Dagblaðið Vísir - DV - 23.08.1999, Side 15

MÁNUDAGUR 23. ÁGÚST 1999
15
Laxahafbeit í
bili í Elliðaár
„Elliðaárnar fullar af laxi, þótt hafbeitarlax sé, eru í raun og veru nátt-
úruperla inni í miðri Reykjavík."
Lcixveiði hefur verið
léleg í Elliðaánum í
sumar. Samkvæmt
Laxasíðunni í sjónvarp-
inu höfðu veiðst 350
laxar í Elliðaánum 13.
ágúst sl. Samkvæmt
sömu heimild veiddust
einungis 492 laxar í El-
liðaánum allt síðasta
sumar eða árið 1998.
Þama þarf að laga hlut-
ina, þó ekki væri nema
í stuttan tíma og til
bráðabirgða. Þá kemur
laxahafbeit i hugann
sem nánast eina skjót-
virka lausnin. Hafbeit
gæti tryggt árlega lax-
veiði upp á 2-3 þús.
laxa i Elliðaánum.
Þannig gætu árnar áfram haldið
stöðu sinni sem ein besta og
skemmtHegasta laxveiðiá lands-
ins. Auk þess eru Elliðaárnar inni
í miðri Reykjavík, sem gerir slíka
laxveiði að stórkostlegu ævintýri.
Þær yrðu ein af undrum Reykja-
víkur sem margur ferðamaðurinn
hefði áhuga á að skoða.
í þessari tiUögu felst að áfram
yrði haldið þeim merku vísinda-
rannsóknum sem stundaðar hafa
verið undanfarin ár. Þær verða að
halda áfram af fuHum krafti og á
þær verður að hlusta. Þannig væri
árlega ráðist í ein-
hverjar fram-
kvæmdir sem gerðu
Elliðaárnar hreinni
og vistvænni. Allt
er þetta hægt að
gera meðan mikiUi
og góðri laxveiði
væri haldið uppi í
bUi með hafbeit,
sem notaði hrogn
úr ánum sjálfum.
EUiðaámar fuUar
af laxi, þó hafbeitar-
lax sé, eru í raun og
veru náttúruperla
inni í miðri Reykja-
vík.
Rangárnar
Frægasta dæmið
um farsæla hafbeit á laxi síðustu
árin eru Rangárnar. Þarna veidd-
ust 20-30 laxar árlega fyrir 10-15
árum. Á síðasta sumri 1998 veidd-
ust 2.680 laxar á stöng í Eystri-
Rangá einni. Með þessari veiði
komst hún í fyrsta sæti yfir landið
aUt sem besta
laxveiðiáin. Auk
þess veiddust á
siðasta sumri
1.149 laxar í Ytri-
Rangá. Þannig
veiddust langt í
4.000 laxar á
stöng á öllu
Rangársvæðinu
samtals sumarið
1998.
Efnahagsáhrif af
þessu eru mikil
fyrir HvolsvöU,
HeUu og bændm’ við Rangámar.
Fjöldi stangaveiðimanna er þama
daglega cdlt sumarið og þeir kaupa
veiðUeyfi auk gistingar og veit-
inga. Þetta era oft útlendingar,
sem eyða meiru fé en aðrir. Svo
kaupa þeir flugfar tU landsins o.fl.
Landbúnaðarráðherra og þing-
menn Suðurlandskjördæmis ættu
að taka höndum saman um að
leita leiða til að veita árlega
nokkurn styrk tU að hjálpa laxa-
hafbeit á þessu svæði, bæði í
Rangánum og víðar um land, þar
sem henta þætti.
Það myndi einnig auka tekjur
bænda við Ölfusá-Hvítá, svo annað
dæmi sé tekið, ef öU net þar væru
tekin upp gegn góðum og ríflegum
árlegum fébótum til netabænda.
Með því mætti auka svo laxagengd
við Ölfusá-Hvítá og tekjur þar af
stangaveiði á laxi að ævintýri
væri líkast.
Laxasjóður vegna
stangaveiði
Um aUt land fjölgar þeim sem
vUja veiða lax og sUung á stöng.
TU að bæta og auka framboð á
veiðUeyfum ætti að starfa Laxa-
sjóður vegna stangaveiði, sem
veitti fé tU að opna nýjar ár og ný
vötn til stangaveiði. Svona sjóður
þarf að hafa tekjur. Nú er stanga-
veiði talin íþrótt. Þess vegna ætti
Laxasjóður vegna stangaveiði t.d.
að hafa rétt á hluta af tekjum af
LOTTÓ, eins og aðrar íþróttir.
