Dagblaðið - 17.05.1979, Síða 10

10
DAGBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 17. MAÍ1979.
Útgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvœmdastjórí: Svoinn R. EyjóHsson. Ritstjórí: Jónas Krístjánsson.
Ritstjómarfulltrúi: Haukur Helgason. Skrífstofustjórí ritstjómar Jóhannes Reykdal. Fróttastjórí: Ómar
Valdimarsson.
Íþróttir Hallur Simonarson. Menning: Aöalsteinn Ingólfsson. Aðstoðarfróttastjórí: Jónas Haraldsson.
Handrit: Ásgrímur Pálsson.
Blaðamonn: Anna Bjamason, Ásgoir Tómasson, AtJi Steinarsson, Bragi Sigurösson, Dóra Stefánsdótt-
ir, Gissur Sigurðsson, Gunnlaugur A. Jónsson, Helgi Pótursson, Ólafur Geirsson, Sigurður Sverrísson.
Hönnun: Guðjón H. Pálsson.
Ljósmyndir. Ámi Páll Jóhannsson, Bjamleifur Bjamle'rfason, Hörður Vilhjálmsson, Ragnar Th. Sigurðs-
son, Sveinn Þormóðsson.
Skrífstofustjórí: Ólafur Eyjólfsson. Gjaldkerí: Þráinn Þorieifsson. Sölustjórí: Ingvar Sveinsson. Dreifing
arstjóri: Már E.M. Halldórsson.
Rltstjóm Slöumúla 12. Afgreiðsla, áskríftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þverholti 11.
Aðalsimi btaðsins er 27022 (10 línur). Áskríft 3000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 150 kr. eintakið.
Setning og umbrot Dagblaðið hf., Siöumúla 12. Mynda- og plötugerð: Hilmir hf. Siðumúla 12. Prentun:
Árvakur hf. Skorfunni 10.
Skástu tillögumar
Nýjustu tillögur ráðherra Framsókn-
arflokksins í rikisstjórninni um bráðar
aðgerðir gegn verðbólgunni eru senni-
lega hið skásta, sem völ er á í stöðunni.
Áherzla þessarar umsagnar er auðvitað
á síðustu tveimur orðunum.
Gera verður greinarmun á djúptæk-
um, varanlegum uppskurði atvinnulífs og þjóðarhags,
svo sem Dagblaðið hefur oftsinnis lagt til, og á bráða-
birgðafumi landsfeðra, sem ná aldrei heildarsýn yfir
verkefni sitt.
Ríkisstjórnin vill ekki höggva á landbúnaðarhnút-
inn. Hún vill ekki hafa forgöngu um, að takmarkaðar
auðlindir sjávarins verði nýttar á sem ódýrastan hátt.
Hún vill ekki gera neitt raunhæft í að búa til jarðveg
fyrir iðnað.
Henni er samt ekki alls varnað í hinum varanlegu
málum. Hún hefur samþykkt verðtryggingu sparifjár.
í framhaldi af því er hún nú að fjalla um tillögur
Seðlabankans um framkvæmd verðtryggingarinnar.
Og hún er beittasta vopnið gegn verðbólgu.
Ríkisstjórnin er i þeim vanda, að hinn sjúklegi
stjórnarandstöðuflokkur, Alþýðubandalagið, er í raun
andvígur verðtryggingunni. Kemur sá flokkur þar fram
sem sérstakur verndari fjárglæframanna.
Lúðvík Jósepsson stjómar tregðu Alþýðubandalags-
ins á þessu sviði og talar gegnum Svavar Gestsson
bankamálaráðherra, sem nú er að reyna að drepa mál-
inu á dreif. í rauninni verður að telja, að afdrif málsins
séu alveg óvís.
Vegna þessa er sérstök ástæða til að lofa það fram-
tak Framsóknarflokksins að fella inn í verðbólgutillög-
urnar sérstakan lið um, að framkvæmd verðtrygging-
arinnar verði flýtt. Þar með hefur Framsókn hafið
gagnsókn í málinu.
Á yfirborðinu deila Framsóknarflokkurinn og
Alþýðubandalagið meira um, hvort banna skuli með
lögum verkföll til áramóta. Alþýðubandalagið segist
alveg andvígt þessari tillögu Framsóknarflokksins. Bil-
bugur hefur samt komið í ljós.
A fundi í Alþýðubandalaginu um daginn kom fram
hliðstæð tillaga. Hún var felld, en sýnir þó, að raun-
sæjar hugmyndir eru til meðal ráðamanna bandalags-
ins. Og Alþýðubandalagið stendur að hvatningu ríkis-
stjórnarinnar til farmanna um frestun verkfalls.
