Þjóðviljinn - 11.01.1987, Qupperneq 12

Meistarar
1 ra mtíða r-
innar
Alexei Suetin, stórmeistari, fjallar um sovéska
skáksnillinga, sem nú eru að vaxa úr grasi
Þegar Þjóðviljinn rœddi við íslenska skákmenn
eftir einvígi þeirra Kasparovs og Karpovs, kom
fram sú skoðun að þeir tveir vœru í algjörum sér-
flokki. Nýlega birtist grein eftirSovéska stórmeistar-
ann Alexei Suetin, sem árið 1981 var staddur hér á
landi við að þjálfa íslenska skákmenn, þar sem
hann veltir fyrir sér þeim skákmönnum sem nú eru
að vaxa úr grasi.
Ungum skák-
meisturum
fjölgar
Þaö er útbreidd skoðun
meðal almennings um heim
ailan að heimsmeistarinn
Garrí Kasparov, og
fyrrverandi heimsmeistari,
Anatolí Karpov, skari svo f ram
úröllumöðrum
stórmeisturum nú í dag í
skáksnilli að enginn hinna
síðarnefndu, þarmeðtaldir
jafnvel hinir yngstu og
efnilegustu, muni geta jafnast
við þá í fyrirsjáanlegri framtíð.
En slíkar fullyrðingar standast
naumastgagnrýni. í þessari grein
ætla ég að reyna að svara annarri
spurningu sem er nátengd þeirri
fyrri, eða réttara sagt leiðir af
henni: Eru einhverjir ungir skák-
menn, unglingar, gæddir svo
miklum skákhæfileikum að mik-
ils árangurs megi vænta af þeim í
framtíðinni? Að sjálfsögðu tek ég
dæmi úr sovésku skáklífi.
Hér er rétt að geta þess að bæði
Kasparov og Karpov, líkt og
Mikhail Botvinnik, Vasilí Smysl-
ov, Tigran Petrosjan og Mikhail
Tal löngu á undan þeim, sýndu
frábæra skákhæfileika á unga
aldri. Nú á dögum er skákfræðsla
komin á hærra stig í Sovétríkjun-
um en þá var - sérstakir heima-
vistarskákskólar hafa bæst við
ungherjahallirnar, skákkennsla
hefur verið tekin upp í stunda-
skrár almennra skóla (í tilrauna-
skyni eins og er), kunnir stór-
meistarar annast bréfaskóla-
kennslu á vegum íþróttafélaga,
o.s.frv. Afleiðingin er sú að efni-
legum skákmönnum sem vekja
athygli sérfræðinganna í aldurs-
hópnum 13-15 ára fer fjölgandi.
INNRITUN í PRÓFADEILDIR
AÐFARANÁM:
Jafngilt námi í 7. og 8. bekk grunnskóla (1. og 2.
bekk gagnfræðaskóla). Ætlað þeim sem ekki
hafa lokið ofangreindum eða vilja rifja upp og
hafa fengið E á grunnskólaprófi.
FORNÁM:
Jafngilt grunnskólaprófi og foráfanga á fram-
haldsskólastigi ætlað fullorðnum, sem ekki hafa
lokið gagnræðaprófi og unglingum sem ekki hafa
náð tilskildum árangri á grunnskólaprófi (fengið
eink. D).
FORSKÓLI SJÚKRALIÐA eða
HEILSUGÆSLUBRAUT
Undirbúningur fyrir Sjúkraliðaskóla íslands.
VIÐSKIPTABRAUT/HAGNÝT VERSLUNAR-
OG SKRIFSTOFUSTÖRF
Framhaldsskólastig.
Nám í prófadeild er allt frá 1 önn í 4 annir, hver
önn er 13 vikur og er kennt 4 kvöld í viku.
Kennsla fer fram í Miðbæjarskóla og Lauga-
lækjarskóla.
Kennslugjald fer eftir fjölda námsgreina sem
nemandi stundar. Hver mánuður greiðist fyrir-
fram.
Kennsla hefst 19. janúar.
INNRITUN fer fram í Miðbæjarskólanum, Frí-
kirkjuvegi 1 13. og 14. janúar kl. 17-20.
Sími 14106 og 12992.
Fyrir tveim árum þjálfaði ég
Alexei Drejev, 15 ára, frá Zjel-
eznovodsk og Vasilí Ivantsjuk,
15 ára, frá Ternopolhéraði á
heimsmeistaramóti drengja í
Champigny í Frakklandi og við
undirbúning þeirra fyrir mótið.
Báðir náðu þeir mjög góðum ár-
angri þrátt fyrir þá staðreynd að
mikill meirihluti keppinauta
þeirra var tveim til þrem árum
eldri en þeir. Drejev vann
gullverðlaun og Ivantsjuk deildi
2.-4. sæti með tveim öðrum.
Tvelr efnilegir
Ekki alls fyrir löngu létu þessir
tveir ungu menn aftur að sér
kveða. A móti ungra skákmanna
í Sovétríkjunum (fyrir sterkustu
skákmeistara innan 28 ára
aldurs) vann Ivantsjuk, sem var
yngstur keppenda, fyrstu verð-
íaun, og Drejev vann einnig tii
verðlauna.
Petta kom mörgum á óvart en
ekki mér. Fyrir tveim árum veitti
ég athygli frábærum hæfileikum
Ivantsjuk og fylgdist af athygli
með framförum hans. Þegar á
þeim tíma kom Vasilí auga á
naumast sýnileg fléttufæri með
undraverðum hraða og sýndi
hugkvæmni sem jafnvel Tal þeg-
ar hann var ungur hefði mátt
öfunda hann af. Skákminni
Ivantsjuk vakti furðu mína.
