Dagblaðið Vísir - DV - 29.06.2000, Qupperneq 17

17
FIMMTUDAGUR 29. JÚNÍ 2000
DV
Alþjóðleg leiklistarhátíð á Akureyri:
Tvær sýningar valdar bestar
Á nýliðnu lokahófi leiklistarhá-
tiðar Bandalags íslenskra leikfé-
laga í tilefni af 50 ára afmæli
Bandalagsins voru sýningamar
Nýir tímar eftir Böðvar Guðmunds-
son, í leikstjóm Harðar Sigurðsson-
ar, og Á rúmsjó eftir Slawomir
Mrozek, í leikstjóm Intu Kalnina,
valdar til að deila saman tvennum
verðlaunum. Annars vegar besta
sýning hátíðarinnar og hins vegar
besta leikmynd og umgjörð sýning-
arinnar. Verðlaun fyrir besta leik
hátíðarinnar féllu í skaut Taniu
írisi Melero fyrir frábæra túlkun
sína á Angel í leikritinu Hvenær
kemurðu aftur, rauðhærði riddari?
í flutningi Leikfélags Hafnaríjarðar
og leikstjóm Viðars Eggertssonar.
Þríeykið Ármann Guðmundsson,
Sævar Sigurgeirsson og Þorgeir
Tryggvason úr Hugleik fengu sér-
staka viðurkenningu fyrir besta
nýja höfundaverk hátíðarinnar.
Þeir skrifuðu saman sýningu Leik-
félags Húsavikur, Uppspuni frá rót-
um, í leikstjóm Odds Bjarna Þor-
kelssonar, auk þess sem þeir áttu
og hlut í verki leikfélagsins Hug-
leiks, Ég sé ekki Munin, í leikstjóm
Þórs Tuliniusar.
Verðlaun fyrir frumlegustu upp-
færsluna á leiklistarhátíðinni fékk
Skagaleikflokkurinn fyrir leikverk-
ið Lifðu yfir dauðans haf, í leik-
stjóm höfundarins Kristjáns Krist-
jánssonar. Einnig ákvað dómnefndin, sem var
skipuð þeim Sigrúnu Valbergsdóttur leikstjóra,
Sigurði Hróarssyni leikhússtjóra og Einari
Rafni Haraldssyni, formanni Bandalagsins, að
veita finnsku leiksýningu Kjallaraleikhússins
frá Helsinki sérstaka viðurkenningu fyrir
sterkustu skilaboðin til áhorfenda í gegnum
leiksýninguna Sérðu regnið? í leikstjórn Jo-
hanna Freundlich. í lokaorðum dómnefndar
kom fram að þrátt fyrir viðurkenningaveiting-
ar sem þessar væri rétt að minna á að sam-
kvæmt eðli listarinnar sé ekki til nein mæli-
eining sem mælir bestu eða verstu listina. Við-
urkenningar sem þessar væru meira til gam-
ans gerðar en að ákveða fyrstan, bestan eða
verstan.
Blásiö til brúðkaups
Það er ekki á hverjum degi að aðra eins leik-
húsveisla rekur á fjörur leikhúsáhugafólks á
íslandi og þá sem Bandalag íslenskra leikfélaga
bauð til á Akureyri dagana 21.-25. júní. Fjöl-
breytileikinn í dagskrá hátíðarinnar var grið-
arlegur. í boði var allt frá götuleikhúsi til sund-
laugardrama, leiksmiðja og gagnrýnifunda auk
ótal annarra dagskrárliöa sem verður aðeins
lítillega tæpt á í þessum skrifum. Veðurguðirn-
ir tóku sinn þátt í verkinu og sáu um að sólin
skini ætíð þá er dagskrá hátíðarinnar stóð yflr.
Ekki síst var það áhrifaríkt á Jónsmessunni
þegar leikfélagið Sýnir sýndi leikritið Nýir
tímar inni í Kjarnaskógi og nýttu sér til hins
ýtrasta sköpunarverkið, jafnt i leikmynd, lýs-
ingu og hljóðmyndum. Að lokinni sýningu var
skyndilega blásið til brúðkaups, leikhúsgestum
fullkomlega að óvörum. Um leið og séra Hann-
es Öm Blandon lauk leik sínum í Nýjum tím-
um, sótti hann hempu sína í skóginum og
Sýningin Á rúmsjó var framlag lettneska leikhópsins Auseklis Limbazi
Með einfaldrí leikmynd og leikmunum, góðrí lýsingu og heillandi tónlist, tókst leikstjóranum aö skapa stórbrotna
og heilsteypta sýningu sem unun var aö fylgjast meö. “
Leikarabrúðkaup
Um leiö og séra Hannes Örn Blandon lauk leik sínum í Nýjum tímum
sótti hann hempu sína og leiddi saman í heilagt hjónaband Vilborgu
Árnýju Valgarösdóttur og Árna Baldvinsson.
