Þjóðviljinn - 30.11.1988, Blaðsíða 11

MENNING
FÍM-salurinn
Hljómfall
litanna
Björg Atla: Fyrir mér er liturinn eins og
tónlist
Þessa dagana heldur Björg
Atla sína fjóröu einkasýningu í
FÍM-salnum, Garðastræti 6.
Björg lauk stúdentsprófi árið
1963. Hún starfaði sem kenn-
ari í fimm ár og meinatæknir í
níu, áður en hún sneri sér
alfarið að myndlistinni, en hún
útskrifaðist úr málaradeild
Myndlista- og handíða-
skólans árið 1982.
- Ég held að það hafi verið lit-
rófsmælarnir á rannsóknastof-
unni og eins smásjáin, sem urðu
til að vekja myndlistaráhugann
hjá mér á ný, - segir hún. - Ég
hafði ánægju af starfi mínu sem
meinatæknir, en vantaði samt
eitthvað, svo ég tók að sækja
kvöldnámskeið í Myndlistar-
skólanum í Reykjavík. Þar var ég
í þrjá vetur, - lengst af hjá Hringi
Jóhannessyni, og þá var komið
að því að ákveða hvort ég ætti að
fara í dagskólann, það er Mynd-
lista- og handíðaskóla íslands,
ineð þeirri óvissu sem því fylgdi
að sinna myndlistinni sem fullu
starfi. Þetta var auðvitað mikil á-
kvörðun, sem þýddi meðal ann-
ars að allt í einu var bara ein fyrir-
vinna á heimilinu.
- Myndlistaráhuginn hefur
blundað með mér alla tíð. Ég er
alin upp við myndlist því faðir
minn er myndlistarmaður, og á
unglingsárunum fékk ég góða
uppörvun hjá kennurum mínum,
bæði Sigríði Björnsdóttur og
Kristni Péturssyni. Eftir mennta-
skólann var hins vegar ekki um
annað að ræða en fara að vinna
fyrir sér, við hjónin eignuðumst
tvo syni á menntaskólaárunum,
svo leiðin lá út á land að kenna.
Þó sleppti ég aldrei myndlistinni
alveg, var til dæmis á kvöldnám-
skeiðum hjá Magnúsi Á. Árna-
syni þegar ég kenndi í Vest-
mannaeyjum.
- Ég var í Myndlista- og hand-
íðaskólanum frá 1979 til 82, og
það voru mjög skemmtileg ár, ég
var með góða kennara og eignað-
ist skemmtilega félaga, og svo
kom að því að fara að vinna sjálf-
stætt. Þar held ég að það hafi
komið mér að gagni að hafa öðl-
ast lífsreynslu áður en ég sneri
mér alfarið að myndlistinni. Þó
starfið sé heillandi hefur það líka
sínar dökku hliðar, maður vinnur
einn, og stundum gengur hvorki
né rekur um tíma þangað til stífl-
an brestur allt í einu. Þá áttar
maður sig á því að undirmeðvit-
undin hefur verið að vinna að
vandamálinu allan tímann.
- Ég veit að ég hefði ekki
stokkið alsæl út í myndlistina um
tvítugt, því með því að ég ólst upp
við þetta vissi ég að starf lista-
mannsins er alvara og mikil
vinna. Og þó að gleðistundirnar
séu stórar, koma tímabil sem erf-
itt getur verið að komast í gegn-
um.
- Ég sæki oft viðfangsefni mín í
ævintýraheim bernskunnar, ég
var glatt og forvitið barn, og svo
var ég í ballett í sex ár, og nálgað-
ist tónlistina í gegnum dansinn.
Ég held að það sé hreyfing í mín-
um myndum, þessi hreyfing sem
barnið í manni upplifir. Á sýning-
unni í Gallerí Borg 1984 voru
myndirnar meira Ijóðræn ab-
straksjón, en nú eru formin á-
kveðnari. Fyrir mér er liturinn
eins og tónlist, og ég hef gaman af
að láta reyna á þanþol lita og
forms og skapa þannig ákveðið
hljómfall.
