Þjóðviljinn - 15.06.1988, Blaðsíða 3

Verðbólgan
Geysist
uppá við
Verðbólguhraðinn í júlí verður
á milli 60 og 70% ef gert er
ráð fyrir að lánskjaravísitalan
hækki um mánaðamótin um 4-4,5
af hundraði eins og Seðlabankinn
gerir ráð fyrir.
Þjóðhagsstofnun gerir hins
vegar ráð fyrir nokkru minni
hækkun lánskjaravísitölunnar,
eða 3,2% í júli og 3,5% í ágúst.
Verðbólguspá Þjóðhagsstofnun-
ar hljóðar uppá 30-50% á næsta
þriggja mánaða tímabili. í heild
gera menn á þeim bænum ráð
fyrir að verðbólgan á árinu verði
að jafnaði um 22%.
FRETTIR
Vestfirðir
Búa sig undir átök
Alþýðusamband Vestfjarða: Ríkisstjórnin dragi lögin til baka. Aðgerðir boðaðar í
haust. Karvel Pálmason: Menn eru vísvitandi að stuðla að borgríki á íslandi
Kjaramálaráðstefna Alþýðu-
sambands Vestfjarða, haldin
lO.júní s!., hefur skorað á verka-
lýðsfélögin á Vestfjörðum að búa
sig undir átök í september nk. til
að endurheimta þann rétt sem
ríkisstjórnin hefur numið af
verkalýðsfélögunum með bráða-
birgðalögum. í ályktun frá ráð-
stefnunni segir að efnahagsráð-
stafanir ríkisstjórnarinnar hafi
verið flausturslegar og að gengið
hafi verið fellt í óðagoti eftir
gjaldeyrisrán ríkisbankanna og
annarra fjármagnsafla.
í ályktuninni segir ennfremur
að samningar hafi verið gerðir í
trausti þess að ríkisstjórnin stæði
við loforð sín um stöðugt gengi og
að verðbólga færi ekki upp fyrir
15% á árinu. Þá krefst kjara-
málaráðstefnan þess að þau strik
haldist sem sett voru í samninga
til að tryggja kaupmátt og skorar
á verkalýðsfélögin að búa sig
undir átök verði reynt að hrófla
við þeim.
Kjaramálaráðstefnan lítur svo
á að kjarasamningar Alþýðusam-
bands Vestfjarða við vinnu-
veitendur séu í fullu gildi og muni
verkafólk á Vestfjörðum haga
störfum sínum eftir því.
Karvel Pálmason varaforseti
ASV sagði við Þjóðviljann að
velflestir hefðu talið Vestfjarða-
samningana skynsamlega á sín-
um tíma, ma. þeir sem færu með
völdin. Hann sagði að ASV viidi
að ríkisstjórnin stæði við sinn
hlut. Karvel sagði að byggða-
málin væru komin í rúst og mis-
réttið í þjóðfélaginu væri orðið
hrópandi mikið. „Menn eru ví-
svitandi að stuðla að borgríki á
íslandi."
Hvað afstöðu hans til ríkis-
stjórnarinnar varðaði sagði Kar-
vel að þriggja flokka stjórn væri
alltaf erfið „ég tala nú ekki um
þegar toppurinn er í ólagi eins og
nú“, sagði Karvel og átti þá við
Þorstein Pálsson.
-hmp
Bíðum ekki með aðgerðir, segir Ásmundur Stefánsson, forseti ASÍ. Ragnar Aðalsteinsson lögfræðingur
blaðar í kæruskjali ASI vegna bráðabirgðalaganna. Mynd: E. Ól.
ASÍ
Kæran komin til Genfar
Ragnar Aðalsteinsson lögfrœðingur: Víðtækustu afskipti af
samningamálum tilþessa. Ásmundur Stefánsson: Ohugsandi
annað en að úrskurður falli ASÍíhag. Bíðum ekki með
aðgerðir
Eiturefni
Slakteftirlit
Epoxýlökk og -lím stórhœttuleg heilsu
þeirra sem með þau vinna efekki er rétt
aðþvístaðið. Ofullnœgjandi reglur
Bráðabirgðalögin frá 20 maí sl.
fela í sér miklu róttækari af-
skipti af kjaramálum en hliðstæð-
ar lagasetningar. Yfírleitt hafa
slík lög fjallað um afmörkuð svið
kjaramála einsog verðbætur á
laun eða aðra afmarkaða þætti.
