Þjóðviljinn - 11.10.1991, Page 9

Þjóðviljinn - 11.10.1991, Page 9
gætu talað Séra Hanna María Pétursdóttir er ung kona og þriggja barna móðir. Hún var nýlega ráðin þjóðgarðsvörður á Þingvöllum. Hanna María tók við því starfi af séra Heimi Steinssyni 1. október og hefur haft í nógu að snúast síðan Nýtt Hel^arblað renndi austur á Þingvelli bjartan og marglitan haustdag þegar Hanna María hafði setið í viku í embætti þjóðgarð- svarðar. „En það er eins og ég hafi verið hér í mörg ár, ég hef verið að ffá því snemma á morgnana og er sífellt að komast að fleiri verkeffi- um sem fylgja þessu viðamikla og fjölþætta starfi. Enn er fólk hér a ferð, hingað eru famar haustlita- ferðir, og fólk gengur hér um allt sér til eflmgar og heilsubótar. Hvað er nýi þjóðgarðsvörður- inn að gera fyrstu dagana í embætt- inu? „Við þurfum að hreinsa rusl og taka á moti hópum, ganga ffá eftir sumarið, huga að skiltum, máln- ingu og útikömrum. Þegar fólk biður um það er ég leiðsögumaður um svæðiö og fleira. Nú eru líka að hefjast ijúpnaveiðar, og veiði er stranglega bönnuð í þjóðgarðinum. Ég þarf að skipuleggja þá vemd. Þjóðgarðurinn er ffiðlýstur, bæði dýr og gróður. Það er mitt hlutverk að sjá um að lögunum sé ffam- Eg minnist á að hafa séð kindur í vegkantinum á leiðinni til Þing- valla., „Þó ekki innan þjóðgarðs- ins? Ég er búin að láta keyra út nokkrar skjátur í vikunni. Þær em vitrar skepnur og stundum em sömu kindumar komnar innfyrir Skálholt og Þingvellir eiga það sameiginlegt að vera miklir sögu- staðir og fjölsóttir ferðamannastað- ir. Hanna María segir þau hjónin bæði hafa yndi af þvi að hafa mik- ið af fólki i kringum sig. „ Við er- um bæði prestar og í því felst að vinna með fólki og fyrir fólk.“ Hvað með eiginmanninn, ætlar hann að vera áffam i Skálholti? „Hann starfar í Skálholti fram að áramótum, hann hefur §agt starfi sínu lausu. Sigurður Ami verður maðurinn minn hér, ég var konan hans í Skálholti. Hann er mjög sáttur við það. Auk þess tel að erfitt væri að sinna starfinu hér ein, það er mikilvægt að hér séu hjón eða tveir samrýmdir einstak- lingar. Við emm á vakt allan sólar- hringinn. Það er erfitt að vera ein í afskekktri sveit með böm, það gengur ekki.“ Hvemig var að vera brauðlaus þessi ár í Skálholti? „Ég var mjög sátt við það og við það hlé sem ég tók mér, gafst mér tækifæri til að fara affur að stunda þáskólanám og fór i þjóð- fræði. Ahugi minn a henni er í beinu framhaldi af vem minni sem prestur austur í Skaftafellssýslu, en það var yndislegt starf og reynsla. Hefði ég haldið áfram að sinna starfi mmu fyrir norðan hefði ég ekki getað leyft mér þann munað Ég vildi að steinarnir aftur daginn eftir. Þær bíða eftir því að ég skreppi til Reykjavíkur og þá nota þær tækifærið. Þær fmna sér leynistað til að komast • „ u mn. Hvemig er að vera orðin sókn- arprestur á ný? „Mjög yndislegt. Ég hef ekki þjónað sem sóknarprestur í fimm ár. Hér búa um fimmtíu manns á tíu bæjum, og það er mjög sam- heldjð fólk. Sem einn maður. Ég hlakka til að rækja allar skyldur mínar, sjá um fermingar- bömin og bamastarf. Það er þó ekki búið að setja mig inn í emb- ætti, það verður gert í nóvember og þá messa ég í fyrsta skipti í Þing- vallakirkju." Hvemig er að vera allt í einu komin í nytt starf sem fylgir svo mikil ábyrgð, og þar að auki hefur þetta allt gerst á mjög skömmum tíma? „Það, er erfitt að átta sig á þessu. Ég viðurkenni að það er fyrst núna eftir að óveðrinu slotaði að mér hefur gefist tóm til að hugsa um það sem gerst hefur á síðustu þremur vikum. Það er al- veg makalaust að maður hafi eert allt það sem gera þurfti. Það Teið varla vika frá því að ég vissi að ég hafði fengið embættið og þar til við pökkuðum í einum grænum og fluttum. Ég geymdi að vísu geymslumar til betri tima og flutti flesta kassana upp á efri hæðina héma í húsinu, og þar em þeir enn.