Margir myndu spUa í LAXA-
LOTTÓ, ef tekjur af því færu til að
auka stangaveiði.
Ef aðeins lítið brotabrot af öUu
því fé sem fór í tap á fiskeldi hefði
verið lagt til aukningar á stanga-
veiði með skynsamlegum hætti þá
hefði það komið margfalt óbeint til
baka með ýmsum hætti. Stanga-
veiði skapar t.d. mikla veltu í öðr-
um hliðargreinum, svo sem gist-
ingu og veitingasölu.
Ef hlustað er á framangreind
sjónarmið verða Elliðaárnar end-
urreistar með laxahafbeit sem
heldur þar uppi góðri laxveiði í
bUi meðan þær eru hreinsaðar af
mengun og framleiða svo siðan
sinn lax sjálfar. - Verða sjálfbærar
eins og það er kallað.
Lúðvík Gizurarson
Kjallarinn
Lúðvík
Gizurarson
hrl.
„Nú er stangaveiði talin íþrótt.
Þess vegna ætti Laxasjóður
vegna stangaveiði t.d. að hafa
rétt á hluta af tekjum af LOTTÓ,
eins og aðrar íþróttir. Margir
myndu spila í LAXA-LOTTÓ, ef
tekjur af því færu til að auka
stangaveiði. “
Opinber saga og
einstaklingsleg
í tveimur kjaUaragreinum (25/6
og 23/7) hef ég velt því fyrir mér
hvernig sagan er notuð á opinber-
um vettvangi. í fyrra skiptið var
dæmi sótt tU atvinnulífsins en til
kristnihátíðar i síðara sinnið. Nú
hefur sr. Skúli Ólafsson á ísafirði
bmgðist við síðari greininni (30/7)
og er það vel. Að sönnu gætir ým-
issa missagna i skrifum Skúla.
Það er t.a.m. rangt að grein minni
sé beint gegn kristnihátíð Hún-
vetninga. Ég var ekki á staðnum
og er ekki að fetta fingur út í hana.
Sagnir af Þorvaldi víðförla og
Þangbrandi taldi ég aðeins það
kunnar að þær þyrftu minni skýr-
inga við en flest önnur tUtæk
dæmi. Þá er ofsagt að ég telji guð-
fræðinga almennt skeyta lítið um
ságnfræðUeg vinnubrögð. Ég sagði
bara að sumir þeirra virtust að-
eins áræða að túlka íslenska mið-
aldatexta á bókstaflegan hátt.
Milli heimanna tveggja
Það er þó ekki meining mín að
agnúast út í vinnubrögð Skúla.
Hitt er áhuga-
verðara að kanna
hvaða afstaða til
lífsins og sögunn-
ar kemur fram í
grein hans. Hann
virðist skipta tU-
vem okkar upp í
tvö svið. Annað
er hart og krefst
efa og tortryggni.
Hinu lýsir hann
sem „afdrepi"
þar sem mýkri
lögmál gUda. Að því er ég fæ séð
telur hann söguna gegna ákveðnu
hlutverki á báðum sviðunum.
Mörg erum við uggiaust sammála
þessari lýsingu.
Fjöldi manns les sögu, þjóðlegan
fróðleik og Islendingasögur sér tU
hvUdar og uppbyggingar. Þess
vegna eru sögulegar skáldsögur
einnig svo vinsælar sem raun ber
vitni. Þó málar Skúli
tilveruna að mínu
mati um of í svörtu og
hvítu. Á sviði tækni
og vísinda beita menn
að sönnu gagnrýnum
vinnubrögðum. Flest-
ir sem þar starfa eru
þó e.t.v. frekar knúnir
áfram af forvitni,
þekkingarþrá eða
löngun tU sköpunar
en efa og tortryggni.
Milli heimanna
tveggja sem við flest
dveljum í ætti þess
vegna ekki að gæta
þeirrar hyldýpisgjár
sem Skúli gerir ráð
fyrh „ef allt er eins og
það á að vera.“ Þvert á móti ætt-
um við að leggja rækt við alla
þætti persónuleika okkar bæði
heima og í vinnunni!
Rétt unnin heimavinna
Á hinn bóginn vhðist mér Skúli
ekki gera nægUegan greinarmun á
því hvort fengist er við söguna á
opinberum vettvangi eða einstak-
lingslegum. Það er hoUt að sökkva
sér á kaf í þjóðsögur og helgisögur
af hvaða tagi sem er þegar við vUj-
um leita hvíldar.
