Dagblaðið Vísir - DV - 07.10.1997, Qupperneq 7

ÞRIÐJUDAGUR 7. OKTÓBER 1997
7
I>V
Fréttir
^ Prófessor í Skotlandi:
Afallahjálp getur
reynst skaðleg
Áfallahjálp sérfræðinga er tíma-
eyðsla og er veitt meira á forsend-
um þeirra sem hjálpa heldur en
fómarlambanna. Áfallahjálpin get-
ur reynst skaðleg. Þetta er mat
Yvonne McEwan, prófessors við
Fife-háskólann í Skotlandi.
„Ráðgjafinn er ef til vill stundum
að gera þetta svolítið mikið á sínum
eigin forsendum. Það verða stund-
um átök á milli þeirra sem vilja
veita áfallahjálp. Hjá Almannavöm-
um segja menn nóg af sjálfboðalið-
um. Eitt aðalatriðið sé að kunna að
velja úr,“ segir séra Kristján Bjöms-
son á Hvammstanga sem tekið hef-
ur þátt í að veita áfallahjálp.
„Ef ráðgjafi gerir þetta á sínum
eigin forsendum en ekki þeirra sem
þurfa á aðstoð að halda get ég vel
trúað því að um tímaeyðslu sé að
ræða,“ bætir Kristján við.
Að því er breska blaðið Daily Te-
legraph greinir frá sagði McEwan
Áfaliahjálp hófst ekki að ráði hér á landi fyrr en eftir snjóflóðið f Súðavík. Á
myndinni má sjá björgunarmenn á leið á slysstað. DV-mynd BG
nýlega á ráðstefnu í London að ráð-
gjafar notfærðu sér þá sem hefðu
orðið fyrir áfalli til að auka eigin
starfsframa. Áfallahjálp væri ofnot-
uð og misnotuð. Fómarlömbin
fengju á sig stimpil og það leiddi til
dæmis til erfiðleika hjá þeim við að
koma sér áfram í starfi og fá lán.
Prófessorinn, sem starfað hefur
með fómarlömbum hryðjuverka á
Norður-írlandi og veitti bandarísk-
um yfirvöldum ráðgjöf eftir
sprengjutilræðið í Oklahomaborg,
réðst einnig á eftirlitsleysi með því
hverjir veittu áfallahjálp. Hún benti
einnig á að áfallahjálp væri orðin
stór iðnaður. í Dunblane í
Skotlandi, þar sem fjöldi skólabama
var myrtur, hefðu til dæmis ráðgjaf-
amir verið miklu fleiri en fórnar-
lömbin.
„Ég hef heyrt það frá Danmörku
að þar séu ráðgjafar komnir út og
famir að bjóða sig fram um leið og
eitthvað gerist þó að það sé ekki
annað en að jámbrautarlest hlekk-
ist eitthvað aðeins á. Þó að enginn
slasist alvarlega er allur hópurinn
tekinn I gegnum þetta ferli,“ greinir
Kristján frá.
Hann kannast ekki við að svona
vandamál hafi komið upp hér
heima. „Þar sem ég þekki til hefur
þetta verið þannig að þeir sem lent
hafa í áfalli hafa í öllum eða lang-
flestum tilvikum þurft að kalla eftir
áfallahjálpinni. Það er vakin athygli
á að hjálp geti verið i hoði. Síðan er
fólk látið um það. Ef við höldum
þeirri stefnu áfram lendum við ekki
í þessari krísu," tekur Kristján
fram.
Sjálfur hefur hann tekið þátt í að
veita hópum áfallahjálp ásamt öðr-
um. „Það hefur ævinlega verið sam-
kvæmt beiðni. Fólk hefur verið
mjög þakklátt. Þeir sem hafa ekki
áhuga taka ekki þátt.“ -IBS
Einstæð norsk rannsókn á fylgni sjúkdóma manna og dýra:
Hundar fá sömu krabba-
mein og eigendurnir
Hundar og menn fá sömu krabbameinin ef
marka má víötæka könnun sem fram fer í
Noregi.
DV, Ósló:______________________
Rannsókn um það hvort hundar
og fólk fái sömu sjúkdóma fer fram
í þremur fylkjum í Noregi. Um er að
ræða fylkin Troms og Finnmörku,
Ósló og Akershus. Þegar eru vís-
bendingar um að fylgni sé meðal
eintakra krabbameinstegunda hjá
fólki og hundum. Rannsóknin, sem
er einstæð I heiminum, er sam-
starfsverkefni lækna og dýralækna
sem safha saman upplýsingum
hvorir á sínum vettvangi. Anna
Vigdis Eggertsdóttir er lektor við
Dýralæknaháskólann í Ósló.
Upplýsingar í áratug
„Það er verið að rannsaka út-
breiðslu á krabbameini í hundum.
