Þjóðviljinn - 29.03.1989, Side 1
Miðvikudagur 29. mars 1989 59. tölublað 54. árgangur
Herœfingar
„Móðgun við lslendinga“
Viðamesta herœfing Bandaríkjahers á íslandi á að hefjastáþjóðhátíðardaginn 17.júní.
SteingrímurHermannsson: Tímaskekkja. ÓlafurRagnar Grímsson: Móðgun viðlslendinga.
Jón Baldvin hefur ekki veitt leyfi til œfingarinnar
Sérstök íslandsdeild banda-
ríska landhersins, ARICE,
hefur á síðastliðnu ári undirbúið
umfangsmestu hcræfingu sem
Bandaríkjaher hefur haldið hér á
landi og kynnt hana í tímariti er-
lendis. Leyfi til æfingarinnar hef-
ur ekki verið veitt í utanríkis-
ráðuneytinu.
Æfingin, sem ber heitið „Nor-
ræni víkingurinn ‘89“, á að hefj-
ast 17. júní og standa í tvær vikur.
Ráðgert er að hingað komi á ann-
að þúsund hermenn með fullum
búnaði og taki þátt í samhæfðri
æfingu landvarna, loftvarna og
sjóvarna. Kapteinn Nelson,
blaðafulltrúi heræfingarinnar.
staðfesti í samtali við Jón Ásgeir
Sigurðsson fréttaritara Ríkisút-
varpsins, að fyrirhugað væri að
hefja æfinguna á þjóðhátíðardegi
íslendinga.
Ráðherrar Alþýðubandalags-
ins mótmæltu á ríkisstjórnarfundi
í gær þessum áformum, og ljóst er
að aðrir ráðherrar eru lítt hrifnir.
Utanríkisráðherra sagði þó í
sjónvarpsfréttum í gær að heræf-
ingarnar væru minniháttar og
venjulegar, en í samtali við Þjóð-
viljann sagði forsætisráðherra að
æfingarnar væru „algjör tíma-
skekkja" sem ekki þjónaði
„neinum tilgangi á tíma slökunar
í heiminum".
„Það er hrein móðgun við ís-
lendinga af Bandaríkjaher að til-
kynna að hér á landi eigi að fara
fram umfangsmestu heræfingar í
sögu hernámsins og að þær eigi í
þokkabót að hefjast á þjóðhátíð-
ardaginn,“ sagði Ólafur Ragnar
Grímsson við Þjóðviljann í gær.
Sjá síðu 3 og leiðara -óig/ks.
Kjarasamningarnir
Ríkið á
næsta leik
Beðið eftirskýrari línurn milli ríkisins og
BSRB. Ríkið íhugar1500—2500 króna flata
launahœkkun handaBSRB. Ögmundurjón-
asson: Óraunsœi og vanþekking á stöðu heimil-
anna. Minni kauphœkkun til umrœðu í VMSÍ
Samninganefndir ASÍ og VSÍ
komust að þeirri niðurstöðu
að réttast væri að bíða með frek-
Hafskipsmálið
Þingfesting
17. apríl
Sverrir Einarsson saka-
dómari: Kæmi mér ekki á
óvart þótt málsmeðferð og
yfirheyrslur byrjuðu ekki
fyrr en í september
Hafskipsmálið svokallaða
verður þingfest í Sakadómi
Reykjavíkur þann 17. apríl. Þá
verða málsskjöl lögð fram og sak-
borningum birtar ákærur fyrir
dómi, sem reyndar hafa birst frá
sérstökum ríkissaksóknara,
Jónatan Þórmundssyni, fyrir all
nokkru. Sverrir Einarsson, for-
seti dómsins segir hins vegar að
Ijóst sé að það geti dregist fram í
september að málsmeðferð byrji
fyrir alvöru.
