Þjóðviljinn - 21.03.1991, Blaðsíða 8

Guðfræðinemarnir og fermingarfræðararnir Kristinn Jens Sigurþórsson og María Ágústsdóttir spjalla um fermingarundirbúninginn.
Á að tyggja oblátuna?
Nú tíðkast víða að guðfræðinemar annist mik-
ilvægasta hluta fermingarinnar; fermingar-
fræðsluna, ásamt sóknarprestunum. Kristinn
Jens Sigurþórsson er guðffæðinemi sem sér
um fermingarfræðslu í Garðakirkju hjá séra Braga Frið-
rikssyni. María Ágústsdóttir er einnig nemi í guðffæði
og annast fermingarfræðslu í Grensáskirkju hjá séra
Gylfa Jónssyni.
Undir hvað eruð þið að búa
krakkana?
kristinn: Við erum náttúru-
Iega ekki bara að búa þau undir at-
höfnina sem slíka heldur erum við
að fræða þau um kristindóminn.
Ég lít þannig á að það sé bara und-
irbúningur undir allt lífið að skilja
fyrir hvað Jesús Kristur stendur og
hvað kristindómurinn þýðir.
María: Fermingarfræðslan er
eðlilegt framhald af skírninni
sjálfri. Þegar fólk lætur skíra böm-
in sín er það um leið að takast á
herðar þá ábyrgð að fræða þau um
kristna trú. Sunnudagaskólinn og
fleira slíkt kemur auðvitað inn í þá
fræðslu en fermingarfræðslan er
mjög mikilvæg. Markmið hennar
er að gera börnin að ábyrgum
kristnum einstaklingum. Hins veg-
ar finnst mér bömin oft Iíta þannig
á að verið sé að búa þau undir
þessa einu ákveðnu athöfn og allt
miðist við hana. Auðvitað er ferm-
ingin mjög stór athöfn fyrir bömin
en við reynum að beina sjónum
þeirra fram á við og benda á það
að sé bara liður í þeirra uppvexti
sem sjálfstæðra einstaklinga að
skilja hvað felst í því að vera krist-
inn.
Er fermingarfrœðslan þá sið-
ferðisfrœðsla?
Kristinn: Þctta er fræðsla um
líf og starf Jesú Krists og það sem
hann stendur fyrir, hvað hann var
og er. Ef krakkamir ætla að teljast
kristin verða þau auðvitað að hafa
ákveðna þekkingu á því hvernig
kristnir menn líta á Jesú Krist.
María: Það er mjög dæmigert
að þú skyldir spyija um siðfræðina
því það endurspeglar hinn dæmi-
gerða hugsunarhátt: Það er gott og
blessað að börnin tileinki sér
kristilega siðfræði því allir geta
skrifað undir það, en eins og Krist-
inn sagði þá byggjum við á
ákveðnum kristnum gmndvallarat-
riðum. Málið er að tengja líf og
starf Krists, fæðingu hans og
dauða, þessi grundvallarsannindi
kristinnar trúar, inn í okkar eigið
líf...
Kristinn: ... í raun að tengja
það við daginn í dag.
Maria: Við tengjum þessi
sannindi líka við unglingana. Við
reynum alla vega mjög mikið í
minni fræðslu að fá þau til að sjá
hvað þetta kemur þeim við. Auð-
vitað er siðfræðin þá líka með í
þessu öllu saman, vegna þess að
þegar börnin gera sér grein fyrir
hvað kristin trú þýðir, þá hefur það
ákveðna siðfræði í för með sér.
Siðfræðin er því með en hún er alis
ekki aðalatriðið því aðalatriðið er
að gera börnin hæf til að svara
þeirri spumingu sem þau em spurð
í fermingunni játandi. Sú ákvörðun
að gera Jesú Krist að leiðtoga lífs
síns á að vera eins konar Ijós í öllu
þeirra lífi.
Kristinn: Auðvitað má segja
sem svo að vestræn samfélög
byggi í heild á kristnu gildismati
að nokkru leyti, en útfærslan er
ekki kristin, það er alveg ljóst.
