Dagblaðið Vísir - DV - 13.12.1995, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 13. DESEMBER 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Sfjórnatformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjóri: JÓNAS KRISTJÁNSSON
Aðstoðarritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: PVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14,105 RVÍK, SÍMI: 550 5000
FAX: Auglýsingar: 550 5727 - Aðrar deildir: 550 5999
GRÆN númer: Auglýsingar: 800 6272. Áskrift: 800 6270
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Ritstjórn: dvritst@ismennt.is - Auglýsingar: dvaugl@ismennt.is. - Dreifing: dvdreif@ismennt.is
AKUREYRI: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: ÍSAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF.
Áskriftarverð á mánuði 1550 kr. m. vsk. Lausasöluverð 150 kr. m. vsk., helgarblað 200 kr. m. vsk.
Ókristilegir kirkjugarðar
Skátar á Akureyri afla sér íjár með því að bjóða fólki
að setja upp raflýsta krossa á leiði í kirkjugörðum um jól
og taka 1.200 krónur fyrir það. Á vegum Kirkjugarða
Reykjavíkur eru líka sett upp ljós um jól og kostaði það
rúmlega 5.000 krónur, þangað til DV benti á okrið.
Kirkjugarðar Reykjavíkur fela tveimur aðilum að ann-
ast þetta og hefur hvor aðili um sig einokun á sínum
garði. Þetta einokunarkerfi er svo sem ekki öðruvísi en
annars staðar á landinu, þar sem veitt er þjónusta á
þessu sviði, en er langsamlega dýrast í Reykjavík.
Sums staðar á landinu er þjónusta af þessu tagi veitt
ókeypis. Til dæmis er á Raufarhöfn fyrir hver jól komið
fyrir rafmagnstöflu, sem aðstandendur hafa aðgang að.
En sá er munurinn, að vegalengdir eru stuttar í þeim
kirkjugarði, svo að hver getur haft sinn kapal.
í stórum kirkjugörðum eins og á Reykjavíkursvæðinu
þarf greinilega skipulag á lagningu rafmagnskapla. En
slíkt skipulag getur leitt til einokunar og okurs, ef ekki
er rétt staðið að málum. Okrið í Reykjavík er ýkt mynd
af því, sem getur gerzt við slíkar aðstæður.
Kirkjugarðar Reykjavíkur hafa verið mikið í fréttum á
undanförnum árum. Þeir hafa sætt dómi fyrir ólögmæta
viðskiptahætti, sem fólust í, að þeir notuðu hluta af
kirkjugarðsgjöldum fólks til að greiða niður gjaldskrá
jarðarfara til að undirbjóða einkaaðila í útfórum.
Prófastsembættin í Reykjavík og þjóðkirkjan báru
blak af Kirkjugörðum Reykjavíkur meðan á þessum
málaferlum stóð og óhreinkuðu sig af því. Nú láta pró-
fastsembættin og þjóðkirkjan kyrrt liggja, þótt einokun-
arstofnunin sé að láta okra á aðstandendum látinna á jól-
unum.
4.000-5.000 krónur eru mikið fé fyrir sumt fólk, þótt
kirkjunnar menn telji það ef til vill vera smámuni. í hópi
þeirra, sem vilja skreyta leiði fyrir jólin, eru til dæmis
ekklar og ekkjur, sem búa við of þröngan kost. Engin
ástæða er til að níðast svona á þessu fólki.
Sem betur fer getur aðhaldssamt fólk komizt hjá ein-
okun kirkjugarðanna með því að kaupa ljósker eða
krossa, sem ganga fyrir rafhlöðum og kosta miklu minna
en kirkjugarðsrafmagnið. Einokunin er því ekki alger,
en ekki er öllum kunnugt um þessar undankomuleiðir.
Stjórnendur Kirkjugarðá Reykjavíkur hafa orðið sér
til svo mikillar skammar á undanförnum árum, að þeim
ber að láta af störfum. í staðinn á að fá fólk, sem stund-
ar kristilega viðskiptahætti og lendir ekki í réttvísinni
fyrir að undirbjóða eða okra í krafti einokunarstöðu.
Bezta leiðin til að skipuleggja jólaskreytingar á leiðum
í borginni er, að Kirkjugarðar Reykjavíkur bjóði út verk-
ið og afhendi það þeim, sem býðst til að gera það fyrir
lægst verð. Verðið yrði væntanlega nær 1.000 krónum en
4.000 krónum og sennilega innan við 1.000 krónur.
