Dagblaðið Vísir - DV - 20.10.1998, Qupperneq 11

JL>V ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTÓBER 1998
11
„Þetta verða „portrett-
tónleikar", blanda af
ólíkum verkum frá ýms-
um tímum sem eiga sam-
eiginlegt að mér eru þau
kær; mér finnst það við
hæfi þegar ég syng í
fyrsta sinn einsöng
heima á íslandi,“ segir
Guðrún Ingimarsdóttir,
ung söngkona sem held-
ur debut-tónleika sína í
Hafnarborg annað kvöld
kl. 20.30. Steinunn Birna
Ragnarsdóttir leikur
undir á píanó og Áshild-
ur Haraldsdóttir leikur á
flautu með henni í
nokkrum verkum.
Guðrún er ekki komin
heim alkomin, bara í
heimsókn. Eftir nám hér
heima hjá Elínu Ósk
Óskarsdóttur var hún
tvö ár við nám í London
og síðan þrjú ár við ein-
söngvaradeild tónlistar-
háskólans í Stuttgart.
Þaðan lauk hún prófi í
vor. Með náminu tók
hún þátt í mörgum óp-
eruuppfærslum og söng
á fjölda tónleika, meðal
annars hefur hún tekið
virkan þátt í flutningi
kirkjutónlistar. Fyrir
tveim árum vann hún til
verðlauna í alþjóðlegu
Erika Köth söngkeppn-
inni sem haldin er árlega
í Þýskalandi. Hún er hú-
sett í Stuttgart.
„Núna er ég að reyna
að fóta mig í tilverunni,
syngja fyrir umboðs-
menn og komast á skrá
hjá þeim,“ segir hún. „Ég
er komin með fjóra umba'
en eitt er að fá þá og ann-
að er hvort þeir gera eitt-
hvað fyrir mann. En mér hefur tekist að
vinna fyrir mér með tónlist og er með bókaða
tónleika til áramóta 2000, alla í Þýskalandi."
- Hvað langar þig mest til að gera?
„Mig langar til að hafa sem allra breiðast-
alla unga söngvara,"
svarar Guðrún. „Auðvit-
að er öryggi í að vera
fastráðinn en maður er
mjög bundinn ef maður
fer á samning, skyldugin-
til að taka hlutverk sem
henta manni ekki endi-
lega. Svo er níðst á ung-
um söngvurum i þessum
húsum. Ég fæ hærri laun
fyrir tvenna tónleika en í
mánaðarkaup hjá óperu-
húsi.“
- Ertu þá að tala um
einsöngstónleika?
„Nei, ekki tónleika þar
sem söngvarinn kemur
einn fram. Það eru bara
stjörnur sem fylla sali á
ljóðatónleikum. Ég er að
tala um tónleika þar sem
ég syng einsöng en marg-
ir aðrir söngvarar koma
fram líka, einsöngvarar
og kórar - kammertón-
leika. óperettutónleika,
konsertuppfærsliu á óp-
erum, kirkjutónleika af
ýmsu tagi. Um jólin verð
ég þó með nokkra tón-
leika þar sem ég syng ein
við gítarundirleik. Þetta
rúllar þannig að einhver
heyrir í manni og hefur
samband við umboðs-
mann og leggur inn pönt-
un. Þýskaland er svo
stórt land að tækifærin
eru endalaus. En auðvit-
að væri líka gaman að fá
fleiri tækifæri til að
syngja heima. Það er
alltaf skemmtilegt að
koma heim.“
Guðrún byrjar annað
kvöld á sólókantötu eftir
Scarlatti og aríu eftir
Purcell, syngur svo Ijóða-
söngva eftir Schubert,
Brahms, Strauss og Bishop. Eftir hlé syngur
hún lög eftir Atla Heimi Sveinsson og Hjálm-
ar H. Ragnarsson og endar tónleikana á arí-
um eftir Mozart, Strauss og Leonard Bern-
stein. Við óskum henni góðs gengis.
Guðrún Ingimarsdóttir - heldur sína fyrstu einsöngstónleika í Hafnarborg annað kvöld.
DV-mynd Hilmar Þór
an starfsvettvang - vera frjáls og vinna við
fjölbreytt verkefni að eigin vali.“
- Langar þig ekki til að komast á fastan
samning hjá óperuhúsi?
„Þetta er virkileg samviskuspuming fyrir
Vill helst vera frjáls
Norðurljós í Hafnarfirði
Guðrún Óskarsdóttir, Sigurður Halldórsson, Camilla Söder-
berg og Ann Wallström á æfingu. Þau endurtaka tónleika sína
í Hafnarborg í kvöld kl. 20.30. DV-mynd Hilmar Þór
Ef einhver heldur að blokkflautan sé bara
ómerkilegt smábamahljóðfæri sem aðeins sé
til að búa barnið undir alvöranám í píanó-
eða fiðluleik er það mikill misskilningur.