„Ég hef ekki haft þetta mál
nema rétt í hálfan mánuð og þetta
eru 6000 síður í 25 bindum. Það
segir sig sjálft að það tekur tíma
fyrir okkur að lesa í gegnum
þetta. Ég treysti mér ekki til að
segja um hversu langan tíma ég
þarf til þess, en ég er hræddur um
að málið fari ekki á fullt fyrr en
nokkuð löngu eftir 17. apríl. Svo
fara sumarfrí að byrja þannig að
það kæmi mér ekkert á óvart þótt
það yrði komið fram í september
þegar málsmeðferð kemst á fulla
ferð, án þess að ég vilji nokkuð
fullyrða um það,“ sagði Sverrir
Einarsson. Meðdómendur Sverr-
is í málinu eru þau Ingibjörg Ben-
ediktsdóttir og Arngrímur ís-
berg. -phh
ari viðræður sín á milii þar til
línur hefðu skýrst í samningavið-
ræðum opinberra starfsmanna og
ríkisins, og er staðan mjög óljós.
Forysta BSRB tekur mjög illa
hugmyndum ríkisins um
gagntilboð, en heimildir Þjóðvilj-
ans herma að innan VMSÍ íhugi
áhrifamenn að sætta sig við lægri
krónutölu en BSRB ræðir um
gegn því meðal annars að ríkis-
stjórnin lofi að standa gegn kröf-
um atvinnurekenda um meiri-
háttar gengisfellingu.
í hugmyndum SFR sem Starfs-
mannafélag ríkisstofnana hefur
lagt fram er gert ráð fyrir að lág-
markslaun félaga verði 50 þúsund
krónur og að flöt krónutölu-
hækkun upp á 6500 krónur komi
á öll laun. Samkvæmt heimildum
Þjóðviljans þýðir þetta meðal-
hækkun launa hjá SFR um
13,1%. Már Guðmundsson efna-
hagsráðgjafi fjármálaráðherra
staðfesti hins vegar í samtali við
Þjóðviljann að ríkið íhugaði mót-
tilboð um flata krónutöluhækkun
á bilinu 1500-2000 krónur. Ög-
mundur, Jónasson, formaður
BSRB sagði í samtali við Þjóð-
viljann að þessi hugmynd lýsti
„botnlausu óraunsæi og van-
þekkingu á stöðu heimilanna.“
Ásmundur Stefánsson, forseti
ASÍ sagði í samtali við Þjóðvilj-
ann í gær að veruleg hreyfing
hefði verið á viðræðum hjá opin-
berum starfsmönnum um páska-
helgina, enda hefðu þeir verið
með lausa samninga í einn og
hálfan mánuð. Samningar helstu
félaga ASÍ yrðu hins vegar ekki
lausir fyrr en eftir hálfan mánuð.
„Ég geri ekki ráð fyrir því að okk-
ar gagnaðilar muni gera okkur
mikil tilboð meðan staðan er
svona óljós og tel að því muni
lítið þokast í okkar viðræðum fyrr
en staðan skýrist á vettvangi op-
inberra starfsmanna, en það ætti
Guðlaugur Þorvaldsson sáttasemjari á rökstólum með Karvel Pálmasyni í Borgartúninu í gær. Fundahöldum þar hefur
nú verið frestað þangað til tíðindi berast af vígstöðvum opinberra starfsmanna. (Mynd: Jim)
ekki una því ef bjóða ætti upp á ' semstaðaníkjaramálunumverð-
hins vegar að skýrast á næstu
tveimur eða þremur dögum“
sagði Ásmundur.
Hjörtur Eiríksson, fram-
kvæmdastjóri Vinnumálasam-
bands Samvinnufélaga sagði
stöðuna einfalda: „Við höfum
ekkert að bjóða og ASÍ veit það.