- Ég hrífst einnig af nátt-
úrunni; af þeim formum sem ég
sé þar. Það hafði mikil áhrif á mig
að fá tækifæri til þess fyrir
tveimur árum að heimsækja slóð-
irnar, þar sem ég var í sveit sem
krakki; ég var í Reykhóla-
sveitinni hjá hinum elskulegu og
dugmiklu Kinnarstaða-systrum.
Eins átti ég þess kost að koma
aftur til Vestmannaeyja fyrir
skömmu, en þar kenndi ég í fjóra
vetur, á milli Surtseyjargossins
og Heimaeyjargossins.
- Báðir staðirnir voru tiltölu-
lega einangraðir þegar ég var þar,
og þegar maður býr í slíkri ein-
angrun í svo svipmikilli náttúru
verða áhrif hennar sterk. Maður
hlýtur að verða hluti af henni, al-
veg eins og hún verður hluti af
sjálfum manni. Það að koma aft-
ur á þessa staði kallaði fram gífur-
lega sterkar tilfinningar. í þess-
um myndum reyni ég að lýsa kar-
akter landsins, þeim tilfinningum
sem það hefur vakið hjá mér, og
eins kalla ákveðin geðhrif á á-
kveðin form.
- Ég þyrfti helst að tala um
hverja mynd út af fyrir sig ef ég
ætti að segja eitthvað meira um
þær. Hvert málverk er veröld út
af fyrir sig, veröld, sem lýtur sín-
um eigin lögmálum og verður að
standa ein og óstudd. Það var
gaman að raða þessum einstak-
lingum saman í sýningu, þó að
sumir þeirra hafi hreinlega reynst
of sjálfstæðir til að hægt væri að
hafa þá með.
Sýning Bjargar, sem stendur til
sunnudagsins 4. desember, er
opin daglega kl. 14-19. lG
Nýjar bækur — Nýjar bækur — Nýjar bækur - Nýjar bækur — Nýjar bækur
Púsluspil
unglinganna
Frjálst framtak hefur sent frá
sér unglingabókina Púsluspil eftir
Hrafnhildi Valgarðsdóttur. Er
þetta önnur unglingasagan sem
út kemur eftir Hrafnhildi en bók-
in Leðurjakkar og spariskór sem
út kom í fyrra hlaut mjög góðar
viðtökur og var ein af mest seldu
bókum ársins.
Púsluspil fjallar um ungling í 9.
bekk grunnskóla. Aðalsöguhetj-
urnar eru þær Júlía og Áslaug
sem hafa yndi af tónlist og kunna
ýmislegt fyrir sér í þeim efnum.
En samkeppnin er hörð. Sumir
eiga öll hljóðfærin, aðrir alla
tónlistina.
Og það er ekki bara tónlistin
sem blómstrar hjá ungu stúlkun-
um heldur kemur ástin einnig við
sögu og þar gerist ýmislegt spenn-
andi. Þá glímir Júlía einnig við
fortíð pabba síns sem reynist
henni hið mesta púsluspil.
ÓLAFUR M. JÓHANNfSSON
Ovœnt
æointýri
ÆVINTYRABÆKUR ÆSKUNNAR
íslensk
ævintýrabók
Út er komin ný, íslensk ævin-
týrabók, Ovænt ævintýri, eftir
Olaf M. Jóhnnesson kennara.
Lesandinn er leiddur inn í heim
ævintýranna er koma einlægt á
óvart, hvort sem lesandinn ferð-
ast í fylgd með hjálpsama hvíta
fuglinum, skapstyggu geitinni
hans Jósa, svartþrestinum í Blá-
tannaborg, Bangsa litla, töfra-
stafnum hans Afa, Dísu í eyði-
mörkinni eða malarastráknum
sem villtist frá myllunni sinni.
Ævintýrin eru prýdd fjölda
mynda eftir höfundinn.
Ólafur M. Jóhannesson hefur
um árabil ritað greinar í dagblöð.
Sögur eftir hann hafa birst í barn-
ablöðum og verið fluttar í hljóð-
vaipi og sjónvarpi.
Óvænt ævintýri er 80 bls.
