Dagblaðið Vísir - DV - 25.02.1997, Qupperneq 13

ÞRIÐJUDAGUR 25. FEBRÚAR 1997
13
Forræðisdeilan í Kópavogi
_ hvað hefðuð þið gert í okkar sporum?
I febrúar 1992
hringdi dóttir min,
Kelly, frá Arizona,
en hún var að slíta
sambúð við þáver-
andi kærasta, var
þunguð og bauð okk-
ur bamið til ættleið-
ingar. Allt fram yfrr
fæðingu, 20. október,
reyndum við að fá
Kelly til að taka
ábyrgð á baminu.
Kelly bað lögíræðing
um að ganga frá ætt-
leiðingarbeiðni og
kom snemma í des-
ember fyrir rétt og
afsalaði sér barninu.
Beiðnin var skráð í
heimabyggð okkar,
Utah. Bamið skildi
Kelly eftir hjá okkar um 20. nóv-
ember.
Eftir heimsóknir um jólin tók
Kelly að efast um ákvörðun sína í
feb. 1993. Vandræðin hófust þegar
Kelly tók barnið af heimili okkar
síðla í apríl. Svo virtist sem Kelly
skildi eldri dótturina, 3ja ára, eftir
eina heima.
Rannsókn og sálfræöimat
Að loknum tilraunum til að fá
bamið aftur var það afhent okkur
með aðstoð lögreglu en við féllum
frá ákærum gegn Kelly. Með lög-
banni í júlí 1993
andmælti Kelly
ættleiðingunni og
dró tO baka sam-
þykki sitt, sem þó
var of seint sam-
kvæmt lögmn Utah.
Umgengnisrétt
nýtti Kelly sér ekki
fyrr en 20. okt.
Dómarinn Davis
benti á að fram
ættu að fara fullar
vitnaleiðslur í málinu.
í maí var mælt fyrir mn rann-
sókn á heimilisaðstæðum og sál-
fræðimat. Áður en það lá fyrir var
þó úrskurðað í okt.
1994 að barnið skyldi
fært Kelly í langar
heimsóknir án eftir-
lits, enda þótt hamið
væri þá í nánum
tengslum við okkur og
tekið að gleyma Kelly.
Eftir fyrstu heimsókn
var barnið í fyrsta
sinn árásargjarnt og
ónærgætið við önnur
börn og tók að bera á
kvíðafullum tengslum.
Skýrslan var tilbúin
21. nóv. 1994. Þar vor-
um við talin hæf til
forræðis og í góðum
tengslum við bamið,
en niðurstaðan er
(óskiljanleg flestum)
að forsjá skuli veitt
Beiðninni um forræði var hafn-
að 24. janúar 1995. Vitnaleiðslur
fyrir rétti fóm aldrei fram. Á stop-
ulum heimsóknartímum hékk
litla stúlkan okkar sífellt utan i
mér og hágrét þegar kom að því
að fara aftur til Kellyar. Einn af
góðvinum Kellyar réðst á mig
með barsmíðum í viðurvist bam-
anna. Sá er tengdasonur ráðgjafa
Kellyar, sem sá um lyfjapróf henn-
ar, könnun heimilisaöstæðna og
lagði fram tillögur fyrir réttinn.
Við misstum trúna á réttarkerfi
Utah-fylkis, óttuðumst um framtíð
barnsins sakir viðurkenndrar
lyfjanotkunar og lauslætis Kellyar
og fórum í okt. 1995 til íslands.
Draumurinn snerist í mar-
Kjallarinn
Connie Jean
Hanes
húsmóöir
Kelly.
„Hámarki nær svo ómennskan 1.
mars þegar við yfirgefum ísland
nauðug og skiljum við son okkar
vegna kröfu ráðherra um að okk-
ur sé skilað undir það rangláta
réttarkerfí sem við forðuðum
okkurfrá
Zenith Elaine, dótturdóttir Connie. - Myndin er tekin á öskudaginn á
barnaheimilinu Marbakka í Kópavogi.
tröö
Á íslandi var draumur okkar
um raunsanna fjölskyldu að ræt-
ast. Donald í góðri vinnu, sonur
okkar 16 ára og litla dóttirin að að-
lagast aðstæðum og við öll að eign-
ast vini. Bömin í skóla og við
ábyrgir, löghlýðnir samfélagsþegn-
ar.
Draumurinn snerist i martröð
21. jan. þegar yfirvöld tóku barnið
okkar i trássi við Haagsáttmálann
og úrskurð Hæstaréttar og skiluðu
því til Kellyar. Fjögmra ára telpu
var rænt úr leikskóla og hún ein-
angruð frá fjölskyldu og vinum
dögum saman. Síðast sáum við
hana í sjónvarpi stjarfa á svip inn-
an um gleiðbrosandi andlit full-
orðinna. Kelly svaraði aldrei sím-
hringingum okkar.