Ur leikverki Böðvars Guömundssonar
Nýir tímar
Uppsetning Haröar Sigurössonar vann til
verölauna á hátíöinni.
leiddi saman í heilagt hjónaband Vilborgu
Árnýju Valgarðsdóttur, framkvæmdastjóra og
starfsmann Bandalagsins til 20 ára, og Árna
Baldvinsson, ljósameistara og myndatöku-
mann Sjónvarpsins.
Hvern á að éta?
Þrjár erlendar leiksýn-
ingar voru boðnar á hátíð-
ina, frá Lettlandi, Finn-
landi og Noregi. Framlag
lettneska leikhópsins
Auseklis Limbazi, Á rúm-
sjó, var einkar vel heppn-
uð sýning. Leikhópurinn
er 115 ára og hefur hlotið
fjölda viðurkenninga á
sinni starfsævi fyrir góðar
sýningar. Á rúmsjó var
valin besta leiksýning síð-
asta leikárs i Lettlandi. í
dómum gagnrýnenda
kemur fram að sýningin
sé gott dæmi um nútíma
lettneskt leikhús. Það er
engin furða að heyra slík-
an vitnisburð eftir að vera
búinn að sjá sýningu
þeirra. Á rúmsjó gerist á
skipsflaki þar sem þrir
menn hafa komist af úr
sjávarháska. Fljótlega
kemur í Ijós að þeir eru
matarlausir og geta enga
björg sér veitt. Því er
ákveðið að einn úr hópn-
um skuli étinn og síðan hefst pólitísk umræða
um hveijum skuli fómað. Bréfberi og þjónn
koma og við sögu og hafa áhrif á framvindu
verksins. í uppfærslu Lettanna var verkið gert
mjög líkamlegt. Leikendur voru ungir og skipti
leikstjórinn þannig í hlutverk að andstæðurn-
ar voru ríkjandi á milli þess sem höfundur
skrifar í verkið og hver raunveruleikinn var.
Það fór vel við aðra túlkun verksins. Með ein-
faldri leikmynd og leikmunum, góðri lýsingu
og heillandi tónlist, tókst leikstjóranum að
skapa stórbrotna og heilsteypta sýningu sem
unun vaF að fylgjast með, þrátt fyrir að tungu-
málið væri mér algjörlega ókunnugt. Glært
plast, hvítir plattar og nokkrar litlar álplötur
breyttu sviðinu í veisluborð og látbragð leik-
enda skapaði byssustingi og kristalsglös á
skipsflakinu. Agaður leikur var í fyrirrúmi og
að öðrum ólöstuðum þótti mér Arturs
Kruzkops í hlutverki bréfberans og þjónsins
standa sig einkar vel í sínum litlu hlutverkum.
Bravó Lettland - þetta var góð leiksýning!
Morðgáta í stíl Agöthu Christie
Sýning Kellariteatteri frá Finnlandi á Sérðu
regnið var um margt sérstök. Hæg framvinda,
hljóður leikur og söngvar, hyggðir á verkinu
Tídægra (Decameron) eftir Boccacio. Þar er
saman kominn hópur af fólki, innilokað i borg
vegna utanaðkomandi ógna og tekur að segja
hvað öðru sögur. Ótti, ást, einmanaleiki og firr-
ing eru kraftur verksins. Tónlistin var sérlega
falleg og hljómþýðar raddir flnnsku leikend-
anna létu vel í eyrum. Sérðu regnið er söng-
leikur og spunaverk unnið af leikhópnum, und-
ir stjóm Johanna Freundlich, sem einnig lék í
sýningunni og samdi tónlistina ásamt fleirum
úr leikhópnum. Útkoman var með ágætum þótt
hughrif verksins virkuðu ekki djúpt á undirrit-
aða,
Frá Noregi kom leikhópurinn Ervingen með
sýninguna Morð í myrkri eftir Rolf Rolfsen, í
leikstjóm Bjornar Gjerde. Verkið er morðgáta
í stil Agötu Christie. Á sýningu Norðmann-
anna kom greinilega fram hversu misjafnlega
leikhópar vinna með sínar sýningar. Verkefna-
val leikstjórans var einkennilegt með tilliti til
lítillar leikreynslu hópsins og þess að leikæf-
ingar fóru fram um þriggja mánaða skeið, tvo
tíma í senn, eitt kvöld í viku. í verkinu er mik-
ill texti og margir leikendur, sem hver og einn
hefði þurft mun öflugri tilsögn fyrir sitt hlut-
verk. Útkoman var því miður harla vont byrj-
endaverk leikstjóra, sem starfað hefur sem
leikari i tíu ár. En vissulega jók það á viddir
hátíðarinnar.
Bandalag íslenskra leikfélaga má vera stolt
af afmælisveislu sinni og ég óska því til ham-
ingju. Þá var og einkar gleðilegt að finna hvað
forseti íslands, Ólafur Ragnar Grímsson, var
hrifmn af afmælisbaminu. Hann óskaði sér-
staklega eftir því að fá tækifæri til þess að
fylgjast betur með starfl leikfélaganna á lands-
byggðinni. Einnig kom forsetinn með tillögur
að því að efla leiklistarsamskiptin vestur um
haf, með tengingu við íslendingabyggðirnar
vestra í huga.