Þetta er algengasta dauðategundin
hjá sumum hundategundum. Dýra-
læknar í þessum fylkjum senda okk-
ur upplýsingar um þá krabbameins-
sjúkdóma sem hundar á þeirra
svæðum fá. Þessar upplýsingar
senda þeir okkur hingað í Dýra-
læknaháskólann og við höldum
þeim saman og skrásetjum. í öllum
þeim tilvikmn sem þeir geta tekið
sýni og greint sjúkdóminn er það
gert,“ segir hún.
Upplýsingaöflun hefur nú staðið í
10 ár. Anna segir að á sama hátt og
dýralæknar skrái skipulega sjúk-
dóma haldi læknar saman upplýs-
ingum um sjúkdóma í fólki. Þegar
upplýsingaöflun verði lokið muni
skrár um hunda og fólk verða sam-
keyrðar.
„Með þessu sést munur á milli
hundategunda en sumar tegundir fá
frekar krahbamein en aðrar. Það er
ljóst að hundar fá ekki alltaf sama
krabbamein og fólk. Það er
t.d. mjög sjaldgæft að hundar
fái lungnakrabbamein. Eins
er krabbamýin í blöðruháls-
kirtli sjaldgæft. Afhir á móti
er brjóstakrabbamein og júg-
urkrabbamein algengast
bæði hjá hundum og mönn-
um,“ segir Anna.
Hún segir margt athyglis-
vert hafa þegar komið í ljós í
rannsókninni varðandi
krabhameinssjúkdóma.
Augljós ávinningur
„Við getum vonandi við lok
rannsóknarinnar séð hvaða
krabbamein geta verið arf-
geng vegna þess að sumar
krabbameinstegundir virðast
frekar leggjast á einstakar
hundategundir. Að auki er
hugsanlega hægt að nota
hunda sem mælikvarða á
áhættusjúkdóma hjá fólki á
sömu svæðum. Vegna styttri
ævi hunda gerist allt hraðar
en hjá fólki og þannig má á
sjö árum sjá þróun krabba-
meina. Ef slík rannsókn fer
fram á fólki tekur 30 ár að sjá
sömu mynd þannig að ávinn-
ingurinn er augljós. Þannig
gæti rannsóknin á hundun-
um endurspeglað þau um-
hverfisáhrif sem geta leitt til krabba-
meinsáhættu," segir Anna Vigdís.
Hún segir að sem dæmi um um-
hverfisáhrif megi nefna að konur í
Japan fái afar sjaldan
brjóstakrabbamein en slíkt sé al-
gengt meðal vestrænna kvenna.
Rannsóknir hafi sýnt að ef japansk-
ar konur flytjist til Vesturlanda
glími þær við sömu sjúkdóma og
vestrænar kynsystur þeirra. Rann-
sóknin muni því varpa ljósi á áhrif
umhverfis á sjúkdóma.
„í einfóldu máli má segja að þama
fáum við mælikvarða á umhverfis-
áhrif á fólk. Það er svo margt líkt
með hundum og mönnum á sama
svæði. Hundurinn er inni í stofu
meðan við reykjum og hann fær mat-
arafgangana okkar. Hann labbar út í
sama mengaða loftið og er því í sama
umhverfi og við,“ segir hún.
Hún segir að það sem plagi þá
sem standa að rannsókninni helst
sé glíman við fjárveitingarvaldið.
„Aðalvandi okkar er að fá pen-
inga til að halda verkefninu áfram.
Það er auðvitað merkileg staðreynd
í hinum ríka Noregi," segir Anna
Vigdís. -rt
'Síðasti bekkurinn byrjar^
á morgun ...
Annað kvöld kl. 19.30 byrjar síðasti bekkur ársins í
skemmtilegasta skólanum í bœnum, Sálarrann-
sóknarskólanum.
Langi þig aö lyfta þér upp eitt kvöld í viku eöa eitt laugar-
dagssíðdegi í viku þá er hér örugglega ein af betri og
ódýrari og skemmtlegri leiðum til þess. Og ef þig langar
aö vita flestallt sem vitað er um líf eftir dauöann, hvernig
miölar starfa, um haettur í andlegum málum og hvar og
hvernig þessir væntanlegu handanheimar okkar líkleg-
ustu eru í þægilegum fyrirlestraskóla fyrir hófleg skóla-
gjöld, þá áttu mjög líklega samleiö meö okkur. Hringdu og
fáöu allar nánari upplýsingar um mest spennandi skólann
í bænum sem í boöi er í dag.
Svarað er í síma skólans alla daga vikunnar
kl. 14.00 til 19.00.

Sálarrannsóknarskólinn
„skólinn fyrir fordómalaust og leitandi fólk“
Vegmúla 2,
s. 561 9015 & 5886050