Kápumynd er eftir höfundinn en
Almenna auglýsingastofan sá um
útlit. Bókin er prentuð í Prent-
smiðjunni Odda hf. en filmuunn-
in í Offsetþjónustunni.
Merele Haltnsen at Brit Utseth
SYSTKKNI
FATLAÐRA BARNA
Bróöir minn
er fatlaður
Út er komin ný bók á íslensku
sem heitir Systkini fatlaðra
barna. Hún fjallar um hugsanir
og viðbrögð barna sem eiga fatl-
aðan bróður eða systur.
Rétt fyrir utan Ósló er staður
sem heitir Frambu. Þar eru hald-
in námskeið fyrir fjölskyldur fatl-
aðra barna. Saman koma mörg
börn með einhverja ákveðna fötl-
un t.d. litningagalla, klofinn
hrygg, einhverfu eða vöðvasjúk-
dóma svo eitthvað sé nefnt. For-
eldrar fá fræðslu og ráðgjöf, fötl-
uðu börnin greiningu og meðferð
en önnur börn (systkinin) eru í
dagvistun eða í skóla staðarins.
Þau börn sem tóku þátt í könnun-
inni voru flest í leikskólanum.
Höfundar bókarinnar fá börnin
til að segja frá ýmsum atvikum
sem eðlilega koma upp hjá fjöl-
skyldum með fatlað barn. Þetta
var gert með því að láta þau ljúka
við sögur með teikningum, sem
þau síðar settu texta við.
Höfundarnir Merete Holmsen
og Brit Ulseth styðjast við ýmsar
heimildir sem hafa komið út um
þetta efni. Þær eru fóstrur með
sérkennslunám að baki og hafa
lengst af starfað með fötluðum
börnum og fjölskyldum þeirra.
Bókin er 120 síður og með
mörgum myndum barnanna sem
tóku þátt í athuguninni. Aftast í
bókinni er bókalisti yfir flestar ís-
lenskar bækur sem fjalla um mál-
efni fatlaðra, tekinn saman af
Kristínu Indriðadóttur bóka-
safnsfræðingi.
Bókin er þýdd af Þórunni Guð-
mundsdóttur og Elmari Þórðar-
syni. Hún er gefin út af Elmari
Þórðarsyni í samráði við
Landssamtökin Þroskahjálp.
Landssamtökin Þroskahjálp v/
Nóatún 17 í Reykjavík sjá um
dreifingu bókarinnar.
öunnel Linde
Goggur, kisa
og ganili
maðurinn
Myndlr: Tord Nygren
Fyrir byrjendur
í lestri
Lestrarbækur Iðunnar:
Anna 7 ára og Anna og
lcyndarmálið eftir Hans Peter-
son. Goggur, kisa og gamli mað-
urinn eftir Barbro Lindgren.
Stjáni og Stubbur eftir Gunnel
Linde.
Iðunn hefur gefið út fjórar
bækur í nýjum flokki sem nefnist
Lestrarbækur Iðunnar. Þetta eru
litlar bækur, sérstaklega ætlaðar
byrjendum í lestri. Hver bók er
sjálfstæð saga, og allar eru þær
ríkulega skreyttar litmyndum.
Letrið á bókunum er stórt og
setningar stuttar og auðveldar.
Allar bækurnar skiptast í marga
stutta kafla.
Þorsteinn frá Hamri þýddi
bækurnar.
Hin fjögur fræknu
Komin er út hjá Iðunni ný
teiknimyndasaga um hin fjögur
fræknu. Nefnist hún Hin fjögur
fræknu og illfyglið.
Að þessu sinni leggja þau leið
sína til Suður-Ameríku. Dóttir
dósahnífakóngsins Vilhjálms
Bankmann er horfin. Það er kall-
að á hin fjögur fræknu til aðstoð-
ar ásamt lögreglumönnunum
snjöllu, Lofti og Lárusi. Leikur-
inn berst upp í fjöllin, þar sem
undarlegir hlutir hafa gerst.
Bjarni Fr. Karlsson þýddi.
Miðvikudagur 30. nóvember 1988 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 19