María: Að vera kristinn er
líka ákveðin játning eins og kemur
til dæmis mjög skýrt fram í ferm-
ingarathöfninni sjálfri. Þetta er
eins og vera leiddur upp að altar-
inu til að segja já við maka sinn.
Það er þetta JÁ sem skiptir máli,
þessi tjáning með orðum. En tján-
ingin er auðvitað bara fyrsta skref-
ið.
Kristinn: í raun má segja að
þama sé einstaklingurinn að segja
það sem hann gat ekki sagt við
skímina.
Finnsí ykkur fermingarathöfn-
in sjálf vera mikilvæg fyrir krakk-
ana?
Kristinn: Ég held hún vegi
ekki mjög þungt hjá krökkunum.
Þau hafa til dæmis lítið rætt hana
við mig. Hins vegar veit ég að það
er alveg sér tími þar sem þau ræða
athöfnina sjálfa við prestana.
María: Ég hef nú mikið orðið
vör við það hjá mér að þau em sí-
fellt spytjandi og virðast vera mjög
óánægð með að við skulum ekki
segja þeim hvað gerist í þessari at-
höfn í hverjum einasta tíma. Kann-
ski er það bara þessi hópur sem ég
er með. Svona áhugi er áreiðanlega
mjög misjafn milli hópa, líkt og
það er misjafnt um hvað þau vilja
tala. En ég hugsa að það sé mikil
spenna í kringum daginn sjálfan.
Það er ógurlegt stress hjá sumum
krökkunum vegna þessa dags í
heild sinni og þá er allt innifalið;
boðið, gestimir, pakkamir og allt
umstangið. Allt hefur þetta auðvit-
að ákveðinn ljóma í hugum þeirra
því þetta er mjög stór dagur, en ég
hugsa að athöfnin sjálf sé ekki
endilega það mikilvægasta.
Kristinn: Að lokinni athöfn-
inni eiga þau eftir að taka á móti
öllum þessum gestum svo athöfnin
hverfúr í skuggann af mörgu öðru.
María: Hún gerir það vissu-
lega en samt er margt í athöfninni
sjálfri sem krakkarnir velta fyrir
sér. Þau em auðvitað smeyk við að
þurfa að segja trúarjátningu saman
og svo er það altarisgangan. Mörg
böm em mjög spennt fyrir henni,
sérstaklega þau sem aldrei hafa
gengið til altaris. En nú tíðkast það
víða að böm ganga til altaris áður
en þau fermast.
Kristinn: Við ræddum altaris-
gönguna sjálfa einmitt í minum
hópi á helgamámskeiðinu á Skál-
holti. Krakkamir vildu forvitnast
um margt, til dæmis þetta með vín-
ið.
María: Já og oblátuna líka.
Þau spurðu til dæmis hvort þau
ættu að tyggja hana og svo fram-
vegis. Krakkamir eru svolítið óör-
ugg í sambandi við þessi atriði.
Mörg tengja ferminguna við altar-
isgönguna áður en þau fengu
nokkra ffæðslu um hana. Þau setja
í raun og vem samasem merki á
milli fermingar og altarisgöngu því
það hefúr Iengi tíðkast á Islandi að
altarisgangan fer fram við ferming-
ar og aldrei artnars. Þannig var það
víða hér áður fyrr. Svona hug-
myndir höfðu þau áður en við
sýndum þeim fram á að altaris-
gangan er eitthvað sem við endur-
tökum í sífellu.
Þið talið um að undirbúa þau
undir lífið og þá vaknar spuming-
in af hverju þessi tími eða þessi
aldur? Eru börnin að verða full-
orðin með fermingunni?
María: Þetta er ekki mann-
dómsvígsla ef það er það sem þú
átt við, en áður fyrr var það þannig
að eftir fermingu fóru börn að
vinna úti. Þessi aldur, þrettán til
fjórtán ára, var mjög mikilvægur
því böm urðu í raun fullorðin eftir
þennan aldur. Nú lítum við öðmm
augum á unglingsárin og þau vara
miklu lengur. Að mínu mati ætti
fermingin að vera síðar, í níunda
eða tíunda bekk.
