Þjóðviljinn - 10.10.1990, Qupperneq 3

FRETTIR
BHMR
Ávarpa þingmenn
Páll Halldórsson beinir orðum sínum til þing-
manna á leið þeirra tilþingsetningar. Hann
höfðar til sjálfstæðis þingmanna
Við þingsetningu í dag hyggj-
ast BHMR-félagar ávarpa
þingmenn er þeir ganga frá
guðsþjónustu til þingsetningar.
Páll Halldórsson, formaður fé-
lagsins, mun krefjast þess að al-
þingi taki tafarlaust fyrir stað-
festingu bráðabrigðalaganna
frá því í sumar og hnekki þeim.
Félagamir safnast saman á
Austurvelli kl. hálfþijú og eftir að
Páll hefur ávarpað þingmennina
verður fundað á Hótel Borg.
BHMR-menn telja mannrétt-
indabrot felast í bráðabrigðalög-
unum og hafa fyrir hönd eins fé-
lagsmanns síns lagt inn stefnu
fyrir bæjarþingi Reykjavíkur til
kröfu á þeim 4,5 prósentum af
launum sem afnumin voru með
bráðabirgðalögunum. Stéttarfé-
lagið telur setningu laganna
bijóta í bága við 2. gr. stjómar-
skrárinnar, sem kveður á um þri-
skiptingu valdsins, sem og 67. gr.,
73. gr. og 28. gr. stjómarskrárinn-
ar. Þar sem Alþingi fjallaði um öll
tilvik málsins þar með lagasetn-
ingu telur BHMR 28. gr. hafa ver-
ið brotna. 67. gr. fjallar um eign-
arréttarákvæði og sú 73. íjallar
um félagafrelsi.
Einnig hefur BHMR kært
vinnubrögð íslensku rikisstjóm-
arinnar til Alþjóðavinnumála-
stofnunarinnar. Bent er á að annar
tveggja samningsaðila geti ekki
haft rétt til að ómerkja meginefni
samnings þegar honum hentar.
Líka er bent á að bráðabirgðalög-
in ómerki niðurstöðu æðsta
dómsvalds um kjör launamanna.
Einnig er m.a. bent á að bráða-
birgðalögin hafi verið sett með
vitund annarra stéttarfélaga sem í
sínum samningum hafi gert ráð
fyrir að samningur BHMR-félag-
anna yrði ómerktur.
Páll Halldórsson sagði í gær
að málsóknin fyrir bæjarþingi
beindist gegn lögunum. „Við vilj-
um að aðferð stjómvalda verði
hnekkt þannig að stjómvöld verði
alvarlega að hugsa sig um áður en
sett verði bráðbrigðalög," sagði
Páll en hann sagði BHMR fara
dómstólaleiðina af fullum þunga
því með lögunum frá i sumar sé
verið að grafa undan réttarríkinu
og BHMR geti ekki tekið þátt í
þeirri niðurrifsstarfsemi.
Með fundinum í dag og
ávarpinu vonast BHMR-félagar
til að höfða til einstakra þing-
manna svo þeir taki sjálfstæðar
ákvarðanir og snúist til vamar
lýðréttindum í landinu.
-gpm
Byggðastofnun
Eigið fé aukist
um þrjá miljarða
Stjórn Byggðastofnunar: Sammála hugmynd-
um um atvinnusvœði. Meginforsendan að eigið
fé Byggðastofnunar aukist í fimm miljarða
Stjórn Byggðastofnunar tel-
ur að auka verði eigið fé
stofnunarinnar úr 1700 miljón-
um króna í fimm miljarða.
Þetta telur stjórnin meginfor-
sendu þess að hægt verði að
hrinda hugmyndum um at-
vinnusvæði á landsbyggðinni í
framkvæmd.
Þetta kemur fram í bókun sem
stjóm Byggðastofnunar sam-
þykkti fyrir helgi í tilefni af tillög-
um byggðanefndar forsætisráð-
herra um mótun byggðastefnu.
Hugmyndir byggðanefndar
vom kynntar á ráðstefnu í Borg-
amesi á mánudaginn, þar sem
saman vom komnir fulltrúar
flestra helstu samtaka og aðila at-
Vöruskipti
Óhagstæð
fágúst
I ágúst voru fluttar út vörur fyr-
ir tæpar 7.400 miljónir kr. en inn
fyrir rúmar 7.900 miljónir kr.
Þannig varð vöruskiptajöfnuð-
urinn óhagstæður um nær 600
miljónir kr. í sama mánuði í
fyrra var hann hagstæður um
1.800 miljónir kr.