Önnur atriði en þessi tvö, verðtryggingin og verk-
fallsbannið, ættu ekki að valda umtalsverðum ágrein-
ingi í ríkisstjórninni. Báðir flokkar telja eðlilegt, að
3% grunnkaupshækkun verði almenn. Alþýðubanda-
lagið vill þó þak á hana.
Framsóknarflokkurinn lagði til, að þak yrði sett á
vísitölubætur, er laun fara yfir 400.000 krónur á mán-
uði. Alþýðubandalagið er sama sinnis, en vill þó hafa
þakið örlítið lægra. Ekki ætti þetta að verða varan-
legur ágreiningur.
Framsóknarflokkurinn er enn með hókus-pókus síð-
ustu ára: Aukinn skyldusparnað hátekjumanna. Sú til-
laga er auðvitað skárri en hugmyndir innan Alþýðu-
flokks og Alþýðubandalags um ný og hærri skattþrep.
Alþýðuflokkurinn hefur ekkert lagt til málanna
nema kröfu um, að alþingi sitji áfram, unz ríkisstjórn-
in er komin að niðurstöðu um bráðabirgðaaðgerðirnar
gegn verðbólgunni. Sú krafa kann að þrýsta deiluaðil-
um nær samkomulagi.
Rikisstjórnin hefur nokkrum sinnum áður átt í al-
varlegri ágreiningi, en samt haldið saman. Rétt er að
veðja á, að hún geri það einnig nú, þótt einhverjar
jarðhræringar verði því samfara.
TÆLAND:
Lítið öryggi í
hlutleysinu
Í— engir verndarar lengur og landinu er ógnað af
deilum Kínverja og Víetnama
Ósamlyndið milli Kina og Víetnam
bitnar illilega á Tælendingum.
Tæland er sem kunnugt er
konungsríki og íbúarnir búddatrúar
og allfjölmennir, 45 milljónir. En nú
eiga þeir í vök að verjast og ýmislegt
bendir til að Tæland verði næsta
ríkið þar sem hin sósialíska öreiga-
bylting heldur innreið sína. í grein i
bandaríska blaðinu The Christian
Science Monitor segir fréttaritari
blaðsins:
Á yfirborðinu er litlar breytingar
að sjá. Á götunum í Bangkok bruna
mótorhjól og bílar um, og munkarnir
í appelsínurauðum kuflum sínum
fara árla morguns út i borgina til að
betla, allt eins og vant er. Skelfingin
sem greip um sig eftir að Suður-Víet-
nam féll árið 1975 virðist að fullu
hjöðnuð.
En fimm stunda ferð austur frá
Bangkok liggur landamærabærinn
Aranya Prathet. Handan hans er
Kampútsea þar sem hersveitir hlynnt-
ar Víetnömum stjóma mestu.
Fyrrum voru kínversk-sinnaðiri
hermenn Kampútsíumegin meðfram
landamærunum en í janúarsókninni i
vetur, sem Víetnamar studdu, voru
þeir þurrkaðir út. Víetnamskir her-
menn komu fast upp að tælenzku
landamærunum og vöktu ugg og
ótta.
Tæland á sér engan sterkan vemd-
ara. Bandarískir hermenn em allir
horfnir á braut og litlar líkur á því að
þeir komi aftur. Tælendingar hafa
bætt sér það upp með því að halla sér
að Kínverjum. En stuðningsyfirlýs-
ingar Kínverja eru lítið traustvekj-
andi síðan þeir brugðust bandamönn-
um sínum í Kampútseu með þvi að
halda að sér höndum þegar Víetnam-
ar réðust áþá.
r
Tælenzkir stjómmálamenn þurfa
því að beita allri sinni kænsku í utan-
rikissamningum.
Spurningin er hvort þeir vilja eða
geta bætt samkomulagið við
Víetnama og Rússa. Velji þeirþáleiö
eiga þeir á hættu að móðga Kínverja.
En vinátta Kínverja og Tælendinga
fer nú vaxandi og meðal annars kom
kínverski varaforsetinn Deng Xia-
oping (Teng Hsiao-Ping) í heimsókn
til Bangkok i nóvember síðastliðnum.
Tortryggja
Víetnama
Forsætisráðherra Tælands hefur
hvað eftir annað lýst yfir hlutleysi
landsins. En hlutleysisstefnan verður
æ erfiðari í framkvæmd eftir því sem
deilumar harðna milli Kinverja
annars vegar og Víetnama og Rússa
hins vegar. Það er sannast sagna
mjög erfitt fyrir Tælendinga að finna
gullinn meðalveg þannig að þeir
styggi engan síðan Pol Pot var steypt
af stóli. Hann var fyrirliði Rauðu
Kméranna og studdur af Kínverjum.
Nú er það Heng Samrin, studdur af
Víetnömum, sem reynir að treysta
völd sin í Kampútseu.