Við höfum gengið út frá 4-5%
verðbólgustigi í okkar viðræðum
en þær hækkanir sem BSRB er að
tala um þýða verðbólgu upp á 20-
30%. Því verðum við að bíða og
sjá hvað ríkið og BSRB semja um
svo að við getum tekið mið af
því.“
Ögmundur Jónasson, formað-
ur BSRB sagði að fólk mundi
1500-2500 króna launahækkanir.
„Það hafa orðið verulegar verð-
hækkanir að undanförnu og það
lýsir botnlausu óraunsæi að bjóða
upp á þetta. Ef þetta verður eina
tilboðið frá ríkinu er hætt við að
fljótlega komi annað og harðara
hljóð í strokkinn, því ég á ekki
von á að nokkurt félag muni sam-
þykkja svona hugmyndir." Sagði
Ógmundur að hugmyndum um
skammtímasamninga og flata
krónutöluhækkun hefði verið
tekið all vel í flestum félögum og
ekkert félag hefði lagst beint
gegn þeim. Á fimmtudag verður
bandalagsráðstefna BSRB þar
ur á dagskrá.
Samningamálin virðast því
komin í hnút og eins og oft vill
verða eru aðilar farnir að halda
að sér höndum til að sjá hver
framvindan verði hjá öðrum.
Hugleiðingar ríkisins um 1500
króna tilboð gengur greinilega
illa í BSRB og á meðan bíða ASÍ
og VSÍ. Það á einnig eftir að
skipta BHMR-félögin verulegu
máli hvort aðrir hafi samið áður
en til verkfalls BHMR kemur 6.
apríl. Samninganefndir BHMR
og ríkisins hittust í gærkvöldi en
fyrir fundinn áttu fulltrúar
BHMR ekki von á stórtíðindum.
phh/-m
Sterling Airways
Flugráð á móti flugleyfi
Steingrímur J. Sigfússon: Hef ekkifengiðformlega niðurstöðuflugráðs, en
erfitt fyrir mig að standa gegn niðurstöðu flugráðs og flugmálastjórnar
Prátt fyrir heilsíðuauglýsingar
um orlofsferðir samtaka
launafólks á vegum Samvinnu-
ferða-Landsýnar með flugfé-
laginu Sterling Airways hefur fé-
lagið enn ekki fengið flugleyfi á
leiðinni Reykjavík-
Kaupmannahöfn og nú hefur
flugráð lagst gegn því að það leyfi
verði veitt. Endanleg ákvörðun
um fluglcyfi er hins vcgar í hönd-
um Steingríms J. Sigfússonar
samgönguráðherra og sagði hann
að enn hefði sér ekki borist form-
leg niðurstaða flugráðs. Honum
kæmi hins vegar ekki á óvart ef
flugráðið legðist gegn þessari
leyfisveitingu, þar sem lög og
reglugerðir heimiluðu að
leyfisumsókn til leiguflugs væri
synjað ef áætlunarflug væri á
sömu leið og sætaframboð nægi-
legt og hefðin væri sú að það væri
gert.
Steingrímur sagði að hann gæti
ekki sagt til um á þessu stigi máls-
ins hver ákvörðun hans varðandi
Sterling Airways yrði, en það
væri ljóst að hann ætti nokkuð
erfitt með að standa gegn niður-
stöðu flugráðs og flugmálastjórn-
ar, ef þeir aðilar væru sammála.
Það er ljóst að verði Sterling
Airways synjað um flugleyfi á
þessari Ieið setur það strik í
reikninginn um orlofsferðir sam-
taka launafólks. Þá virðast sam-
tökum launamanna ekki settir
aðrir kostir en þeir að semja við
Flugleiðir, eigi að fljúga til
Kaupmannahafnar á annað borð.
Gæti það orðið erfiður biti að
kyngja fyrir samtök launamanna,
sem öll hafa lýst yfir að þau muni
ekki skipta við Flugleiðir á með-
an á deilu fyrirtækisins við Versl-
unarmannafélag Suðurnesja
stendur fyrir dómstólum. -phh