Dagblaðið Vísir - DV - 16.07.2001, Blaðsíða 15

+
14
MÁNUDAGUR 16. JÚLÍ 2001
MÁNUDAGUR 16. JÚLl 2001
Útgáfufélag: Útgáfufélagið DV ehf.
Útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoöarritstjórar: Jónas Haraldsson og Sigmundur Ernir Rúnarsson
Fréttastjóri: Birgir Guömundsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, simi: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Fréttaþjónusta á Netinu: http://www.visir.is
Rltstjórn: dvritst@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dvdreif@dv.is
Akureyri: Strandgata 31, sími: 460 6100, fax: 460 6171
Setning og umbrot: Útgáfufélagið DV ehf.
Plótugerö: isafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverö á mánuöi 2050 kr. m. vsk. Lausasöluverö 190 kr. m. vsk., Helgarblað 280 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til aö birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viötöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Byggingamefndir
Ósk Gísla S. Einarssonar, nefndarmanns í fjárlaganefnd
Alþingis, um stjórnsýsluúttekt á starfsháttum Byggingar-
nefndar Þjóðleikhússins, er í senn eölileg og æskilegt fram-
hald af þeirri sérkennilegu uppákomu sem varð við kaup
Árna Johnsen á byggingarefni hjá BYKO. í sjálfu sér snýst
máliö ekki nema að litlu leyti um þessa tilteknu úttekt og
hvernig sá misskilningur sem þar kom upp gat orðið - þó
vissulega sé forvitnilegt og þarft að það komi skýrt fram.
Þetta mál snýst um mun víðtækari grundvallaratriði. Það
snýst um þær reglur og þau vinnubrögð sem viðhöfð eru við
úthlutun og meðferð opinbers fjár. Á því sviði hefur verið
lyft Grettistaki á síðustu árum og áratugum, enda víðast
hvar í gildi ákveðnar og gagnsæjar reglur. Til marks um það
er að umræðan um spillingu, fyrirgreiðslupólitík og mis-
munun í tengslum við kjördæmapot, vinskap eða frændsemi,
er nánast horfin af sjónarsviðinu. Stærsta skrefið í þessari
siðvæðingu var ugglaust stigið með tilkomu stjórnsýslulag-
anna fyrir um áratug og síðan hafa þessi sjónarmið verið að
styrkjast og festast í sessi.
Það skýtur því óneitanlega skökku við þegar í ljós kemur
að starfandi er opinber nefnd, Byggingarnefnd Þjóðleikhúss-
ins, sem virðist lúta allt öðrum lögmálum en tíðkast um op-
inberar nefndir. Ekki eingöngu hefur nefndin starfað mun
lengur en títt er um verkefnabundnar nefndir, heldur er
ekki skipaður nýr maður í nefndina þótt einn þriggja nefnd-
armanna falli frá. í reynd virðist pólitískt tilnefndur formað-
urinn, Árni Johnsen, vera allt í öllu í þessari nefnd, skrifar
upp á reikninga, ræður verktaka og að því er virðist er hann
líka í að kanna verð á byggingarefnum og kaupa þaö og
jafnvel flytja á byggingarstað. Áhugi og ákafi formanna
byggingarnefnda á vegum hins opinbera er vitaskuld góðra
gjalda verður en þarna er fulllangt gengið - ekki síst þegar
byggingarnefndarformaðurinn er jafnframt í íjárlaganefnd
og hefur þar áhrif á fjárveitingarnar til þeirrar nefndar sem
hann sjálfur stýrir. Sú staðreynd að málið tengist stærsta
leikhúsi þjóðarinnar kyndir síðan undir að landsmenn sjá
þessa stjórnsýsluhætti fyrir sér sem tragi-kómíska leiksýn-
ingu eða farsa sem grefur undan trú þeirra á stjórnmála-
mönnum og stjórnsýslunni almennt. Það er því best fyrir
alla aðila - sérstaklega Árna Johnsen, höfuðpersónu leiksins
- að Ríkisendurskoðun fari yfir þetta mál þannig að stað-
reyndir þess liggi á borðinu. Það er síðan á pólitíska ábyrgð
Björns Bjarnasonar menntamálaráðherra, en Byggingar-
nefndin starfar í umboði hans, að nota þá niðurstöðu til þess
að endurbyggja tiltrú fólks á stjórnsýsluna og þá Byggingar-
nefndina, ef ástæða þykir til að láta nefndina starfa áfram.