Prófastsembættunum og þjóðkirkjunni ber að líta al-
varlegum augum á vandræðin í Kirkjugörðum Reykja-
víkur og gera ráðstafanir til að þau endurtaki sig ekki.
Ástæðulaust er fyrir þessa aðila að láta blett á sig falla
fyrir að halda verndarhendi yfir ókristilegu athæfi.
Allt of mikið er um það hér á landi, að látið sé kyrrt
liggja, þótt menn í ábyrgðarstöðum standi sig illa. Alls
staðar er verið að sýna óhæfu fólki umburðarlyndi og
gera þjóðfélagið þar með óskilvirkara og dýrara en það
væri, ef ábyrgðarstöður þess væru betur mannaðar.
Fyrir næstu jól ber prófastsembættunum og þjóðkirkj-
unni að sjá um, að Reykvíkingar geti fengið raflýsingu á
leiði fyrir 1.000 krónur eða lægra verð.
Jónas Kristjánsson
...úthafsveiðiskipum tefit fram viku eftir viku til að drepa niður aðrar vistvænar veiðar innan fiskveiðilögsög-
unnar.“
Fiskistefnan
dauðadæmd
Haldin var sérstök ráðstefna í
New York til undirritunar aðildar-
þjóðanna að úthafsveiðisáttmálan-
um. Við heimkomuna veifaði fiski-
ráðherrann nýja plagginu, með
„íslenska ákvæðinu" um að taka
beri sérstakí tillit tO þjóða sem
hafi sérstaka hagsmuni af fisk-
veiðum og enginn mun nokkru
sinni taka neitt tillit til og nægir
að minna á háttsemi Norðmanna
því máli til stuðnings.
Þetta minnti helst á undirritun
M”nchensáttmálans við Hitler þeg-
ar Chamberlain forsætisráðherra
Breta hrópaði: „Peace jn our
time.“ Nokkrum mánuðum síðar
.var hann settur af og seinni heims-
styrjöldin skollin á.
Framtíðin lokuð bók
Hvorki fiskiráðherrann, ÍS né
LÍÚ eru reiðubúin til að fara eftir
þessum nýja úthafsveiðisáttmála.
Sáttmálinn segir einfaldlega að
kvótaúthlutun i úthafsveiðum skuli
byggjast á „veiðireynslu" þjóðanna
á viðkomandi veiðislóð. Ef giskiráð-
herrann framkvæmdi það sem
hann prédikar hefði öllum út-
hafsveiðiflota verið teflt fram á út-
hafinu undanfarin ár til að afla Is-
landi slíkrar veiðireynslu. Þetta er
ekki gert, heldur er úthafsskipum
teflt fram viku eftir viku til að
drepa niöur aðrar vistvænar fisk-
veiöar innan fiskilögsögunnar.
Þannig er stýrikerfi fiskveið-
anna í framkvæmd. Þetta er
skemmdarverk gagnvart framtíð-
arhagsmunum íslands og að sjálf-
sögðu gagnvart því fólki og byggð-
um sem byggja afkomu sína á
veiðum og vinnslu fisks í landi.
Fiskiráðherrann dró fram á síð-
ustu stundu að segja upp samn-
ingnum um veiðar á „Flæmska
hattinum" og sagði þjóðinni síðan
að þetta væri gert til að koma á
kvótakerfi þarna í samræmi við
úthafsveiðisáttmálann. Hinn rúss-
neski kollegi hans var heiðarlegri,
Kjallarinn
Önundur Ásgeirsson
fyrrv. forstjóri Olís
enginn kafbátur. íslenskur skip-
stjóri togarans skýrði frá því á rás
2 að hann væri búinn að veiða
10.000 tonn af karfa á þessu ári á
Reykjaneshrygg.
„Veiðireynslan" af þessum afla
gengur ekki til íslands því að þótt
skipið sé í íslenskri eigu er það
skráð erlendis. Þannig heldur
fiskiráðherrann verndarhendi yfir
skemmdarverkum gegn framtíðar-
hagsmunum Islands í úthafsveið-
um. Um þetta er íjöldi annarra
dæma. Hversu lengi getur ráðherr-
ann haldið þessu áfram?
