Þjóðviljinn - 10.10.1990, Qupperneq 1

Miðvikudagur 10. október 1990—190. tölublað 55. árgangur
Bvggðastefnan
Ríkisþensluna út á land
Fimm af hverjum sex nýjum störfum hafa orðið til á höfuðborgarsvœðinu. Flest ný störf verða til íþjónustu og í opin-
berri starfsemi. Krafa um að ríkið frystiþenslu sína á höfuðborgarsvœðinu á nœstu árum
Rúmlega 18 þúsund ný störf
urðu til á árunum 1981-
1988, en þar af varð aðeins eitt
af hverjum sex til utan höfuð-
borgarsvæðisins. Þessi störf eru
nánast öll í opinberri starfsemi
og þjónustu og mörg eru til
komin vegna beinna ákvarðana
stjórnvalda. Byggðastofnun
hefur bent á það sem leið til
jafnvægis í byggðamálum að
ríkið stöðvi þenslu sína á höfuð-
borgarsvæðinu, en hleypi henni
þess í stað út á landsbyggðina á
næstu árum.
Fulltrúar Háskólans á Akur-
eyri vöktu athygli á þessu á ráð-
steftiu byggðanefndar forsætis-
ráðherra um mótun byggðastefhu,
sem haldin var í Borgamesi á
mánudaginn.
„Ef það á að vera pólitískt
markmið byggðastefnu að snúa
við þeirri þróun sem nú er í gangi
verður að gera það með því að
segja: Næstu 10 þúsund störf i op-
inberri starfsemi og þjónustu eiga
að vera utan höfuðborgarsvæðis-
ins. Þjónustustigið á landsbyggð-
inni verður að vera það sama og á
höfuðborgarsvæðinu ef stöðva á
búseturöskunina," sagði Jón
Þórðarson, forstöðumaður sjávar-
útvegsdeildar Háskólans á Akur-
eyri.
Gert er ráð fyrir því að ný
Alþjóðlegur dagur Sameinuðu þjóöanna um vamir gegn náttúnjhamfönjm er í dag, en á allshetjaiþingi SÞ í fýrra var samþykkt að helga síðasta ára-
tug aldarinnar baráttu gegn tjóni af þeirra völdum. Markmið með áratugnum er að minnka hratt og með markvissu átaki, mann- og eignatjón og félags- og efna-
hagslega upplausn sem verður í náttúruhamförum, svo sem jaröskjálftum, fellibyljum, fióðum, aurskriðum, eldgosum, gróðurbrunum, engisprettufaröldmm,
þurrkum og öðrum náttúruógnum. I tilefni dagsins hafa Almannavamir riksins látið gera ffæðslumynd um vamir gegn náttúruhamförum og hvemig fólk á að
bregðast við þeim. í kvöld verður myndin sýnd á báðum sjónvarpsstöðvunum. Á myndinni er Guðjón Petersen fbrstöðumaður Almannavama í stjómstöð þeirra
sem vonandi mun aldrei reyna á. Mynd: Jim Smart
W Almálið
Ahættunni má verjast
Már Guðmundsson, efnahagsráðgjafi fjármálaráðherra, hafnar „hagfræðingaskýrslunni“ og
hvetur til stofnunar nýs orkusölufyrirtœkis
Iheild tel ég að trúnaðar-
skýrsla hagfræðinganna
sem Sjóvarpið sagði frá sé
byggð á misskilningi, segir Már
Guðmundsson, efnahagsráð-
gjafi Ólafs Ragnars Grímsson-
ar fjármálaráðherra.
- Aukning þjóðartekna með
nýju álveri verður að mínu mati
1,5-2%, jafvel meiri, segir Már,
en þeir spá 0,4-0,5%, sem er út í
hött, skattapakkinn einn eykur
þjóðartekjur um 0,7%. Það er líka
ffáleitt hjá þeim að miða við 6-
7% raunvexti á öllu tímabilinu,
25-35 árum, þótt það hafi gerst á
stuttu tímabili upp úr 1980 vegna
vitlausrar hagstjómar Reagans
Bandarikjaforseta. Vextir hafa
farið lækkandi á dollamum á al-
þjóðlegum lánamörkuðum, voru
um 4% sl. 6 mánuði á Libor-vog,
og á þeim lánum sem Landsvirkj-
un er að greiða af. Það gengur
einfaldlega eklci að raunvextir
verði yfir hagvexti um lengri
tíma.