Skýr skilaboð
Sturla Geirsson, forstjóri Lyfjaverslunarinnar, sagði í at-
hyglisverðu viðtali við DV um helgina að átökin í Lyfjaversl-
un, sem niðurstaða fékkst í á sögulegum hluthafafundi fyrir
viku og með Hæstaréttardómi sama dag, hefðu þýðingu langt
út fyrir fyrirtækið. Þarna hefði verið háð orrusta sem í hnot-
skurn snerist um það hversu miklu minni hluthafar geta
ráðið í almenningshlutafélögum og hvort þeir stóru gætu í
raun alltaf farið sínu fram. Sem slík hafi þessi orrusta skipt
máli fyrir hlutabréfamarkaðinn í heild. Ef niðurstaðan hefði
oröið önnur hefðu skilaboðin líka verið önnur: „Skilaboðin
hefðu verið þau að þátttaka í almenningshlutafélagi væri
fyrst og fremst fyrir stóra hluthafa sem gætu skarað eld aö
sinni köku. Ég vona að þetta mál verði til þess að ýta við
mönnum sem fara með eftirlit á hlutabréfamarkaði, sem lög-
gjafanum, Verðbréfaþingi og Fjármálaeftirlitinu.“ Óhætt er
að taka undir þessar vonir Sturlu. Birgir Guðmundsson
27
I>V
Skoðun
Lækkum fargjöld barna og öryrkja
Oiafur F.
Magnússon,
læknir og borgarfulltrúl
Hörö gagnrýni hefur
komið fram á hækkanir
strætisvagnafargjalda í
Reykjavík, sem tóku
gildi 1. júlí sl. Hækkan-
irnar bitna harðast á
unglingum og öryrkjum.
20 ferða farmiðakort
hækka þannig úr 1000 kr.
í 2000 kr. hjá unglingum
eða um 100%, en hjá ör-
yrkjum er samsvarandi
hækkun úr 600 kr. í'1000
kr. eða um 66%. Sam-
svarandi farmiðakort
aldraðra hækka úr 1200 kr. í 1600 kr.
eða um 33%, barna 6-12 ára úr 300
kr. í 400 kr. eða um 33% og almenn
farmiðakort hækka úr 2500 kr. i 3000
kr. fyrir 20 feröir eöa um 20%.
Jákvæð atriði
Græna kortið lækkar úr 3.900 kr. í
3.700 kr. eða um 5%. Þannig er lögð
áhersla á að umbuna þeim sem mest
nota strætisvagnana því náist góð
nýting græna kortsins er kostnaður
vel innan við helming staðgreiöslu-
fargjalds sem er 200 kr. Þessi stefna
er skynsamleg því auknar almenn-
ingssamgöngur eru hið mesta þjóð-
þrifamál. Heildarhækkun fargjalda
nemur um 10% sem getur ekki
talist óeðlilegt.
Unglingafargjöld hafa fram
að þessu gilt fyrir aldursbilið
12-15 ára sem lengist nú til 18
ára. Fargjöldin hjá hinu nýja
fyrirtæki Strætó bs. sem
myndaðist við samruna SVR
og AV gilda á öllu höfuðborg-
arsvæðinu. Hlýst af því hag-
ræði um leið og málum er þok-
að í átt til bráðnauðsynlegrar
sameiningar sveitarfélaga á
höfuðborgarsvæðinu.
