Þjóðviljinn - 02.07.1991, Blaðsíða 8

Fkétito
Beiðni olíufélaganna um
hækkun gegn öllu velsæmi
Félag íslenskra bifreiðaeigenda segir að beiðni olíufélaganna um
bensínhækkun sé með öllu óskiljanieg. Tilvonandi lækkun á
gasolíu veldur líka deilum, þó á annan hátt sé. Landssamband
fslenskra útvegsmanna segir að sjómenn komi tU með að hagn-
ast um of á lækkuninni. Óskar Vigfússon, formaður Sjómannasam-
bandsins scgir að löngu sé orðið tímabært að taka olíuverð út úr
skiptaprósentunni.
Á fundi Verðlagsstofnunar, 1.
júlí nk. verður tekin fyrir beiðni ol-
íufélaganna um verðhækkun á 92
oktan bensini um 2-3 prósent. Verð
á gasolíu mun næsta örugglega
lækka um mánaðamótin, en svart-
olían mun standa I stað.
Samkvæmt upplýsingum olíu-
félaganna er verðhækkunarbeiðnin
á bensíni tilkomin vegna hækkana
erlendis. Einnig hefur dollarinn
verið að styrkjast í verði og hefur
það óneitanlega áhrif á bensín-
kaupin. Ástæðan fyrir lækkuninni
á gasolíunni er á sömu nótum þ.e.
heimsmarkaðsverð.
Þegar viðbrögð vegna fyrir-
hugaðrar hækkunar á bensíni voru
könnuð hjá Runólfí Ólafssyni,
framkvæmdastjóra FIB, sagði hann
að bensínið hafi hækkað um síð-
ustu mánaðamót um rúmlega 5
prósent, hækkunarbeiðni olíufélag-
anna núna væri því gegn öllu vel-
sæmi, sérstaklega ef horft er til
heimsmarkaðsverðs.
- Það er fáránlegt að ætla sér
að hækka bensín núna, þegar
heimsmarkaðsverðið er á niður-
leið. Kostnaðarauki bifreiðaeig-
enda vegna bensínhækkunarinnar
um síðustu mánaðamót og fyrir-
hugaðrar hækkunar núna, verður
milli 8-10 þúsund krónur á ári. Ég
get ekki séð nein rök fyrir beiðni
olíufélaganna, ffekar hefði ég talið
að nú færi að hilla undir lækkun,
sagði Runólfur.
Kristján Ragnarsson, formaður
Landssambands íslenskra útvegs-
manna, segir fyrirhugaða lækkun
gasolíunnar ekki koma sér á óvart.
- Við höfum verið að bíða eftir
þessu. Að vísu spillir það mjög
fyrir okkur hvað dollarinn hefur
styrkst, því olíuverðið er alltaf
miðað við dollara. Hækkunin var
óskapleg í vetur vegna Persaflóa-
striðsins, en markaðurinn er að ná
jafnvægi núna og er að komast í
þau spor sem hann var í, sagði
Kristján.
Verðið á olíunni núna eru
17,30 krónur á tonnið, meðan
verðið erlendis er um 10 krónur. —
Manni finnst það stundum vitlaust
að miða verðið við birgðir í land-
inu. Þegar verðið rauk upp úr öllu
valdi vegna stríðsins var það mjög
lágt hér, en þegar stríðið er löngu
búið er miklu hærra verð hér en í
Evrópu, sagði Kristján. Kristján
segir að með verðlækkunum núna
komi sjómenn til með að fá kjara-
bætur með hærri hlutaskiptum. -
Við höfiim asnast til að slaka til á
samningi okkar við sjómenn vegna
lágs verðs á dollaranum.
Óskar Vigfússon, formaður
Sjómannasambands íslands, segir
að sjómenn hafl lengi litið teng-
ingu olíuverðs við hlutaskipti
homauga. - Undanfarið hefur olíu-
verðið verið okkur sjómönnum
mjög óhagstætt varðandi skipta-
prósentuna, ef útvegsmenn em að
kvarta um að okkar hlutur réttist af
núna vegna lækkunar á gasolíunni
finnst mér það furðuleg viðhorf.
Við höfum ekki sóst eftir því að
tengja hlutaskiptin við olíuverðið,
og ekki stæði á okkur að fella það
ákvæði út úr samningum, sagði
Óskar. -sþ
Krókaveiðar
verði frjálsar
Smábátasjómenn á Austur-
landi krefjast þess að króka-
veiðar verði gefnar fijálsar á
bátum undir 6 tonnum og telja
að fella eigi úr lögum „25%
ákvæðið" um núverandi bann-
dagakerfi.
