Þjóðviljinn - 25.09.1990, Blaðsíða 3

FRETTIR
Skipulag ABR
Samráði við
Birtingu hafnað
Fimm manna nefnd skipuð til að kanna áhrif
breytinga á lögum félagsins um skipulag 1988
Félagsfundur Aiþýðubanda-
lagsins í Reykjavík skipaði í
síðustu viku fimm manna nefnd
til að kanna hvaða áhrif breyt-
ingar á lögum ABR sem gerðar
voru 1988 hafi haft á starfsem-
ina og að gera tillögur um
breytingar á skipulagi félagsins
ef þurfa þykir. Einnig ber
nefndinni að fylgjast með til-
lögugerð starfsháttanefndar Ai-
þýðubandalagsins.
Skipbrot
Tveimur bjargað
Tveimur mönnum var bjargað á
sunnudagskvöld eftir að bátur
þeirra, Armann SH frá Ólafsvík
sökk. Vatn hafði flætt inn I bát-
inn og sökk hann fljótlega. Slysið
varð rétt fyrir utan höfnina á
Rifi.
Skipstjóranum tókst að blása
upp gúmmíbátinn og bjarga félaga
sínum um borð. Þeim tókst að
senda upp neyðarblys og það var
trillan Jóa sem kom þeim til að-
stoðar. Mönnunum varð ekki meint
af volkinu. -ns.
Til umræðu var einnig tillaga
ífá Gunnlaugi Júliussyni sem var
svipuð þeirri sem var samþykkt,
utan hún fól í sér að samráð ætti
að hafa við stjóm Birtingar, en
höfúndurinn dró tillögu sína til
baka eftir heitar umræður.
„Mín tillaga var markvissari í
þá átt að menn færu í beinar við-
ræður um ífamtíðarskipulagið í
Reykjavík,“ sagði Gunnlaugur. Á
siðasta miðstjómarfúndi á Egils-
stöðum í sumar kom fram gagn-
rýni ffá landsbyggðarmönnum á
skipulagið í Reykjavík.
„Eg get ekki annað sagt en að
þetta hlýtur að sýna að samstarfs-
vilji ABR er ekki meiri en þama
hefur komið í ljós,“ sagði Kjartan
Valgarðsson formaður Birtingar,
en Birting hefúr farið ffam á að
kjördæmisráð verði stofnað i
Reykjavík þar sem félögin stæðu
þá jafnfætis.
Sigurbjörg Gísladóttir, for-
maður ABR, sagði að með breyt-
ingu á skipulagi félagsins þar sem
kjördæmisráð yrði stofnað væri
verið að stíga skref affurábak til
tímans fyrir 1988. Það þætti því
rétt núna að meta áhrif lagabreyt-
inganna ffá 1988.
-gpm
Húsnœðiskerfið
Stjórnvöld fá
góða einkunn
78% telja breytingar á húsnæðiskerfinu af hinu góða
tla má að þorri lands-
manna sé sæmilega sáttur
við þær breytingar sem gerðar
hafa verið á húsnæðislánakerf-
inu upp á síðkastið. Allavega er
það álit 78% þess fólks á aldrin-
um 18-75 ára sem þátt tók í
þjóðmálakönnun Félagsvís-
indastofnunar 5-9. september
sl., en einn liður könnunarinnar
var að meta afstöðu lands-
manna til nýafstaðinna breyt-
inga á húsnæðiskerfinu.
Marktækur munur reyndist á
afstöðu svarenda til breytinga á
húsnæðiskerfmu eftir stéttar-
stöðu. Breytingamar virðast njóta
meira fylgis meðal sérfræðinga
og á meðal atvinnurekenda en
verkafólks. Um 71% verkafólks i
könnuninni telur að stjómvöldum
hafi tekist vel eða sæmilega upp
við breytingamar, á móti 83%
þeirra sem tilheyra hópi hinna
fyrmefndu.
Varðandi spuminguna um
það hvaða kost í húsnæðismálum
af þremur menn vildu leggja
mesta áherslu á í framtíðinni,
sögðust flestir eða 41% vilja
íjölga kaupleiguíbúðum, 38%
vildu helst efla húsbréfakerfið og
21% vildu efla félagslega íbúða-
kerfið.
Þeir sem yngri em virðast
frekar áfram um að leggja áherslu
á húsbréfakerfið en þeir sem eldri
em. Sömu sögu er að segja um
sérffæðinga og atvinnurekendur
sem virðast mun hlynntari hús-
bréfakerfmu en verkafólk. Hins
vegar reyndust aðeins 11% sér-
fræðinga og atvinnurekenda vilja
leggja mesta áherslu á félagslega
húsnæðiskerfíð á móti 30%
verkafólks.
