
ir og venjulegar kvikmyndir.
Framleiðendurnir eyða 600 milj-
ónum króna í myndina og vilja að
hún sé þannig að fólk komi að sjá
hana, að hún sé ekki bara fyrir
leikstjórann að fróa sér yfir. Ef
menn vilja gera myndir fyrir sig
eina ættu þeir að fá sér 8 mm vél.“
Frumsýningu
frestað
Enn var þó ekki leystur vand-
inn við auglýsingarnar. Fox var
sendur aftur að teikniborðinu og
kom þaðan með fimm nýjar til-
lögur. Auglýsingafulltrúa MGM/
UA leist best á eina þeirra þar
sem John sést halda á ísmola yfir
andliti Elizabeth og er einn dropi
í þann veginn að skilja við mol-
ann. Með þessari mynd var reynt
að sýna hvernig Elizabeth, sem í
fyrstu er frekur kuldaleg,
bráðnar í sambandinu við John.
Þessi mynd var notuð við kynn-
ingu á myndinni í Evrópu meðan
myndin var enn á klippiborðinu.
í fyrstu hafði verið ráðgert að
frumsýna hana í febrúar í fyrra en
því var svo frestað fram í ágúst.
Myndin var tilbúin til sýninga í
apríl en ennþá var einhver beygur
í forstjórum MGM/UA. Þeir
höfðu ma. áhyggjur af því hvern-
ig hægt væri að kynna hana eins í
Evrópu og Bandaríkjunum en oft
er talsverður munur á því.
Auglýsingamenn segja að
nauðsynlegt sé að kynna kvik-
myndir með öðrum hætti vestan-
hafs en austan. Bandaríkjamenn
eru ekki eins næmir fyrir notkun
tákna. Svo vitnað sé í Fox: „Ef
Robert Redford er sýndur á hest-
baki halda allir bandaríkjamenn
að þar sé á ferð kúrekamynd..."
Bandaríkjamenn taka sumsé
hlutina bókstaflegar en evrópu-
búar.
Skipt um hönnuði
Vangaveltur forstjóra MGM/
UA enduðu með því að Fox var
sagt upp og annar ráðinn í hans
stað, Tony Seiniger sem forstjór-
arnir höfðu reynslu af að starfa
með. Seiniger sagði að vissulega
mætti halda því fram að myndin
fjallaði um „brenglaðan gæja og
stúlkuna sem hann gerir að fórn-
arlambi sínu“. Hann vildi hins
vegar leggja áherslu á það að
myndin fjallaði um par sem
reyndi til hins ýtrasta á þanþol
ástarsambandsins, „færu fram á
brún hengiflugsins".
Seiniger skilaði mörgum til-
lögum sem flestar sýndu aðal-
persónurnar í mildum litum.
Hann kvaðst vilja draga úr erót-
íkinni og því sem valdið gæti
hneykslun. Á endanum varð fyrir
valinu mynd af vangasvip aðalp-
ersónanna og eru bæði með op-
inn munn í þann veginn að snert-
ast í kossi. Andlitin eru í svarth-
vítu og ekki alveg í fókus en um-
hverfis þau eru rauðir og gulir
litir. Efst stendur skrifað: Þau
brutu allar reglur.
Þetta umstang hafði tekið tím-
ann sinn svo enn varð að fresta
frumsýningunni. Það varð þvi
ekki af henni fyrr en í febrúar á
þessu ári, tveimur árum eftir að
fyrstu tiílögurnar litu dagsins
ljós.
—ÞH
14 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 1. júní 1986