Dagblaðið - 20.05.1977, Qupperneq 2

'\r
DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 20. MAÍ 1977.
Ferdalangur án fyrirhyggju
—svar til Dóru Stefánsdóttur félagsf ræðinema
Bryndís Schram skrifar
Mcnntaskúlans á ísafirði:
f.h.
Menntaskólinn á Isafirði
tekur á ári hverju á móti mikl-
uin fjölda gesta sem sækja skól-
ann heim i tengslum við skóla-
starf eða félagslíf. Skv. reynslu
undanfarinna ára má ætla að
gestafjöldi sé hátt á annað
hundrað til jafnaðar á ári. Yfir-
leitt er hér um einstaklinga eða
fámenna hópa að ræða, fyrirles-
ara, skáld, rithöfunda, tón-
listarmenn o.s.frv. Stundum er
þó um að ræða fjölmenna hópa,
t.d. íþróttafólk, leikhópa eða
jafnvel heila kóra. Að sjálf-
sögðu höfum við reynt að leggja
okkur fram um að gera gestum
okkar dvölina sem ánægjuleg-
asta. A sjö ára ferli skólans
þekki ég ekkert dæmi þess að
ástæða hafi þótt til að kvarta
undan ógestrisni. Hins vegar
hafa okkur ósjaldan borizt
hlýjar kveðjur og þakkir að
heimsókn lokinni, enda margur
aufúsugestur komið á þessum
árum.
Þess vegna rak mig i roga-
stanz, þegar ég las í Dagblaðinu
(fimmtud. 12. maí sl. ) reiði-
lestur Dóru Stefánsdóttur,
félagsfræðinema, yfir
ógestrisni er skóiinn á að hafa
auðsýnt hópi háskólanema er
hingað kom til námskynningar.
Mér þykir að sönnu leitt að
heyra hversu illa hefur verið að
þeim búið en verð að gefnu
tifefni að taka fram að Dóra fer
húsavillt með reiðilestur sinn.
Námskynning þessi fer fram á
vegum Námskynningarnefndar
SHl-SÍNE með fjárstyrk
Menntamálaráðuneytis að sögn.
Umrædd nefnd beindi erindi
sínu til Skólafélags Mt. Ekki
var farið fram á gistingu heldur
ráðgert að halda heim sam-
dægurs með leiguvél. Skömmu
áður en umrædd námskynning
skyldi fara fram (29. marz sl.),
var hins vegar hringt í skóla-
meistara og farið fram á
. gistingu fyrir 20 manns á
heimavist. Astæðan fyrir því að
þeirri bón var synjað var fyrst
og fremst sú, að þessa daga
stóðu yfir valgreinapróf efri-
bekkinga (mörg stúdentspróf).
Væntanlega skilja háskóla-
nemar það manna bezt að skóla
yfirvöld eiga bágt með að biðja
nemendur að víkja úr herbergj-
um sínum og rúmum á sama
tíma og þeir eiga að búa sig
undir að þreyta próf. Það er
einnig rétt að reynsla skólans
af fyrsta hópi háskólanema sem
sótti okkur heim til námskynn-
ingar var ekki góð. Síðan hefur
ekki verið farið fram á að fá
inni á heimavist þar til nú.
Þessa var getið í umræddu sím-
tali. Hins vegar var það ekki
ætlun skólans, hvorki þá né
síðar, að gera það að umræðu-
efni opinberlega. Forráðamenn
námskynningar ættu að láta
það ógert líka a.m.k. á meðan
þeir þiggja af almannafé til
slíkra ferða.
Menntaskólinn ber því ekki
ábyrgð á röngum upplýsingum
um fyrirhugaða hótel- eða
vistardvöl, eða að það láðist að
tryggja öllum hópnum flugfar
til baka. Það verða þátttak-
endur námskynningar að gera
upp við sinn hóp. Sama er að
segja um morgunverð í mötu-
neyti. Hann er framreiddur
fyrir skólatíma (kl. 7.15-8.00)
Hafi námskynnendum reynzt
ofraun að rísa úr rekkju fyrir
þann tíma hefði fararstjórinn
ekki þurft annað en að tilkynna
um það fyrirfram. Dóra nefnir
fátæka námsmenn. Það eru
menntaskólanemar lika. Starfs-
mannahaldi mötuneytis er því
haldið í skefjum. En svo vel
þekki ég matráðskonu vora að
hún hefði ekki talið eftir sér að
doka við eftir siðsofendum,
hefði verið farið fram á það.
