Dagblaðið - 23.04.1979, Síða 13

DAGBLAÐIÐ. MÁNUDAGUR 23. APRlL 1979.
13
Endurheimtur
eldisseiða
í Elliðaánum
Þá segirí furðufréttinni:náttúruleg
endurheimta hér er talin um 26%
skv. athugunum Veiðimálastofn-
unar”. Hér er eitt tilvik tekið til og
alhæft út frá því. Vorið 1975 fór
fram á vegum Veiðimálastofnunar-
innar og Tilraunastöðvarinnar í
Kollafirði tilraun með að sleppa
merktum sjógönguseiðum úr Kolla-
fjarðarstöðinni i Elliðaárnar með
þremur mismunandi sleppingarað-
ferðum. Endurheimtur í EUiðaánum
af þessum þremur tilraunahópum
voru, 3,1%, 8,2% og 6,8%, sem
lögðu EUiðaánum til í stangaveiðina
1976 201 lax eða um 12% í heildar-
veiðina það sumar, og var áætlað, að
framlag gönguseiðatilraunarinnar frá
Kollafjarðarstöðinni til laxgengdar í
Elliðaámar það ár hafi verið 354 lax-
ar. Um þessar endurheimtur getur
reiknimeistari Dagblaðsins ekkert, og
hann reiknar heldur ekki hagnaðinn
Kjallarinn
Þór Guðjónsson
sem veiðin í EUiðaánum hefur haft af
þessari tilraun.
Til samanburðar voru veidd villt
gönguseiði í EUiðaánum vorið 1975 á
leið til sjávar og þau merkt. Af jseim
veiddust um 21% aftur í EUiðaánum
sem kynþroska laxar. ÖU seiðin, sem
merkt voru, vom handleikin við
merkinguna en af því leiðir töluvert'
hnjask fyrir gönguseiðin, sem em á
viðkvæmu skeiði og þola illa
meðhöndlun. Var áætlað að bæta
þyrfti 5% við endurheimtu náttúm-
legu seiðanna vegna hnjasks við
merkinguna og því hefði endur-
heimta ómerktra seiða átt að vera um
26%. Hér er um eina tilraun við sér-
stakar kringumstæður að ræða og er
því með öllu rangt að alhæfa út frá
henni. Telja má víst að 26% sé mjög
há endurheimta í Elliðaánum.
Hrygning og afkoma hrogna og
seiða í ám er breytileg frá ári til árs og
sömuleiðis lax í hafinu. Merkingar
gönguseiða í Úlfarsá og endurheimta
merktra kynþroska laxa þar sýna
glögglega sveiflu. Þess ber og að gæta
að lax í Elliðaánum er að stórum
hluta eitt ár í sjó. Þegar um er að
ræða á, þar sem lax er að hluta eitt át
og að verulegum hluta tvö ár í sjó,
kemur dæmið öðrú vísi út vegna
dauða laxins í sjó á öðru ári. Þá
lækkar endurheimtuprósentan og þvi
meir sem meir er af laxi, sem dvelst i
sjó lengur en eitt ár.
í Vestur írlandi eru talin laxaseiðin
sem ganga til sjávar á vatnasvæði því
sem tilraunaeldisstöðin þar er við.
Síðan 1970 hafa allir laxar verið
taldir, sem ganga úr sjó inn á vatna-
svæðið. Á árunum 1970 til 1976
sveiflaðist endurheimta úr 5,5% í
12,7% eins og sjá má á töflunni hér
að framan.
Þess má geta að sumarið 1977
veiddust 43 laxar af Kollafjarðarseið-
unum, sem sleppt var í Elliðaárnar
vorið 1975, eftir tveggja ára veru í
sjó, en aðeins 3 af villtu merktu laxa-
seiðunum úr Elliðaánum eða i hlut-
föllum 5,1:1,0 Kollafjarðarseiðun-
um i vil, auk þess sem Kollafjarðar-
laxinn var vænni.
Veiðihlutfall
íám
Svo enn sé vitnað í umrædda
„frétt” Dagblaðsins þá er þar sagt,
að nálega fjórði hver lax í góðri lax-
veiðiá sé veiddur. Já, „áreiðanleg
heimild” fréttamannsins veit ýmis-
legt, sem aðrir ekki vita. Hér alhæfir
hann enn eins og honum er lagið.