Endurskoðunarákvæði í ál-
samningnum eru mjög mikilvæg.
En stofnun nýs orkusölufyrirtæk-
is er besta leiðin til að firra okkur
áhættunni af því að tengja orku-
verðið álverði á heimsmarkaði.
Það er hæpin ráðstöfun að fyrir-
tæki eins og Landsvirkjun selji
orku á almenna markaðinn og sé
einnig háð svo stórri áhættufjár-
festingu sem nú er rætt um. Nýja
fyrirtækið mundi selja Atlantsál
orkuna, gæti að meirihluta verið í
innlendri eigu, en með takmark-
aðri ábyrgð og veði í hlutafé sínu
og eignum. Það mundi reisa orku-
verin og eiga þau í t.d. 35 ár, eða
þangað til við eignumst þau við
lok samningstímans, þegar þau
eru búin að borga sig upp. Fari
orkusölufyrirtækið á hausinn
verður það eign lánardrottna til
loka samningstímans, en við
sleppum við áfallið ef allt fer á
versta veg í orkusölumálum.
ÓHT
Sjá viðtöl á bls. 5.
störf á íslandi í framtíðinni haldi
áffam að verða til í opinberri
Starfsemi og þjónustu, enda er
það í samræmi við þróunina á
Norðurlöndunum. Hins vegar
mun störfum í landbúnaði og
sjávarútvegi halda áffam að
fækka. Á árunum 1981-1988
fækkaði störfum í landbúnaði um
1147 og um 1291 í fiskvinnslu,
samkvæmt tölum ffam Byggða-
stofnun.
Margrét Tómasdóttir, for-
stöðumaður hjúkrunarsviðs Há-
skólans, sagði á ráðstefnu
byggðanefndar í Borgamesi að ef
fjöldi lækna og hjúkrunarffæð-
inga á Akureyri, Húsavík og á
Sauðárkróki væri hlutfallslega
sambærilegur við það sem er í
Reykjavík, gætu orðið til hundruð
nýrra starfa nyrðra.
Margrét segir hundruð ef ekki
þúsund ársverka í heilbrigðis-
þjónustu á höfuðborgarsvæðinu
byggja á þjónustu við íbúa lands-
byggðarinnar og spyr: Er þetta
byggðastefna? -gg
Miðstjórnarfundur
Ekki
uppgjör
á fund-
inum
„Fundurinn er af okkar hálfu
fyrst og fremst hugsaður til að
veita upplýsingar um álmálið, en
forystumenn flokksins munu
ekki Ieggja fram neina tillögu
um efnislega afgreiðslu þess. Eg
tel að málið sé allsekki á því stigi
núna að eitthvert uppgjör geti
farið fram um það innan flokks-
ins,“ sagði Steingrímur J. Sigfús-
son formaður miðstjórnar AB
um boðaðan aukafund mið-
stjórnar, sem haldinn verður í
Hamraborg á laugardag.
Fundurinn hefst kl. 10 árdegis
og er stefnt að því ef unnt reynist
að honum ljúki á laugardagskvöld.
Á fundinum verða flutt nokkur
stutt ffamsöguerindi um ákveðna
efnisþætti álmálsins. Siðan munu
fara fram umræður. Dagskrá fund-
arins hefiir verið póstlögð til mið-
stjómarmanna.
„Við teljum mjög mikilvægt að
þeir miðstjómarmenn sem eiga
heimangengt komi og fái upplýs-
ingar og ræði þetta stóra mál,“
sagði Steingrimur.
Steingrímur bætti því við að til
þess gæti komið að áður boðuðum
aðalfundi miðstjómar, sem halda á
26. til 28. október, verði ffestað.
Komi til þess verður það tilkynnt
fljótlega. -Sáf