Hafi aðbúnaður reynzt svo
smánarlegur sem Dóra lýsir,
verður hún að draga rétta aðila
til ábyrgðar. Farar'stjórinn og
formaður SHÍ var veturlangt
kennari á ísafirði og því
kunnugur öllum staðháttum.
Loks gefur Dóra tilefni til
þess að spurt sé um æskilegt
skipulag og vinnubrögð við að
kynna framhaldsskólanemum
háskólanám. Félagsfræðinem-
inn veit vafalaust að allur þorri
menntaskólanema er óráðinn
um framhaldsnám fram á loka-
ár. Á bókasafni Ml liggja
frammi öll tiltæk gögn frá
aðilum eins og Hí, SHÍ, SÍNE
og Menntamálaráðuneyti um
framhaldsnám heima og er-
lendis. Þar að auki hefur skól-
inn aflað uppsláttar- og hand-
bóka frá sendiráðum, mennta-
stofnunum og beint frá háskól-
um þeirra landa sem íslenzkir
stúdentar leita einkum til.
Nemendur eru hvattir til að
kynna sér þessi gögn. Og
umrædd námskynning var
rækilega kynnt á göngum skól-
ans með nokkurra daga fyrir-
vara og einnig í kennslustofum.
Annars vefengi ég að æskileg-
asta skipan frekari námskynn-
ingar sé skyndiárás fjölda fólks
sem tyllir sér niður nokkrar
mínútur, meira eða minna
óundirbúið, eins og raunatölur
Dóru félagsfræðinema bera
vitni um. Væri ekki skárra ef'
kynnendur væru færri (t.d. 5),
en gæfu sér meiri tíma á hverj-
um stað. Þá gætu þeir skipulagt
þessa fræðslu í samvinnu við
kennara og einbeitt sér að þeim
nemendum sem farnir eru að
hugleiða sitt framhaldsnám af
nokkurri alvöru.
Að lokum: Dóra fullyrðir að
nemendur Mí hefðu fengið
kurteislegri viðtökur hefðu
þeir verið sendir suður til
námskynningar. A það hefur
þráfaldlega reynt: hópar Mí-
inga, stórir og smáir, verða iðu-
lega að leita til Reykjavíkur í
menningarreisur, kynnis-
ferðir, til iþróttakeppni o.s.frv.
í hvert einasta skipti hafa þeir
mátt verða sér úti um gistingu
og fæði. „Fátækir nemendur"
— eins og þið, Dóra, og óniður-
greiddir af ríkinu.
F.h. Menntaskólans á tsaf.
Bryndis Schram

Bryndís Schram skólameistari
Ml.
Símanum lokað þótt búið
væri að greiða reikninginn!
Kona sem kvaðst vera mjög
óánægð með þjónustu simans
hringdi og bað um að eftir-
farandi yrði komið á framfæri:
Ég er lamaður öryrki sem
kemst ekki út fyrir hússins dyr.
Eins og gengur kom simareikn-
ingur og var hann greiddur í
banka sl. föstudag.
í morgun, þriðjudag, þegar
ég þurfti að nota símann var
búið að loka honum! Svo vel
vildi til að sonur minn var
staddur heima og gat ég sent
hann út í búð til þess að hringja
til systur minnar og biðja hana
um að láta opna símann aftur.
Þegar systir mín hringdi og
tilkynnti um þessa ótímabæru
lokun var aðeins sagt að síminn
yrði opnaður aftur, en ekki eitt
afsökunarorð nefnt.
Mér finnst þessi þjónusta
símans alveg fyrir neðan allar
hellur. Síminn er vlst nógu dýr
,þótt ekki þurfi að koma til
svona óþarfa vandræða með
hann.
Það er með mig eins og fleiri
að ég get ekki án símans verið,
— en mér finnst að símnot-
endur eigi heimtingu á betri
þjónustu. Því miður vill oft
brenna við þegar um
einokunarstarfsemi er að ræða,
eins og síminn er, að þjónustan
geldur þess að samkeppnin er
engin.
Bréfritari er bundinn heima
vegna lömunar og getur þvi
ekki án símans verið og sömu
sögu er að segja um marga aðra
simnotendur.
Margur blásinn
belgur sprakk
Vísur og
vísnaspjall
Jón Gunnar Jónsson
Guðmundur Friðjónsson f. 1869, d.
1944 ól allan sinn aldur á Sandi í Aðaldal
í Suður-Þingeyjarsýslu og var jafnan
kenndur við þann bæ. Hann var eitt af
svipmestu skáldum sinnar tíðar, bæði á
laust mál og bundið. Sonur skáldsins
Þóroddur hefur ritað tvær fróðlegar
bækur um foreldra sína, sem varpa góðri
birtu á heimili þeirra, starf og umhverfi.