Kristinn: Ég hef einmitt velt
þessu mjög fyrir mér fram og til
baka og sérstaklega út frá skilningi
krakkanna á því sem fram fer.
Hvað varðar skilning á trú þá ligg-
ur hann svo djúpt að það er mjög
margt sem kemur inn í.
María: Á þessum aldri eru
bömin mjög misjafnlega þroskuð.
Ég get talað við sum þeirra alveg
eins og fullorðið fólk og þau skilja
hvað ég á við. Inn á milli em hins
vegar einstaklingar sem hafa ein-
faldlega ekki þann þroska sem
þarf.
Kristinn: Mikið rétt. Ég get
tekið undir þetta. Mín skoðun hef-
ur alltaf verið sú að böm fermist of
ung.
María: Það er svo mikið að
gerast þegar maður er þrettán eða
fjórtán ára. Allur heimurinn er að
breytast.
Kristinn: Því má bæta við að
mörg barnanna eru varla orðin
kynþroska heldur. Það er svo
margt sem þau hafa enga hugmynd
um.
María: Ég býst reyndar við
því að hækkun fermingaraldursins
hefði í för með sér að færri böm
kæmu til að láta ferma sig, en á
móti kæmi að þá væri kannski
meiri alvara að baki því að koma í
fermingarfræðslu. Eg hef rekið
mig dálítið á alvöruleysi krakk-
anna í vetur. Okkar svar hefur ver-
ið að leggja mikla áherslu á að þau
koma þama að eigin vali og sem
frjálsir einstaklingar. Þetta er ekki
skóli heldur em þau þama af því
þau sjálf vilja fá fræðslu um
kristna trú. Sannast sagna er þetta
ekki þannig. Mörg þeirra, jafnvel
flest, koma bara af því að allir hin-
ir koma. Tími kominn til að ferm-
ast og þá fær maður gjafir. En sem
betur fer náum við til margra
þeirra svo alvaran vex.
Kristinn: Þau skynja ekki al-
vöruna mörg hver, en ef þau væm
eldri myndi þau kannski gera það.
María: Og kannski meina
meira með því sem þau eru að
gera.
Kristinn: Hækkun fermingar-
aldursins myndi gera allt aðrar
kröfúr, bæði til bamanna og einnig
okkar sem emm að uppfræða þau.
Það er allt annað að tala við krakka
sem eru fimmtán eða sextán ára
heldur en þrettán til fjórtán ára.
Eru allir vígslusiðirnir á lífs-
leiðinni mjög mikilvœgir?
María: Jarðarförin er mjög
gott dæmi um mikilvægi athafnar.
Fólk nær saman og kemst saman í
gegnum sorgina. En hvað varðar
ferminguna þá held ég að þetta sé
ekki eins skýrt og áður. Fermingin
var ákveðinn póstur á lífsleiðinni
áður fyrr.
Kristinn: Foreldrar okkar tala
um fermingarsystkini sín og muna
alltaf hver þau em. Slíkt er ekki of-
arlega í okkar huga. Við tölum um
að einhver hafi verið með okkur í
bekk í skóla en ekki að hann hafi
fermst með okkur. Fermingin er
alls ekki sama varðan á lífsleiðinni
og var áður.
Hvað finnst ykkur um borgara-
legar fermingar?
Kristinn: Við höfum nú aðal-
lega lesið um þær í blöðunum.
María: Við búum í þannig
samfélagi að ekki em allir kristnir
og ef fólk vill skapa börnunum
einhvem vettvang fyrir fræðslu eða
Auðvitað má segja sem svo að vestræn
samfélög byggi í heild á kristnu gildis-
mati að nokkru leyti, en útfærslan er ekki
kristin, það er alveg Ijóst.
ÞJÓÐVILJINN - Fermingarblað
Síða 8