Reikna má með að veiði af laxastofn-
um ánna sé mjög mismikil í einstök-
um ám og einstök ár. Fullyrðing þessi
er því út í hött.
Á undanförnum árum hefur verið
reynt á vegum Veiðimálastofnunar-
innar að kanna stærð laxastofna i
einstökum ám með hjálp laxateljara
og með ýtarlegum könnunum á veiði-
skýrslum, en árangurinn hefur ekki
verið eins mikill og vænst var, vegna
þess að dæmið er mjög flókið og
erfitt viðfangs. Elliðaámar eru þær
einu hér á landi, þar sem vitað er um
stærð laxastofnsins sem gengur í
árnar. Meðallaxgangan í árnar á
árunum 1935 til 1973 er talin 3,346 og
meðalstangaveiðin á ári er 1,166
laxar eða 34,8% af göngunni. Mest
var veiðiálagið 1937, en þá veiddust
58,4% af laxagöngunni á stöng, en
minnst 1963, en þá var veiðin 23,4%
af göngunni. Sumarið 1976 var
stangaveiðin í Elliðaánum 42% af
göngunni, svipað og var að meðaltali
á árunum 1935 til 1944.
Laxgengdin í Elliðaárnar er mjög
misstór einstök ár allt frá 830 fiskum
1937 upp í 6014 sumarið 1973, en
oftast var hún á milli 2000 og 4000
laxar eða í 54,6% tilvikum. Stanga-
veiðin er einnig mjög mismikil frá ári
til árs, allt frá 485 löxum 1937 upp í
2276 sumarið 1973. Oftast liggur hún
á bilinu 500 til 2000 laxar eða í 92,5%
tilvikum, en í 38,5% tilfellum á bilinu
1000 til 1500 laxar.
Eins og að framan segir, veiddist í
Elliðaánum samkvæmt veiðiskýrsl-
um á stöng rúmlega þriðji hver lax að
meðaltali á nær 40 ára timabili, en
ekki fjórði hver eins og fullyrt er í
fréttinni, nema í undantekningartil-
fellum eins og 1963 og 1964. Veiði-
álag í flestum ám landsins mun veru-
lega meira en í Elliðaánum. í þessu
sambandi má geta þess að á árunum
1960 til 1972 merkti Veiðimálastofn-
unin í samvinnu við Veiðifélag
Árnesinga lax á göngu upp ölfusá.
Endurheimtur merkja af laxinum var
upp í 49% og hafa þó ekki öll endur-
heimt merki komist til skila.
Blekkingar,
ófrægingar
og atvinnurógur
Eins og fram hefur komið eru for-
sendur reiknimeistarans í umræddri
frétt ýmist rangar eða villandi. Hjá
honum hefur greinilega setið í fyrir-
rúmi að bera á borð blekkingar til -
þess að ófrægja Kollafjarðarstöðina
og þá sem við hana vinna og gera
starfsemina þar tortryggilega í augum
almennings og ráðamanna. Og hér er
skotið úr launsátri. Upphafsmaður-
inn að „áreiðanlegum en óstaðfest-
um heimildum” Dagblaðsins treystir
sér ekki til að láta nafns síns getið,
ekki heldur „vísindamenn, sem telja
raunhæft að setja” dæmið fram eins
og reiknimeistarinn gerir. Heiðarlegir
vísindamenn eru ekki hræddir við að
setja fram niðurstöður sínar á prenti,
þegar þeim finnst það við eiga og þá
undir fullu nafni. Hvers konar reikni-
meistari og „vísindamenn” eru það,
sem blaðamaðurinn styðst við?