Blokkflautan á sér langa og merkilega sögu,
þó fáar tónsmiðar séu samdar fyrir hana í
dag. Blómaskeið hennar var á sextándu og
sautjándu öld, enda víða minnst á hana í
verkum Shakespeares, Miltons, Pepys og
fleiri. Þess má geta að Hinrik áttundi átti
hvorki meira né minna en 76 blokkflautur -
og spilaði á þær allar. Ótal tónverk vom
skrifuð fyrir blokkflautuna í gamla daga, og á
tónlistarhátíð Musica Antiqua sem ber yfir-
skriftina Norðurljós og hófst síðastliðið laug-
ardagskvöld í Hafnarborg, mátti heyra nokk-
ur þeirra.
Fyrst á efnisskránni var verk eftir Dario
Castello, „Sonata quarta a tre“, þ.e.a.s. sónata
nr. 4 fyrir þrjár raddir. Castello er nánast
óþekkt tónskáld í dag, hann var uppi á sext-
ándu til sautjándu öld og starfaði í Feneyjum.
Verk hans er vel áheyrilegt og var það prýði-
lega leikið af þeim Camillu Söderberg blokk-
flautuleikara, Ann Wallström fiðluleikara,
Guðrúnu Óskarsdóttur semballeikara og
Snorra Erni Snorrasyni sem lék á teorba, eða
theorbo, en það er stór
lúta. Þess má geta að
lútan er skyld gitam-
um og var geysilega
vinsæl fyrr á öldum;
trúlega er ekkert hljóð-
færi sem jafnmörg tón-
verk hafa verið samin
fyrir, ef píanóið er undanskilið.
Lútan og semballinn vora i undirleikshlut-
verki í tónsmíð Castellos; Guðrún Óskarsdótt-
ir hefur fyrir löngu sannað sig sem virtúós á
hljóðfæri sitt og lék frábærlega vel. Snomi
Öm stóð sig líka svo vel að lútan rann full-
komlega saman við sembalinn og var ekki
nokkur leið að greina á milli þessara tveggja
hljóðfæra. Og Ann Wallström galdraði fram
þennan sára, forneskjulega hljóm úr fiðlunni
sem er svo viðeigandi þegar gömul tónlist er
annars vegar.
Camilla Söder-
berg lék á sópran-
blokkflautu í verki
Castellos, og hinn
hvelli hljómur náði
vel í gegnum þykk-
an hljóðmúr semb-
alsins og lútimnar. En í sónötu 1 og 12 úr
fjórðu bók með sónötum fyrir tvær raddir og
undirleik eftir Salomone Rossi (1570-1630), og
svítu nr. 4 úr „For Several Friends" eftir
Matthew Locke (1621/22-1677), skipti Camilla
um hljóðfæri og lék á dýpri blokkflautur.
Heyrðist þá minna til hennar. Semballinn
sem notaður var fyrir hlé var
ítalskur, tónninn hvass og há-
vær, enda hljóðfærið galopið.
Hefði að ósekju mátt hafa
sembalinn háíflokaðan eða
jafnvel alveg lokaðan, hann yf-
irgnæfði blokkflautuna, sem
var dálítið pirrandi og kom þá
ósjálfrátt upp í hugann það
sem hljómsveitarstjórinn irægi
Sir Henry Woods sagði um
sembalinn, að hann hljómaði
eins og tvær beinagrindur að
elskast uppi á blikkþaki.
Reyndar ber að geta þess að
ítalski semballinn átti að vera
hávær fyrr á öldum, til em
málverk af tónleikum þar sem
mörg hljóðfæri, þ. á m. ítalski
semballinn, spiluðu saman
fylgirödd á móti einni aðalrödd
blokkflautunnar, og má nærri
geta að lítið hefur þá heyrst í
flautunni. En það sem hljómaði vel í gamla
daga virkar ekki endilega vel í dag, áheyrend-
ur era öðm vanir og ber að taka tilit til þess.
Önnur verk sem flutt vom á tónleikunum,
vora sónata i c-moll fyrir blokkflautu, fiðlu og
fylgirödd eftir Handel, sónata i a-moll fyrir
sömu hljóðfæraskipan eftir Telemann, og
„Asaggio a Violino Solo“ eftir Johan Helmich
Roman; hann lést árið 1758 og er oft nefndur
faðir sænskrar tónlistar. Umrætt verk hans er
fyrir einleiksfiðlu, og var það prýðilega leikið
cif Ann Wallström. Einnig vora tónsmíðar
Handels og Telemanns skemmtilega fluttar,
túlkunin lifandi og fjörleg, og hinn þýski semb-
all sem þá var notaður var mun mýkri og þægi-
legri áheyrnar en hinn ítalski. Þegar hér var
komið sögu var lútan búin að draga sig í hlé og
selló komið í staðinn og var það Sigurður Hall-
dórsson sem lék á það af miklum ágætum.