Aldrei fyrirgefið
Morgunblaðið skýrði frá því
7.12. að haldinn hefði verið fundur
í Sjálfstæðisfélagi Hafnarfjarðar
þar sem ósjálfstæði flokksins í
fiskveiðimálum kom greinilega
„Þetta er skemmdarverk gagnvart fram-
tíðarhagsmunum íslands og að sjálfsögðu
gagnvart því fólki og byggðum sem byggja
afkomu sína á veiðum og vinnslu fiskt í
landi.“
hann sagði að Rússar ætluðu að
afla sér meiri veiðireynslu.
Ályktun: Rússar eru að afla sér
veiðireynslu um allan sjó meðan
íslenski fiskiráðherrann, LÍÚ og ÍS
eru að drepa niður alla veiði í
fiskilögsögunni og glata öllum
rétti til úthafsveiða í framtíðinni.
íslendingar sjá hvergi til lands i
úthafsveiðum sínum. Framtíðin er
þeim lokuð bók og glötuð.
Kafbátur í trollið
Stór djúpveiðitogari fékk núna í
vikunni eitt stykki kafbát í Glor-
íutrollið frá Hampiöjunni og braut
allar toghlerakeðjurnar hans
Jósafats Hinrikssonar, þannig að
aðeins hlerarnir komu upp, en
fram. „Margar ólíkar hugmyndir
komu frarn," segir Mbl. Aðeins
einn maður, Guðjón A. Kristjáns-
son, hélt sönsum. Hann sagði: „Af-
nema þarf kvótakerfið eigi að
koma í veg fyrir að illa fari.“
Böl fiskveiðistefnunnar er að
stjórnmálamenn hafa verið að
eyðileggja fiskveiðar innan
fiskilögsögunnar vegna hagsmuna-
streitu LÍÚ og ÍS. Samtímis er ver-
ið aö eyðileggja alla framtíðar-
hagsmuni íslands í úthafsveiðum.
I íslenskri fiskveiðilögsögu á að-
eins að leyfa vistvænar krókaveið-
ar, eins og Bryan Robin er þegar
byrjaður á í Kanada. Þetta verður
aldrei fyrirgefið núverandi ráða-
mönnum. Önundur Ásgeirsson
Skoðanir annarra
Velferðin og sparnaðarkrafan
„Aðhald er nauðsyn og breytingar á velferðarkerf-
inu óhjákvæmilegar. Hins vegar er ekki sama
hvernig þessu aðhaldi er beitt og á hverjum það
bitnar. . . . Ríkisspítalarnir eru stórt viðfangsefni
þessa aðhalds og til þeirra hefur verið gerð - eins og
annarra hluta heilbrigðiskerfisins - víðtæk sparnað-
arkrafa. Ætla má að ástæðan fyrir hinum mikla
halla á rekstrinum sé ekki eingöngu viljaleysi
stjórnendanna að kenna heldur því að sparnaðar-
krafan sé orðin óraunhæf miðað við þær kröfur og
væntingar sem gerðar eru til spítalans.“
Úr forystugrein Tímans 12. des.
Of langur vinnudagur
„íslensk fyrirtæki þurfa að gera sér grein fyrir
nauðsyn þess að vera samkeppnisfær við erlend fyr-
irtæki hvað launagreiðslur snertir. Geri þau það
ekki flytur fólk þangað sem betri kjör eru í boði eins
og nú þegar hefur oröið vart. Þaö sem vekur sér-
staka athygli í þessum samanburði, er hinn langi
vinnutími hér á landi miðað við önnur lönd.... Það
er enginn vafi á því, að afköst gætu aukist i dag-
vinnu, ef dregið yrði úr yfirvinnu og fólk þyrfti ekki
að búa við svo langan vinnudag.“
M.L.S. í 10. tbl. VR-blaðsins.
Miðstýring í kjaramálum
„I stað þess að leggja í innbyrðis stríð ætti verka-
lýðshreyfingin nú að hugsa sinn gang og finna sér
hlutverk og starfshætti í samræmi viö breytta tíma.
. . . Á síðustu vikum hafa atvinnurekendur talað
digurbarkalega um nauðsyn aukinnar miðstýringar
í launamálum og meðal annars gagnrýnt fjármála-
ráðherra harðlega fyrir linkind við samningaborðið.
Sumir forystumenn atvinnurekenda hafa gerst svo
ósvífnir að nánast krefjast þess að þeir semji við
ríkisstarfsmenn fyrir hönd ríkisins. Miðstýring í
launamálum virðist því sök atvinnurekenda um-
fram aðra.“
Úr forystugreinum Alþbl. 12. des.