Hópar sem ber að hlífa
Það er hins vegar gagnrýnivert að
langmestu fargjaldahækkanirnar
skuli koma niður á unglingum og ör-
yrkjum en því næst á börnum og
öldruðum. Það eru einmitt þessir
hópar sem að mínu mati á að hlífa
þegar gjaldskrár opinberra aðila eru
ákveðnar. Þetta er enn sjálfsagðara
þegar rætt er um strætisvagnafar-
gjöld því að á undanförnum árum
hafa þessir hópar aðeins verið um
þriðjungur farþega hjá strætisvögn-
um Reykjavíkur.
Því er tiltölulega auðvelt að hlífa
þeim við gjaldtöku án þess að það
bitni um of á tekjum þeirra sveitarfé-
laga sem reka strætis-
vagnaþjónustuna.
Unglingafargjöld
í sjö ár
Sérstök unglinga-
fargjöld voru tekin
upp hjá SVR í borgar-
stjóratið Áma Sigfús-
sonar árið 1994. Gátu
unglingar með til-
komu þessara far-
gjalda fengið 20 ferða
farmiðakort fyrir 900
kr. en höfðu áður
greitt sömu upphæð
fyrir 10 ferðir eins og
fullorðnir. Skv. til-
lögu undirritaðs voru
unglingafargj öldin
lækkuð enn frekar til
samræmis við gjald-
töku hjá lífeyrisþeg-
um þannig að 12-15
ára unglingar fengu
20 ferða farmiðakort
fyrir 500 kr. eins og
aldraðir og öryrkjar.
Fulltrúar vinstri flokkanna
studdu þessa breytingu en hækkuðu
farmiðakort unglinga og aldraðra
um 100% aðeins rúmu ári eftir að
„Það er þvi í fullu samrœmi við skoðanir og til-
löguflutning undirritaðs að hann gagnrýnir veru
legar hœkkanir á strœtisvagnafargjöldum ung-
menna og lífeyrisþega hjá hinu nýja fyrirtœki.
Lœgri þjónustugjöld fyrir börn og unglinga ann-
ars vegar og aldraða og öryrkja hins vegar eru
hluti af réttlátri fjölskyldustefnu.“
þeir komust til valda í borginni. Með
því að hækka farmiðakort unglinga
nú í annað sinn um 100% hafa
vinstri flokkamir í borginni fjórfald-
Efnahagsmál í ólestri
Það hefur oft veriö sagt að ekki
veldur sá er varar við. - Undirritað-
ur hefur hvað eftir annað á síðustu
fjórum árum varað við háskalegri
stefnu ríkisstjómar i fjármálum (átt
er við lausatök). Það sem ég er að
vitna til má finna í öllum ræðum
mínum um fjárlög á þessum sama
tíma. Þá vitna ég einnig í viðtal viö
dagblaðið Dag fyrir um það bil 14
mánuðum. Þá varaöi ég við því, sem
nú er staðreynd, að krónan myndi
falla og verðbólga aukast þannig að
samningar væru i uppnámi.
Nú liggur fyrir að ástandið er enn
verra en viðvörunin hljóðaöi upp á.
Verðbólga er tvöfalt meiri en verstu
spár efnhagsráðgjafanna gerðu ráð
„Það sem gerðist var að lánastofnanir, tryggingafélög
og hvers kyns fjármögnunarfyrirtceki kepptust við
framboð á lánsfé þannig að fólk nánast trúði að vel-
megunin vceri svo mikil á íslandi og vextirnir svo hag-
stœðir að það hreinlega borgaði sig að skulda. “
fyrir, krónan fallin um 25%
þannig að gamalkunnur
Hrunadans er stiginn, þ.e.
að sparnaður þeirra sem
einhverja tilraun hafa gert
til þess að spara er brennd-
ur í verðbólgueldi ríkis-
tjórnarinnar sem hún ber
nær alla ábyrgð á.
Á fullri ferö á
fyrsta farrými!
