Dagblaðið - 05.02.1979, Blaðsíða 10

10
DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 5. FEBRÚAR 1979.
WBIAÐIB
frjálst, úháð dagblað
Útg«fandfc Dagblaðið hf.
Framkvasmdastjóri: Sveinn R. EyJóKsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson. RitstJómarfuRtrtJÍ: Haukur Heigason. Skrtfstofustjóri ritstjóman
Jóhannas RaykdaL íþróttir HaNur Sfmonarson. Aöstoóarfréttastjórar Atil Stainarsson og ómar VakiF
marsson. Manningarmál: Aöabteinn IngóHsson. Handrit Ásgrimur Pálsson.
Blaðamenn: Anna Bjamason, Ásgair Tómasson, Bragi Sigurösson, Dóra Stefánsdóttir, Glssur Sigurös-
son, Gunniaugur A. Jónsson, Hallur HaHsson, Halgi Pétursson, Jónas Haraldsson, Ólafur Geirsson/
ólafur Jónsson. Hönnun: Gufljón H. Pálsson.
LJÓsmyndir Ámi Páll Jóhannsson, Bjamlelfur Bjamlaifsson, Hörflur VUhjáimsson, Ragnar Th. Sigurfls-
son, Sveinn Pormóflsson.
Skrifstofustjóri: ólafur Eyjóifsson. Gjaldkeri: Þráinn Þorialfsson. Sökistjóri: Ingvar Sveinsson. Drelfing-
arsfjórfc Már E.M. HaHdórsson.
RitstJóm Slflumúla 12. Afgreiflsla, áskriftadaUd, auglýsingar og skrifstofur Þverhottí 11.
Aflalsknl blaflsins er 27022 (10 línur). h .krift 2500 kr. á mánufli innanlands. I lausasölu 125 kr. eintakifl.
Satning og umbrot Dagblaflifl hf. SWJumúla 12. Mynda- og pkStugerfl: HHmir hf. Siflumúla 12. Pren^un:
Arvakur hf. Skeifunni 10.
Báðirmoki flórínn
Framkvæmdanefnd alþjóðlega hand-
knattleikssambandsins hefur staðfest þann
úrskurð aganefndar sama sambands, að
Víkingur fái ekki að halda áfram í
Evrópukeppninni. Víkingur hafði áður
unnið sér þann rétt með því að sigra
sænska handknattleiksliðið Ystad. ~ -
Dómurinn byggist á kæru sænsks handknattleiks-
leiðtoga vegna drykkjuláta leikmanna Víkings og
meðreiðarmanna þeirra eftir sigurleik þeirra í Ystad.
Voru sumir þeirra bókaðir hjá lögreglunni í Ystad vegna
rúðubrota, en voru samt ekki kærðir.
Meðferð aganefndar og framkvæmdanefndar
alþjóðlega handknattleikssambandsins á þessu máli er
mjög sérstæð. í fyrsta lagi eru dómarnir miklum mun
strangari en áður hefur tíðkazt í slíkum tilvikum, sem því
miður eru anzi mörg.
í öðru lagi eru lögformin úr lagi gengin hjá
sambandinu. Sá maður, sem persónulega kærir drykkju-
lætin, situr síðan sjálfur í dómstólum og hefur forustu
um úrskurði. Og í þriðja lagi gerir hann það með
símtölum út um heim. .án þess að mótaðili hafi tækifæri
til málflutnings.
Af hálfu Víkings munu vafalaust fylgja eftirmál vegna
þessara atriða. Alþjóðlega handknattleikssambandið
hefur orðið sér til minnkunar, svo mikillar, að rétt er að
fylgja málinu eftir af fremsta megni.
Þetta breytir samt ekki þeirri staðreynd, að leikmenn
Víkings sumir hverjir og meðreiðarmenn þeirra í Ystad
urðu sér til skammar vegna ölvunar. Slík framkoma má
gjarnan leiða til brottrekstrar úr Evrópukeppni, ef sú
refsing gilti í öllum tilvikum og ekki bara um Víking
einan.
Um allan hinn vestræna heim er drykkjuskapur
íþróttamanna alvarlegt vandamál, sem íþróttaforustan
hefur hingað til tekið of léttum tökum. Þetta er um-
hugsunarefni almennings og stjórnvalda, þegar talað er
um uppeldisgildi íþrótta.