Sesselja Traustadóttir
_____________________Menning
Umsjón: Þórunn Hrefna Sigurjónsdóttir
Guðbergur
lofaður á Spáni
Skáldsagan Sú kvalda
ást sem hugarfylgsnin
geyma eftir Guðberg
Bergsson rithöfund er nú
komin út á Spáni og hefur
fengið lofsamlega dóma í
E1 País, víðlesnasta dag-
blaðinu þar í landi. Þetta
kemur fram í fréttatil-
kynningu JPV forlags,
sem gefur bækur Guðbergs út hér heima.
Gagnrýnandi E1 País hefur mörg orð um
hversu fámennt land ísland er og segir að
það standi fjarri öllum menningarleiðum.
„...rétt 250 þúsund íbúar sem eiga sitt eigið
tungumál; fjöldi sem að því er virðist dug-
ar tæplega til að standa undir útgáfufyrir-
tækjum og bóksölu og varla til að rithöf-
undur borði heitan mat tvisvar á dag.“ Þó
segir gagnrýnandinn að „það að vera besti
eða annar tveggja bestu höfunda íslands á
öldinni þarf engan veginn að vera lítils
virði,“ en bætir því svo við að Guðbergur
hafl dvalið langdvölum á Spáni.
í ritdómi í tímaritinu Zero er Guðbergur
einnig lofaður:
„Guðbergur Bergsson gæðir afkvæmi
sín lífl - þau eru hvorki blíðlynd né gera
öðrum til geðs - rétt eins og hina erflðu
ást, miskunnarlausan raunveruleikann og
hörð orðin. Og hann lætur okkur deila með
sér þessari máltið eða fleygir henni fram-
an i okkur til að við leitum með honum að
gráma ljóssins sem hvergi flnnst (...) Það
búa engar brellur að baki og hvergi gefið
eftir. Og umfram allt býr enginn ótti i
hjarta hans.“
Alþjóðlegt
píanónámskeið
í Hafnarfirði
I húsakynnum Tónlist-
arskóla Hafnarfjarðar og
Hásölum Hafnarfjarðar-
kirkju gengst Tónlistar-
skóli Hafnarfjarðar fyrir
alþjóðlegum Masterclass
fyrir píanóleikara dagana
9.-16. júlí. Leiðbeinandi
verður Philip Jenkins (á
mynd) yfirprófessor í pí-
anódeild Royal Scottish Academy of Music
and Drama í Glasgow. Auk íslenskra nem-
enda koma sex nemendur erlendis frá af
ýmsum þjóðemum, þar á meðal Marina
Nadiradse frá Georgíu sem heldur tónleika
í upphafi námskeiðsins sunnudaginn 9.
júlí kl. 20. Námskeiðshaldarar hafa hermt
að hér sé aldeilis stórkostlegur píanisti á
ferð. Kennt verður frá kl 13-19 með kaffi-
hléi. Miðvikudagur verður þó frídagur
utan tónleika um kvöldið þar sem Philip
leikur með Einari Jóhannessyni klar-
inettuleikara. Námskeiðinu lýkur síðan
með sameiginlegum tónleikum virkra þátt-
takenda sunnudaginn 16. júlí kl. 17. Allir
eru hvattir til að taka þátt.
Norrænt fingrafar
í kvöld verða
tónleikar í
fundarsal Nor-
ræna hússins í
tónleikaröð-
inni Bjartar
nætur. Það er
Copenhagen
Saxophone
Quartet sem leikur að þessu sinni.
Lögð er áhersla á nýja danska tónlist
fyrir saxófón og markmið kvartettsins hef-
ur verið að fá tónskáld til að semja verk
fyrir þetta hljóðfæri. Hefur þetta tekist vel
og tónskáld á borð við Sven Erik Werner,
Pelle Gudmundsen-Holmgreen, Per
Norgárd, Ib Norholm og Andy Pape hafa
samið verk fyrir kvartettinn.
Kvartettinn skipa Henrik Sveidahl (á
sópransaxofón), Maret Petersen (á altosax-
ófón), Charlotte Andersson (á baritónsaxó-
fón) og Torben Enghoff (á tenórsaxófon). Á
efnisskránni, sem hefur yfirskriftina Nor-
rænt fmgrafar, eru verk eftir Lárus H.
Grímsson (Saxophone Quartet, 1992), Þor-
stein Hauksson (Exhalatio, 1996), Ib
Nerholm (Impuls, 1998), tveir saxófónkvar-
tettar eftir frönsku tónskáldin J.B. Sing-
elée og Pierre-Max Dubois og umritanir á
verkum klassískra tónskálda.
Tónleikarnir hefjast kl. 22.00 en frá kl.
20.30 gefst tónleikagestum kostur á að
snæða danska máltíð í Kaffistofunni,
smurt brauð að dönskum hætti og ávaxta-
ábæti.
Kynnir á tónleikunum er Edda Heiðrún
Backman leikkona.