í ályktun aðalfundar félags
austfirskra smábátaeigenda er
þess ennffemur krafist að nú
þegar komi til almennrar leið-
réttingar á þann hóp smábáta-
eigenda sem urðu fyrir 26%
skerðingu um síðustu áramót.
Þá fagnar fundurinn þeim
jákvæðu undirtektum sem ffam
hafa komið, bæði hvað varðar
aðhald með bolfiskveiðum
dragnótarbáta innan fjarða yfir
hrygningartímann og að hefja
merkingar á hrygningartíma í
Qörðum. Að mati fundarins er
það brýnt að ffamhald verði á
þessum rannsóknum og ekki
verði hreinsaður upp allur fisk-
ur úr fjörðum áður en til veiði-
takmarkana kemur vegna
hrygningar.
-grh
Klögumála-
kerfi hjá RÖSE
/ nýafstöðnum fyrsta
fundi Ráðs utanríkisráð-
herra aðildarríkja Ráð-
stefnunnar um öryggi og
samvinnu í Evrópu, RÖSE, sem
haldinn var í Berlín, var meðal
annars ákveðið að setja á lagg-
irnar klögumálakerfí. Því er ætl-
að að fjalla um hættuástand sem
kynni að skapast vegna brota á
lokasamþykktum RÖSE eða
vegna alvarlegra ágreiningsefna
sem stofnuðu friði, öryggi og
stöðugleika í hættu.
En Ráðið, ásamt fyrstu stofn-
unum RÖSE, var sett á laggimar á
leiðtogafundi aðildarrikjanna i Par-
ís í nóvember í fyrra, en það er
æðsti vettvangur utanríkisráðherra
þátttökurikjanna. Af öðmm niður-
stöðum fundarins má nefna að
ákvörðun var tekin um það á hvem
hátt eigi að bregðast við pólitísku
hættuástandi sem upp kann að
koma í Evrópu. Að mati utanríkis-
ráðuneytisins hefur hér verið stigið
merkilegt skref til að efla samstarf
og forvamir í öryggismálum álf-
unnar. Jafnffamt var ákveðið að
efla átakavamarstöð RÖSE i Vin í
því skyni að stuðla að ffiðsamlegri
lausn deilumála. Ennífemur var
ákveðið að hefja nýjar viðræður
um afvopnun og traustvekjandi að-
gerðir. Gert er ráð fyrir að þessar
viðræður hefjist formlega í kjölfar
Helsinkifundarins 1992.
-grh
Niðurstöður
Prestastefnunnar
Prestastefnan 1991 var
haldin á Hólum í Hjalta-
dal 25. - 27. júní s.l. og þar
var meðal annars rætt um
stöðu kirkjunnar í nútímaþjóðfé-
lagi og hvað betur mætti fara.
I ályktun þeirra kemur meðal
annars fram að Kirkja Jesú Krists
sé samfélag fólks sem er ekki
bundið einstökum þjóðum, stéttum
eða kyni.
Rætt var um að á þessari öld
hafi náðst merkir áfangar í átt til
samlyndis og einingar, meðal ann-
ars með stofhun Alkirkjuráðsins
árið 1948. Þar hafi kristnir menn
leitast við, með samræðum og
starfi að sameiginlegum viðfangs-
efnum, að verða eitt - þó ekki eins
- þrátt fyrir ólíka sögu, hefðir og
aðstæður.
í öðru lagi var rætt um mikil-
vægi þess að kirkjur störfuðu sam-
an á alþjóðavettvangi. Skorað var á
íslensk stjómvöld að leggja til þró-
unarsamvinnu svipað hlutfall þjóð-
artekna og nágrannaþjóðir okkar,
og standa þannig við samþykkt Al-
þingis.
Telja kirkjur að brýnt sé að
auka ffæðslu um hlutskipti og
menningu þjóða þriðja heimsins.
Þá ekki aðeins til að efla skilning
og fiísleika til að miðla af nægtum,
heldur einnig til að þiggja af
menningarauði þeirra. Bent var á
mikilvægi Hjálparstofnunar kirkj-
unnar í því starfi.
Segir ennffemur í ályktuninni
að rödd kirknanna í Austur-Evrópu
sé ekki siður mikilvæg nú, þegar
þjóðimar reyna að fóta sig í ný-
fengnu ffelsi og byggja upp réttlátt
og mannúðlegt samfélag á eigin
forsendum. Kirkjumar í Austur-
Evrópu hafa kallað eftir stuðningi
og samfélagi kirkna í gjörvallri
Evrópu í því mikla endurreisnar-
starfi sem framundan sé.