Hámarki nær svo ómennskan 1.
mars þegar við yfírgefum ísland
nauðug og skiljum við son okkar
vegna kröfu ráðherra um að okk-
ur sé skilað undir það rangláta
réttarkerfi sem við forðuðum okk-
ur frá. Kröfur USA, jafnvel þótt
þær leiði til brota á íslenskum lög-
um, veita ráðherra rétt til að fara
með alla fjölskylduna eins og
dauða hluti. Að verki loknu blasir
við að íslenskt réttarfar er ekki
hótinu betra en það rangláta kerfi
sem við yfirgáfum.
Connie Jean Hanes.
> Veðsetning réttinda í atvinnurekstri:
I þágu hverra eru reglurnar?
Fyrir Alþingi liggur frumvarp
til laga um samningsveð. Miklar
deilur hafa orðið um frumvarpið
vegna veðsetningar skipa og afla-
heimilda. Tengist það deilunni um
stjóm fiskveiða sem stöðugt er
uppi og veldur vanda. Frumvarpið
er hið merkasta og er auðvitað sett
fram til þess að auka öryggi í við-
skiptum og koma í veg fyrir að
lántakendur misnoti það traust
sem borið er til þeirra sem fá fjár-
muni að láni.
Nauösynlegt að skapa
tryggar reglur
Frumvarpið er nú lagt fram í
fimmta sinn. Á síðasta kjörtíma-
bili náðist málið ekki fram og nú
leggjast kratar enn
gegn því. Aðdrag-
andi þess að frum-
varpið kæmi frarn
var nokkur vegna
deilna um hvort
með því væri verið
að heimila veðsetn-
ingu á óveiddum
fiski í sjónum.
Stjómarflokkamir
náðu samkomulagi
um gerð frum-
varpsins svo sem
það liggur nú fyrir til meðferðar á
Alþingi.
Þegar dómsmálaráðherra mælti
fyrir frumvarpinu á Alþingi urðu
miklar umræður og var deilt
harkalega um málið. Deilur
standa um það hvort með fmm-
varpinu hafi hagsmunir lánveit-
enda verið teknir framar hags-
munum lántakenda. Að minu mati
fara þeir hagsmunir fullkomlega
saman þegar allt er með felldu. Ef
ekki ríkir öryggi í lánaviðskiptum
hækka útlánavextir eða innláns-
vextir lækka nema hvoru tveggja
sé. Mikilvægt er að skapa tryggar
reglur um veðsetningu vegna lána
til útgerðar. Fjárfesting íslendinga
í fiskiskipastólnum er mikil. Þar
er um að ræða gmndvöll okkar
aðal atvinnuvegar. Þær lánastofn-
anir sem stunda viðskipti við út-
gerðarfyrirtækin verða að hafa
skýrar reglur um hvað megi veð-
setja og hvaða eignir standi á bak
við þau veð sem sett era fyrir lán-
um sem veitt eru. Að mínu mati er
mikilvægur þáttur í því að halda
niðri vöxtum og kostnaði við lán
að hafa öraggar tryggingar og
skapa traust í viðskiptum.
Gera verður skýran greinarmun
á áhættulánaviðskiptmn vegna ný-
breytni og nýsköpunar í atvinnu-
lifinu þar sem lánastofnanir taka
vissa áhættu, og viðskiptum þar
sem sett era „trygg“
veð sem eiga að
standa fyrir sínu.
Deilur um hvort
kvóta megi veðsetja
byggjast á miklum
misskilningi. Hvers
virði er skip án
skrúfu og vélar? Er
líklegt að lánastofn-
anir veiti stór lán út
á skip sem ekki get-
ur farið á sjó? Með
sama hætti má
spyija; hvers virði
er skip sem ekki
hefur aflaheimildir?
Er eðlilegt að það sé
heimilt að selja afla-
heimildir af skipi
sem hefur verið veð-
sett í trausti þess að
það hafi heimild til
veiða? Allt tal um að
kvótinn sé veðsettur er hyggt á
misskilningi og rangtúlkun.
Nauösynleg ákvæöi
Sumir þingmenn hafa lagst gegn
framvarpinu vegna þess að þeir
telja það óþarfa og virðast vilja að
lánastofnanir taki þá áhættu sem
fylgir því að aflaheimildir megi
selja af skipunum. Aðrir telja að
verið sé að veðsetja kvótann.