Lántakan og eyðslan hef-
ur verið varin með því á
undanförnum árum að það
hafi verið orðin svo mikil
þörf fyrir endurnýjun bílaeignar
landsmanna, nauðsyn hafl verið á
nýkaupum hvers kyns heimilistækja
og húsbúnaðar og svo væri ríkjandi
góðæri og þá sé í lagi að auka skuld-
ir heimila og fyrirtækja. - Svona
efnahagsaðgerðir eru hvergi liðnar
nema á íslandi.
Það sem gerðist var að lánastofn-
anir, tryggingafélög og hvers kyns
fjármögnunarfyrirtæki kepptust við
framboð á lánsfé þannig að fólk nán-
ast trúði aö velmegunin væri svo
mikil á íslandi og vextirnir svo hag-
stæðir að það hreinlega borgaði sig
að skulda. Afleiðingin er að koma í
ljós. Allt of margir eru á leið í nauð-
ungaruppboð með lúxusbil og íbúð
sem ekki er unnt að standa undir
vegna lækkunar launa (samdráttur í
vinnu), vegna hækkandi vaxta,
vegna þess að nánast allt hækkar og
kjarabótin sem orðin var er fyrir bí,
vegna þess að leiðbeining og forysta
í efnahagsmálum hefur brugðist.
Óþarfi er að lýsa skuldaaukning-
unni hjá sjávarútveginum. Það hefur
m.a. komið fram að skuldir þeirrar
Gísli S.
Einarsson,
þingmaöur
Samfylkingarinnar.
atvinnugreinar hafa aldrei
verið svo miklar sem nú.
Samtímis er að koma í ljós
að þeir sem verst spáðu
varðandi framkvæmd
kvótakerfisins hafa haft
rétt fyrir sér. Enn gerir rík-
istjórnin ekkert til varnar.
Svo mikil er frelsishugsun
ríkisstjórnarinnar að allir
eiga að fá að gera allt en
þeir verða bara að taka af-
leiðingum gerða sinna,
hverjar sem þær svo eru.
Þeir sem lúta slíkri forystu
og sætta sig við hana fá
síðar að vita hvar Davíð
fyrr en
keypti ölið.
Lántaka erlendis til að
borga ríkisskuldir
Mér, sem þessi orð rita, fannst svo
bitið höfuðið af skömminni þegar
lagt var til aö taka 25 milljarða
króna lán erlendis til að greiða
skuldir ríkissjóðs. Ef hugmyndin
væri að ríkissjóður tæki þetta fjár-
magn að láni innan lands þá gæti ég
tekið undir hana. Það er að minnsta
kosti vitlegra aö nýta sjóði lands-
manna á þann hátt en að kaupa fyr-
ir þá skuldabréf sem standa ótraust-
um fótum.
Ég lit á lántöku af því tagi sem
rætt hefur verið um sömu augum og
að það sé verið að deyfa sjúkling
með opið fótbrot með morfini og
reikna með aö allt lagist síðan af
sjálfu sér. - Þess vegna fagna ég
kjarki Tryggva Herbertssonar að
gagnrýna lántökuhugmyndirnar á
þann hátt sem fram kom í fjölmiðl-
um.
Gísli S. Einarsson
að unglingafargjöldin á sjö
árum!
Réttlát fjöl-
skyldustefna
Tekið skal fram að undir-
ritaður hefur lengi beitt sér
fyrir þvi að greiðslur barna
og unglinga fýrir heiibrigð-
isþjónustu og aðra opinbera
þjónustu væru þau sömu og
hjá lífeyrisþegum. Miklar
leiðréttingar hafa náðst
fram varðandi slíka gjald-
töku hjá barnafjölskyldum
á undanfömum árum því
lengi vel borguðu börn og
unglingar sömu gjöld og
fullorðnir fyrir heilbrigðis-
þjónustu.
Það er því í fullu sam-
ræmi við skoðanir og til-
löguflutning undirritaðs að
hann gagnrýnir verulegar
hækkanir á strætisvagnaf-
argjöldum ungmenna og líf-
eyrisþega hjá hinu nýja fyr-
irtæki. Lægri þjónustugjöld
fyrir börn og unglinga annars vegar
og aldraða og öryrkja hins vegar eru
hluti af réttlátri fjölskyldustefnu.