Jafnframt því að ófrægja Kolla-
fjarðarstöðina gerir blaðamaðurinn
því skóna að „forráðamenn laxveiði-
ánna” velti því „fyrir sér hvort verj-
andi sé að gera slík viðskipti” sem
felast í fyrirsögn fréttarinnar „þegar
þess er gætt að 75% laxastofnsins
verður eftir í ánni” og haldi við
stofninum í þeim, eigendum að
kostnaðarlausu. Er þetta ekki at-
vinnurógur í ljósi upplýsinganna hér
að framan? Það er einkennileg árátta
hjá vissum „vinum fiskeldis” í land-
inu að ráðast aftur og aftur að Kolla-
fjarðarstöðinni og forðast að láta
hana njóta sannmælis. Þessar endur-
teknu árásir ófrægja ekki einungis
Kollafjarðarstöðina eins og árásar-
mennirnir ætla sér, heldur verða þær
til að skapa vantraust á fiskeldi
almennt, og kemur það einnig niður á
öðrum fiskeldisstöðvum í landinu.
Þór Guðjónsson
veiðimálastjóri.
Hreiðrar sig blikinn og æðurin fer.... segir i kvæðinu. Æðarfuglinn á þessari mynd er á hraðrí ferð frá bryggju i
Grandagarði — liklega er lifrar- og innyflaútsala ekki langt undan í höfninni. Nema að þetta sé einfaldur vorfiðringur.
DB-mynd: Sv. Þorm.
Hjalti Geir
Sigurður
Viðskiptaþing Verzlunarráðs íslands
1979 um
GJALDEYRIS 0G
UTANRÍKISVIÐSKIPTI
Þingsetning
Hjalti Geir Kristjánsson, formaður Verzlunarráðs íslands, setur
þingið.
Erindi
Sigurður Helgason forstjóri Flugleiða hf.
Gjaldeyrisviðskipti:
Þýðing frjálsrar gjaldeyrisverzlunar fyrir viðskiptalífið.
Þráinn Þorvaldsson, framkvæmdastjóri Hildu hf.
Ú tflutningsverzlun:
Öflug útflutningsstarfsemi er undirstaða efnahagslegrar uppbyggingar.
Árni Gestsson, forstjóri Glóbus hf.
Innflutningsverzlun:
Hversu mikið gæti heildverzlunin bætt lífskjör þjóðarinnar?
Hádegisverður í Víkingasal
Steingrímur Hermannsson landbúnaðarráðherra, formaður Fram-
sóknarflokksins, ávarpar þingið. ^
Tillögur um breytt lög um
gjaldeyris- og utanríkisviöskipti
Þorvarður Elíasson gerir grein fyrir tillögum laganefndar þingsins.
Laganefnd situr fyrir svörum.
Eyjólfur ísfeld Eyjólfsson S.H.
Ólafur Haraldsson, Fálkinn hf.
Pétur Eiríksson, Álafoss hf.
Steinn Lárusson, Úrval hf.
Þorvarður Elíasson, V.í:
Hópumræður og kaffi
1. Frjáls gjaldeyrisviðskipti og gengisskráning.
2. Fjármögnun utanrikisviðskipta, erlendar lántökur og fjármagns-
flutningar.
3. Skipulag inn- og útflutnings og verkaskipting milli inn- og útflytj-
enda, innlendrar framleiðslu og vörudreifingar.
4. Fríverzlunarsamningar, Gattviðræður og þáttur utanríkisviðskipta í
þjóðarbúskapnum.
5. Gjaldfrestur á aðflutningsgjöldum og tollamál.
6. Samvinna og sérhæfing í utanríkisviðskiptum:
Bankar, farmflytjendur, flutningamiðlun, tryggingarfélög, inn- og út-
flutningur, innlend framleiðsla og vörudreifing.
7. Þjónusta Verzlunarráðsins við utanríkisviðskipti.
Allir umræðuhópar ræða einnig tillögur um ný lög um gjaldeyris- og
utanríkisviðskipti auk sérverkefnis.
Almennar umræður
Tillögur laganefndar, niðurstöður umræðuhópa, almennar umræður
og ályktanir.
Móttaka
að Þverá að loknu þingi.
Þingforseti:
forstjóri V.S.Í.
Tilkynnið þátttöku í síma 11555.
Þriðjudagur 24. apríl 1979 kl. 10.10 —18.00.
Hótel Loftleiðir — Kristalsalur
Þinggögn verða afhent á skrifstofu V.í. mánudaginn 23. apríl og tekið á
móti greiðslu. Kostnaður kr. 15.000, veitingar innifaldar.
Árni
Þorvaröur
Þorsteinn