í þriðja lagi var fjallað um
kirkjuna í íslensku samfélagi. I
ályktuninni segir að samfélags-
breytingar undangenginna áratuga
hafi gert það að verkum, að ís-
lenskt samfélag megi nú kallast
íjölhyggjusamfélag, þar sem tekist
er á um ólík lífsviðhorf. Af því
leiði að margir telji kristina trú
ekki jafn sjálfsagða og áður. í
þessu birtist áskorun til þjóðkirkj-
unnar að hún veiti skýra leiðsögn í
trúarefnum og siðferðilegum álita-
málum og finni leiðir fyrir þjón-
ustu sina og boðun, er skili góðum
árangri í fjölbreyttu nútímasamfé-
lagi.
Að lokum segir að kirkjan
þurfi að bregðast við lífsskoðunar-
vanda samtímans með því að ítreka
að hún er öllum opin. Kirkjulegt
starf sé í vexti og þörf sé á íjöl-
breyttari starfsháttum sem mæti
þörf fólks fyrir trúarsamfélag.
Jafnframt þessu þurfi að stunda
markvissa trúfræðslu um undir-
stöðuatriði kristinnar trúar. -KMIl
Þing norrænna landbúnaðarráðherra var sett ( Hveragerði I brakandi þerri á fimmtudag.
Offramleiðslan
höfuðvandi
landbúnaðarins
S þingi norrænna landbúnaðarráðherra sem hófst í Hvera-
Agerði á miðvikudag, hitti blaðamaður Þjóðviljans norska
landbúnaðarráðherrann, Gunhild Öyangen, að máli og
spurði hana hvort víðtækt Evrópusamstarf myndi hafa áhrif
á stjórnun norskra iandbúnaðarmála.
Við erum ekki í Evrópubanda-
laginu, sagði Gunhild. Það er ekki
inni í norskri umræðu. Hins vegar
stefnir allt að þátttöku í evrópsku
efnahgssvæði og það er annar
handleggur. Það mun ekki hafa
slík áhrif. Hins vegar sjáum við
ffam á mikla aukningu í samstarfi
Evrópuríkja hvað varðar landbún-
að. Það sem skiptir mestu máli í
því sambandi er að við verðum að
nota það sem við höfum. Land
okkar er minna mengað en gengur
og gerist, og ræktunarskilyrði og
hitastig ekki sem verst. Þess vegna
getum við framleitt betri matvörur
en mörg önnur Evrópuríki.
Þessar staðreyndir gera það
einnig að verkum að umhverfismál
verða mjög mikilvæg fyrir okkur
Norðmenn og þau verða ekki að-
skilin frá landbúnaðarmálum. Við
erum um þessar mundir að rann-
saka markaðsmöguleika hvað
varðar ber og grænmeti af ýmsu
tagi.
Er eitthvert samstarf milli
Norðurlanda í landbúnaðarmálum?
Eitt það mikilvægasta í Nor-
rænu samstarfi um Iandbúnaðarmál
er norræni genabankinn eða erfða-
eigindabankinn. Annars eru Norð-
urlöndin að mörgu leyti ólík með
tilliti til landbúnaðar þó að um þau
gildi einnig það sem áður var sagt
um Evrópuríki. Framundan er auk-
ið samstarf.
Danski landbúnaðarráðherrann
var ekki mættur í Hveragerði en
þeir H.J. Kristensen og Ulrik W.
Tomöe voru til staðar.
Þeir voru spurðir að því hvort
Danir hefðu hagnast á veru sinni í
Evrópubandalaginu og svöruðu því
til að danskur landbúnaður hefði
að minnsta kosti hagnast á því og
samfélagið þar með. I Landbúnað-
arráðuneytinu áætla menn að með
ýmiss konar samningum og að-
stöðu sem hefur fengist gegnum
Evrópubandalagið hafi að minnsta
kosti tíu miljarðar streymt inn í
danskan landbúnað. Kristensen og
Tomöe voru spurðir að þvi hvort
Evrópusamstaifíð myndi ekki þýða
vaxandi framleiðslu og þar með
ániðslu á landi.
Þeir sögðu að ofíramleiðslan
eða getan til ofífamleiðslu væri
höfuðvandamál norræns landbún-
aðar. Við verðum blátt áfram að
laga okkur að aðstæðum og fram-
leiða minna, sögðu Kristensen og
Tomöe.
-kj
ÞJÓÐViLJINN Þriðjudagur 2. júlí 1991
Síða 8