Fyrstu átta mánuði ársins var
vömskiptajöfnuðurinn hagstæður
um 3,6 miljarða en var hagstæður
fyrstu átta mánuðina í fyrra um 7
miljarða kr. á sama gengi. Sjávar-
afurðir vom um 78 prósent alls út-
flutnings sem er um tíu prósentum
mcira en í íyrra.
Að frádregnum sérstökum inn-
flutningi, s.s. skipa og flugvéla,
hefur innflutningurinn aukist um
fjögur prósent miðað við sama
tima í fyrra. -gptn
vinnulífsins. Þessir fulltrúar viðr-
uðu viðhorf sin til byggðamála í
erindum á ráðstefnunni og
byggðanefnd mun byggja á tillög-
um þeirra í starfi sínu.
Hugmyndir byggðanefndar
byggja á myndun atvinnusvæða
þar sem atvinnuþróunarfélög
munu stuðla að uppbyggingu at-
vinnulífs í samvinnu við banka,
stéttarfélög, fyrirtæki og opinbera
aðila. Gert er ráð fyrir að upp-
bygging atvinnulífs byggist á
frumkvæði heimamanna, en að
þeir njóti aðstoðar hins opinbera.
Byggðastofnun er ætlað vem-
legt hlutverk í þessum áformum,
en stofnunin telur sig ekki hafa
fjárhagslegar forsendur til þess
eins og málum er háttað nú. Til
þess að stofnunin geti lagt at-
vinnuþróunarfélögunum til
áhættufé þarf vemlega aukin
framlög ríkisins til stofnunarinn-
ar, að mati stjómar Byggðastofn-
unar. „Án þess er betur heima set-
ið en af stað farið,“ segir í bókun
stjómarinnar.
Stjóm Byggðastofnunar er
hins vegar sammála tillögum
byggðanefndarinnar um atvinnu-
svæði, enda hafa ámóta hug-
myndir lengi verið ræddar í stofn-
uninni. Jafnframt telur byggða-
nefndin að stofnunin þurfi á vem-
lega auknu fjármagni að halda.
Að sögn Matthíasar Bjama-
sonar, formanns stjómar Byggða-
stofnunar, hafa ríkisframlög verið
að dragast saman á undanfomum
ámm, án þess að verkefni hafi
minnkað. Því hefur vemlega
gengið á eigið fé stofnunarinnar,
en framlög hennar til byggðamála
hafa að vemlegu leyti byggst á er-
lendu lánsfé. -gg
Loftbrú: Færeyjar-
Grænland- Island
Aform eru uppi um að stór-
efla flugsamgöngur milli
Islands, Færeyja og Græn-
lands. Samgönguráðherrar
landanna hafa rætt á nokkrum
fundum í ár nauðsyn þess að
efla samstarf landanna í flug-
málum.
Á síðasta fundi ráðherranna
sem haldinn var fyrir skömmu í
Grænlandi var ákveðið að gera
úttekt á þessum málaflokki og
það kannað hvaða leiðir væm
vænlegastar til að flugsamgöngur
milli landanna gætu verið sem
greiðastar.
Margir um hituna
Um árabil hefur reglubundnu
áætlunarflugi verið haldið úti
milli Islands, Grænlands og Fær-
eyja. Hins vegar er ekki um að
ræða beina tengingu flugs milli
Grænlands og Færeyja og hafa
ferðalög manna þar á milli verið
nokkmm takmörkunum háð.
Odin Air og Grönlands Fly
annast áætlunarflug milli Islands
og Grænlands. Síðar nefnda fé-
lagið flýgur reglubundið i sam-
vinnu við Flugleiðir á Narsasuak
á Vesturströndinni, en Odin Air
hefur verið með reglubundna
áætlun til Kulusuk á austur-
ströndinni. Þetta flug er í tengsl-
um við innanlandsflug þessara fé-
laga í Grænlandi.
Þá hafa Flugleiðir, Sverrir
Þóroddsson og Amarflug - Innan-
lands annast leiguflug héðan til
Grænlands.
I áravís hafa Flugleiðir haldið
úti reglubundnu flugi milli Is-
lands og Færeyja. Flogið er tvisv-
ar í viku.
Það er vissum erfiðleikum
bundið að henda reiður á fjölda
flugfarþega á þessum leiðum.
Enginn einn aðili hefur slikar
upplýsingar skráðar og mörg
flugfélög koma við sögu.
Þær upplýsingar fengust hjá
Odin Air að íjöldi þeirra farþega
sem félagið hefur flutt milli land-
anna hafí að mestu staðið í stað
frá því að félagið hóf reglubundið
flug til Grænlands.
í fyrra fluttu Flugleiðir á flug-
leiðinni Færeyjar-ísland riflega
3700 farþega, en það sem af er ár-
inu virðist sem farþegum muni
nokkuð fækka í ár.
Hins vegar fengust þær upp-
lýsingar hjá Flugleiðum að nokk-
ur farþegaaukning hefði verið í
leiguflugi félagsins til Kulusuk.
Flugmiðstöð á Éslandi
- Flugsamgöngur milli land-
anna hafa verið stirðar, og það er
full þörf á að bæta og samræma
í BRENNIDEPLI
Samgönguráð-
herrar Islands,
Fœreyja og
Grœnlands hafa
hug á að efla
samstarf land-
anna á sviði
flugsamgangna
flug milli íslands, Færeyja og
Grænlands. Við Islendingar get-
um þar átt mikilvægra hagsmuna
að gæta. Fyrjr það fyrsta gerir
miðlæg staða Islands landið mjög
heppilegt til að vera eins konar
miðstöð samgangna milli land-
anna og eins við hinn stóra heim,
sagði Steingrímur J. Sigfússon
samgöngumálaráðherra, og
minnti hann á að mun eðlilegra
væri að miðstöð samgangna um
norð-vestur-svæðið sem svo er
nefnt í embættismannakerfinu,
þ.e. ísland, Færeyjar og Græn-
land, væri hér á landi fremur en í
Kaupmannahöfn eins og nú er.
- Annað atriði sem gerir
ferðalög í lofti milli landanna
örðug er ósamræmi á flugáætlun-
um þeirra flugfélaga sem halda
uppi samgöngum milli landanna.
Að sögn Jytte Marcher hjá
Odin Aír er erfitt að sjá það að
hægt sé að samræma flugáætlanir
milli landanna.
- Aðstæður til flugs til og frá
Grænlandi eru mjög erfiðar. Veð-
ur og birtuskilyrði gera það að
verkum að það er mjög erfitt að
láta áætlanir í Grænlandsflugi
standast. Þar er um allt aðrar að-
stæður að ræða en hér á landi eða
í Vestur-Evrópu, sagði Jytte.
Samstarí - sameining
í færeyska blaðinu 14. sept-
ember er nýlega haft eftir sam-
gönguráðherra Færeyja, Jóngerði
Purkhús, að þar sem samgöngur
þessara landa í millum byggist
f.o.f. á flugi sé mikið hagsmuna-
mál að samgöngur mjlli þeirra
verði sem greiðastar. I því efni
nefnir frúin að hugsanlegt sé að á
fót verði komið sameiginlegu
flugfélagi landanna þriggja. Hún
nefhir að sameiginlegt flugfélag
yrði mun styrkara rekstrarlega
heldur en mörg og smá félög, en
flugfélög í Grænlandi og Færeyj-
um hafa átt í umtalsverðum
rekstrarerfiðleikum upp á síðkast-
ið.
Steingrímur J. Sigfusson
sagði að tíminn einn yrði að skera
úr um hvort sú yrði reyndin að
löndin sameinuðust um flugrekst-
ur. Hitt væri nærtækara að efla
samstarf þeirra flugfélaga sem
annast nú flug milli landanna. -
Ég hef þegar rætt þessi mál við
forsvarsmenn Grönlands Fly og
þeir hafa tekið mjög vel í hug-
myndir um aukna samvinnu við
Islendinga. Sömuleiðis hafa Flug-
leiðamenn lýst sig fylgjandi því
að ræða möguleika á frekara sam-
starfi en þegar er.
Á fundi ráðherranna i síðasta
mánuði var Steingrími falið að
gera tillögur um frekari samvinnu
landanna i flugmálum. - Ég býst
fastlega til þess að geta lagt þær
fyrir á fundi samgöngumálaráð-
herra Norðurlanda sem boðaður
er í næsta mánuði.
Jafnframt samþykktu ráðherr-
amir að hlutlausum aðila yrði fal-
ið að gera úttekt á samgöngum
milli landanna og meta hvaða
kostir væru vænlegastir til að efla
flugsamgöngur þeirra í millum.
Leitað verður eftir stuðningi
norrænna sjóða til fjármögnunar á
athuguninni.
Gagnkvæmur
ávinningur
- Það þarf ekki að rökstyðja
frekar þá gagnkvæmu ávæninga
sem löndin hafa af auknu sam-
starfi á þessu sviði. I þessu sam-
bandi má nefna að við Islendingar
höfum boðið Grænlendingum og
Færeyingum formlega aðild að
okkar landkynningarstarfi erlend-
is. í reynd hefur það verið svo, að
við höfum óbeint rekið landkynn-
ingu fyrir hin löndin, sérstaklega
Grænland, en talsverður hluti
þeirra ferðamanna sem þangað
leggur leið sína hefur haft ísland
fyrir áfangastað, sagði Steingrím-
ur.
-rk
ÞJÓÐVIUINN —SÍÐA3