1 þessum þætti, og kannski öðrum síðar,
verða aðeins tilgreindar lausavísur,
tækifærisvísur og erindi úr kvæðum sem
njóta sin stök.
Fyrsta kvæðabók Guðmundar á Sandi
kom út 1902 og hét Úr heimahögum. Þá
var höfundurinn löngu landskunnur
fyrir kvæði og ritgerðir, sem hann hafði
birt í blöðum og tímaritum, enda 33 ára
að aldri. Margir málsmetandi menn gátu
hennar að góðu, en í landsmálablaðið
Þjóðólf ritaði Þórður Sveinsson, síða.r
læknir á Kleppi, dóm undir dulnefni,
sem þá og síðar þótti ærið ósanngjarn.
Hér koma tvær vísur, sem Guðmundur
hafði áður birt í Sunnanfara 1897 og
kallaði Jafnvægi. F’yrri vísan er, eins og
við sjáum. hinni þetri, og varð strax
landsfræg.oft veriðtil hennar vitnað, hin
er líka góð, en fellur i skuggann.
Margur blásinn belgur sprakk,
bljúgur laut að fróni,
i sem giettin úngtru Mukk
ástar títuprjóni.
Mörg hefurguggnað meyjarlund
manns f.vrir brúnaleiftri.
Kær er vistin konumund
karlmanns lófa greiptri.
Harpa heitir kvæði, 29 vísur, náttúru-
lýsingar enda um hið forna mánaðar-
nafn að ræða, sem enn var við lýði á
hans dögum. Þar er þessi fallega vísa:
Loka krónur Ijósri brá,
Ijúfrar væróar kenna.
Fjallalinda lömpum á
logar rauðir brenna.
Og þessi. Grlma er næturkenning.
Opna lindir augu frán,
öll er gríman rofin.
Motur bláan rekur Rán,
rósasilki ofinn.
Höldum áfram.
Himinsbláins belti frá
blikar láar salur,
fjalli gljáu falin hjá
faðmast á og dalur.
Lýsigulls á leyndum stól
léttum pells í feldi
himinn blár og sumarsól
sitja nú að veldi.
Meðan svona er himinn hýr,
hvergi élja þeli,
allar minar ær og kýr
á ég þar í seli.
Á öðrum stað í kvæðinu er þessi vísa.
Eftir dagsins ys og gný
eru flestir hljóðir,
sofnar hreiðri sínu í
sérhver ungamóðir.
Mansöngur heitir kvæði, og er svo
látið heita að það sé úr óprentaðri sögu.'
Ekki kemst höfundur af með minna en
26 vísur, enda verður honum ekki orðs
vant. Hér er sýnishorn.
Síðan, vina, eg sá af þér,
sundur skiptast vegir,
flestir dagar finnast mér
fremur dapurlegir.
Svefni horfinn sit ég því,
sviptur gleði dugi,
eins og svanur sárum í,
sem er rændur flugi.
Hvað sem liður stund og stað
slúra fölar kinnar,
hlustin leitar ávallt að
ómi tungu þinnar.
Þegar golan, blið á brá,
bærist mér um kinnar,
finnst mér að ég finni þá
fingur vinu minnar.
•lá. þessar ástavísur eru frá iildinni
sem leið, þegar höfundurinn var enn
ungur. F)n ætli ungskáld núlimans og
vinstúlkur þeirra mættu ekki vel við þau
una?
Úr Vorvísum 1900, sem eru margar
eins og fyrridaginn, gríp ég til þessara.
Gott er að hafa geislaböð
í grónum skógarleynum,
þegar gola bærir blöð
á birkiviðagreinum.
Þýðrar golu þytinn við
þar á laufgum beði,
þrastaleik og kætiklið,
klökkna ég af gleði.
Rétt fyrir aldamótin yrkir Guðmundur
langt ljóðabréf til vinar síns, 68 vísur,
þar sem segir nokkuð af högum skálds
ins, mest er skáldlegar sýnir.
Hyggju minni hugraun þver
hjartarótum innar:
að mér hlýjan bjarma ber
brásól vinu minnar.
Þetta langa hróðrarhjal
hljóðs og tíma krefur,
barna minna gems og gal
glepur mig og tefur.
Von mín er að væn og stór
verði snót og drengur.
Það er verst, ef þröngur skór
þeim i erfðir gengur.
Við göngum aftur til fundar við skáld-
ið á Sandi síðar.
J.GJ. — S. 41046.