Þjóðviljinn - 15.03.1987, Síða 12

Arkitektúr suðausturhverfisins við hið deyjandi lón.
Málað af kappi í steikjandi sól.
Meyjarlón í Kólumbíu
paradís fótœklinga
eða ferðamanna?
Meyjarlón, la Sienaga de la
Virgen, er lón nokkurt í suð-
austurhluta Cartagenaborg-
ar, gríðarstórt og umgirt
„manglares" eða loftrótar-
trjám á alla vegu. Við fyrstu
sýn virðist þarna vera komin
paradís á jörð - lónið breiðir úr
sér kyrrt eins og spegill, litlar
eyjarog loftrótartrén mynda
græna umgjörð og kyrrðin er
eingöngu rofin af skvampi
stökkvandi fiska og hljóðum
pelikanaog annarrafugla
sem þúsundum saman flyk-
kjast þangað í leit að æti. Við
enda lónsins er eitt fátækasta
hverfi borgarinnar „lazona
sur-oriental“ eða suðaustur-
hverfið, svo það sem úrfjar-
ska virðist vera sem ferðas-
krifstofuauglýsing frá hitabelt-
inu—litlir fallegir kofar umgirtir
pálmum og bananatrjám -
reynist er nær dregur ekki
vera annað en eymd og fá-
tækt, sóðaskapur og von-
leysi.
Lónið hefur um langan tíma
verið lífæð þessa hluta borgarinn-
ar, það hefur hingað til verið fullt
af fiski og alltaf verið hægt að
sækja þangað hið daglega brauð,
en um árabil hefur verið dælt í
það úrgangi Cartagenaborgar og
árangur þess hefur verið að koma
í ljós undanfarna mánuði.
Uppi eru mikil plön um að
byggja veg meðfram ströndinni á
milli Cartagena og Barranquilla,
iðnaðarborgar um tveggja tíma
akstursleið héðan, og breyta
strandlengjunni í ferðamanna-
paradís. Framkvæmdir hófust
fyrir nokkrum mánuðum og þrátt
fyrir mótmæli náttúrufræðinga og
annarra fróðra manna, var opi
eða afrennsli lónsins íokað og
vegur lagður yfir stífluna, í stað
þess að brúa opið. Lónið sem
fyrir var vel mengað, missti þar
með lungun sín, fær semsagt ekki
lengur neina endurnýjun vatns
frá hafi.
Milljónir
dauðra fiska
Áhrif þessa létu ekki lengi á sér
standa. Dauðir fiskar í
milljónatali hafa flotið upp á yfir-
borð lónsins í þrígang á þesum
fáu mánuðum. 40 miljónir segja
stjórnvöld - 80 milljónir segja
fiskimennirnir. Metra þykkt og
fleiri, fleiri metra breitt belti af
rotnandi fiskum hefur myndast
við strönd suðausturhverfisins,
með tilheyrandi lykt og hættu á
farsóttum. En þar sem þetta bitn-
ar svo til eingöngu á þeim hópi
fólks sem engan rétt hefur í þessu
landi, eru stjórnveld ekki að gera
sér mikla rellu út af hlutunum.
Framkvæmdir halda áfram og
eftir einhver ár verður strand-
Iengjan þakin hótelum og börum,
full af túristum sem njóta dýrðar
hitabeltisins.
Og fólkið í suðausturhverfinu?
Með sama áframhaldi neyðist
það til að flytja sig um set sem er
akkúrat það sem stjórnvöld ætl-
ast til. En ekki er víst að það muni
reynast eins aðuvelt og oft áður
því í þessu hverfi eru að gerast
merkilegir hlutir. Upp spretta
hópar sem fyrst og fremst byggja
á menningarlegri vakningu en
eru með sterkum félagslegum og
pólitískum undirtón.
Nöktu börnin
hennar Evu
Dalmiro Lora heitir maður
einn, málari og kennari við
myndlistarskólann hér í Carta-
gena. Hann hefur unnið við gerð
veggmynda, gjarnan í fátækari
hlutum borgarinnar, og þannig
komist í samband við ýmsa kúlt-
úrhópa innan þessara hverfa.