Hér er hinsvegar um að ræða víð-
tækustu lög, sem sett hafa verið í
þessum efnum, sagði Ragnar Að-
alsteinsson lögfræðingur á blaða-
mannafundi Alþýðusambands-
ins, en í gær sendi ASÍ kæru á
hendur íslensku ríkisstjórninni til
aðalstöðva Alþjóðavinnumála-
stofnunarinnar, ILO í Genf.
Ásmundur Stefánsson kvaðst
telja nánast óhugsandi annað en
að ILO úrskurði ASÍ í vil. - Það
er ljóst að með bráðabirgðalög-
unum voru brotin grundvallar
mannréttindi hvað varðar félag-
afrelsi í landinu. Aðalatriðið er
að lögin banna alla endurskoðun
á kjarasamningum og grípa á víð-
tækan hátt inn í öll kjaramál,
sagði Ásmundur.
- Það verður ekki beðið eftir
úrskurði ILO með frekari að-
gerðir, sagði Ásmundur, og bætti
við að ef ríkisstjórnin léti sér ekki
segjast yrði örugglega gripið til
aðgerða og viidi hann ekkert úti-
loka í þeim efnum, hvorki tíma-
bundin verkföll né yfirvinnu-
bönn.
Kæra ASÍ mun fara fyrir sér-
staka nefnd innan ILO sem fjall-
ar um félagafrelsi, en síðan mun
stjórn ILO úrskurða í málinu, lík-
lega í nóvember. Bæði Ragnar og
Ásmundur töldu ólíklegt að al-
þingi staðfesti bráðabirgðalögin,
félli úrskurður ILO ASI í hag.
-gjh
Merkingar á cpoxý-efninu cru
alls ónógar hér á landi. Það
er ekki nóg að segja fólki að börn
megi ekki vera nálægt efnum og
að ekki megi hita þau. Það verður
að segja fólki frá því að ef það
andar að sér lofti þar sem einhver
epoxý-efni hafa verið í notkun þá
á það á hættu að fá asma og of-
næmi og sumir telja að efnið sé
krabbameinsvaldur, sagði Helgi
Guðbergsson læknir, en á bak-
síðu Þjóðviljans í gær var sagt frá
því að nú liggur einn af okkar
bestu myndhöggvurum sjúkur
vegna notkunar á epoxý á sinum
yngri árum og að mikill fjöldi er-
lendra myndhöggvara hefur látist
vegna mikillar notkunar á epoxý í
verkum sínum.
Epoxý er að staðaldri notað í
lökk, lím og fleira þvíumlíkt. Iðn-
aðarmenn nota efni sem inni-
halda epoxý í gífurlega miklum
mæli, því af flestum er efnið talið
heillavænlegt bjargráð til að
herða og styrkja önnur efni.
- Fólk áttar sig ekki á því hve
mikil hættan er í rauninni. Það
verður að átta sig á því að maður
veður ekki með hendurnar í hvað
sem er og andar ekki hverju sem
Igær kærðu stuðningsmenn Sig-
rúnar Þorsteinsdóttur forseta-
frambjóðanda sjónvarpið fyrir
hlutleysisbrot. Kæran var bæði
send útvarpsráði og yfirkjör-
stjórn.
Stuðningsmenn Sigrúnar vilja
meina að í þættinum „Forseta-
kosningar 88 - Embætti forseta
íslands“ sem sýndur var í sjón-
varpinu á mánudagskvöldið hafi
verið haldið á lofti sjónarmiðum
þeirra sem ekki vilja breyta þeim
hefðum, sem gilt hafa um forseta-
embættið.
er að sér, sagði Helgi. - Það hvíl-
ir því mikil ábyrgð á framleiðend-
um og seljendum epoxýs.
Víðir Kristjánsson hjá Vinnu-
eftirliti ríkisins segir reglum hér á
landi í ýmsu ábótavant og nefndi
að hér á landi væru engar reglur
beinlínis um fræðslu í meðferð
efna sem valda eituráhrifum. - Á
hinum Norðurlöndunum er
mönnum óheimilt að nota epoxý
nema hafa farið á námskeið í
meðferð þess, sagði Víðir.
