Þjóðviljinn - 21.11.1990, Qupperneq 3

FRETTIR
Lánsfiárlög
Erlendar
skuldir lækka
Ort vaxandi sparnaður inn-
anlands á undanfornum ár-
um hefur lagt grunninn að inn-
lendri fjármögnun ríkisjóðs án
þess að hafi verið þrengt að öðr-
um aðilum á lánamarkaði,
sagði Ólafur Ragnar Grímsson
fjármálaráðherra þegar hann
mælti fyrir lánsfjárlögum í efri
deild Alþingis í gær.
Hann benti á að hrein láns-
fjáröflun ríkissjóðs myndi lækka
á árinu 1991 þrátt fyrir útgáfu
húsbréfa sem ríkissjóður bæri
ábyrgð á og að erlendar skuldir
ríkissjóðs myndu lækka á árinu
1991 annað árið í röð.
Samkvæmt lánsfjárlögunum
eru heildarlántökur opinberra að-
ila og sjóða áætlaðar 39,2 mil-
jarðar kr. Þar af er áætlað að afla
32,6 miljarða kr. innanlands og
6,6 miljarða erlendis. „Heildar-
lánsfjárþörf A-hluta fjárlaga er
áætluð 11,9 miljarðar la. fyrir ár-
ið 1991 og lækkar um hálfan mil-
jarð ffá yflrstandandi ári,“ sagði
Olafur. Hann benti á að söluátaki
ríkissjóðs á skuldabréfum hafi
verið hætt og vextir þeirra lækkað
úr 6,85-7,05 prósentum í 6-6,2
prósent. Hann benti einnig á vin-
sældir áskriftakerfisins þar sem
greiða má ríkisskuldabréf með
greiðslukortum og að áætlað
hefði verið að selja bréf fyrir 6,6
miljarða kr. í ár og að því marki
væri þegar náð.
Olafur sagði að 8000 manns
notfærðu sér áskriftarkerfi að rík-
isskuldabréfum og að það og hinn
mikli spamaður innanlands væri
hlutlaus dómur peningamarkað-
arins um ágæti efnahagstefnunnar
síðustu tvö ár.
Eyjólfur Konráð Jónsson,
Sjfl., sagði að samfara því að
skuldir rikisins minnkuðu hækk-
uðu skuldir heimilanna og skuldir
atvinnuveganna fæm minnkandi.
Hann sagði að hugmyndaauðgi
Ólafs fælist í aukinni skattheimtu
og að ríkisstjómin stefndi að því
að gera heimilin í landinu sem og
atvinnuvegina gjaldþrota með
skattheimtu og ofstjómum. „Ég
mundi gera allt þveröfugt við
þig,“ sagði Eyjólfur við Ólaf.
Ólafur svaraði þessu með því
að skuldir heimilanna hefðu
hækkað vegna þess að staðið væri
í fjárfestingum, en atvinnuvegim-
ir tækju minna að láni vegna þess
að þeir era að styrkja eiginfjár-
stöðu sína. Þetta er dæmi um bata
í efnahagslifinu, telur Ólafur.
Hann gagnrýndi síðan Eyjólf fyr-
ir að vilja minnka skatta án þess
að benda á hvar ætti að skera nið-
ur og eggjaði hann til að benda á
hvar ætti að skera. Eyjólfur vildi
hvergi skera, heldur auka tekjur
ríkissjóðs með því að minnka
skatta og auka þannig umsvif fyr-
irtækja sem myndi skila sér í
auknum skattekjum þó prósentan
væri minni. Ólafur sagði að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði gert öfugt
við sig þegar flokkurinn var í
stjóm og það hefði þýtt 30 pró-
sent verðbólgu, a.m.k. 10 prósent
raunvexti, hækkun skatta og auk-
in útgjöld og einnig hafi gífurleg-
ur halli á fjárlögum verið íjár-
magnaður með erlendum lántök-
um þegar Sjálfstæðisflokkurinn
stjómaði.
-gpm
Húsnæðismál
Má loka hvoru
kerf inu sem er
Húsnæðismálin eru í upp-
námi og ríkisstjórnin þarf
að ræða þessi mál og mun gera
það,“ sagði Svavar Gestsson
menntamálaráðherra við Þjóð-
viljann í gær, en Jóhann Rúnar
Björgvinsson þjóðhagfræðing-
ur hefur fylgst með störfum
starfshóps þriggja ráðuneyta
um húsnæðismálin og lagt mat
á niðurstöðurnar fyrir mennta-
málaráðuneytið. Svavar taldi
Alþvðuflokkurinn
Ámi á Suðurland
Árni Gunnarsson alþingis-
maður hefur ákveðið að gefa
kost á sér í fyrsta sæti Alþýðu-
flokksins á Suðurlandi. Hann
sagði að ástæður þess að hann
flytti sig úr Norðurlandskjör-
dæmi eystra væru einungis per-
sónulegar.