Hann bauð okkur, Cheo vini
mínum og mér, að koma með og
heimsækja einn slíkan hóp í suð-
austurhlutanum, og því kynntist
ég nöktu börnunum hennar Evu,
þeim sem útlendingum er ekki
ætlað að sjá. Frá miðbænum er
um það bil klukkutímaferð með
strætó í suðausturhverfið. Hér
stoppar strætó ekki á ákveðnum
stoppustöðvum, heldur öskrar
fólk stopp þegar það vill fara úr,
og stoppað er fyrir öllum hvar
sem er, oft með nokkurra metra
millibili, en því vilja stuttar vega-
lengdir oft taka langan tíma.
Þegar við loksins komum á á-
fangastað beið okkar móttöku-
nefnd: Marcos Batanos, hár
grannur negri sem þrátt fyrir ung-
an aldur, vantar allar framtenn-
ur, og Orlando Gonzalez, lítill og
grannur, greinilega af indíánsk-
um uppruna. Koma okkar vakti
mikla athygli, allstaðar kom fólk
út í dyr til að horfa á gripina og
hópar þarna hlupu á undan okkur
til að láta sem flesta vita af því að
ókunnugir væru í heimsókn. Það
er víst ekki algeng sjón að sjá út-
lendinga í þessum hluta borgar-
innar, hverfið er þekkt fyrir rán
og glæpi og innfæddir hætta sér
ekki þar inn nema í fylgd með
heimamanni.
Saga af
stofnun bókasafns
ásamt með fleirum komu upp
fyrir nokkrum mánuðum, og
þjónar hlutverki samkomustaðar
fyrir hópinn. Þar settumst við
niður og Marcos sagði okkur frá
tilurð bókasafnsins og hvernig
hópurinn hóf að starfa saman.
Marcos sagðist alltaf hafa haft
gaman af að lesa og því alltaf haft
bækur heimavið. Þessar bækur
var hann óspar á að lána vinum
og kunningjum og það vitnaðist
smám saman til stærri hóps. Fólk
fór að koma til hans til að fá lán-
aðar bækur til að lána þær áfram.
Marcos setti upp lítið skilti á
hurðina hjá sér þar sem hann
auglýsti bækur til láns. Ef ein-
hvern vantaði einhverja sérstaka
bók þá leitaði Marcos uns hann
frétti af henni hjá einhverjum, og
fékk hana lánaða til að lána öðr-
um. Þannig stækkaði kunningja-
hópurinn, hann kynntist fólki
með svipuð áhugamál og hug-
myndin að stofnun alvöru bóka-
safns varð til.
Bókasafnið
ö flot
Húsnæði fengu þau lánað hjá
einum úr hópnum og bókaher-
ferðin hófst. Þau gengu um götur
hverfisins og auglýstu eftir
bókum. Viðbrögðin voru hæg
fyrst í stað, fólk var almennt tor-
tryggið á þetta fyrirtæki en brátt
fóru bækurnar að streyma að.
Áttatíu til hundrað bækur fengu
þau gefins og að auki bækur sem
fólk lánar til bókasafnsins í á-
kveðinn tíma.
En Adam var ekki lengi í Para-
dís. Á rigningartímanum fylltist
húsnæði bókasafnsins af vatni.
Metersdjúpt stöðuvatn myndað-
ist innan veggja safnsins og bæk-
urnar lágu undir skemmdum
þannig að þau neyddust til að
flýja. Húsnæði lá ekki á lausu en
fyrir rest fengu þau að byggja á
milli tveggja húsa og þar er nú-
verandi bókasafn til húsa.
Lítið húsnœði
en öflug starfsemi
Bókasafnið er þröngur gangur,
um einn og hálfur metri á breidd,
veggirnir eru berir múr-
steinsveggir, bókahillurnar eru