E.t.v. er það ein-
faldasta og besta leið-
in sem við eigum tU
„sállækninga", a.m.k.
þegar við eigum sjálf
í hlut. Það gegnh aft-
ur á móti öðru máli
þegar við komum
fram sem fulltrúar
opinberra stofnana
við opinber tækifæri.
Þá er óhjákvæmUegt
að ströng heima-
vinna sé unnin rétt
eins og þegar prestur
undhbýr stólræðu
um jól eða páska ef
það er heppUegt að
draga þá samlíkingu
miUi lykUatburða „hjálpræðissög-
unnar“ og íslandssögunnar eins
og Skúli gerir.
Með þessu er ekki sagt að hátíð-
arræður eigi að snúast um heim-
ildarýni heldur verður að vega og
meta hvaða túlkun heimUdanna
hæfir best ef byggja á sjálfsmynd
heillar khkju eða þjóðar á söguleg-
um grunni. í grein minni reyndi ég
að gaumgæfa þá vinnu í tengslum
við nýhafna kristnihátíð.
Hjalti Hugason
„Á sviði tækni og vísinda beita
menn að sönnu gagnrýnum vinnu-
brögðum. Flestir sem þar starfa
eru þó e.t.v. frekar knúnir áfram
af forvitni, þekkingarþrá eða
löngun til sköpunar en efa og tor-
tryggni.u
Kjallarinn
Hjaiti Hugason
prófessor
Með og
á móti
Skipulagning framkvæmda
í Reykjavík
Nú í sumar hafa staðið yfir gífúr-
lega miklar framkvæmdir í
Reykjavík. Þar standa helst upp
úr brúin á Skeiðarvogi við Miklu-
braut og framkvæmdir í miðborg-
inni. Mörgum þykir vinnan við
þessi verk ganga alit of hægt og
benda á lélega skipulagningu og
að óþarft sé að láta framkvæmd-
> irnar taka allt sumarið.
Uppbygging
„Þetta er vissulega búið að
vera annasamt sumar i fram-
kvæmdum í miðborginni enda
hafa bæði fólk, fyrhtæki og
stofnanh
kappkostað að
ljúka öllum
stærri fram-
kvæmdum á
þesssu sumri,
þar á meðal
Reykjavíkur-
borg. Sú
stefnumörkun
miðar af því
að miðborgin
skarti sínu
fegursta árið 2000
og öUum stærri framkvæmd-
um sé lokið fyrh þann tíma en
sem kunnugt er er Reykjavík-
urborg Menningarborg Evrópu
árið 2000. Þess vegna hafa
framkvæmdh verið í raun nær
tvöfalt flehi en eUa í sumar og
auðvitað má finna einhverja
þætti i svona framkvæmdum
sem betur mættu fara. En slíkt
má í sínu leyti kaUa ánægju-
legar áhyggjur því þær snúast
um uppbyggingu, fjárfestingu
og framkvæmdh í miðborginni
sem sýna vel að hún er i sókn,
sem er gjörbreyting, því fyrh
aðeins fáeinum árum flúði það-
an bæði fólk og fyrhtæki og
uppbygging þar var I sögulegu
lágmarki."
Holgi Hjörvar, for-
maður borgar-
stjórnar.
Uppnám
„Það er ekki bjóðandi hvern-
ig uppnámið er í miðborginni
þessa dagana. Skipulagning
framkvæmdanna við Dóm-
kirkjuna og
þar í kring
eru fyrir neð-
an aUar heU-
ur. Það átti að
fara í þessar
framkvæmdh
fyrr, þær
voru á fram-
kvæmdaáætl-
un fyrh þrem-
ur árum og
hefur æ verið frestað þar tfl í
vor. Það verður ekki seinna í
rassinn gripið þar sem árið
2000 er að ganga í garð og þá á
aUt að yera pent og fínt. Það er
skömm að því að þegar loks er
farið í þessar framkvæmdh sé
ekki farið í þær af krafti og
miðborgin i uppnámi aUt sum-
arið, ég man ekki efth fordæmi
fyrh þessu. Hvað viðkemur
brúnni á Skeiðarvogi við
Miklubraut, þá veit ég ekki
betur en framkvæmdh við
hana séu á áætlun en þó hefði
líka mátt láta meiri kraft í
þær.“
Jöna Oróa Sigurö-
ardóttfr borgarfull-
trúl.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum i blaðið nema þær ber-
ist á stahænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu. DV áskUur
sér rétt tU að birta aðsent efni á
stafrænu formi og í gagnabönk-
um.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@ff.is