Ámi sagðist eiga miklar og
sterkar rætur á Suðurlandi og að
hann færi ekki útí þetta með annað
í huga en að ná sæti, en Alþýðu-
flokkurinn fékk ekki mann kjörinn
á Suðurlandi í síðustu kosningum.
Kjördæmisráð hefur ekki tekið
ákvörðun um uppröðun á lista eða
hvort haldið verður prófkjör. Ami
sagðist vera tilbúinn í hvað sem
væri en að hann léti kjördæmisráð-
ið algerlega um að taka ákvörðum
um prófkjör eða uppröðun. -gpm
nauðsynlegt að ræða þessi mál
sérstaklega í ljósi þess að Fram-
sóknarflokkurinn virtist ekki
sammála formanninum og for-
sætisráðherra i þvi hvort loka
ætti kerfinu frá 86, en Stein-
grímur Hermannsson hefur Iýst
sig fylgjandi lokun.
Jóhann telur mun sterkari rök
fyrir lokun 86-kerfisins þurfa að
koma frá starfshópnum sem
kynnti niðurstöður sínar fyrr í
mánuðinum. Hann segist vera
sammála hópnum um að óheppi-
legt sé að halda úti tveimur kerf-
um. En hann bendir á að allt eins
má loka húsbréfakerfinu og halda
86- kerfinu með því að hækka
vextina uppí það sama og í hús-
bréfakerfinu og halda núverandi
vaxtabótakerfi.
Jóhann gagnrýnir að ekki
skuli tekið mið hjá starfshópnum
af affollum húsbréfa og gagnrýnir
þá niðurstöðu að húsbréfakerfið
þurfi ekki meira en 9,4 miljarða
kr. frá fjármagnsmarkaði miðað
við 14 miljarða sem koma að jafn-
aði ffá lífeyrissjóðunum nú. Og
hann telur ósanngjamt að bera
kerfin tvö saman með lágum
vöxtum 86- kerfisins óbreyttum.
Hann segir í greinargerð sinni að
nauðsynlegt sé að kanna mun bet-
ur útfærslu húsbréfakerfisins hér
á landi og hugsanleg áhrif þess á
bæði efhahagslíf og hagstjóm.
-gpm
Aldraðir í
húsnæðishraki
Tæplega 700 manns
af þeim sem sótt
hafa um húsnæði ætl-
að öldruðum á vegum
Reykjavíkurborgar
teljast hafa brýnan
forgang. Af þeim bíða
rúmlega 200 manns
eftir hjúkrunarrými.
60 af hundraði þeirra
sem teljast hafa brýn-
an forgang og vantar
íbúðir með einhvers
konar þjónustu búa
ekki í eigin húsnæði
og hafa vart tök á þvi
að festa kaup á þjón-
ustuíbúðum, segir í
bókun borgarfulltrúa
Nýs vettvangs á fundi
borgarstjórnar frá 15.
þessa mánaðar.
Þessar upplýsingar
komu ffam í svari Öldr-
unarþjónustudeildar
við fyrirspum Kristínar
Á. Olafsdóttur í borgar-
stjóm ffá 25. september
sl.
- Þessar tölur sýna
svart á hvítu hversu al-
varlegt ástandið er í
húsnæðismálum aldr-
aðra í Reykjavík, segir
Kristín.
- Það vantar geysi-
lega mikið upp á að
borgin geti boðið þau
úrræði sem brýn þörf er
fyrir. Sárast er að geta
ekki boðið veiku fólki
nokkrar úrbætur.
Hjúkmnarheimili það
sem borgin er að byggja
í samvinnu við fleiri
aðila í Grafarvogi verð-
ur ekki tilbúið fyrr en
1994, ef áætlanir stand-
Búum öldruðum áhyggjulaust ævikvöld", sagði f auglýsingu Happdrættis DAS um
árið. Mikið virðist vanta_upp á að Reykjavlkurborg búi eldri borgurum sínum upp
á öryggi og áhyggjuleysi f húsnæðismálum f ellinni. Mynd: Kristinn.
ast. Að auki fær borgin þar ekki
nema 80, í mesta lagi 90, rými.
Það er því ljóst að mikið vantar
upp á að allt eldra fólk hafi tryggt
húsnæði.
Söluíbúðir
engin lausn
Gunnar Klængur Gunnarsson
hjá Öldrunarþjónustudeild Fé-
lagsmálastofnunar Reykjavíkur
kvaðst sammála því, að það vant-
aði sérstaklega íbúðir fyrir þá sem
ættu verðlitlar eða engar íbúðir
fyrir.
Hann sagði hins vegar að
fjölgun umsókna um hjúkrunar-
rými ætti sér þá skýringu að að-
eins væm nokkur ár síðan borgin
fór að bjóða slík rými.
- Ég tel að ástandið sé ekki
eins slæmt og margir vilja vera
láta, ef möguleiki er á þvi að
fjölga valkostum í húsnæði aldr-
aðra þá myndi það laga ástandið
ansi mikið, t.d. ef þeim sem ekki
hafa fjárhagslegt bolmagn til að
kaupa yrði boðið upp á kaup-
leiguíbúðir. I því húsnæði sem nú
er verið að byggja við Lindargötu
verður boðið upp á leigu- og hlut-
deildaríbúðir.
Verst er ástandið hjá því fólki
sem bíður eftir hjúkrunanými, og
þar er engin lausn i sjónmáli fyrr
en eftir nokkur ár. Það fólk býr nú
heima hjá sér og fær heimilis-
hjálp, -hjúkrun, matarpakka, og er
með öryggishnapp. Áðrir liggja
inni á almennum sjúkrahúsum og
taka upp pláss þar, en ekki er
hægt að útskrifa það. Sumir hafa
verið sendir út á land, enn aðrir
em á hinum ýmsu stofnunum
okkar, en fá þar ekki næga þjón-
ustu.
Eitt af því sem Kristín fór
ffam á í fyrirspum sinni var að fá
I BRENNIDEPLI
Um 700 einstaklingar
á biðlista
Öldrunarþjónustu
Félagsmálastofnunar
Reykjavíkur geta ekki
lengur búið við nú-
verandi
aðstæður.
upplýsingar um það eftir hveiju
mat Öldrunarþjónustunnar færi
þegar umsóknir væm flokkaðar.
Stofnunin flokkar umsóknir í: al-
mennar umsóknir, forgangsum-
sóknir og
umsóknir sem hafa brýnan
forgang. Skilgreiningar taka með-
al annars mið af núverandi hús-
næðisaðstæðum umsækjanda, fé-
lagslegum aðstæðum, þjónustu
sem viðkomandi nýtur á heimili
sínu, heilsufari og áætlaðri þjón-
ustuþörf. Þeir sem skilgreindir em
hafa brýna þörf, og teljast nú vera
um 700 manns, geta ekki lengur
búið við núverandi aðstæður þrátt
fyrir innfangsmikla þjónustu ell-
egar em í húsnæðishraki.
- U.þ.b. 140 manns af þeim
sem em í brýnustu forgangsröð
eftir íbúð með mismunandi þjón-
ustu búa ekki í eigin húsnæði eða
búa hjá ættingjum, segir Kristín
Á. Ólafsdóttir.
- Það þýðir ekki að bjóða
þessu fólki söluíbúðir, borgin
verður að eiga meira af leiguíbúð-
um fyrir aldraða. Eina úrræði
borgarinnar í framboði á leigu-
húsnæði frá því að Seljahlíð var
vígð skömmu fyrir kosningar
1986 hefur verið að festa kaup á
stökum íbúðum í nágrenni þjón-
ustumiðstöðva og eymamerkja
þær öldmðum.
Einnig má geta þess að ef það
markmið á að nást að aldraðir geti
búið eins lengi og unnt er heima
hjá sér í stað þess að fara á stofh-
anir, þá verður að auka heima-
þjónustu og ýmis stuðningsúr-
ræði. Heimilishjálp verður t.d.
einnig að vera fyrir hendi á kvöld-
in og um helgar.
Þörf er byltingarkenndra
breytinga á heimilsþjónustu fyrir
aldraða.
I september í fyiTa bað ég um
úttekt á biðlistum Öldmnarþjón-
ustudeildar. Á rúmu ári telst mér
til að þeim hafi fjölgað um 100 í
þeim hópi umsókna sem flokkast
undir brýnan forgang. Þess ber og
að gæta að einstaklingar á biðlista
era fleiri, þar sem hluti innsókna
er ffá hjónum.
Borgarfulltrúar Nýs vettvangs
létu einnig bóka að athyglisvert
væri að upphæð sú sem varið er í
byggingu ráðhúss í ár er 13 miljón
krónum hærri en samtals er varið
til framkvæmda við dagvistunar-
heimili bama, stofnanir aldraðra,
heilbriðgismál, æskulýðsmál og
menningarstofhanir. í ljósi þess
hversu alvarlegt ástandið er í hús-
næðismálum aldraðra hlýtur það
að teljast einkennileg forgangs-
röð.
BE
ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 3