- Það vantar hér skýr ákvæði
um svona merkingar og einnig
upplýsingar um afleiðingar af
notkun hættulegra efna, sagði
Gísli Guðmundsson efnaverk-
fræðingur hjá Málningu hf. en
fyrirtækið framleiðir epoxý-lökk
í miklum mæli.
Aður fyrr seldi Málning hf.
epoxý-kvarz og notuðu mynd-
höggvarar það nokkuð í sín verk.
Fyrir nokkrum árum var fram-
leiðslu efnisins hætt, en erlendir
myndhöggvarar sem mest notuðu
það liggja nú fyrir dauðanum
vegna eituráhrifanna og eru
reyndar margir þeirra látnir fyrir
aldur fram.
Stuðningsmenn hennar benda
einnig á að ekkert tillit hafi verið
tekið til óskar þeirra um að
stjórnmálafræðingur kæmi fram í
þættinum til að útskýra þær
breytingar sem Sigrún vill gera á
starfsháttum forseta.
Markús Á. Einarsson varafor-
maður útvarpsráðs sagði í samtali
við Þjóðviljann í gær að hann ætl-
aði ekki að kalla saman sérstakan
fund vegna þessa máls. Málið
verður tekið fyrir á næsta reglu-
lega fundi ráðsins sem verður 24.
júní. —sg
Álverið
Samningurinn er löglegur
VSÍskilaði greinargerð ígœr. Ríkisstjórnin ennþá ráðalaus.
Friðrik Sophusson: Sannfœrður um að lögin standast stjórnarskrá
Álviðrœður
-tt
Forsetakosningarnar
Sjónvarpið kært
Vinnuvcitendasamband íslands
skilaði í gær til ríkisstjórnar-
innar greinargerð þeirri sem
stjórnin hafði óskað eftir. Niður-
staða VSÍ er sú að bráðabirgða-
lögin nái ekki yfir þá samninga
sem gerðir hafa verið í álverinu.
Enda hafi þeir verið undirritaðir
af fulltrúum vinnuveitenda áður
en lögin voru sett og hafi því verið
fullgilt samningstilboð. Friðrik
Sophusson segir að engra við-
bragða sé að vænta að hálfu ríkis-
stjórnarinnar fyrr en hún hafi
kynnt sér greinargerð VSÍ.
í greinargerð VSÍ segir að
meginspurningin snúi að því
hvort ákvæðum laganna hafi ver-
ið ætlað að koma í veg fyrir að
gildandi kjarasamningar kæmust
á milli hinna ýmsu samningsaðila
á vinnumarkaði með samþykki
samningstillagna sem legið hafi
fyrir við setningu laganna. Það sé
hins vegar málvenja að segja
samning gerðan þegar samninga-
nefnd áritar tillögu að samningi.
Friðrik Sophusson starfandi for-
sætisráðherra hafði ekki séð
greinargerð VSÍ þegar Þjóðvilj-
inn talaði við hann í gær, en
greinargerð verkalýðsfélaganna
sagðist hann túlka þannig að þau
vildu láta reyna á það hvort lögin
brytu í bága við stjórnarskrá.
Sjálfur sagðist ráðherrann vera
sannfærður um að svo væri ekki.
„Ég álít að verkalýðsfélögin vilji
bíða með endanlegt álit þar til
slíkur úrskurður liggur fyrir,“
sagði Friðrik.
-hmp
90-110 tonna álver
Igær lauk í London viðræðum
iulltrúa íslenskra stjórnvalda
og fjögurra evrópskra álframl-
eiðenda um stofnun samstarfsfyr-
irtækis um að reisa nýtt 90-
110.000 tonna álver í Straumsvík,
sem rekið yrði í samvinnu við
ISAL.
Ákveðið er að annar fundur
stjórnvalda og álframleiðend-
anna fjögurra verði haldinn í
Reykjavík 4. júlí n.k. þar sem
stefnt er að því að ganga frá stofn-
un sameiginlegrar verkefnisst-
jórnar sem geri endanlega hag-
kvæmnisathugun á nýju álveri.
Ráðgert er að unnt verði að
taka endanlega ákvörðun um
byggingu álversins á næsta vori,
en samkvæmt áætlunum gæti nýtt
álver tekið til starfa á fyrri hluta
árs 1992. -r
Miðvikudagur 15. júní 1988 ÞJÓÐVIUINN - SÍÐA 3