“ Séra Hanna María var fimm ár ásamt,eiginmanni sínum, dr. Sig- urði Áma Þórðarsvni, í Skálhoíti þar sem hann er rektor. Fyrir þann tíma þjónuðu þau tveimur presta- köllum sem lágu saman. „Þegar maðurinn minn fór suður í Skálholt varð ég eftir fyrir norðan. Þá var ég nýbúin að eignast annað barpið og það var erfitt að vera ein. Ég elti nann svo suður hálfu ári síðar.“ að lesa og læra. Þá sótti ég m.a. um hér á á Þingvöllum vegna áhuga míns á þjóðfræði, íslenskri menn- ingu og sögu. Ég hef alltaf unnað þessum stað og sem starfsvettvang- ur sameinar hann svo margt, þetta er algjör draumastaða.“ Kvíðir Hanna María ekki vetr- inum, verður hann ekki langur og daufur? „Mér skilst að þetta séu tveir heimar, sumarið og haustið og síð- an veturinn frá áramótum. Þó er hér víst alltaf slangur af fólki, sem kemur hingað til að njóta vetrar- kyrrðarinnar. Fegurð náttúmnnar er hér ekki síðri á vetuma. Menn hafa verið að segja mér að hér ,sé mjög snjóþungt ,og einangrað. Eg minnist pess úr Ásaprestakalli, sem er víðfeðmt, að þar var mjög snjó- þungt og þegar eg lít tilbaka finnst mér að eg hafi alltaf verið að moka snjó.“ Hvað eru Þingvellir helst í þín- um hpga? „I mínum huga eru þeir ein- stæðir hvað varðar náttúru og ekki síst fyrir söguna. Merkilegt hvem- ig það tvennt samtvinnast á einum stað. Náttúran, jarðasagan, vatnið, fjallahringurinn og gróðurinn gera Þingvelli að góðum reit til lifunar. Þar hjálpast allt að og sagan tengist svo öllu saman. Þetta er helgistað- ur þjóðarinnar samkvæmt lögum. Mér þykir gott að slíkur staður skuli nafa verið varðveittur og tek- inn frá til þess að lifa. Leiðinlegt væri ef svona staður væri grafskrift fomrar frægðar og menningar fremur en lifandi. Það er hlutverk þjóðgarðs að vera lifandi.“ Skiptir það einhveiju máli að vera kona, eða em menn hættir að kippa, sér upp við kvenpresta? „Ég er nætt að velta vöngum yfir því að ég sé kona að gera þetta og nitt. Ég var dálítið viðkvæm fyrir því fyrstu árin mín. En ég hef aldrei fundið fyrir neinum erfið- leikum af því að ég er kona. Konur hafa sýnt og sannað að þær em ekki síður hæfar en karlar til að sinna flestum störfum. Auðvitað veit ég ekki hvað fólk hugsar, ég get bara túlkað mína eigin reynsju. Eg held að það sé alveg búið á Is- landi að menn kippi sér upp við kvenpresta, hér em ekki lengur neinar efasemdir um konur. Kann- ski em Islendingar svona fijáls- lyndir þrátt fyrir allt og karlamir vitrir. Þegar ég útskrifaðist var Ása- prestakall auglýst laust til umsókn- ar og ég sótti um, ung stúlka og fannst ekkert sjálfsagðara en að ég færi ein austur í Skaflafells^ýslu og tæki þar við prestakalli. Ég hafði alls engar áhyggjur. Þar var þá bú- inn að sitja sami presturinn í 40 ár, og að sjálfsögðu komnar á gamlar og rótgrónar hefðir, en ég hugsaði ekkert um það. Ég sé enn eftir því svæði, það var yndislegur tími. Við fomm oft austur til að upplifa náttúmna og hitta fólk. Það er mjög erfitt að yf- irgefa prestakall, maður er ekki bara að fara úr starfi heldur að kveðja vini, og mætti helst likja (iví við það þegar maður fer til út- anda og kveður foreldra og systk- ini. Greinilegt er á tali Hönnu Mar- íu að hún er mikill náttúmunnandi. „Ég er alin upp i Hveragerði, sem í pá daga var lítið þorp, þótt ekki sé svo ýkja langt síðan. Þaðan var ég send í skófa að Skóeurn undir Eyjafjöllum. Þar var ég í prjú ár og síðan á Laugarvatni. Þannig að ég hef alltaf búið úti í sveit nema þann tíma sem ég var í há- skólanum í Reykjavík, en þá fór ég heim um hverja helgi. Mér líður best úti í sveit þótt mér þyki gott að vera í nágrenni borgarinnar og gaman að koma þangað.