Þjóðviljinn - 19.08.1987, Qupperneq 10

ERLENDAR FRÉTTIR
Reagan hrópar fyrirmæli sín til kolleganna í suðri en Þjóðarleiðtogarnir fimm í Guatemala. Frá vinstri: Ortega frá Nicaragua, Duarte frá El Salvador, gestgjafinn Cerezo, Azcona frá Honduras og
enginn hlýðir lengur. Arias frá Costa Rica.
Rómanska Ameríka
Gengið í berhögg við
Bandaríkjastjóm
Eftirað lýðrœðislega kjörnar stjórnir settust að völdum víða í sunnanverðri
Ameríku hafa áhrif Bandaríkjamanna í álfunni dvínað mjög
ess gætir í auknum mæli að
leiðtogar rtkja í Rómönsku
Ameríku vilji draga úr ítökum
Bandaríkjamanna í álfunni og
móta stefnu í ýmsum málum sem
gengur í berhögg við vilja stóra
bróður í norðri.
Guatemala-
fundurinn
Á friðarráðstefnu fimm þjóð-
arleiðtoga í Guatemala fyrir
skemmstu fékk áætlun Ronalds
Reagans Bandaríkjaforseta um
frið í Mið-Ameríku sáralitla um-
fjöllun. Ekki var höfð nein hlið-
sjón af henni þegar valdsmenn-
irnir fimm festu á blað eigin ráða-
gerðir um leiðir til að binda enda
á borgarastríð í þrem ríkjum á
svæðinu. í tillögum Reagans var
eingöngu rætt um átök Kontra-
liða og stjórnarhersins í Nicarag-
ua og blandaðist engum hugur
um að í þeim var dreginn taumur
hinna fyrrnefndu.
Að auki var hvergi á það
minnst í pésa Bandaríkjastjórnar
að ráðamenn í Managua hefðu
minnsta rétt á því að telja sig rétt-
mæta leiðtoga þjóðar Nicaragua.
Að minnsta kosti ættu Kontralið-
arnir, sem reknir eru af banda-
rísku almannafé en njóta engrar
samúðar í Nicaragua og hafa ekki
náð að vinna lófastóran blett
lands, ekki síður tilkall til slíkra
nafnbóta.
Það liggur því í augum uppi að
tillögur Reaganstjórnarinnar
voru ekkert annað en helber
sýndarmennska einsog banda-
ríski öldungadeildarþingmaður-
inn Edward Kennedy benti rétti-
lega á. í áætlun leiðtoganna fimm
er það skýrt tekið fram sem allir
vita að í Nicaragua er ein ríkis-
stjórn og það er ríkisstjórn Nicar-
agua en ekki bófaflokkur sem
hefur aðsetur í öðru landi.
„Þjóðir vakna“
Það er ný bóla að fjöldi leiðtogi
ríkja sem nefnd hafa verið „bak-
garður Bandaríkjanna“- skuli
með jafn opinskáum hætti snið-
ganga vilja ráðamanna í Was-
hington. Enda hafa ýmsir frétt-
askýrendur í Rómönsku Amer-
íku tekið svo djúpt í árinni að
ræða um „síðari sjálfstæðisyfir-
lýsinguna" eða að ríkin í suðri
væru „að vakna til lífsins".
Þótt ýmsir gjaldi varhuga við
hóflausri bjartsýni þá hafa menn
trú á því að lýðræðið, er fjöldi
þjóða álfunnar hefur nýlega
heimt úr helju, eigi langa lífdaga
fyrir höndum. Margir binda vonir
við að þjóðkjörnir forystumenn
geti ráðið fram úr þeim mikla og
margvíslega vanda sem við er að
glíma og þori að bjóða Sámi
frænda byrginn.
Leiðtogafundur
án Bandaríkjamanna
En þótt fundurinn í Guatemala
hefði markað nokkur þáttaskil í
samskiptum Bandaríkjanna og
grannríkjanna í suðri þá myndi sá
atburður einn og sér ekki hafa
nægt til þess að menn færu að
draga mjög víðtækar ályktanir.
Fleira hangir á spýtunni. Aðeins
örfáum dögum eftir að
fímmmenningamir héldu til síns
heima lýstu átta þjóðarleiðtogar
úr álfunni því yfír að þeir hygðust
efna til ráðstefnu um málefni
ríkja sinna án þátttöku Banda-
ríkjastjómar og myndi slík sam-
koma þaðan í frá verða árviss at-
burður.
Fundurinn verður haldinn dag-
ana 26.-27. nóvember næstkom-
andi og munu hann sækja hæst-
ráðendur Argentínu, Brasilíu,
Perú, Kólombíu, Mexíkó, Urug-
uay, Venezuela og Panama. í
löndum þessum búa um 80 af
hundraði innbyggjara Rómönsku
Ameríku sem em um 400 miljón-
ir talsins.
„Loksins, loksins, höfum við
Suður-Ameríkumenn sjálfir
frumkvæði að því að halda
leiðtogafund,“ segir Alan Wagn-
er, utanríkisráðherra Perú, og
eru viðbrögð hans mjög skiljan-
leg sé það haft í huga að aðeins
tveir slíkir fundir hafa verið
haldnir áður, árin 1962 og 1967,
og kvöddu Bandaríkjamenn til
beggja.