Ólafur F. Magnússon
Ummæli
Auknir sjúklingaskattar
P’----------- „Ríkisstjómin ætti
að skammast sín fyrir
að auka sjúklinga-
skatta um 600 milljón-
i , . j f I ir á sama tíma og
IV kauphækkanir launa-
p fólks em uppétnar og
I------------1 rýmandi kaupmáttur
er framundan. Um er að ræða breyt-
ingar á greiðslum fyri röntgenþjónustu
og þjónustu sérfræðilækna, allt að 67%
hækkun, sem tóku gildi nú 1. júlí.
Þessir sjúklingaskattar eiga að skila
ríkissjóði 300 milljónum króna. Upp-
lýst er líka að endurgreiðslur vegna
tannlæknaþjónustu hafa verið skertar
sl. 3 ár með þeim afleiðingum að allt
að 300 milljón króna byrðum hefur
verið velt yfir á barnafjölskyldur, en
mestar byrðar hafa þar borið fjölskyld-
ur langveikra og fatlaðra barna.“
Jóhanna Siguröardóttir þingmaöur
á heimasíöu sinni
Kynlíf og brjóstagjöf
„Þótt sumar rannsóknir hafi leitt
það í ljós, að konur, sem hafa börn á
brjósti, hefji samfarir fyrr og njóti
þeirra jafnvel betur, en þær sem ekki
hafa börnin á brjósti, þá finnst sum-
um að kynlífið öðlist nýjar víddir,
sem beina áhuganum frá beinum kyn-
mökum. Vel heppnuð og notaleg
brjóstagjöf getur orðið til þess, að kon-
an nær nýju sambandi viö líkama
sinn án þess að það endi í samförum,
því oft þrá konur bara blíðu, stuðning
og líkamlega nánd. Margar konur til-
einka börnunum alfarið brjóstin með-
an á brjóstagjafatímabilinu stendur og
þola þá illa gælur og kynferðisleg at-
lot viö brjóstin á þeim tima og sumar
tala um að það, að séu brjóstin snert
meðan á kynmökum stendur, slökkvi
það gersamlega á þeim kynferðislega."
Halldóra Bjarnadóttir á femin.is
Spurt og svaraö
A að banna umferð olíuflutningábíla um Hvalfíarðargö
Bjöm S. Lárusson,
vidskiptafrœðingur á Akranesi.
Bara yfir
blánóttina
„Alveg undantekningalaust
nema þá helst yfir blánóttina
þegar umferð um göngin er
nánast engin. Menn hafa borið
fyrir sig að ef þyrfti að keyra fyrir Hvalfjörð
myndi það hækka bensínverð. Hins vegar varð
ég ekki var við neina lækkun á bensínverði þeg-
ar göngin opnuðu. Ef kvikna myndi í olíuflutn-
ingabíl í göngunum þarf ekki að spyrja að
leikslokum hjá öðrum vegfarendum, logarnir
myndu standa út um sinn hvorn gangamunn-
ann eins og logandi kyndlar. Og inni í göngun-
um myndi allt kvikt drepast á svipstundu."
Stefán Reynir Kristinsson.
Hvalfjörðurinn
líka hœttulegur
„Um slíkt hefur engin
ákvörðun verið tekin en vissu-
lega kemur það til greina. Nú
eru göngin lokuð olíuflutninga-
bilum frá þvi kl. 10 á föstudagsmorgnum til mið-
nættis á sunnudagskvöldum og til greina kemur
að lengja þennan tíma. Nefnd sem er að fara yfir
þetta mál mun skila tillögum í haust. Á síðustu
fjörutíu árum er í heiminum aðeins vitað um
einn bruna í olíuflutningabíl í jarðgöngum
þannig að slysahættan er ekki mikil. Ef oliu-
flutningabílum væri nú gert að fara fyrir Hval-
fjörð minni ég á að sú leið er ekki slysalaus -
áður en göngin komu fóru þar gjaman einn til
þrír ökumenn á ári hverju.“
Kristján Hreinsson
skáld.
Allur er
varinn góður
„Alveg tvímælalaust. Það
ætti að banna umferð olíubíla,
ekki bara um Hvalfjarðargöng-
in heldur um jarðgöng yfirleitt nema þau sem
styst eru. Ef neyðin hins vegar rekur menn í að
fara í gegnum svona göng á svona trukkum þarf
að láta aðra vegfarendur vita og sjá til þess að
önnur umferð sé ekki í gangi á sama tíma. Slík-
ar reglur eru gildandi erlendis. Sjálfur fer ég
nokkuð óhræddur um göngin undir Hvalfjörð
en allur er varinn góður og aldrei er of varlega
farið. Því eiga menn að skoða þetta mál á gagn-
rýnan hátt og banna umferð olíuflutningabíla
þarna um hið fyrsta.“
TjTjT" í
rr ; : j i
k —i
LJ.
1. l!
■rt; |i|

Hugsanaferli
manna og þorska
Magnús Stefánsson
þingmaður.
Mjög tvíbent
„Mér finnst mjög tvíbent að
leyfa umferð olíuflutningabíla
um jarðgöngin. Hins vegar er
spurning hvort eigi að banna
slíka umferð algjörlega en
grundvallaratriði er að gæta fyllsta öryggis og
aðgæslu. Einnig mætti hugsa sér að takmarka
umferð slíkra bOa á mestu umferðartímum, þaö
er að beina umferð þessara bila á þann tíma þeg-
ar fæstir eru á ferð undir Hvalfjörðinn. Sjálfur
held ég að þessi hætta, sem vissulega er til stað-
ar, fæli menn ekki frá því aö fara um göngin,
enda er umferðin þar ævinlega mikil alla daga.“
Bensín lak úr olíuflutningabíl í göngunum sl. föstudag. Miklð er rætt um slysahættu af þelm sökum.
Mannskepnan er í óða önn að
stjórna náttúrunni og gera sér hana
undirgefna. Það gengur, takk bæri-
lega að nýta auðlindir hennar en
öllu ver að hafa stjórn á þeim. Fisk-
veiðistjórnunin svokallaða sýnist
ekki skila þeim árangri sem vænst
var. Eftir því sem hert er á stjóm-
seminni kemur sífellt betur í ljós
hve gagnslitil hún er. Leitað er skýr-
inga og ótal kenningar eru uppi um
hvers vegna aflabrögð minnka eftir
því sem skip og veiðitækni verða
fullkomnari.
Mesti skaðvaldurinn
Vera kann að það sé einmitt tækn-
in sem er mesti skaðvaldur lífríkis
sjávarins. Sífellt er leitast við að
minna á sókn og aflakvóta og
möskvastærð í netum sem á að hafa
einhver óskapleg áhrif á ungviðiö
sem trollað er yfir. Friðun hér og
friðun þar virðist skila álíka árangri
og önnur veiðistjómun. Verðmæt-
ustu nytjastofnamir minnka ár frá
ári og allt kemur fyrir ekki þótt
Hafró og ráðuneyti rembist við að
stjóma lífríki sjávar. Sóknar- og
aflaskerðingar hafa aldrei þau áhrif
sem ætlast er til.
Of stór floti og öflug veiðitækni
koma að litlu haldi þegar sá guli gef-
ur sig ekki, eða er hreinlega ekki til
á slóðinni. Þá er þrautalendingin aö
fikra sig aftur eftir fæöukeðjunni og
sópa upp rækju og loðnu sem er upp-
áhaldsfæða þorsksins. Þegar
hann fær skæðan keppinaut
í fæðuöfluninni fer sá gráð-
ugi að éta sjálfan sig, það er
að segja afkvæmi sín. -
Svona er nú ofstjórnun á
náttúrunni söm við sig.