Marktækur munur reyndist
einnig vera á afstöðu manna til
þessara kosta eftir stjómmálaaf-
stöðu. Um helmingur stuðnings-
manna Alþýðuflokks og Kvenna-
lista vilja leggja mesta áherslu á
íjölgun kaupleiguíbúða. Afstaða
stuðningsmanna annarra flokka
við þessa þijá kosti er jafnari, að
því þó undanskildu að áhersla á
eflingu félagslega íbúðakerfisins
er langminnst á meðal stuðnings-
manna Sjálfstæðisflokksins. Að-
eins 10% Sjálfstæðismanna sögð-
ust vilja leggja mesta áherslu á fé-
lagslega íbúðakerfið.
Svarendur skiptust nokkuð í
tvö hom varðandi spuminguna
um það hvort nota eigi skattfé til
að greiða niður húsnæðiskostnað
íbúðareigenda. Um 45% lýstu sig
hlynnta, en 55% vom andvígir.
89% þeirra sem lýstu sig hlynnta
slíkri niðurgreiðslu töldu að
greiðslumar ættu að miðast við
tekjur og eignir viðkomandi.
Viðlika gegnir með afstöðu
svarenda til þess hvort leigjendur
eigi að njóta húsaleigubóta ffá því
opinbera. Um 55% svarenda lýstu
sig fylgjandi en um 45% andvíga.
Könnunin, sem var simakönn-
un, tók til 1000 manns sem valdir
vom með hendingaraðferð úr
þjóðskrá, en alls fengust svör frá
675 manns. Þegar frá upphaflegu
úrtaki hafa verið dregnir þeir sem
ekki náðist í, vom látnir eða veik-
ir, erlendir ríkisborgarar og þeir
sem dvöldust erlendis var svara-
hlutfall 71%. Könnunin veðurþví
að teljast sæmilega marktæk. -rk
Afríska þióðarráðið
Tim Maseko, aðalfulltrúi Affíska
þjóðarráðsins fyrir Danmörku, (s-
land og Færeyjar. Mynd: Jim Smart.
Kynt undir ofbeldi
„Ástæðan fyrir ofbeldinu í
borgimum nálægt Jóhannesarborg
uppá síðkastið erþátttaka lögregl-
unnar í Inkatha- hreyfingunni,“
sagði Maseko. „Við höldum því
fram að lögreglan færi Inkatha-
menn frá einum stað til annars til
að kynda undir ofbeldi. Stór hluti
lögreglunnar og hersins em hvítir
menn sem ekki hafa áhuga á af-
námi aðskilnaðarstefhunnar, því
afnámið myndi eyðileggja lífs-
máta þeirra. Lögreglan notar Ink-
atha- hreyfinguna til að kynda
undir ofbeldi svo það líti út sem
blökkumenn séu að beijast við
blökkumenn," sagði Maseko, en
hann sagði að einnig væri verið
að koma Inkatha-hreyfingunni á
sama pólitíska plan og þjóðarráð-
ið. „Fólk hefúr verið að segja að
Nelson Mandela eigi að tala við
Mango Suthu Buthelezi til að
koma í veg fyrir ofbeldið, líkt og
það sé Buthelezi og Inkatha-
Viðskipta-
þvinganir virka
Tim Maseko: Þá áfanga sem hafa náðst í baráttunni gegn
aðskilnaðarstefnu stjórnvalda í Suður-Afríku undanfarið
má þakka viðskiptaþvingunum
Um þessar mundir er stadd-
ur hér á landi aðalfuiltrúi
Afríska þjóðarráðsins fyrir
Danmörk, Island og Færeyjar,
Tim Maseko. Hann mun tala á
fundi sem Móttökunefnd Nel-
sons Mandela gengst fyrir á
Hótel Borg laugardaginn 29.
september kl. 15:00. Hann ræð-
ir hér þjóðarráðið og ástandið í
Suður-Afríku.
Friðarviðræður
„Friðarviðræðumar sem nú
standa fyrir dymm milli Afríska
þjóðarráðsins og stjómvalda er
stórt skref ffamávið í áralangri
baráttu A.þ. gegn aðskilnaðar-
stefnunni," sagði Tim Maseko.
Hann bætti við að margir pólitísk-
ir fangar hefðu verið leystir úr
haldi s.l. ár, þar á meðal Nelson
Mandela, og taldi hann það mik-
inn áfangi fyrir A.þ.