Drykkjuskapur íþróttamanna hefur töluverð áhrif á
stuðningsmenn félagsliða, sem sumir hverjir haga sér
margfalt verr, svo sem sanna dæmin um eftirleiki að
loknum leikjum í brezku knattspyrnunni.
Alvarlegri eru þó áhrifin á unglingana, er æfa með
félögunum og horfa á framferði hinna, sem lengra eru
komnir. Þar erum við komin að mikilvægum þætti
spurningarinnar, hvort íþróttir hafi gott uppeldisgildi
eða vont.
Vandinn hér á íslandi er sennilega ekki meiri en
annars staðar í þessu efni. En hann er okkar heimavandi
og kemur okkur meira við en hliðstæður vandi annarra
þjóða.
Forustumenn íþróttafélaga telja sig ef til vill ekki hafa
ráð yfir einkalífi áhugamanna.sem keppa á vegum þeirra.
En stórfelld hneykslismál eru ekki lengur neitt einkalíf
íþróttamanna. Þau eru opinber mál.
Atburðirnir í Ystad eiga að vera forustumönnum
íslenzkra íþróttafélaga tilefni til að taka þessi mál föstum
tökum í framtíðinni. Annars eiga þeir á hættu rýrðan
velvilja almennings og í kjölfar þess minnkaðan
stuðning hins opinbera.
Eftir Ystad þurfa tveir aðilar að moka flórinn.
Annars vegar alþjóðlega handknattleikssambandið, sem
þarf að koma á samræmi og réttum lögformum í
meðferð agamála. Og hins vegar íslenzk íþróttahreyfing,
sem þarf að hindra endurtekningu slíkra agamála.
Thailand:
Heittelskuð eigin-
konan reyndist karl
Hann hélt að hann hefði hlotið nokkur hundruð þúsund og síðan varð
happadrátt lífs síns Hollendingurinn
Jan Koeman, þegar hann gekk að eiga
sína heittelskuðu Oranong frá
Thailandi. Það var hins vegar einn
allsherjar misskilningur og nú situr
Jan uppi með sárt ennið og tæplega
milljón krónum fátækari.
Hin óvenjulega ástarsaga þeirra Jan
og Oranong hinnar 24 ára gömlu
fegurðardísar frá Thailandi hófst á
litlum bar þar í landi. Þar féll Jan fyrir
hinni óviðjafnanlegu Oranong og eftir
að hann kom aftur heim til Hollands
hófu þau innilegustu bréfaskriftir.
Lauk málinu svo að Jan sparaði
saman fyrir annarri ferö til Thailands
og þau drifu í að ganga í hjónaband.
Faðir brúðarinnar varð að greiða
að reiða af hendi enn hærri upphæð til
að hún gæti fengið vegabréf til að
hverfa af landi brott til Hollands. Jan
borgaði allt saman, enda til mikils að
vinna.
Oranong reyndist mjög siðsöm og
ekki á þeim buxunum að láta meydóm
sinn af hendi fyrr en í siðustu lög.
Þess vegna bjuggu þau hjónin saman
án þess að Jan kenndi konu sinnar.
Leið svo fram um hrið. Oranong hin
thailenzka reyndist ekki mjög gefin
fyrir húsverkin og fór því að vinna
við afgreiðslu á gleðistað einum.
Gestirnir þar voru mun fjplþreifnari
en eiginmaðurinn og voru fljótlega
búnir að uppgötva að ekki yar allt með
felldu með Oranong. Þeir töldu hana
Hinn hcittelskaða „eiginkona"
Oranong frá Thailandi var fremur
brjóstasmá enda kannski von, þegar
öll kurl i málinu voru komin til grafar.
sem sagt vera karlmann. Voru nú ein-
hverjir svo hugulsamir afl^láta Jan,
eiginmanninn vita, en honum brá að
sjálfsögðu illilega í brún.
Fékk hann nú skýringuna á því hve
eiginkona hans hafði gilda upphand-
leggi og litil brjóst. Reyndar hafði
læknir einn tekið hana i hormóna-
aðgerð til að gera þau svolítið
bústnari. Allt hafði Jan auðvitað
borgað.
Og þá var að athuga hvers vegna í
skollanum hinn vondi maður hafði
gengið að eiga Jan Koeman á verulega
fölskum forsendum. Jú, hér var aðeins
ungur Thailendingur, sem hafði séð
sér leik á borði að komast á auðveldan
hátt úrlandi.
