Þjóðviljinn - 12.12.1989, Blaðsíða 6

ERLENDAR FRETTIR
Yfirlýsine Mladenovs
Frjálsar kosningar og
afnám valdaeinokunar
Petar Mladenov, hinn nýi leið-
togi búlgarska kommúnista-
flokksins, hét því í gær að frjálsar
kosningar skyldu fara fram þar-
lendis fyrir lok maímánaðar n.k.
og lýsti því jafnframt yfir að
stjórnarskrárákvæðið um for-
A ustur-Þýskaland
Leipzigbúar
krefjast
sameiningar
Um 150.000 manns voru síð-
degis í gær samankomnir í mið-
borg Leipzig og lá meiri æsingur í
loftinu en hingað til hefur verið á
útifundum þar. Kröfðust sumir
endursameiningar Þýskalands en
samtök, sem undanfarnar vikur
hafa staðið fyrir kröfum um um-
bætur og lýðræði, létu í ljós
áhyggjur af rísandi þjóðernis-
öldu.
Andófssamtökin, sem nú eru
farin að búa sig undir frjálsar
kosningar í maí n.k., kvíða því að
þjóðernissinnar kunni að vaxa
þeim yfir höfuð. Liðsmenn sam-
takanna og kirkjunnar menn
hvöttu fólkið með ávörpum og
dreifimiðum að gæta stillingar.
Gregor Gysi, sem kjörinn var
formaður kommúnistaflokksins á
sunnudag, hefur varað fólk við
því að hvetja til endursameining-
ar.
Dagblað í Leipzig birti í gær
niðurstöður skoðanakönnunar,
sem benda til þess að þrír af
hverjum fjórum borgarbúum séu
hlynntir sameiningu en fjórðung-
ur sé á móti.
Reuter/-dþ.
ustuhlutverk flokksins í stjórn-
málum yrði fellt niður. Tilkynnti
Mladenov þetta á fundi miðnefn-
dar flokksins, sem hefur það hlut-
verk að marka stefnu hans.
Talsmaður kommúnistaflokks-
ins sagði fréttamönnum að flokk-
urinn myndi leggja fyrir þingið
frumvarp um að stjórnarskrár-
greinin um forustuhlutverk
flokksins í stjórnmálum yrði úr
gildi numin og gengið frá nýrri
stjórnarskrá fyrir lok næsta árs.
Hjá Mladenov kom einnig fram
að til stæði að halda sérstakt þing
með óbreyttum flokksmönnum í
mars n.k. og er búist við að þá
verði kosin ný og frjálslyndari
miðnefnd.
í gær komu saman um 12.000
manns með kertaljós í höndum
við flokkshús kommúnista í Sofíu
og vildu með því minna á kröfur
um umbætur. Það er ekki mikið á
austurþýskan eða tékkóslóvak-
ískan mælikvarða en þó fjöl-
mennasti fundur stjórnarand-
stæðinga í Búlgaríu til þessa. Tal-
ið er að smátt og smátt fjölmenn-
ari kröfufundir hafi leitt til þess
að Mladenov og hans menn, með
augað á atburðum undanfarið í
Austur-Þýskalandi og Tékkósló-
vakíu, séu nú staðráðnir í að
koma á samskonar breytingum
og þegar hafa verið ákveðnar í
löndum þessum tveimur.
Reuter/-dþ.
Fjórveldafundur um Berlín
Fulltrúar Bandaríkjanna, Bret-
lands, Frakklands og Sovét-
ríkjanna, sem skiptu Þýskalandi
milli sín í hernámssvæði í lok
heimsstyrjaldarinnar síðari,
héldu með sér fund í gær um
framtíð Berlínar þar í borg.
Af vesturveldanna hálfu mættu
á fundinn.ambassadorar þeirra í
Bonn og fulltrúi Sovétríkjanna
var ambassador þeirra í Austur-
Berlín. Þetta er sá fyrsti af þess-
konar fundum fjórveldanna í 18
ár, eða síðan samningur um rétt-
indi þeirra og skyldur í Berlín var
gerður 1971. Tillögur vesturveld-
anna um að gera Berlín að al-
þjóðlegri miðstöð fyrir sam-
göngur í lofti og á landi voru
lagðar fram á fundinum og tók
fulltrúi Sovétríkjanna vel í þær.