Stuðningsmenn frumvarpsins
vekja athygli á því sem segir í 3.
grein fumvarpsins, 4.tölulið:
„Eigi er heimilt að veðsetja rétt-
indi til nýtingar í atvinnurekstri,
sem skráð er opinberri skráningu
á tiltekið fjárverðmæti
og stjórnvöld úthluta
lögum samkvæmt, t.d.
aflahlutdeild fiskiskipa
og greiðslumark bú-
jarða...“
Mín afstaða til málsins
er sú að ég tel ákvæði
frumvarpsins nauðsyn-
leg, ekki síst þar sem
segir í þeirri sömu 3.
grein, 4. lið: „Hafi fjár-
verðmæti það, sem
réttindin eru skráð á,
verið veðsett, er eig-
anda þess óheimilt að
skilja réttindin frá
fjárverðmætinu nema
með þinglýstu sam-
þykki þeirra sem veð-
réttindi eiga í viðkom-
andi fjárverðmæti."
Niðurstaða mín um
frumvarp til laga um
samningsveð er þessi: Með skýr-
um ákvæðum um veðsetningu
skapast meira öryggi í viðskipt-
um. Vextir eiga að geta lækkað í
kjölfarið. Það er öllum til hagsbóta
sem skulda, ekki síst bændum sem
eiga bújarðir og útgerðarmönnum
sem vilja traust viðskipti. Þetta
ákvæði setur þeim skorður sem
hafa yfir að ráða aflaheimildum á
veðsettu skipi eða bújörð með
greiðslumark til framleiðslu af-
urða. Það verður að teljast eðlilegt
og nauðsynlegt og er í þágu þeirra
sem stunda heiðarleg viðskipti.
Sturla Böðvarsson
„Er líklegt að lánastofnanir veiti
stór ián út á skip sem ekki getur
farið á sjó? Með sama hætti má
spyrja; hvers virði er skip sem
ekki hefur afíaheimildir?“
Kjallarinn
Sturla
Böðvarsson
alþingismaöur Sjálf-
stæöisflokksins á Vest-
urlandi
Með og
á móti
Niðurskurður Reykjavík-
urborgar á framkvæmdum
Komum til
móts við rík-
isvaldið
„Ég hefði
kosið að þurfa
ekki að skera
niður þessar
framkvæmdir
Reykjavík-
urborgar
vegna þess að
við vorum
með þær inni
á fjárhagsá-
ætlun. Og við
erum auðvitað ekki í fram-
kvæmdum bara til þess að fram-
kvæma heldur af því að við telj-
um að þær séu nauðsynlegar.
Hins vegar var krafan mjög
ákveðin af hálfu ríkisvaldsins
að það yrði ekki farið í þessar
framkvæmdir í Ártúnsbrekku
nema að aðrar framkvæmdir
yrðu skornar niður á móti.
Þannig aö okkur var nauðugur
einn kostur í þessum efnum.
Ástæðan fyrir því að við komum
til móts við þessar kröfur ríkis-
valdsins er sú að við teljum að
þessi framkvæmd í Ártúns-
brekku sé svo mikilvæg út frá
umferðaröryggi að hún megi
ekki bíða og standa þá hálf-
kláruð heilt ár eða meir. Þess
vegna gripum við til þess ráðs
að skera niður aðrar fram-
kvæmdir á okkar fjárhagsáætl-
un. Við hefðum kosið að gera
það ekki þar sem við erum ekki
farin að sjá þessi þenslumerki
sem rikisvaldið talar um hér á
höfuðborgarsvæðinu, hvorki í
útboðunum okkar né heldur í at-
vinnuleysistölum. En okkur var
nauðugur einn kostur í þessum
efnum og gerðum þetta þar af
leiðandi."
ingibjörg Sólrún
Gísladóttir b
borgarstjóri.ri
Framkvæmd-
irnar atvinnu-
skapandi
„Ég held að
allar þessar
framkvæmdir,
sem búið var
að ákveða,
hafi verið al-
veg nauðsyn-
legar og þær
era auk þess
náttúrulega
atvinnuskap-
andi í öllu
þessu at-
vinnuleysi sem er í dag. Og það
er ömurlegt að rikið skuli beita
svona harðræði til að hægt sé að
fá þá til að leggja fé í fram-
kvæmdir þar sem er slysagildra
aö allra mati. Það er ömurleg
staðreynd að standa frammi fyr-
ir því að þeir noti svona þving-
un á borgina til að falla frá
framkvæmdunum vegna þess að
borgarstjóri gerði sér grein fyrir
því að þarna væri um hættu að
ræða ef ekki væri farið í þetta.
Mér finnst þetta nú, eins og ann-
að sem þessi ríkisstjóm gerir,
ekki bera henni fagurt vitni.“
-ggá
Halldór Björnsson,
formaöur
Dagsbrúnar.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á þvi að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á netinu.
Netfang ritstjómar er:
dvritst@centrum.is