Efnahagssamvinna
Á sama tíma og áætlanir eru á
prjónunum um leiðtogafund
vinna ríkisstjórnir landanna leynt
og ljóst að því að stórauka við-
skipti þeirra og samvinnu á sviði
efnahagsmála. Ennfremur vinna
þær að mótun sameiginlegrar
stefnu í skuldamálum álfunnar en
vestrænir lánardrottnar eiga nú
um 380 miljarða bandaríkjadala
hjá ríkjum rómönsku Ameríku.
Ekki eins
auðsveipir og fyrrum
Suðuramerískir diplómatar
kveða það af og frá að stjórnir
landa sinna hyggist fjandskapast
við Bandaríkjastjórn en valds-
herrar í Washington verði að gera
sér grein fyrir því að sú tíð sé liðin
að þeir geti sagt kollegum sínum í
suðri að sitja og standa einsog
þeim þóknast.
Þetta hefur komið skýrt fram í
starfi Samtaka Ameríkuríkja
(OAS). Þar á 31 fulltrúi jafn-
margra þjóða atkvæðisrétt en
fram að þessu hafa fundir sam-
takanna fýrst og fremst snúisfum
afgreiðslu og samþykkt tillagna
Bandaríkjamanna.
En uppá síðkastið hefur annar
verið uppi á þeim bæ. Hvað eftir
annað hafa fulltrúar rómönsku
ríkjanna vísað hugmyndum Re-
aganstjórnarinnar á bug. Til að
mynda þverneituðu þeir í síðasta
mánuði að samþykkja vítur á
leiðtoga Panama í raun, Manuel
Antonio Noriega hershöfðingja,
en hann hefur ekki átt uppá pall-
borðið hjá Bandaríkjastjórn að
undanförnu.
Þrem mánuðum áður höfðu
ráðamenn í Washington farið
þess á leit við rómanska vini og
bræður að þeir létu þeim í hendur
rétt til að beita neitunarvaldi
gegn meirihlutasamþykktum
Ameríska þróunarbankans en
það var ekki tekið í mál.
í febrúarmánuði síðastliðnum
ollu leiðtogar úr suðri Banda-
ríkjastjóm skelfilegum vonbrigð-
um þegar þeir neituðu að sam-
þykkja ályktun á fundi
mannréttindanefndar Samein-
uðu þjóðanna í Genf þar sem ó-
fögrum orðum var farið um meint
mannréttindabrot Kúbustjórnar.
Búnir að fá
sig fullsadda
Það er ekki af hrifningu á
stjórnarfari í Panama, Nicaragua
og á Kúbu að ráðamenn í löndum
rómönsku Ameríku vilja ekki
taka þátt í aðför Bandaríkja-
stjórnar á hendur þessum ríkjum.
Ástæðan er einfaldlega sú að þeir
eru búnir að fá sig fullsadda af
íhlutun bandarískra valdsherra í
málefni álfunnar. Þau eru nefni-
lega næsta fá ríkin sunnan landa-
mæra Bandaríkjanna sem ekki
hafa einhverntíma orðið fyrir
barðinu á ráðríki þeirra. Því eru
leiðtogarnir núorðið mjög áfram
um að virða fullveldi nágranna-
ríkja og hafa ekki afskipti af
innanríkismálum þeirra.
Reagan botnar
ekki neitt í neinu
Sendiherra ónefnds Evrópu-
ríkis í ónefndu Suður-Ameríku-
ríki orðar þetta svo: „Það sem
Reaganstjórnin getur ekki með
nokkru móti skilið er það að hægt
er að hafa ímugust á stjórnarfar-
inu á Kúbu eða í Nicaragua án
þess að geta fallist á framkomu
Bandaríkjamanna í þeirra garð.“
Reagan virðist ennfremur ekki
með nokkru móti geta áttað sig á
að nú eru aðstæður í rómönsku
Ameríku allar aðrar en þegar
hann settist við stjómvölinn í
Washington. Þá ríktu herfor-
ingjastjómir í tíu ríkjum sem nú
hafa lýðræðislega kjörna leið-
toga. Herforingjarnir voru
bandarískum ráðamönnum áka-
flega leiðitamir en núverandi
valdhafar telja sig verða að
standa löndum sínum, kjósend-
um, skil gerða sinna en ekki fors-
eta Bandaríkjanna.
REYKJkMIKURBORG
ALau&#si Sfödur
Unglingaathvarfið
Tryggvagötu 12, óskar eftir starfsmanni í 46%
kvöldstarf. Æskilegt að umsækjendur hafi kenn-
aramenntun eða háskólamenntun í uppeldis-,
félags-, og/eða sálarfræði.
Umsóknarfrestur er til 24. ágúst 1987. Nánari
upplýsingar veitir forstöðumaður í síma 20606
eftir hádegi virka daga.
Umsóknum ber að skila til Starfsmannahalds
Reykjavíkurborgar, Pósthússtræti 9, 5. hæð á
sérstökum eyðublöðum sem þar fást.
Auglýsið í Þjóðviljanum
-ks.
10 S(ÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvlkudagur 19. ágúst 1987