“ Margir hafa áhyggjur af því að fjölgun ferðamanna sé ekki af hinu góða og að ágangur sé orðinn of mikill á Þingvöllum. Hvað finnst þjóðgarðsveroinum um það? „Það skiptir að sjálfsögðu miklu máli að vel sé staðið að vörslu hér, og gróður og dýralíf vemdað. En það eiga allir rétt á því að koma til ÞingvaTla, það eiga all- ir að koma til Þingvalla. Sumir vilja friða þjóðgarðinn algjörlega og taka nánast allar byggingar í burtu, og vilja að hingað komi ene- ir óviðkomandi. Aðrir em með allt aðrar hugmyndir og vilja að hér verði byggð upplýsinga- og menn- ingarmiðstöð, þar gæti fólk fengið upplýsingar um jarðsögu svæðis- ins, gróður, dýralif og fleira. Þaðan væri einnig hægt að skipuleggja ferðir hópa um svæðið og styra umferð um það betur. Þeir sem kjósa að ráfa einir um svæðið verða að fá að gera það í friði. Hingað kemur svo gífurlega mikið af fólki á ekki stærra, svæði en Þingvalladalurinn er. Ég tel að slíkir staðir eigi að þjóna menntun, fræðslu og Iifun. Séra Heimir hefur lagt áherslu á að Þingvellir sé menningarstaður til þjóðaruppeld- is. Það em stór orð en segja ákaf- lega mikið. Séra Heimir er algjör hetja, hann tók sjálfur á móti mörg úsund skólanemum, og ég hef eyrt margar skemmtilegar sögur af Jiví. Og ég er sammála honum i þvi að þessi staður þjónar mikil- vægu hlutverki í þjóðamppeldi. Héðan á ég sjálf margar dýrmætar minningar, flestar frá pví að ég var hér ein á gangi, ein að upplifa. Héma vakna svo margar spuming- ar. Hvemig lifði fólk hér í gamía daga þegar slegið var upp tjaldborg tvær vikur á nverju sumri? Hvað borðaði fólk, hveiju klæddist það? Hvað gerðu konumar meðan á þinghaldi stóð? Oft óska ég þess að einn steinninn tæki upp a því að tala og segði mér sögur af fólkinu sem var hér. Þessar spumingar sækja á mig, mig langar svo að vita meira. Nokkrar frasagnir em að sjálfsögðu til, ég man eina í augnablikinu af Sveini skotta sem hýadur var þar til hann þoldi ekki meir og skorið af honum eyrað vegna oeirðar við konur og flakk. Hann hefur varla átt sér góðar minningar héðan og ekki hefur hann kært sig um að koma aftur á ennan stað eyralaus. Auðvitað efur margt fallegt gerst héma, og makalaust að hér nafi risið upp borg i tvær vikur iðandi af mann- lífi. Sútarar, sverðfægjarar, föm- fólk og höfðingjar. Siðan fluttist þingið til Reykjavíkur og það varð einrpanalegt á Þingvöllum." , I upphafi viðtalsins minntist Áður en við hófum hið eiginlega viðtal hafði Hanna María minnst eitthvað á róttækar hugmyndir. Var hún róttæk? „Þeir ungu hugsa djarft; það eldist svo af manni. Ég vona að ég hafi þroskast og breyst með árun- um. Það haföi afdrifrik áhrif á mitt líf að lesa kvennaguðfræði, þar sem spurt er guðfræðilegra spum- inga út frá reynslu kvenna. Eítir að ég haföi legið í erlendum fræðum um tíma fann ég fyrir tómleika, ég fann enga lausn í fræðum sem ver- ið var að skrifa vestan hafs. Þejss vegna fór ég að lesa þjóðfræði. Eg yildi finna rætur mínar sem kona á Islandi. Þá leitaði ég að öllu sem sem ég gat um konur og líf kvenna á fyrri öldum og það styrkti sjálfs- vitund mína meira en erlend fræði. Ég tel vænlegri leið að hamingj- unni að draga visku upp úr sjóðum sögunnar heldur cn erlendum laun- heTgum." Við göngum út á hlað í bleikri kvöldbirtunni og Hanna María bregður sér í gúmmístigvélin svo að ljósmyndari getið smellt af henm mynd fyrir utan kirkjuna. Síðan bmnum við aftur á Skodan- um i stressið í bænum. BE NÝTT HELGARBLAÐ 9 FÖSTUDAGUR 11. OKTÓBER 1991

x

Þjóðviljinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.