Líklegt er að fleiri fundir verði
haldnir í framhaldi af þessum.
Aquino fer fram á aukin völd
Corazon Aquino Filippseyja-
forseti hefur mælst til þess af
þinginu að það veiti henni stór-
aukin völd til að koma á reglu
eftir hermannauppreisnina, sem
nú hefur verið bæld niður, og
rétta við efnahag landsins, sem er
harla bágur.
Sjálf segist hún ekki fara fram á
herlög, en stjórnarandstæðingar
segja að hún sé í þann veginn að
verða eins ráðrík og Marcos fyrir-
rennari hennar var. Aquino og
stuðningsmenn hennar segja
áhrifaaðila í stjórn- og efna-
hagsmálum hafa staðið á bakvið
uppreisnina. í henni voru drepnir
að sögn forsetans 119 manneskj-
ur, 48 stjórnarhermenn, 25 upp-
reisnarmenn og 46 óbreyttir
borgarar.
Hörð keppni hjá
Collor og Lula
Samkvæmt niðurstöðum skoð-
anakannana er lítill munur á fylgi
frambjóðenda þeirra tveggja,
sem kosið verður á milli í síðari
umferð brasilísku forsetakosn-
Vinningstölur laugardaginn
9. des. ’89
VINNINGAR FJÖLDI | VINNINGSHAFA UPPHÆÐ Á HVERN VINNINGSHAFA
1. 5af 5 L 1 2.438.224
2. 5 84.769
3. 4af 5 124 5.896
4. 3af 5 4.069 419
Heildarvinningsupphæð þessa viku:
5.298.084 kr.
UPPLÝSINGAR: SÍMSVARI 681511 - LUKKULÍNA 991002
inganna, er fram fer eftir tæpa
viku. Femando Collor de Mello,
sem er hægrisinnaður, er nú spáð
47 af hundraði atkvæða og fram-
bjóðanda vinstrimanna, Luiz In-
acio Lula da Silva, 44 af hundr-
aði. Fréttaskýrendur segja að
Lula sé í sókn.
Fjölf lokkakerfi í
Suður-Jemen
Valdhafar í Suður-Jemen, sem
til þessa hefur verið einsflokks-
ríki, gáfu í gær til kynna þann
ásetning sinn að leyfa fjölflokka-
kerfi þarlendis. Suður-Jemen
varð sjálfstætt ríki fyrir 22 árum,
en þar áður voru héruð þau er því
tilheyra bresk yfirráðasvæði.
Kosnlngasigur
sjálfstæðissinna
Fyrstu tölur frá byggðastjórna-
kosningunum í Eistlandi og Lett-
landi, sem fóru fram á sunnudag,
benda til þess að róttæk samtök
sem vilja lönd þessi sjálfstæð hafi
unnið mikinn sigur. Ekki er þó
allt ljóst um þetta, því að margir
flokksmenn í kommúnista-
flokknum eru í framboði fyrir
samtök þessi og flokkurinn bauð
ekki fram sem slíkur. Vegna flók-
ins kjörfyrirkomulags verða
endanleg úrslit í kosningunum
ekki kunn fyrr en eftir nokkra
daga.
Tékkóslóvakía
Verður Havel
Adamec og Dubcek
koma til greina. Fyrr-
verandi útvarpsfrétta-
maður og kyndari
utanríkisráðherra
Mestar líkur eru taldar á því að
næsti forseti Tékkóslóvakíu verði
Vaclav Havel leikritahöfundur,
helsti forustumaður Borgaravett-
vangs. Hafa samtökin þegar út-
nefnt hann forsetaefni sitt. Sam-
bandsþingið kýs landinu forseta
og verður að hafa komið því í
verk innan tveggja vikna.
Á sunnudaginn sóru ráðherrar
hinnar nýmynduðu ríkisstjórnar
Tékkóslóvakíu embættiseið sinn
frammi fyrir Gustav gamla
Husak, og lét hann af forseta-
embætti þegar að því loknu, eins
og Borgaravettvangur hafði kraf-
ist. f nýju stjórninni eru 10 ráð-
herrar sem eru í kommúnista-
flokknum og 11 sem eru þar ekki,
og er þetta fyrsta ríkisstjórnin
þarlendis síðan 1948 þar sem
kommúnistaflokkurinn er ekki í
meirihluta. Forsætisráðherra er
Marian Calfa, í kommúnista-
flokknum og Slóvaki. Líklegt er
að Husak, oddviti kúgunar-
stjórnar allt frá innrásinni 1968,
hafi ekki verið ýkja kátur við síð-
asta embættisverk sitt, því að það
var að setja inn í embætti nokkra
ráðherra, sem til skamms tíma
voru andófsmenn, ofsóttir af
stjórnvöldum Husaks. Þeirra á
meðal er Jiri Dienstbier utan-
ríkisráðherra, sem fór í ráðherra-
stól beint úr kyndarastarfi. Hann
var útvarpsfréttamaður um
stjórnmál á Pragvori en rekinn úr
því starfi eftir að Husak og hans
menn tóku við og hefur síðan
unnið ýmislegt tilfallandi á milli
þess að hann hefur setið í fangelsi
fyrir andstöðu við stjórnvöld.
Líklegt er að kommúnista-
flokkurinn bjóði fram til forseta-
embættis Ladislav Adamec, sem
var forsætisráðherra þangað til
hann sagði af sér fyrir skemmstu í
mótmælaskyni út af því sem hann
kallaði óhóflega kröfuhörku
Borgaravettvangs. Alexander
Dubcek hefur einnig gefið kost á
sér.
Reuter/-dþ.
Króatískir kommúnistar
Vilja fjölflokkakerfi
Leggja til að frjálsar kosningar verði í jan. Serbía hefur slitið öllum
efnahagslegum tengslum við Slóveníu
Stanko Stojcevic, leiðtogi
kommúnistaflokksins í Króat
íu, lagði til í gær að fjölflokkak
erfi yrði tekið upp í lýðvcldinu
því næststærsta í Júgóslavíu
Jafnframt varð hin stefnumark
andi miðnefnd flokksins sammála
um tillögu þess efnis, að frjálsar
kosningar til þings í lýðveldinu
yrðu haldnar í jan. n.k.
Þing króatíska kommúnista-
flokksins er að hefjast í Zagreb,
höfuðborg Króatíu, og á það eftir
að samþykkja tillögurnar. Með
þeim skipar Króatía sér við hlið
Slóveníu, en kommúnistaflokkur
þess lýðveldis hefur þegar skuld-
bundið sig til að láta fara þar fram
kosningar samkvæmt fjölflokk-
akerfi í maí n.k. Mikil þykkja
hefur lengi verið með Serbum og
Slóvenum og fyrr í mánuðinum
sleit Serbía öllum efnahagslegum
tengslum við Slóveníu. Forusta
serbneska kommúnistaflokksins
beitir sér hart gegn innleiðslu
fjölflokkakerfis.
Allmörg stjórnmálafélög af
ýmsu tagi hafa sprottið upp í Kró-
atíu s.l. tvö ár en ekkert þeirra
náð miklu fylgi og munu þar-
lendir kommúnistar telja sér
sigur vísan í kosningum þegar
eftir áramót. Líklegt er auk ann-
ars að ótti við Serba dragi að
flokknum fylgi. Verulegar líkur
eru taldar á að erjur Serba ann-
arsvegar og Króata og Slóvena
hinsvegar endi með upplausn
júgóslavneska sambandslýðveld-
isins, en hjá tveimur síðastnefndu
þjóðunum gætir nú mjög áhrifa
frá lýðræðishreyfingum í Austur-
Evrópuríkjum norðar, einkum
Ungverjalandi. Reuter/-dþ.
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 12. desember 1989