Drengurinn fór í gegnum þykk
bindi júgóslavneskra upplýsing-
arita, sem eru full af nýjum og
ákaflega flóknum skákum, og
drakk þær í sig eins og svampur.
Vasilf er einstaklega áhugasamur
um skák.
Sem skákmaður er Drejev að
vissu marki andstæða Ivantsjuk.
Alexei, sem er ungur maður með
líkamsþroska umfram aldur, tefl-
ir af miklu raunsæi og skynsemi.
Óhætt er að segja að þeir séu báð-
ir örugglega í hópi efnilegustu
ungra, sovéskra skákmeistara.
Þeir eru greinilega skákmeistarar
morgundagsins.
13 óra
snillingur
En það er full ástæða til þess að
tala líka um „hinn daginn“. Ung-
lingar, næstum börn, tóku þátt í
sveitakeppni-Iandsmótinu í skák
sem haldið var í Volgograd. Á
þessu móti kepptu raunverulega
allir bestu skákmenn Sovétríkj-
anna. Ég man ekki eftir neinu
þvílíku áður. Hinn 13 ára gamli
Vladimir Akopjan, sem tefldi
fyrir Azerbeijan, vakti almenna
athygli. Þetta ungmenni, sem leit
út eins og barn, hagaði sér eins og
reyndur baráttumaður við skák-
borðið, bæði frá því sjónarmiði
séð hvað hann tók skákina alvar-
lega, og það sem mestu máli
skipti hvað taflmennska hans bar
vott um mikinn þroska. Meðal
andstæðinga hans voru þekktir
og reyndir skákmenn, sérstak-
lega má nefna alþjóðlega stór-
meistarann Jevgení Vasjukov frá
Moskvu. En Akopjan (er raunar
tefldi á einu af neðri borðunum)
tapaði ekki einni einustu skák,
vann tvær og gerði fímm jafntefli.
Félagar hans í liðinu sögðu með
stolti, að jafnvel Kasparov hefði
ekki sýnt slíka leikni á hans aldri.
Á síðasta ári vann Akopjan sér
meistaratitil og varð, að ég held,
yngstur manna til þess að hljóta
þann virðulega titil.
Ljóst er samt að ungir skák-
snillingar ná oftar góðum árangri
í keppni við jafnaldra sína. Það er
af þessum sökum sem sovéskir
skákáhugamenn sýna slíkum
mótum mikinn áhuga, einkan-
lega þó landsmótum þar sem
þátttakendur eru hæfileikarík-
ustu fulltrúar ungu kynslóðarinn-
ar, valdir úr í mörgum forkeppn-
um. Sigurvegari í síðasta slíku
móti, sem haldið var í Daugav-
pils, var Daríus Ruzals, 16 ára
skólapiltur frá Panevezis, sem
náði mjög góðum árangri. Sama
á við um hinn 14 ára gamla Mik-
hail Uljbin frá Sverdlovsk, sem
var aðeins hálfum vinningi neðar
en sigurvegarinn. Fyrrnefndur
Akopjan varð í 13.-16. sæti á
þessu móti, sem sýnir hve kepp-
endurnir voru góðir. Eftir að hafa
farið yfir skákirnar sem tefldar
voru í þessari keppni komst ég að
þeirri niðurstöðu að nýrra stór-
meistara og sterkra meistara væri
von í Sovétríkjunum í náinni
framtíð.
Skákin
yngist hratt
Það er því enginn vafi á því að í
skákina er mikið aðstreymi nýrra
hæfileikamanna. Við verðum
vitni að harðri keppni milli ung-
linganna, sem er þeim mikill
hvati til frekari framfara.
Þegar á heildina er litið „yng-
ist“ skákin mjög hratt. Kasparov
er aðeins 23 ára. Andrei Sokolov
er jafnaldri hans en Artur Jusop-
ov, andstæðingur hans í væntan-
legu einvígi, er 26 ára. í þróun
skákarinnar er greinileg tilhneig-
ing til endurnýjunar. Fyrir því
eru fleiri ástæður en betri þjálfun
ungra skákmanna. Eftirtalið
atriði skiptir einnig miklu máli.
Skákin er nú orðin, ef svo má
segja, miklu vísindalegri en hún
var fyrir tiltölulega fáum árum.
Síaukin þjálfun og vaxandi upp-
lýsingastreymi krefst mikillar
vinnu til þess að ná tökum á þeim
(til hvers er að leggja á sig að
uppgötva það sem þegar hefur
verið uppgötvað?). Þar af
leiðandi fer mikilvægi vinnuþreks
vaxandi, og ungir, stefnufastir og
áhugasamir skákmenn hafa
vissulega yfirburði í þessu tilliti.
Þeir hafa gott minni, meiri skiln-
ing og óslökkvandi þekkingar-
þorsta til að bera.
Þetta er önnur orsök þeirrar
staðreyndar að ungir skákmenn
eru ört að ryðja sér til rúms í
skákheiminum. -APN
Skólasafnvörður
Barnaskólinn á Selfossi vill ráða skólasafnvörð í
fullt starf (aldur nemenda er 6-12 ára). Upplýs-
ingar gefur formaður skólanefndar í síma 99-
1467 eða skólastjóri í síma 99-1500 eða 99-
1498.
Skólanefnd
Frá skóla Unglinga-
heimilis ríkisins
Kennara vantar strax í hálft starf við skóla Ung-
lingaheimilis ríkisins, Laugavegi 162. Upplýsing-
ar í símum 14437 (skólinn) og 29647 (Guðlaug).
Unglingaheimili ríkisins
12 SfÐA - ÞJÓÐVILJINN