„Við emm F.W. de Klerk
þakklátir fyrir hans afstöðu. En
ástandið í Suður-Afríku í dag er
ekki tilkomið vegna góðs vilja de
Klerks. Ástæðumar em tvær. I
fyrsta lagi má nefna viðskipta-
þvinganir sem neyddu stjómvöld
til þess að fara í Álþjóðabankann
og taka þar lán árið 1986. En
stríðsrekstur S-Afríku í Namibíu
og Angólu hefúr verið mjög
kostnaðarsamur semog rekstur-
inn á aðskilnaðrstefnunni. Hin
ástæðan er pólitísk andstaða
fólksins í S-Áffíku s.l. tíu ár.
Þetta em ástæður þess að de
Klerk er nú að fjarlægast aðskiln-
aðarstefnuna,“ sagði Maseko.
Stjórnarskrárþing
A.þ. og stjóm de Klerks
munu að öllum líkindum hefja
viðræður snemma á næsta ári um
endalok aðskilnaðarstefnunnar.
Maseko sagðist ávallt kalla þetta
friðarviðræður því stríðsástand
hefði verið í landinu alla tíð.
Þjóðarráðið var stofnað 1912, en
árið 1961 var tekin upp vopnuð
barátta gegna hvíta minnihlutan-
um sem síðan var aflögð í ágúst
s.l.
I þessum fyrirhuguðu viðræð-
um mun A.þ. fara ffam á að kom-
ið verði á nokkurs konar milli-
þingastjóm sem myndi koma á
kosningum þar sem kosið yrði
stjómarskrárþing. Á þinginu yrði
samin ný stjómarskrá þar sem
hver íbúi S-Affíku hefði atkvæð-
isrétt. „Öðmvísi verður aðskiln-
aðarstefnan ekki lögð niður,“
sagði Maseko.
Hann bætti við að de Klerk
gæti ekki boðað til nýrra kosn-
inga, þar sem einungis hvítir
hefðu atkvæðisrétt, því hann
myndi sannanlega tapa þeim
kosningum, slík væri andstaðan
gegn honum á hægri vængnum.
Kjörtímabilið rennur út 1993 og
em menn í A.þ. vongóðir um að
eitthvað gerist fyrir þann tíma.
Hægrimenn hættulegir
„Milliþingastjómin verður að
vera mynduð af fúlltrúum allra
pólitískra viðhorfa í S-Afriku,
ekki einungis A.þ. og stjómvalda.
Tryggt verður að vera að kosið
verði til stjómarskrárþingsins eft-
ir lýðræðislegum leiðum. Við er-
um vongóðir um að þetta verði
þróunin, okkar sjónarmið er að
þetta sé eina leiðin sem okkur er
fær,“ sagði Maseko, en hann taldi
helst að fólk lengst til hægri i s-
affískum stjómmálum gæti tmfl-
að framgang málsins. En Maseko
telur lungann af hvítu fólki í S-
Afríku nú standa til hægri við de
Klerk.
hreyfingin sem hafi vald til að
stöðva ofbeldisverkin.“ Maseko
sagði að þar sem lögreglan kynti
undir ofbeldi væri það ekki i valdi
Inkatha að stöðva það og þvi eng-
in ástæða fyrir Mandela að ræða
við þá. A.þ. væri í baráttu við
stjóm hvita minnihlutans, en ekki
Inkatha. Hann taldi að Buthelezi
væri einungis að reyna að koma
sjálfum sér að við samningaborð
Á.þ. og stjómvalda. Þess vegna
vildi hann bara viðræður æðstu
maima, þ.e. sín og Mandela.
Þjoðarvandamál
Þjóðarráðið og Inkatha-hreyf-
ingin munu þó hittast að máli
hinn 26. þessa mánaðar til að
reyna að stöðva ofbeldið í land-
inu, sagði Maseko. Hann sagði að
ekki væri um að ræða bardaga
tveggja ættbálka, þ.e. Súlú-
manna og Xhosa, heldur væm
farandverkamenn að drepa sak-
laust fólk. „Við höfúm miklar
áhyggjur af þessu drápi á sak-
lausu fólki og það verður að
stöðva, en það em ekki bara Ink-
atha og A.þ. sem eiga að ræða það
heldur allir aðrir því ofbeldið er
vandamál allrar s-affísku þjóðar-
innar. Það er saklaust fólk sem
hefúr verið drepið, en ekki ein-
ungis áhangendur þjóðarráðsins,"
sagði Maseko.
Upphafið á endinum
I lokin vildi hann leggja mikla
áherslu á það að viðskiptaþving-
animar hefðu átt stóran þátt í að
skapa það andrúmsloft sem nú
tryggði ffiðarviðræður milli A.þ.
og stjómvalda. Hann sagðist von-
ast til þess að þær yrðu upphafið á
endinum.
-gpm
Þriðjudagur 25. september 1990 ÞJÖÐVIUINN — SÍÐA 3