Tónlist
Jónas Sen
*
menning

Námskeið um Laxness
í gærkvöldi hófst á veitingastaðnum Ála-
foss fot bezt í Mosfellsbæ námskeið um
tengsl Halldórs Laxness við Mosfellssveit i
áranna rás. Umsjónarmaður
er Bjarki Bjarnason cand.
mag.
Á námskeiðinu verður sér-
staklega fjallað um
bemskuminningar Halldórs
og Innansveitarkroniku, en
einnig ýmis önnur verk því
lífshlaup og verk nóbels-
skáldsins eru víða samofm sögu og um-
hverfi Mosfellinga.
Námskeiðið verður þrjú kvöld í viðbót,
21., 26. og 28. október. Eftir að því lýkur
verður farið í ferð á skáldaslóðir í Mosfells-
dal.
Brecht á rás 1
Frumsýningu á dagskrá um Bertholt
Brecht í Iðnó var frestað til næsta sunnu-
dags, en á rás 1 er haldið áfram vel unnum
og skemmtilegum þáttmn
um þennan umdeilda rit-
höfund. Þar er fjallað um
ýmsar hliðar á lífi hans og
list. Er hann nútimamað-
ur? Hvaða augum leit hann
ástina? Hver var afstaða
hans til kvenna? Hverju
breytti hann í leikhúsi
samtímans?
Þættirnir eru frumfluttir á laugardögum
en endurfluttir á miðvikudögum kl. 13.05. Á
morgun náum við þættinum frá síðasta
laugardegi.

Umræður um Óskastjörnuna
í kvöld verða á Súfistanum, Laugavegi
18, leikhúsumræður um Óskastjörnuna eft-
ir Birgi Sigurðsson sem nú er aftur sýnd á
fjölum Þjóðleikhússins. Birgir verður sjálf-
ur gestur kvöldsins og svarar fyrirspurnum
viðstaddra ásamt Hallmari Sig-
urðssyni leikstjóra. Melkorka
Tekla Ólafsdóttír, leiklistar-
ráðunautur Þjóðleikhússins,
flytur inngang og leikkon-
urnar Elva Ósk Ólafsdóttir
og Halldóra Björnsdóttir
leika stuttan kafla úr
verkinu.
Óskastjarnan segir frá tveimur
systrum sem báðar hafa hlotið mikla list-
ræna hæfileika í vöggugjöf en farið hvor
sína leið í lífínu. Önnur er myndlistarkona
sem hefur búið erlendis um langt skeið, hin
hefur tekið við ættaróðalinu heima á ís-
landi og hugsar um aldraðan föður þeirra
systra. Þegar leikritið gerist er útlaginn
heima í fríi og kemur þá til óhjákvæmilegs
uppgjörs milli systranna.
Inn i persónusöguna er fléttað á áhrifa-
mikinn hátt umfjöllun um þann mikla
vanda sem íslenskir bændur áttu við að etja
á tíma leikritsins, árið 1986. „Raunveralega
hefur þéttbýlisfólk ekki gert sér grein fyrir
hvílíkur harmur varð meðal fólks sem lifði
á landbúnaði við þetta hrun,“ sagði Birgir í
viðtali viö DV í apríl í vor. ,,Þéttbýlisfólk
hefur komist upp með að einangra sig frá
sveitafólki - stundum er eins og þetta séu
tvær þjóðir.“
Marlíðendur
Fimmtánda ljóðabók Jóhanns Hjálmars-
sonar, Marlíðendur, er komin út hjá Hörpu-
útgáfunni á Akranesi. Jóhann er í fremstu
röð íslenskra nútímaskálda
og hafa ljóð hans vakið æ
meiri athygli hér heima og
ekki síður erlendis. Nýlega
kom út eftir hann stórt ljóða-
safn á spænsku eins og getið
var á menningarsíðu í sum-
ar og væntanleg eru eftir
hann söfn á fleiri tungum,
auk þess sem ljóð hans hafa birst í sýnisbók-
um, meðal annars þeirri kinversku sem fjall-
að var um hér á síðunni í síðustu viku.
Yrkisefni Jóhanns í Marlíðendum koma úr
nánasta umhverfi skáldsins og íslenskri nátt-
úra og frá Spáni, en einnig eru þar ljóð með
efni úr íslenskum fornsögum, og hið sér-
kennilega nafn bókarinnar er sótt í Eyr-
byggja sögu.
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir