Dagblaðið - 21.05.1976, Qupperneq 10

10
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 21. MAÍ 1976.
MMBIAÐIB
frjálst, úháð dagblað
Útncfiindi: Daubladid hf.
Frainkvæmdastjóri: Svoinn U. Kyjólfsson. Kitst jóri: Jönas Kristjánsson.
Frúttastjóri: .lön Kir.uir Fútursson. Kitstjörnarfulltrói: llaukur Hcluason. Aöstoöarfrútta-
stjóri. \tli Stoinarsson. t|»i*óttir: Ilallur Simonarson. Ilonmm .lóhanncs Kcvkdal. Ilandrit:
AsKrímur I’álsson.
Blaöamcnn: Ann’a Bjarnason. As«cir Tómasson. Bolli Hcóinsson. Braui Sinurösson. Erna V.
In^ólfsdöttir. (lissur Sicurösson. Hallur Ilallsson. IIclni Pctursson. Katrin Pálsdóttir. Olafur
Jónsson. Ómar Valdiinarsson. Ljósinvndir: Bjarnlcifur Bjarnlcifsson. Björ«vin Pálsson.
Rajínar Th. Siuurósson.
(ijaldkcri: l»ráinn Porlcifsson. Drcifiimarstjóri: Már K.M. Ilalldórsson.
Askriftaryjald 1000 kr. á inánuói innanlands. 1 lausasölu 50 kr. cintakió.
Ritstjórn Sióumúla 12. simi K3322. auulýsin«ar. áskriftir o« af^rciósla Þvcrholti 2. simi 27022.
Sctnin^ oj* umhrot JJa^hlaöiö hf. o« .S».-icdórsprcnt !jf.. Armúla 5.
Mynda- ou plötuucrö: Hilmir hf.. Síðumúla 12.1'n ..tun: Arvakur hf . Skcifunni Ið.
Bukkpólitík
Einar Ágústsson fór til Osló, og
bukkaði sig fyrir brezka utanríkis-
ráðherranum. Fólk var að vona,
að ríkisstjórnin hefði eitthvað
lært, en brezki ráðherrann
kallaði, og utanríkisráðherra
okkar hljóp upp til handa og fóta
til að hitta hann á skyndifundi.
Það er löngu ljóst, að við fáum ekkert út úr
þeirri pólitík, sem ríkisstjórnin hefur fylgt,
eilíft tal um, að við séum reiðubúin til að
semja, hvað svo sem Bretinn hamast á okkur.
Einar Ágústsson tuggði á fundinummeðCros-
land gömlu tugguna um, að við vildum semja,
ef Bretar færu með herskipin út fyrir 200
mílurnar og slægju eitthvað af í kröfum um
aflamagn.
Þetta þýðir ekkert. Landhelgismálinu
verður að fylgja fram með allt öðrum hætti.
Þetta er Þórarni Þórarinssyni, formanni þing-
flokks Framsóknar og utanríkismálanefndar
farið að skiljast, þegar hann skrifar leiðara
um, að við ættum að hætta starfi í NATO, ef
ekkert komi út úr fundinum í Osló.
Einar Ágústsson átti aldrei að fara á
Oslófundinn. Hann átti að sitja heima til að
mótmæla morðtilraun Breta á skipverjum
varðskipsins Týs og öðru ofbeldi þeirra. Það
eru afglöp að setjast að makki við utanríkis-
ráðherra Breta á þessum tíma.
Við verðum að snúa við blaðinu. Nú verðum
við að sýna manndóm gagnvart NATO. Við
eigum að kalla heim sendiherrann hjá banda-
laginu, hætta allri þátttöku í því og loka
herstöðinni á Keflavíkurflugvelli.
NATO hefur nú sagt frá því, hvers virði við
erum, mælt í beinhörðum peningum.
Forystumenn bandalagsins eru enn að kanna,
hversu langt NATO-ást íslenzkra stjórnvalda
gengur, hve langt unnt er að teyma íslendinga
á asnaeyrunum, hve langt „bukkstefna”
okkar leiðir.
Hefði bukkpólitíkin ekki komið til, hefði
Henry Kissinger aldrei tekið þá áhættu að
gefa Bretum sérstaka stuðningsyfirlýsingu,
eins og hann gerði á dögunum með því að
leggja áherzlu á, að við fengjum ekki hraðbáta
hjá Bandaríkjunum.
Við gerum þá kröfu til NATO-ríkjanna, og
þá fyrst og fremst Bandaríkjanna, að þau
stöðvi yfirgang Breta. Bandaríkin hafa til
þess afl. Svo miklir hagsmunir Atlantshafs-
bandalagsins eru í húfi gagnvart tiltölulega
litlum hagsmunum nokkurra fiskibæja í Bret-
landi.
Við eigum að segja NATO-foringjunum
berum orðum, að verði þeir ekki við kröfum
okkar í þessu lífshagsmunamáli, munum við í
framhaldi af heimköllun sendiherrans og
lokun herstöðvarinnar ganga úr bandalaginu
og senda bandaríska herliðið heim.
Ef við töpum landhelgisstríðinu, verður hér
lítió til að verja.
NATO metur fleðulæti einskis.
Það er annað mál, sem betur skilst.
ísraelskir landnemar
tryggja sig í sessi
— með miklum jarðakaupum
ó herteknu svœðunum
Meðan enn er allt á huldu um
hver verður framtíð hertekinna
landsvæða tsraelsmanna,
hvort þar verði leyfð búseta
ísraelsmanna eður ei, eru sam-
tök Gyðinga á kafi í landa-
kaupum þrátt fyrir uppsprengt
verð á landi og Arabar selja
land sitt á laun, þótt dauða-
dómur sé viðurlög við slíku af-
broti.
„Land, sem áður var ekki
hægt að fá nema nokkur
þúsund pund fyrir, er nú millj-
óna virði,” segir einn arabískur
heimildarmaður.
Kaupendur eru samtök eins
og ísraelska landaráðið, sem er
nú ríkisrekið, og Þjóðarsjóður
Gyðinga, sem stofnaður var um
síðustu aldamót með fjármagni
Gyðinga um heim allan sérstak-
lega til þess að kaupa land í
Palestínu.
Eftir stofnun Ísraelsríkis
árið 1948 var miklu fjármagni
varið til endurbóta á jörðunum,
en eftir að stór landsvæði voru
hertekin í stríðinu árið 1967,
hefur talsvert mikið af jörðum
verið keypt.
Eftir því sem spennan hefur
aukizt á vesturbakka Jórdan
hefur óánægja meðal Araba
vegna landasamninganna
vaxið og um leið hafa nokkrir
hópar Israelsmanna bent ríkis-
útvarpinu á að þvi minna sem
sagt verði frá slíkum samning-
um, því betra.
Landakaupmenn Gyðinga
fara jafnvel til annarra heims-
álfa, leita þar uppi Araba, sem
flutzt hafa úr landi en hafa átt
jarðeignir í heimalandi sinu.
Það geta þvl liðið fjölmörg ár
þar til uppvíst er, hver er hinn
raunverulegi eigandi.
Samkvæmt jórdönskum
lögum varðar það dauðarefs-
ingu að selja ísraelsbúum land.
Dauðadómum þessum er yfir-
leitt ekki fullnægt, en
Palestínuskæruliðar hafa tekið
a.m.k. þrjá seljendur af lífi.
„Þeir náðu í þá heima um
miðja nótt og skutu þá,” segir
heimildarmaður.
Sá sami segir einnig að meira
en 20 Arabar, sem selt hafa
ísraelsbúum jarðir sínar á
vesturbakkanum, séu nú bú-
settir í Israel vegna þess að yfir
þeim vofi svieaður dauðdagi
fyrir sömu sakir.
Samkvæmt skýrslu, sem lesin
var í ísraelska útvarpið fyrir
skömmu, mun allt að 6.6 millj-
ónum dollara hafa verið varið
til jarðakaupa á hernumdu
svæðunum.
Þjóðarsjóður Gyðinga hefur
hins vegar sagt, að þeir hafi
ekki haft meira en þrjár millj-
ónir punda milli handanna til
jarðakaupa sl. ár og þar af hefði
miklum hluta verið varið til
jarðakaupa í Galíleu, sem
byggð er Aröbum að mestu
leyti. Fjárframlög úr sjóðnum
verða því aukin um eina millj-
ón punda næsta ár og megin-
hluta þeirrar upphæðar verður
varið til jarðakaupa.
ísraelska ríkisstjórnin hefur
fullan hug á að koma upp
byggðakjörnum á herteknum
landsvæðum, en ekki er ennþá
ljóst hversu ákveðin hún er I að
framfylgja þeim hugmyndum
sínum á næstunni, með hliðsjón
af vaxandi óróleika og óeirðum
síðustu mánuði á vesturbakka
Jórdanárinnar, sem leitt hafa-
til dauða 10 manns og valdið
vaxandi gagnrýni frá mönnum
vinveittum Gyðingum, m.a. í
Bandarlkjunum.
Þá er ástandið enn óljósara
vegna þess, að menn eru ekki á
eitt sáttir um hvort löglegir séu
68 byggðakjarnar sem komið
hefur verið á laggirnar slðan
1967, þar á meðal um 25 á
Golanhæðum I Sýrlandi, 17 í
Jórdandalnum og nokkrir á
Gaza-svæðinu, þar sem fjöldi
arabiskra flóttamanna og fjöl-
skyldur þeirra búa síðan I
átökunum árið 1948.
En eitt er vist. ísraelsmenn
vilja fyrir alla muni viðhalda
byggð I Jórdandalnum til þess
að vera viðbúnir hvers konar
árás frá Jórdaníu.
Yitzhak Rabin, forsætisráð-
herra ísraels, hefur sagt, að
byggðakjarnarnir á Golan-
hæðum komi vel til greina sem
samningsatriði, en Israelsmenn
vildu samt hafa þar einhvers
konar búsetu.
I tilteknu héruðunum um-
hverfis Jerúsalem ætla ísraels-
menn sér að verða um kyrrt um
alla framtíð. Þeir ætla sér lika
að flytja fleiri Gyðinga til borg-
arinnar og styrkja þannig land-
leiðina sem þeir hafa haldið
niður að Jórdaná, skammt und-
an Jerico.
Fyrir utan það sem hér er
talið eru línurnar ekki eins
skýrar og meira að segja ráð-
herrarnir og að sjálfsögðu hinir
mismunandi flokkar hafa
ýmsar skoðanir á málinu.
Sá byggðakjarni sem mestur
styr hefur staðið um enn sem
komið er er sá sem þjóðernis-
sinnar hafa sett á laggirnar.
Vöktu þeir mikla reiði Araba
með þvl að ganga I fjölmennri
hópgöngu eftir vesturbakkan-
um um leið og þeir lýstu þvl
yfir, að þeir mættu setjast að
hvar sem er í ísrael Biblíunnar.
Ríkisstjórnin hefur nú
ákveðið að loka einu hverfi
þjóðernissinna, skammt frá
Nablus, og hefur íbúum þess
verið sagt að flytja sig um set.
Gyðingarnir hafa þó enn ekki
sýnt á sér neitt fararsnið.
Þá hafa íbúar eins sllks
hverfis skammt undan borginni
Hebron átt í útistöðum við
borgarbúa að undanförnu.
Hefur íbúunum verið bent á, að
slíkt geti haft alvarlegustu af-
leiðingar í för með sér.
Óttast menn að til alvarlegra
átaka kunni að koma fyrr eða
síðar, enda þótt setulið Israels-
manna fari reglulega alls staðar
um og gæti hagsmuna sinna
landsmanna. Má teljast eðlilegt
að Arabar séu að vonum
þreyttir á sllku misrétti og haf a
þvl sýnt klærnar, eins og fram
hefur komið fyrr.
(027
r
Hervarnir á íslandi
Dagblaðið hefir spurt mig
þess, hvað ég vildi segja um
varnarmálin nú og því er fljót-
svarað. Það sem fram hefir
komið í þeim málum síðustu
daga hefir skotið sterkum
stoðum undir hugmyndir mínar
frá árinu 1969 um varnarmál
okkar. Mér hefir alltaf verið
ljóst að tsland er hornsteinninn
sem norðurvængur NATO
hvílir á og þeir menn, sem
farið hafa með samningsgerð
fyrir okkar hönd um þessi mál,
hafa sannarlega látið í minni
pokann í þeim viðskiptum.
Manni virðist að þjóðargorgeir-
inn, sem stundum er nefndur
þjóðarvelsæmi, hafi verið það
leiðarljós, sem ráðið hefir
ferðinni hjá okkar mönnum, en
minna farið fyrir hagsmunum
lands og þjóðar. Hitt kom mér
aftur á móti á óvart, að ráða-
menn NATO hafa siðustu dag-
ana viðurkennt svo hressilega
sem raun ber vitni þýðingu Is-
lands í þessu varnarbandalagi
vestrænna þjóða. Þann 10. mars
sl. sagði David H. Bagley, flota-
foringi, fyrirmaður bandaríkja-
flotans I Evrópu, á blaðamanna-
fundi í Osló: Island er einn af
hornsteinum varnanna á
norðurvæng NATO. Keflavík-
urstöðin hefir svo mikla hern-
aðarþýðingu að ekki er hægt að
finna nokkra aðra herstöð eða
flugvöll á norðurvængnum,
sem gæti komið I staðinn fyrir
hana.
Dr. Josef Luns framkvæmda-
stjóri NATO sagði í ræðu er
hann flutti í Brussei þ. 13. þ.m.
að tsland væri ómissandi fyrir
bandalagið og líkti þvl við
ósökkvandi flugvélamóðurskip.
Hann spáði því að ef bandalag-
ið missti Island, yrði strönd
Kanada víglína Bandaríkjanna.
Hann sagði einnig, að ef NATO
missti Keflavík, þá þyrftu
bandaríkjamenn að koma sér
upp fjórum nýjum flotum, sem
kosta mundu um 22 milljarða
dollara en sem mundu þó ekki
verða jafngildi Keflavíkur. En
dr. Luns sagði meira og takið
þið nú vel eftir. A friðartimum
hefir herinn á Islandi því hlut-
verki að gegna að fylgjast með
ferðum'rússal lofti og á og í legi
á norðurslóðum, en á ófriðar-
tímum verður frá tslandi ráðist
á herstyrk rússa á Kólaskaga
og norðlægum slóðum.
Af þessum ummælum, ef jétt
eru, getum við dregið eftirfar-
andi ályktun. Verði styrjöld
milli stórveldanna I austri og
vestri verður enginn íslending-
ur spurður um það hvort hér
megi vera her. Yið verðum
hernumin á sama hátt og gert
var 1940. Þá verður ísland 1
ystu víglínu, árásarstöð. sem
barist verður um. Á þétt-
býlasta svæði landsins,
þar sem um helmingur
þjóðarinnar býr, eru tveir
flugvellir og út af þessu
svæði er ekki hægt með góðu
móti að komast nema yfir eina
brú — yfir Elliðaárnar. Enginn
staður á öllu suðurlandi sem
hægt er að taka á móti slösuðu
fólki til fyrstu hjálpar. Ef til