Tælendingar neita að viðurkenna
þessa nýju stjóm Heng Samrins og
bera fyrir sig að ástandið í Kampút-
seu sé enn óljóst. Þessi afstaða þykir
bera vott um að Tælendingar styðji í
raun Kína en séu í andstöðu við
Víetnama.
Sama máli gegnir um vopnaflutn-
inga Kínverja yfir tælenzkt yfirráða-
svæði til Pol Pot herdeilda í
Kampútseu.
Ef Tælendingar stöðvuðu þessa
vopnaflutninga og viðurkenndu
stjóm Heng Samrins í Kampútseu
gætu Kinverjar litið á það sem
móðgun við sig.
En í Bangkok ríkir mikill efi um að
Kínverjar geti ábyrgzt hlutleysi
Tælands. Þessi efi varð enn sterkari
eftir að í ljós kom að Kínverjar gátu
ekki varið Kampútseu og árásir
þeirra á Víetnam í febrúar misheppn-
uðust. Samt hika Tælendingar við að
slíta vináttuböndin við Kína.
Sumir fréttaskýrendur álíta að
ástæðan sé sú að ýmsir áhrifamenn í
Tælandi geri sér vonir um það að
Kínverjumtakist að veikja Víetnam
þannig að það hafi ekki afl til að
ráðastáTæland.
önnur ástæða er sú að frá fornu
fari njóta Kínverjar vinsælda í
Tælandi en Rússar og Víetnamar eru
þar fremur illa séðir. „Tælendingar
hafa lengi borið virðingu fyrir Kin-
verjum,” segir einn fréttaskýrandi á
þessum slóðum. Margir Kínverjar eru
búsettir í Tælandi og kann það að
eiga sinn þátt í að eyða tortryggni
milli þessara þjóða.
Aftur á móti virðist svo sem til-
finningar Tælendinga í garð Víet-
nama einkennist af hræðslu og van-
trausti. Virðist þess gæta hjá
tælenzkri alþýðu jafnt sem hers-
höfðingjum og kaupmönnum.
AD FÁ AÐ RENNA
Á LANDINU SÍNU
Nú fer sumarið i hönd eftir langan
og kaldan vetur. Á meðan urmull
stritara skýtur íslenzku almætti ref
fyrir rass, með því að njóta sólar
suður í höfum, eru þó nokkrir svo
trúir ættjörðinni, að þeir geta ekki
hugsað sér að eyða frídögum nema í
faðmi hennar. Á hvern máta það er
gert, er margvíslegt, enda mennirnir
misjafnir.
Sumir skrölta hringinn með kerl-
ingu og krakka á nýja bílnum, aðrir
taka rútu til fjalla með poka á bakinu
og göngustaf, enn aðrir halda í
stangarenda við misjafnlega vatns-
miklar og dýrar ár. Ég er einn hinna
síðastnefndu, þó í þeim hópi, sem
stundar hinar vatnsminni og ódýrari,
vegna efnalegra ástæðna. En hér er
ég kominn að því, sem varð hvati
þessara skrifa, nefnilega því að vera
íslendingur og hafa löngun til að
renna í islenzkar ár og vötn. Það má
ljóst vera, að þetta tvennt nægir eng-
an veginn til að njóta þess réttar að
geta dorgað í vatnsföllum landsins.
Ástæðan er sú, að mýgrútur af niður-
greiddum hokurkörlum hefur slegið
eign sinni á þennan hluta þessa lands.
Síðan setja þeir upp, með tilvísan til
hefðar og forfeðralangrar búsetu,
slíka prísa fyrir dorgréttinn, að jafn-
vel sá, sem skóp árnar og vötnin,
myndi skammast sín fyrir. Nú er svo
komið, að vilji menn renna, þótt ekki
væri nema eins og í einn dag í ís-
lenzkri meðalá, kostar það viðkom-
andi næstum vikulaun verkamanns á
eyrinni. Sjá hér allir, að hvergi undir-
strikast íslenzk stéttaskipting betur en
við íslenzkar veiðiár. En það er önnur
saga.
Vafasamur
eignarréttur
Mér verður hins vegar tíðhugsað
um þennan svokallaða eignarrétt,
sem hokurkarlarnir telja sig hafa.
Þótt almættið hafi af ólukkans hend-
ingu skorið grasengjar þeirra í sundur
með ám þessa lands, fæ ég ekki séð,
hvað gefur þeim um leið yfirráðarétt-
inn yfir þeim. Ekki urðu þeir fyrir
Kjallarinn
Birgir Sveinsson
beinum útlögðum kostnaði vegna
þessa á sinni tíð.
Ræktun í þessu sambandi er annað
sjónarmið. Á grundvelli þessa sjálf-