Torfum splundrað
Flestar fisktegundir lifa
og ganga i torfum. Þorskfisk-
ar eru þar engin undantekn-
ing þótt torfurnar hegði sér
á dálítið annan veg en upp-
sjávarfiskar, eins og síld og
loðna sem þéttir sig nær yf-
irborði og er þá veiðanleg.
Ef einhvers staðar örlar á
fiskitorfu er það segin saga
að fjöldi veiðiskipa drífur að
og risatroll og margra hekt-
ara nætur ryðjast um lífrik-
ið svo lengi sem fiskleitar-
tækin fullkomnu greina
nokkurn fisk í sjónum.
Illa gengur mönnum aö
skilja þankagang fiska. Nógu
erfiðlega gengur að botna I
eigin hugsun og hegðun, svo
það er engin frágangssök
þótt ekki takist að rýna í
kvarnir þorsksins til að
komast að lífsvenjum hans.
En þess má geta sér til að
þegar torfunum er splundrað
ítrekað áratugum saman,
þegar fiskurinn þéttist og
gengur á ákveðnar og þekkt-
ar slóðir, hafi það áhrif á
torfumyndunina. Þótt fiskur-
inn kunni ekki að álykta, að
minsta kosti ekki á sama
hátt og maðurinn, má vera
að hann skynji að það er honum
hættulegt að mynda torfur, en dreifð-
ur fiskur er ekki veiöanlegur með
hátæknilegum aðferðum. En tilraun-
ir eru gerðar til að smala dreifðum
fiski saman eins og fé með rafmagns-
apparötum. Er þaö ágæt aðferð til að
ganga endanlega að fiskistofnunum
dauðum.
Verður þá hægt að leggja bæði
Hafró og sjávarútveginn niður og
hverfa þá öll vandamál honum
tengd, nema hvað gera á við embætti
sjávarútvegsráðherra, því aldrei
kemur til greina að fækka ráð-
herratitlum.
Lífríkið lætur ekki að stjórn
Árangur fiskveiðistjórnunar er
ekkert til að miklast yfir þótt ein-
hverjir séu að guma af því að hún sé
hin besta í heimi hér sem vel má
Oddur Olafsson
skrifar:
vera rétt því árangurinn
er alls staðar aíleitur. Líf-
ríki sjávarins lætur ein-
faldlega ekki að stjórn
misviturra stofnana og
embætta.
Mikið er býsnast yfir
ungfiskadrápi og það talin
ein höfuðorsök hræmulegs
ástands nytjastofns. Aðrir
segja það alrangt, og að
smáfiskadráp sé jafnvel til
bóta. Hyggja má að því að
forgun ungviðis er nánast
náttúrulögmál. Stór þorsk-
ur étur þann smáa. Jurtir eru nær
undartekningarlaust nýttar áöur en
þær ná fullum þroska. Annars er
sagt að þær vaxi úr sér. Sauðfé þyk-
ir ekki boðlegt til átu hafi það lifað
lengur en stutt og sólríkt sumar.
Sama er að segja um önnur dýr sem
alin eru til manneldis. - Ef maður-
inn lítur sér nær getur hann séð
hverjum er fómað á vigvöllum gam-
alla hershöfðingja. Herskylda fall-
byssufóðurins nær aðeins til korn-
ungra manna.
Reglan er sú að ungviöi er fórnað
og þegar kemur að matvælafram-
leiðslu, hvort sem er úr dýra- eða
jurtaríki er ekki sóst eftir ööru en
ungum dýrum og plöntum áður en
þær fara að fella af. Bannið viö ung-
fiskadrápi kann að vera meðal höf-
uðmistaka misheppnaðrar fiskveiði-
stjórnunar.
H-
„Árangur fiskveiðistjómar er ekkert til að miklast yfir þótt
einhverjir séu að guma af því að hún sé hin besta í heimi -
sem vel má vera rétt því árangurinn er alls staðar afleitur. “