Ekki hefur frétzt nánar um gang
málsins eða afdrif hins ráðagóða
Thailendings. Aftur á móti segist Jan
Koeman vera algjörlega niðurbrotinn
maður. Bæði sé hann stórum fátækari
af peningum eftir en áður og auk þess
finnst honum óbærilegt að hafa látið
blekkjast svona óskaplega.
Jan Koeman er aigjörlega niður-
brotinn maður eftir ófarirnar i kvenna-
málunum.
Hver vill stíga
fyrsta skrefið?
Nær allir virðast sammála um að
það sé eitt stærsta mál landsmanna að
stöðva verðbólguna. Menn tala um að
ella sé öllu stefnt i voða og að hver ein-
asti maður verði að sýna samstöðu
gegn vágestinum.
En hvað gerist? Þrátt fyrir allt talið
og yfirlýsingarnar gerist lítið sem ekki
neitt. Verðbólgan heldur sínu striki og
ýmsir virðast bæði undrandi og von-
lausir.
En það er með þetta, eins og raunar
flest annað. að ef takast á að ná tökum
á einhverju fyrirbæri verða menn að
þekkja orsakir og eðli fyrirbærisins.
En ef til vill er það einmitt þarna sem
menngreinirá.
Upphaf hringekju verðbólgunnarer
ávallt hið sama, það er óraunhæf
launahækkun. Hún veldur því að
fyrirtækin neyðast til þess að hækka
jafnharðan sína söluvöru eða þjón-
ustu. Útflutningsfyrirtækin þurfa
einnig sina hækkun og erlendur gjald-
eyrir verður að hækka. krónan er
skráð á lægra gengi og gengið er sagt
vera fallið. Það veldur síðan hækkuð-
um tollum í sama hlutfalli (30% regl-
an gildir ekki hjá tollinum eða rikis-
sjóði), flutningsgjöldin hækka og þar
með hækka allar innfluttar vörur og
irmlendar vörur úr erlendum efnum
hækka enn á ný. Að lokum hækka
skattarnir i samræmi við launahækk
unina og þar með er hringekjan komin
einn hring.
Kjallarinn
Tryggvi Helgason
Hrunadansinum má síðan halda
áfram með þvi að krefjast nýrra kaup-
hækkana á einhverjum forsendum,
svosem vísitölum eða einhverju öðru,
hringekjan fer þá aftur af stað nýjan
hring og hann er alveg eins og sá fyrri.
Þessu má halda áfram endalaust en
þetta er líka hægt að stöðva með því
að stöðva launahækkanir, þá stöðvast
hringekjan af sjálfu sér.
Það er til einföld regla og hún er sú
að verðbólga eins árs er ávallt jafnhá
heildarlaunahækkunum allra lands-
manna umfram þjóðartekjur, reiknað
á verðlagi næsta árs á undan. Þetta
þýðir að 5% launahækkun allra laun
þega landsins l. marz næstkomandi
mun valda sem næst 5% verðbólgu og
4% hækkun á 3ja mánaða fresti út
árið veldur sem næst I7% verðbólgu.
8% hækkun l. marz og á 3ja mánaða
fresti út árið veldur um 32% verð-
bólgu.
Þar sem menn hafa nú hver í kapp
við annan lýst áhuga sinum á því að
stöðva verðbólguna og jafnframt því
að allir verði að vera reiðubúnir til
þess að fórna einhvcrju og sýna
nauðsynlcga samstöðu til þess að ná
því takmarki — er þá ekki cinmitl
núna tækifæri til þess að sýna viljann í
verki og bjóðast til þess að stöðva allar
launahækkanir næstu I2 mánuöi til
reýnslu?
Hver — hvaða stétt, hvað stéttarfé-
lag eðahvaða forystumaður vill verða
fyrstur til þess að Iýsa yfir að hann
óski þess að sin laun og sinna haldist
óbreytt l. marz næstkomandi og til
loka þessa árs? Hver vill verða fyrstur
til þess að sýna þá fómfýsi og sam-
hygð? Hver vill verða fyrstur að riða
á vaðið og vera öðrum til fyrirmynd-
ar? Ósjálfrátt verður manni litið til
þingmannanna, ráðherranna og ann-
arra forystumanna og þeirra annarra
sem mest mega sín t þjóðfélaginu.
Tryggvi Helgason
flugmaður.